Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=10363 
Wien, Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB), Cod. 1046
AUGUSTINUS. ISIDORUS HISPALENSIS
Olim: Univ. 89    Pergament   I, 89 Bl.   250×160   Heiligenkreuz, um 1134/1147
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 9)



Vorbesitzer 1: Heiligenkreuz, Zisterzienserkloster
Vorbesitzer 2: Brassicanus, Johannes Alexander
Vorbesitzer 3: Fabri, Johannes, Bischof von Wien (1478-1541)
Vorbesitzer 4: Wien, Collegium apud S. Nicolaum
Vorbesitzer 5: Wien, Universitätsbibliothek

"PL", "CSEL", "CPL", "CC", "RB", "CPPM", "CSLMA", "SBO", "BGOC", "Bloomfield"
alle Initien
(VDS-Iv) Breviarium, Fragment. Gestürzt eingebunden. (Iv) Dionysius. Gallus abbas. (Ir) Lucas ev. Undecim milia virgines. Simon et Iudas ap. (Ir und VD-Spiegel) Omnes sancti. — Dazugehörende Fragmente u. a. in Heiligenkreuz, Cod. 105; siehe Fragmentgruppe Cod. 105, fol. I, etc.
(1r) Inhaltsverzeichnis des 14. Jh.
(1v-9r, Z. 9 v. u, 53r, Z. 14-59r) Augustinus De cura pro mortuis gerenda (PL 40, 591-610; CSEL 41, 619-660. CPL 307). Mit vorangestellter Retractatio.
(1v) Augustinus Retractiones II, 64 (PL 32, 655-656; CSEL 36, 202; CC 57, 140. CPL 205).
(9r-34v) Augustinus De utilitate credendi (PL 42, 65-92; CSEL 25, 3-48. CPL 316). Mit auf 9rv vorangestellter Retractatio.
   1
9v Tit.: Incipit liber sancti Augustini de utilitate credendi. — Si mihi Honorate unum... — ...ero fortasse in ceteris promptior.
(9r, Z. 9 v. u.-9v) Augustinus Retractiones I, 14, n. 6 (PL 32, 607-608; CSEL 36, 70-71; CC 57, 44-45. CPL 205). Der vorangehende Text auf 80r-81v.
(34v-36r) Ps. AlcuinusDicta Albini diaconi de imagine dei (PL 40, 805-806; ed. J. Marenbon, From the Circle of Alcuin to the School of Auxerre. Logic, Theology and Pholosophy in the Earl Middle Ages [Cambridge studies in medieval life and thought; 3rd series, vol. 15]. Cambridge 1981, 158-161. RB 1104; CPPM IIA 153 und IIB 3008 und 3008a; CSLMA 2, 520-524, ALCPs 14 [nennt die Hs. auf S. 522, die weitere Parallelüberlieferung auf S. 520-523; Editionen und Bibliographie auf S.523-524]).
   1
34v Tit.: Sermo sancti Augustini de trinitate anime hominis. — Tanta dignitas humanae conditionis esse scitur... — ...mirabiliusque in secundo reformavit.
(34v-36r) Ps. AugustinusDe spiritu et anima, cap. 35 (PL 40, 805-806; ed. J. Marenbon, From the Circle of Alcuin to the School of Auxerre. Logic, Theology and Pholosophy in the Earl Middle Ages [Cambridge studies in medieval life and thought; 3rd series, vol. 15]. Cambridge 1981, 158-161. RB 1104; CPPM IIA 153 und IIB 3008 und 3008a; CSLMA 2, 520-524, ALCPs 14 [nennt die Hs. auf S. 522, die weitere Parallelüberlieferung auf S. 520-523; Editionen und Bibliographie auf S.523-524]).
   1
34v Tit.: Sermo sancti Augustini de trinitate anime hominis. — Tanta dignitas humanae conditionis esse scitur... — ...mirabiliusque in secundo reformavit.
(36r-36v) Augustinus Contra Faustum Manichaeum, lib. 22, cap. 27-29, Exzerpt (PL 42, 418-419; CSEL 25, 621-623, Z. 16. CPL 321).
   1
36r Tit.: Quomod regere debeat se ipsum in libro Augustini contra Faustum. — Peccatum est factum vel dictum concupitum aliquid contra aeternam legem... — ...profecto illicitae ac turpes et dignae doloribus emndandae.
(36v-38v) Augustinus De ordine, lib. 2, cap. 8-9 (PL 32, 1006-1008; CSEL 63, 164, l. 6–166, l. 25; CC 29, 121, l. 1–123, l. 52. CPL 255).
