Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1022 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 795
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: SAMMELHANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN UND PHILOSOPHISCHEN TEXTEN
Olim: C 6 s, C 16 subtus, 889    Pergament   II, 142 Bl.   212×150   Paris, 1311
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík IV 230-235 (online).
Foliierung: mittelalterliche Tintenfoliierung, korrigiert in schwarzer Tinte ab Bl. 67
Lagen: (IV+1)9 + 3.IV33 + (IV-1)40 + 3.IV64 + VII78 + (III+1)99 + (I+1)102 + IV110 + (IV-2)116 +2.V136+III142
Dat. 1311 (102v, 107v, 114r). Vier Faszikel: 1) 1-40; 2) 41-78; 3) 79-116; 4) 117-142. Reklamanten, im letzten Teil der Handschrift, die Buchstaben a bis d in Rot als Seitennummern.
Schrift:
Schriftart: Textualis – Marginalien
Eine Spalte oder zwei Spalten. Meistens Zeilenliniierung und Einstichlöcher. – Mehrere Schreiber. Auf 79-107, Schreiber Girardus Cuseyero.
Ausstattung: Rankeninitiale(n)   Fleuronnéeinitiale(n)   Federzeichnung(en)   
Pergament schlechter Qualität. Riß oder ehemaliger Naht an Bl. 9, 24, 48, 90. Loch in Bl. 8, 61, 62, 69, 75, 94, 112. – Fleuronnéeinitialen auf 1r, 74r, 79r, 99v. Ab 94r, Cadellen. Auf 117r-124r, Rankeninitialen in Rot und Grün. Auf 114v, Federzeichnung von zwei Fabelwesen. Auf 127v-136v, Diagramme in den Rändern. Vorwiegend rote Rubrizierung der Kapiteltitel, wenig Unterstreichungen. Im ersten Teil der Handschrift, Verwendung von Gelb (z.B. 5r, 15v), in anderen Teilen von Blau (z.B. 52r, 79r).

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: Beda I M.S. 795. Vorne ein neues Vorsatzblatt und zwei mittelalterliche Fragmentblätter (Bl. I und II); hinten ein mittelalterliches Fragment mit Abklatsch des alten Einbandes (Bl. 152) und ein neues Nachsatzblatt. Buchblock beschnitten.


Klosterneuburger Besitzvermerke: (IIv, 48v, 141v) Liber sancte Marie in Newburga claustrali (15. Jh.); (IIr) Can. Reg. Claustroneoburg. Bibliothecae inscriptus 24 May 1656. (17. Jh.). – Olim-Signaturen: (Iv, IIr) C 16 subtus (2. Hälfte 15. Jh.); (IIr) C 6 s (15. Jh.); (Iv, Bleistift) 889 (18. Jh.). – Auf 102vb und 114rb, vom Schreiber Girardus Cusereyo auf Paris 1311 datiert.
Weitere Beschreibung ergänzt von Edit A. Lukacs

