Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1018 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 791
GREGORIUS MAGNUS. EPISTOLAE. AUCTORITATES (lateinisch/deutsch)
Olim: c 51, E 57, d 29, 884    Pergament   101 Bl.    220×144   Anfang 13. Jh.
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-89) Anfang 13. Jh.; 2  (90-101) 13. Jh.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík IV 224-225 (online).
Foliierung: mittelalterliche Tintenfoliierung in brauner Tinte stellenweise ergänzt in Bleistift in moderner Hand

Teil 11-89   Pergament   Anfang 13. Jh.
Lagen: 9.IV72+III78+(unsichere Zusammensetzung)
Schrift:
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Eine Spalte. Schriftspiegel, Zeilenliniierung, Einstichlöcher. Ein Schreiber (?)
Ausstattung: Rubriziert   Einfacher Dekor   
Hartes Pergament mit kleinen Löchern (Bl. 15, 35, 50, 53, 58, 61) und einem Riß am Bl. 58. – Abwechselnd rot-blaue und blau-rote Initialen. Rote Kapitelnummern.
Teil 290-101   Pergament   13. Jh. (?)
Lagen: unsichere Zusammensetzung
Schrift:
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Eine Spalte. Nur stellenweise Schriftspiegel, Zeilenliniierung und Einstichlöcher sichtbar. Mehrere Schreiber, mehrmaliger Tintenwechsel
Ausstattung:
Weiches Pergament. Nur auf 90r, Titelzeile in roter Tinte und rote Lombarde zum Textanfang.

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel: S. Greg. II. M.S. 791. Auf 101v, Rostspuren einstiger Ankettung und einer Schließe; Abklatsch des alten Einbandes. Buchblock beschnitten, Pergament am Rande gelb gefärbt. Vorne und hinten neue Schutzblätter.


Klosterneuburger Besitzvermerke: (100v) Liber sancte Marie in Niwenburga Al. Saxo (13.Jh.); (1r) Can. Reg. Claustroneoburg. Bibliothecae iure inscriptus 9 Sept. 1656 (17. Jh.). Olim-Signaturen: (4r) c 51 (1420/1430); (1r) E 47 (2. Hälfte 15. Jh.); (1r, rot) d 29 (um 1500); (1r, Bleistift) 884 (18. Jh.). Handschrift im Verzeichnis des Magister Martins aus dem Jahr 1330 erwähnt: "Item cura pastoralis Gregorii. Ibidem tractatus de obsidione Damiate et quomodo capta est a christianis, in uno volumine." (Mittelalterliche Bibliothekskataloge Österreichs, Bd. 1, 111).
Edit A. Lukacs

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "PL", "Lukács 2023"
alle Initien
Teil 1
(1r -89v) Gregorius Magnus OSB Regula pastoralis (Ed.: PL 77, 13-128).
   3
1r Registrum capitulorum
(rot) Primum. Ne venire ... — ... (1v) in arte praedicationis.
1v (rot) In nomine domini incipit liber pastoralis cure Gregorii pape scriptus ad Iohannem episcopum. Pastoralis curae me pondera fugere ... — ... (2r) in ipsa locutionis nostrae ianua repellantur.
2r (rot) Primum sapientie. Nulla ars doceri praesumatur nisi intenta prius meditatione discatur ... — ... (89v) Sed in huius quaeso vitae naufragio orationis tuae me tabula sustine utque pondus proprium me deprimit, tui me meriti manus levet.
Teil 2
(90r-95r) Oliverus Paderbrunnensis Epistola ad Engelbertum archiepiscopum Coloniensem de obsidione Damiatae (Ed.: Die Schriften des Oliverus de Paderborn, ed. Hoogeweg. Tübingen 1894, 188-231 [online].).
   1
90r Tit.: (rot) De obsidione Damatae et quomodo capta est Christianis
Noscant universi praesentes litteras inspecturi hoc totum fore processum exercitus Christiani postquam in exercitu fuerant Damiatae. Sapiens corde et fortis robore qui facit magnalia et inscrutabilia ... — ... (95r) et potentia libera mente deservias.
(95r-95v) Radulfus HierosolymitanusEpistola ad Honorium III. papam de expugnatione Damiatae.
   1
95r-v (S)anctissimo patri ac domino H(ierosolomi) Dei gratia summo pontifici R(adulphus), patriarcha I(eresolymitanus) rex Ieresolomitanus... Exaudivit dominus de excelso ... — ... (95v) vos ipsi videte. Datur Damiate tertia Idus Novembris.
(96r) Godefridus de IoinvillaEpistola ad Honorium III. papam de expugnatione Damiatae.
   1
96r (S)anctissimo patri et domino H(onorio) dignum summo pontifici G(odefridus) de Ioinvilla... Cum pro liberatione terra sanctae et ampliatione ... — ... et omnium fidelium gratiam digne meruit obtinere. Datur Damiatae iii Idus Novembris.
(96v-98r) Petosiris Epistola ad Necepsum regem Aegypti de divinatione mortis et vitae (Ed.: Bedae presbyteri de divinatione mortis et vitae, Petosyris ad Necepsum regem Aegypti epistola, in Beda Venerabilis Opera. Basel 1563, II 348-349. Explicit abweichend.).
   3
96v Dies lunae cum numeris divisio
97r Sphaera Petosiri
(Ed.: Bedae presbyteri de divinatione mortis et vitae, Petosyris ad Necepsum regem Aegypti epistola, in Beda Venerabilis Opera. Basel 1563, II 348. B. Kühnel, The End of Time in the Order of Things. Science and Eschatology in Early Medieval Art. Regensburg 2003, 341, Fig. 96 (ohne diese Hs.))
97v Petosiris Micipsae regi salutem. De hiis quae a me ad humanae vitae cautelam inventa sunt ... — ... (98r) sic de omni re de qua volueris quaere. (Im Anschluss, in anderer Hand) Formula medicinalis contra fluxum sanguinis
(98v-100r) Auctoritates patrum.
   1
98v (N)ullus ita alii praepositus est ut sit meritorum retributor, salutis adiutor ... — ... (100r) ut hereditatem perpetuo possidenda iure hereditario.
(100v) Medizinische Rezepte (Dt.) (Ed.: Lukács 2023 65-67.).
   1
100v Fur di gefrur ... — ... immer ein wenich dar uf.
(101r) Federproben (lateinisch/deutsch).