   1
36v Tit.: De moribus et doctrina Augustinus in libro de ordine. — Lex dei quae apud eum fixa et inconcussa semper manet... — ...praecepta dantibus credens recte vituperetur.
(38v) Augustinus Sermo 347, cap. 1, Exzerpt (PL 39, 1524. CPL 284).
   1
38v Multos reperimus neglegentissimos iustitiae et avidissimos sapientiae... — ...et praebebit tibi dominus quam concupisti sapientiam.
(38v-51v) Isidorus Hispalensis De differentiis rerum, Cap. 1–6 und 10 – 32; ohne Cap. 17* (PL 83, 69-90; CC 111A, 7–85. CPL 1202). Der vorliegende Text im Vergleich zur Edition in CC 111A teilweise gekürzt bzw. bearbeitet.
   1
38v Tit.: Incipit liber differenciarum Ysidori episcopi. In primis de deo. — Inter deum et dominum ita quidam definierunt ut in dei appellatione patrem... — ...ista vero boni operis transituri merces est et requies. Finit libellus differenciarum Ysidori episcopi.
(51v) Augustinus De diversis quaestionibus LXXXIII, Quaestio 36, cap. 1, Exzerpt (PL 40, 25; CC 44A, 54, l. 6 – 55, l. 21. CPL 289).).
   1
51v Tit.: Sententia sancti Augustini de nutrienda caritate. — Cum deus magis diligitur quam animus... — ...nihil verius eo quod dictum est: Initium sapientiae timor domini.
(52r) Augustinus De diversis quaestionibus LXXXIII, Quaestio 67, cap. 5, Exzerpt (PL 40, 68; CC 44A, 168, l. 85–169, l. 100. CPL 289).
   1
52r Tit. auf 51v: Quid sit carnalis homo et animalis sive spiritualis. — Omnis creatura partim spiritalis est partim animalis... — ...post autem nullam patietur.
(52r) Augustinus De diversis quaestionibus LXXXIII, Quaestio 82, cap. 3, Exzerpt (PL 40, 99, CC 44A, 246, l. 54–57. CPL 289).
   1
52r Tit.: De dei et hominis iusticia. — Sicut iustitia dei est utilia praecipere... — ...praeceptis utilibus oboedire.
(52r) Augustinus Epistola 167, cap. 4,15 (PL 33, 739; CSEL 44, 603, l. 7-10. CPL 262).
   1
52r Tit.: De utilitate preceptorum. — Si praecepta non essent... — ...ut gratia dei amplius honoretur.
(52r) Augustinus Epistola 167, cap. 4,15 (PL 33, 739; CSEL 44, 602, l. 10-11. CPL 262).
   1
52r Tit.: Quid sit virtus. — Ut generaliter breviterque complectar quam de virtute habeam notionem... — ...id quod diligendum est diligitur.
(52rv) Augustinus De diversis quaestionibus LXXXIII, Quaestio 25 (PL 40, 17; CC 44A, 31. CPL 289).
   1
52r Tit.: De cruce. — Sapientia dei hominem ad exemplum quo recte viveremus... — ...cruce execrebabilius (!) et formidolosius.
(52v-53r, Z. 14, 81v, Z. 6 v. u.-82v) Augustinus Contra adversarium Legis et Prophetarum, lib. I, cap. 4,6-14,19, Exzerpte (PL 42, 606-613; CC 49, 38-50. CPL 326).
   1
52v Tit.: De creaturis dei in libro Augustini contra adversarium legis. — Dominus Iesus Christus per quem factus est mundus non solum caelestia... — ...sola immortalitas potest perfectae beatitudinis / implere mensuram. Habent tamen proprium decoris locum ... tamen necesse sit vivere sub potestate melioris.
(59r-68r) Ps. AugustinusAdversus Fulgentium Donatistam (PL 43, 763-774; CSEL 53, 289-310; C. Lambot, L'écrit attribué à S. Augustin "Adversus Fulgentium donatistam". Revue bénédictine 58 [1948] 178-222, die Hs. genannt S. 190, die Edition auf S. 190-222. CPPM II 176; CPL 380).
   1
59r Tit.: Incipit liber sancti Augustini episcopi contra Fulgencium donatistam. — Libellum quem mihi religio tua frater Fulgenti direxit... — ...divisum desolabitur. Et ideo quoniam regnum vestrum religione divisum est divisionem necesse est interitus subsequatur. Explicit liber sancti Augustini episcopi contra Fulgencium donatistam.
(68r-80r) Augustinus Epistola 187 seu De praesentia dei ad Dardanum (PL 33, 832-847; CSEL 57, 81-118. CPL 262).