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "PL", "CC", "CPPM", "Bloomfield", "Goy", "Thorndike-Kibre"
alle Initien
(Ir-IIv) Homeliae (Auszüge) (Ed.: PL 118, 499-636).
Teil 1
(1r-39v) Haimo Halberstadensis (?)Homeliae de tempore et de sanctis (unvollständig) (Ed.: PL 118, 499-636).
   1
1r (rot) Incipiunt omelie venerabilis Bede presbiteri. Domenica prima post octava Pasce. Lectio sancti evangelii secundun Iohannem. In illo tempore dixit Iesus discipulis suis... etc. Superius textus evangelii narrat qualiter dominus inter bonos malosque pastores discreptionem fecerat ... — ... (39v) Qui est nullis criminalibus peccatis contaminatus, Dei voluntatem sequitur sine dubio de proprie venit...
(40r-v) Leer .
(41ra-47va) Isidorus Hispalensis Synonymorum de lamentatione animae peccatricis libri duo, Prol. 1 und 2 (Ed.: PL 83, 827-68. CC 111 (ohne diese Hs.) Frühdruck mit den zwei Prologen Rom 1616. – Zahlreiche Parallelüberlieferungen).
   1
41ra Tit.: Soliloquiorum Ysidori
In subsequenti libro hoc, qui vocatur Synonima, id est multa verba in significatione coeuntia... Venit nuper ad manus meas quidam scedula... Anima mea in angustiis est. ... — ... (47va) tu michi semper vitam meam places in saecula saeculorum Amen. (rot) Explicit liber qui vocatur Synonima sancti Ysidori hispaniensis episcopi.
(47vb-51vb) Dialogus Ps. Augustini et Orosii (Ed.: PL 40, 731-52. – Parallelüberlieferung in CCl 567, 145v-155r). Dialogus quaestionum LXV sub titulo Orosii percontantis et Augustini respondentis.
   1
47vb (rot) Incipiunt questiones Orosii ad sanctum Augustinum. Licet multi ac probatissimi viri diverso quidem stilo ... — ... (51vb) qui praeesse desiderat, non prodesse.
(52ra-60va) Ps. AugustinusDe spiritu et anima (Ed.: PL 40, 779-803. – CPPM IIA 153 [dort die verschiedenen Autorenzuschreibungen verzeichnet]. Bloomfield 4935. – Parallelüberlieferung in CCl 308, 261v-280v, 243r-244v).
   1
52ra Incipit Sanctus Augustinus de Spiritu et Anima. Quoniam dictum est michi ut meipsum cognoscam, sustinere non possum ... — ... (60va) et visione Dei quem quaerere est finis, cui est gloria in saecula saeculorum Amen.
(52ra-60va) Innocentius III papa De canone missae (Ed.: PL 177, 455-470).
   1
52ra Incipit liber Innocentii papae de canone missae. In virtute sanctae crucis, in sacramento altaris magna est ... — ... (62vb) si ante mortem hostia Deo fuerimus ipsi.
(62vb-65vb) Hugo de Folieto CRSA Liber de medicina animae (Ed.: PL 176, 1183-1202. – Goy 492. – Parallelüberlieferung in CCl 1121, 115r-116v (nur Anfang)).
   1
62vb Tit.: Hugo de natura anime
De homine... Rogis me, frater carissime, ut ea quae de medicina animae ad Iohannem medicus scribere coeperam ... — ... (65vb) necesse est ut emplastrum verecundie fronti superponat. Explicit liber de medicina animae.
(65vb) Hugo de Folieto CRSA De bestiis et aliis rebus.
   1
65vb Incipit prologus magistri Hugonis de Folieto prioris canonicorum sancti Laurentii in librum de natura animalium. Desiderii tui, carissime, petitionibus satisfacere cupiens... Si dormiatis inter medios cleros ... — ... (74ra) praedicantis verbum Dei, etc.
(74rb-78vb) Moralium dogma philosophorum. (Ed.: PL 171, 1007-1056. J. Holmberg (Hrsg.), Das Moralium dogma philosophorum de Guillaume de Conches. Lateinisch, Altfranzösisch und Mittelniederfränkisch. Uppsala 1929, 5-74 (ohne diese Hs.). – Bloomfield 3095). - Erstfassung ohne Additiones.
   1
74rb Moralium dogma philosophorum per multa dispersum ... — ... (78vb) Explicit dogma philosophorum.
(79ra-102vb) Ps. AristotelesSecretum secretorum (Parallelüberlieferung in CCl 736, 16r-31v (zwei weitere Handschriften enthalten die Übersetzung des Johannes Hispanus)). Philippo de Tripoli interprete.
   1
79ra Assit principio sancta Maria meo. (rot) Incipit prohemium translationis secreti secretorum de arabico sermone in latinum et est epistola missa Guidoni episcopo. Domino suo excellentissimo in cultu religionis Christianae... (79vb) Deus omnipotens custodiat regem... ... — ... (102vb) semper ad meliorem et probabiliorem partem, etc. Compositus est tractatus de signis et moribus naturalibus hominum ad regem magnificum Alexandrum qui dominatus fuit toti orbi dictusque monarcha in Septembrione. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit liber Aristotelis de secretis secretorum sive de regimine principuum regum vel dominorum aliorum. Anno Domini mcccxi a G(irardo) de Cusereyo.
(103ra-107vb) Ps. AristotelesPhysiognomia (Bartholomaeo da Messina interprete) (Parallelüberlieferung in CCl 1052, 103ra-107vb).
   1
103ra (rot) Incipit Physionomia Aristotelis. Quoniam et animae sequuntur corpora et ipse secundum seipsam non sunt impassibiles ... — ... (107vb) signa praebent, in quibus et sapientiae plurimae super apparentia sit. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit Physionomia Aristotelis a Girardo de Cusereyo Parisius anno mccc et xi.
(108ra-114rb) Honorius Augustodunensis Imago mundi (Ed.: Valerie I. J. Flint, "Honorius Augustodunensis Imago Mundi". Archives d'Histoire Doctrinale et Littéraire du Moyen Age 49 (1982), 7-153. – Parallelüberlieferung in CCl 722A, 51r-81r; und CCl 1051 (Verbleib unbekannt), 2r-64r).
   1
108ra Incipit mapa mundi... Septiformi spiritu in trina fide illustrato ... — ... (114rb) mensurantium circumferentiam, etc. (SCHLUSSCHRIFT) Explicit tractatus de distinctione partium mundi, et hoc dicitur mapa mundi sive scientia de imagine mundi anno xi. c.a. G
(114va) Tractatus de sideribus (nur Anfang).
   1
114va Quatenus est stella aliquantulum obscura frigida
(115ra-116rb) Ps. AristotelesDe morte et vita (Thorndike-Kibre 513. – Weder mit der vetus noch mit der nova translatio übereinstimmend, mehr Ähnlichkeit mit der letzteren. Vgl. Lacombe, 147–149.).
   1
115ra Est quidem igitur omnibus animalibus commune generatio ... — ... (116rb) De vita quidem igitur et morte et cognatis huiusmodi speculativis fere dictum est de omnibus. (Sequuntur notae.)
(116va-b) Ovidius Naso, Publius Ars amatoria. Versus ex II. et III. libro.
   1
116va-b Tit.: De arte amatoria
Mille fac esse iocos. Turpe est nescire puellam ... — ... fit amore dolor. (Sequuntur contenta praevia in codice.)
Teil 2
(117ra-125rb) Archimatthaeus Liber de modo medendi.
   1
117ra De modo medendi, quomodo et quibus modis medetur ... — ... (125rb) magdalionem suppone.
(125rb-126r) Formulae et notae medicinales.
(126v) Leer.
(127r-137r) Sermones de Lazaro, de Iohanne evangelista et adventu domini (unvollständig?).
   1
127r Domine, quem amas, infirmatur. Iohannes 11. Cum catelli edant ... — ... (137r) et quantum seipsum humiliavit de monte.
(137v-142v) Leer, nur Schriftspiegel. Auf 137v, Inhaltsverzeichnis in später Hand, durchgestrichen .