Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=10295 
Wien, Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB), Cod. 974
PAULINUS AQUILEIENSIS. HINCMARUS REMENSIS. PETRUS LOMBARDUS. HONORIUS AUGUSTODUNENSIS
Olim: Univ. 276    Pergament   150, II* Bl.   280×190   Heiligenkreuz, 1134/1147 und Ende 12. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 6)



Vorbesitzer 1: Heiligenkreuz, Zisterzienserkloster
Vorbesitzer 2: Brassicanus, Johannes Alexander
Vorbesitzer 3: Fabri, Johannes, Bischof von Wien (1478-1541)
Vorbesitzer 4: Wien, Collegium apud S. Nicolaum
Vorbesitzer 5: Wien, Universitätsbibliothek

"PL", "CPPM", "MGH", "Deshusses", "CO", "CCCM", "Schneyer", "BHL", "CPL"
alle Initien
(1ra-va) Paulinus AquileiensisLiber exhortationis de salutaribus documentis; Textabbruch in Cap. 3 (PL 40, 1047-1048 und 99, 197-200A. CPPM IIB, 3003/7 und 3078).
   1
1ra Roter Tit. (teilweise schwarz nachgezogen): Incipit liber exortationis beati Augustini ad quendam amicum karissimum sibi. — O mi frater si cupias scire quamvis ego nesciam... — ...nisi fiat in amore eius voluntas nostra. Immo nec hoc[
(2ra-59ra) Hincmarus Remensis De cavendis vitiis et virtutibus exercendis ad Carolum Calvum regem (PL 125, 857-930). Mit dem eingeschobenen Brief Gregors des Großen an König Rekkared I. auf 6va-8vb.
   1
2ra Roter Tit. auf 1v-2ra: Incipit epistola Hincmari Remensis archiepiscopi ad Karolum regem. — Domino Carolo regi gloriosissimo Hincmarus nomine non merito Remorum episcopus ac plebis dei famulus. Mitto vobis sicut iussistis epistolam beati Gregorii... — ...infundat cordibus vestris, qui cum coaeterno patre suo in unitate eiusdem spiritus sancti vivit et regnat deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
(6va-8vb, Z. 4) Gregorius Magnus Registrum IX, 228 (PL 77, 1052C-1055C; MGH, Epistolae 2, 221-224, Z. 35).
   1
6va Explere verbis excellentissime fili non valeo... — ...post multa annorum curricula gaudia aeterna concedat.
(59ra-81rb) Paulinus AquileiensisLiber exhortationis de salutaribus documentis (PL 40, 1047-1078 und 99, 197-282. CPPM IIB, 3003/7 und 3078).
   1
59ra Tit.: Incipit liber exortationis beati Augustini ad quendam amicum sibi. — O mi frater si cupias scire quamvis ego nesciam... — ...aeternaliter regnare concedis, quia est tibi cum aeterno deo patre et spiritu sancto una deitas gloria virtus imperium et potestas in saecula saeculorum. Amen.
(81v) Preces variae.
   13
81v Iubilate domino omnis terra servite (Ps 99,2)
81v Ad te levavi oculos meos (Ps 122,1)
81v Domine Iesu Christe qui hodierna die cruci suspensus et clavis confixus... — ...qui passus es pro nobis et resurrexisti ac vivis et regnas cum deo patri in unitate spiritus sancti deus (Das Gebet entspricht z. B. weithin demjenigen der Tertia prostratio der Adoratio crucis am Karfreitag im Missale Pragense, Hain 11263, fol. 105rab-va; vgl. auch L. Gjerløw, Adoratio crucis. The regularis concordia and the Decreta Lanfranci. Manuscript Studies in the Early Medieval Church of Norway. Oslo 1961, 40)
81v Qui confidunt (Ps 48,7 [?])