   1
68r Tit.: Incipit liber s. Augustini episcopi ad Dardanum de presentia dei et de templo eius. — Fateor mi dilectissime Dardane illustrissime mihi in caritate Christi... — ...optans medicinam quam concedis et veniam. Amen. Explicit liber s. Augustini ad Dardanum de presentia dei et de templo eius.
(80r) Augustinus Retractatio II 49 (in librum De praesentia dei) (PL 32, 650; CSEL 36, 186 –187; CC 57, 129. CPL 250).
   1
80r Tit.: Incipit retractacio eiusdem libri.
De praesentia dei scripsi librum... ... — ... fateor frater dilectissime Dardane.
(80r-81v, Z. 6 v. u.) Augustinus Retractatio I 14 (in librum De utilitate credendi) (PL 32, 605-607; CSEL 36, 65–70; CC 57, 41-44. CPL 250). unvollständig, Schluß des Textes auf 9rv.
   1
80r Tit.: Incipit retractacio s. Augustini de utilitate credendi.. — Iam apud Hipponem Regium presbyter scripsi librum... — ...tantummodo eruere tibi si possem falsam opinionem[
(83r) Augustinus De nuptiis et concupiscentia, lib. II, cap. 34,58, excerp (PL 44, 471; CSEL 42, 316. CPL 350).
   1
83r Tit. auf 82v: In libro de concupiscentiis. — Quamvis in hominibus natura generatis gratia renatis sit carnalis concupiscentia (sic!)... — ...nisi eius motibus ad illicita consentiatur.
(83r) Augustinus Sermo 151, cap. 5, excerp. (PL 38, 817. CPL 284).
   1
83r Tit.: In quodam sermone. — Cum aliquibus concupiscentiis nati sumus, aliquas consuetudine fecimus... — ...cotidie minui potest, finiri non potest.
(83r-83v) Augustinus Sermo 151, cap. 6-7, excerp. (PL 38, 818. CPL 284).
   1
83r Tit.: Et post pauca. — Apostolus luctabatur, non subiugabatur. Sed quia nolebat et hoc habere contra quod luctaretur... — ...in hoc bello semper homo periclitatur quousque moriatur.
(83v) Augustinus Enarratio in Psalmum 57,9, par. 19, excerp. (PL 36, 688–689; CC 39, 725, l. 20–27; CSEL 94/1, 305, l. 20–26. CPL 283).
   1
83v Tit.: In tractatu psalmi LVII.. — Delectatio carnalis cum homine nascitur, sed qui bene eruditur... — ...adversum se ipsum divisus igne proprio concrematur.
(83v-84r) Augustinus De vera religione, cap. 11,22-12,25, excerp. (PL 34, 132–133; CSEL 87, l. 3–41, CC 32, 187–260, l. 33–37. CPL 264).
   1
83v Tit.: In libro de vera religione.. — Vita quae fructu corporis neglegit deum inclinatur ad nihilum (sic!)... — ...corpus vivificabitur eritque in natura sua mundissimum.
(84rv) Augustinus Quaestiones XVII in Matthaeum, cap. 17,5 excerp., Bearbeitung (PL 35, 1376; CC 44B, 119-140. CPL 276).
   1
84r Tit.: In libro IIIo de questionibus evangeliorum. — Qui iam habet sanam fidem et videt quo perveniendum sibi sit... — ...ut pefecti sint velint et perfecti sint. Amen.
(84v-85v) Bernardus Claravallensis Parabola V (PL 183, 770-772; SBO VI/2, 282-285. BGOC 8013; Bloomfield 5201 [nennt die Hs.]). Derselbe Text auch in Heiligenkreuz, Stiftsbibliothek, Cod. 238, 124v-126v.
   1
84v Rex potens et nobilis tres habuit filios, fidem spem et caritatem. His delegavit civitatem eximiam... — ...frustra vigilat qui custodit eam.
(86ra-HDS, Sp. b) Formelbuch, Fragment. Wende 13./14. Jh.; viele Anfänge gleich wie bei: O. Stobbe, Summa Curiae Regis. Ein Formelbuch aus der Zeit König Rudolf's I. und Albrecht's I. (Aus einer Erlanger Handschrift des XIV. Jahrhunderts. Archiv für Kunde österreichischer Geschichtsquellen 14,8 (1855) 305-385, Edition auf 317-378; zu den Formeln vgl. z. B. auf 86rab die Formeln von S. 335, Nr. 91-96; Formeln des HDS enden mit S. 352, Nr. 206; S. 339, Nr. 118, 119 und 122.