81v Domine non est exaltatum (Ps 130,1)
81v Domine Iesu Christe qui tuas manus in cruce hodie posuisti et tuo sanguine nos redimisti da mihi usum penitentiae, lumen intelligentiae, scientiam veram, longanimitatem et bonam perseverantiam usque in finem (Vorliegendes Gebet sehr ähnlich A. Wilmart, Prières médiévales pour l'adoration de la croix. Ephemerides liturgicae 46 (1932) 22-65, zum Gebet vgl. S. 40, Nr. 21)
81v Respice in me et miserere mihi oppresso facinorum pondere multarumque nequitiarum polluto... — ...et placere conspectui tuo salvator mundi qui passus es in cruce pro nobis (?) et vivis ac regnas cum patre (Wohl nur eine Erweiterung des vorangehenden Gebetes)
81v Laudate dominum in sanctis eius (Ps 150,1)
81v Domine Iesu Christe qui passus es hodie pro nobis peccatoribus adoro te salvatorem mundi... — ...et electis tuis in regno tuo partem. Qui cum deo patre et spiritu sancto vivis et regnas deus per.
81v Praesta quaeso omnipotens deus per intercessionem sanctissimae dei genetricis Mariae et omnium sanctorum tuorum mihi indignissimo famulo tuo meorum veniam peccatorum et sancti spiritus gratiam cordi meo clementer infunde ut te perfecte diligere et digne laudare merear. Qui vivis et (Erweiterung von Deshusses 2156 und CO 4461)
81v Domine deus omnipotens aeterne et ineffabilis sine fine atque initio quem unum in trinitate et trinum in unitate confitemur... — ...fac me ad tuam quandoque pervenire visionem. Per (Nahezu identisch mit A. Wilmart, Precum libelli quattuor aevi Karolini : nunc primum publici iuris facti cum aliorum indicibus. Rom 1940, 15-16, Nr. 10 bzw. 139-140, Nr. 4)
81v Domine Iesu Christe deus omnipotens qui hanc congregationem ad glorificandum nomen tuum sanctum in hoc loco adunari permisisti da nobis famulis tuis... — ...ne des hanc congregationem in dispersionem propter nomen tuum (Vgl. das gleiche Gebet bei St. Weinfurter (Hrsg.), Consuetudines canonicorum regularium Springirsbacenses-Rodenses [CCCM 48] S. 5-6, § 7, Z. 1-10)
81v Deus qui post baptismi sacramentum secundam abolitionem peccatorum eleemosynis indidisti respice propitius fideles tuos... — ...recipiant pro parvis magna pro terrenis caelestia pro temporalia sempiterna. Per (CO 2015)
(82r-140r) Petrus Lombardus Sermones (Schneyer IV 701-703 [nennt die Handschrift]). Folgende Sermones nach Schneyer-Nummern: (82r-84v) Nr. 1. — (84v-87r) Nr. 2. — (87r-89v) Nr. 3. — (90r-93r) Nr. 6. — (93r-96v) Nr. 7. - (96v-100r) Nr. 8. — (100r-103r) Nr. 9. — (103r-106v) Nr. 12. — (106v-108v) Nr. 13. — (108v-113r) Nr. 14. — (113v-116r) Nr. 15. — (116r-121r) Nr. 16. — (121r-123r) Nr. 17. — (123r-129v) Nr. 18. — (129v-132r) Nr. 19. — (132v-136r) Nr. 23. — (136r-140r) Nr. 24.
   1
82r Roter Tit.: Incipiunt sermones magistri Petri Longobardi. Sermo in adventu domini.
(140r-144v) Meditatio passionis domini (PL 184, 741-753).
Der Text der Handschrift ähnlich Drogo cardinalis: Sermo de sacramento dominicae passionis (PL 166, 1515-1527B) bzw. Meditatio in passionem et resurrectionem domini, cap. 1-7 (PL 184, 741-753C) und Ernaldus abbas: Meditationes (PL 189, 1733-1746A).
   1
140r Noli timere filia Sion... (Io 12,15). Veni domine Iesu veni desiderate cunctis gentibus quia dormivit anima mea prae taedio morae tuae, oculi mei languerunt prae inopia luminis tui ... — ...equuus manifeste ruminat, asinus simpliciter ambulat, mulus nequam incautum praecipitat.
(145r) Sermo de quadragesima. Ein Sermo mit demselben Initium, jedoch anderem Explicit in Kremsmünster 14, 125rv, vgl. H. Fill, Katalog der Handschriften des Benediktinerstiftes Kremsmünster. Teil 1. Von den Anfängen bis in die Zeit des Abtes Friedrich von Aich (ca. 800-1325). Katalogband. Wien 1984, 67; in Augsburg, Staats- und Stadtbibliothek, 4o Cod. 35, 114r mit demselben Initium und der Zuschreibung an Ps. Ambrosius: Sermo in sabbato post dncam 4 in quadragesima, vgl. W. Gehrt, Die Handschriften der Staats- und Stadtbibliothek Augsburg 4 Cod 1-150 (Handschriftenkataloge der Staats- und Stadtbibliothek Augsburg 6). Wiesbaden 1999, 64.
   1
145r Oportet fratrres carissimi ut tota mentis intentione inquirere vel intellegere studeatis quare christiani vocati estis... — ...et de animae vestrae salute attentius cogitetis praestante domino nostro Iesu Christo.
(145r-147v) Honorius Augustodunensis Speculum ecclesiae, dominica in media quadragesima (PL 172, 893-898).
   1
145r Tit.: In media XLa.
Laetare Ierusalem... (Is 66, ). Divinum officium carissimi quod hodie cantavimus... — ...deo placebit in vobis habitare quem oculus non vidit etc.
(147v-150v) Sermo ad vicula S. Petri (BHL 6682). Vgl. die Parallelüberlieferung in München, BSB, Clm 28565, 92v-96r; D. Kudorfer, Katalog der lateinischen Handschriften der Bayerischen Staatsbibliothek München: Clm 28461-28615. Wiesbaden 1991, 176; weiters Melk, Cod. 1248, 65r-70r.
   1
147v Tit.:Sermo ad vincula sancti Petri.
Sollemnem observantiam huius festivae diei a ritibus gentilium superstitionum in religionem commutatam suscepit ecclesia dei... — ...a laqueis eius ereptus est. Ecce dilectissimi exposita nobis est hodiernae causa celebritatis ... aperiat nobis clavibus Petri ianuas regni caelorum ubi cum omnibus sanctis feliciter gaudentes laudemus eum in saecula saeculorum. Amen. Amen.
(I*r) Leer.
(I*v) Abschrift einer Totenrotel (M. Denis, Codices manuscripti theologici bibliothecae palatinae Vindobonensis Latini aliarumque occidentis linguarum. Vol. II/1. Wien 1793, 786-787). Der Melker Abt Johann II. und der Melker Konvent unterrichten die konföderierten Klöster nach der Benediktinerregel und diejenigen der Augustinerchorherren vom Tod des Abtes Ludwig II. und der Mönche Petrus de Stain und Wolfgangus dictus Grill, hier datiert mit 1410 September 29.
(II*rv) Ps. AugustinusDialogus quaestionum LXV Orosii percontantis et Augustini respondentis: Fragment eines Doppelblattes; stellenweise vom Text der PL leicht abweichend (PL 40, 740-741 und 743-744. CPL 373a). (II*v-r, untere Hälfte) Quaestiones XXIII-XXVI (PL 40, 740-741) ]formationem dictionemque dei nuncupare... — ...ab ipso enim surgit omnis numerus. Ergo duo dividi possunt, sed par eius unus est tercii vero pars[
(II*r-v, obere Hälfte) Quaestiones XXX-XXXIII (PL 40, 743-744) mor]tuus est et resurrexit cum non mortuus... — ...scitur silentium per privationem vocis[
Das Fragment zum mutilierten Dialogus quaestionum in Heiligenkreuz, Cod. 236, 147r-149v gehörig.