Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1047 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 814
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: HENRICUS DE FRIMARIA. HENRICUS DE LANGENSTEIN. NICOLAUS DE DINKELSBÜHL
Papier   367, I Bl.   208×140   Klosterneuburg (?), 1439
Handschrift aus 5 Teilen zusammengesetzt: V  (1) 14. bis 15. Jh.; 1  (2-131) 1439; 2  (132-223) um 1440; 3  (224-367) um 1440; N  (I*) 14. bis 15. Jh.
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil V, Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil N  |  Vorschau Bilder zu Teil V, Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil N  |  Einzelbilder: fol. 27, 55, 77, 147, 159, 195, 214, 218, 237, 240, 296, 313, 321, 323.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík IV 293-295 (online).
Foliierung: Bleistift-Foliierung in einer modernen Hand

V1   Pergament   Klosterneuburg (?), 14. bis 15. Jh. (?)
Teil 12-131   Papier   Klosterneuburg (?), 1439
Lagen: 11 + 5.VI61 + V71 + 5.VI131
Dat. 1439(?) (1v, 123v)
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel, Blindlinierung. -- Mehrere Schreiber, Marginalien vorwiegend in roter Tinte
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Kleine Fleuronnéeinitialen, rot-grün oder rot-blau dekoriert, auf 1r, 6r, 8v, 9v, 12r, 15v, 26v, 32r, 50v, 56v, 59r, 65r, 71r, 73v, 84r, 95v und 109v. Titel, Incipit, Unterstreichungen, Zäsuren, Marginalien in roter Tinte.
Teil 2132-223   Papier   Klosterneuburg (?), um 1440
Lagen: V141 + 6.VI213 + V223
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel, Blindlinierung. -- Mehrere Schreiber, seltene Marginalien
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Deckfarbeninitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   Goldverwendung   
Verschiedene Initialen. Vergoldete, blau-rote Deckfarbeninitiale mit vergoldeter Seitenüberschrift zum Textanfang auf 132r. Fleuronnéeinitialen auf 148r und 161r. Mit Feder gezeichnete Initialen mit verschiedenen Motiven: 155r (mit Tier?); 177v, 205r mit Gesicht; 180r (mit Fisch ?). Auf 146r, 150r, 151v fehlen die Initialen. Auf 212r, blau-rot ausgemahlte Initiale. Auf 173v, grüne Lombarde; sonst rote Lombarden. Titel, Incipit, Unterstreichungen, Zäsuren in roter Tinte.
Teil 3224-367   Papier   Klosterneuburg (?), um 1440
Lagen: 12.VI367
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel, Blindlinierung. -- Mehrere Schreiber, wenig Marginalien
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Zwei reichlich dekorierte rot-grüne Fleuronnéeinitialen auf 224r und 279r; eine kleinere, rote Fleuronnéeinitiale ist auf 284r. Titel, Incipit, Unterstreichungen, Zäsuren in roter Tinte. Rubrizierung fehlt auf 269v-271r, 298v-299r, 300v-301r, 304v-307r.
NI*   Pergament   Klosterneuburg (?), 14. bis 15. Jh. (?)

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: Dünkelspühl II. Henrici de Hassia. Henrici de Frimaria. MS. 814. Buchblock beschnitten; Papier am Rande gelb gefärbt. Vorne und hinten neue Schutzblätter. Die alten Schutzblätter aus Pergament auch vorhanden: Bl. 1 mit Inhaltsverzeichnis auf dem Verso, und Bl. I* mit Spuren einstiger Ankettung.


Besitzvermerk der Bibliothek: Can: Reg: Claustroneoburgensi Bibliothecae inscriptus 3 november 1656. Olim-Signaturen auf 1r und 2r unlesbar. Auf 1v und 123, Ambrosius Fuetrer CRSA genannt (dat. 1439).
Weitere Beschreibung ergänzt von Edit A. Lukacs; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "Madre", "Hohmann", "Zumkeller", "Bloomfield"
alle Initien
(1r) Leer.
(1v) Tabula contentorum.
   1
1v Tabula huius libri qui comparatus est anno domini 1439 per dominum Ambrosium Fuetrer. Primo habes homelias magistri Nicolai
Teil 1
(2r-80v) Nicolaus de Dinkelsbühl De vitiis et virtutibus (Parallelüberlieferung in 8 weiteren Handschriften. Madre 193).
   1
2r Tit.: (Rot) Incipiunt sermones de septem peccatis mortalibus collecti per venerabilem magistrum Nicolaum de Dinkelspüchl sacre theologie professorem
Homo quidem fecit cenam magnam et misit servos suos, etc. Notandum quod, ut docet Magister Sententiarum distinctione prima, deus a principio hominem ad hoc creavit ut particeps fieret ... — ... (80v) ex hoc aliis qui talia ignorant. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit tractatus de septem capitalibus peccatis.
(81r-83v) Leer.
(84r-95v) Henricus de Langenstein (de Hassia) Tractatus de discretione spirituum (Hohmann Nr. 219. Für Editionen siehe ebd.).
   1
84r Tit.: (Rot) Incipit tractatus reverendi magistri Henrici de Hassia de discretione spirituum
Sicut in philosophia motus et operationes referri consueverunt ad formams, tamquam ad principia immediatiora ... — ... (95v) non nisi solo impossibilitatis freno posse retineri etc. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit tractatus de discretione spirituum.
(95v-109r) Henricus de Frimaria OESATractatus de quattuor instinctibus (Parallelüberlieferung in CCl 418, 300rb-311vb; CCl 565, 172r-179v. -- Zumkeller 307).
   1
95v Tit.: (Rot) Incipit tractatus de instinctibus reverendi magistri Henrici de Hassia
Semen cecidit in terram bonam et ortum fecit fructum centuplum. Lucae viii. Licet verbum propositum exponatur per Christum de semen verbi dei, potest tamen convenienter intelligi ... — ... (109r) et in futuro per gloriam consequi Iesus Christus qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat deus in saecula saeculorum Amen.
(109v-123v) Henricus de Frimaria OESATractatus de occultatione vitiorum sub specie virtutum (Parallelüberlieferung in CCl 797, 217r-231r; CCl 833, 435r-446r. -- Zumkeller 316).
   1
109v Tit.: (Rot)Tractatus magistri Hainrici de Firmaria (!) de occultatione vitiorum sub specie virtutum
Est via quae videtur homini recta, novissima autem eius ducunt ad mortem. Proverbiorum xiiii. ... — ... (123v) a cordis hospicio poteremus exstirpare quod nobis deus praestare dignetur, etc. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit tractatus de occultation vitiorum sub specie virtutum. (Rot) Hunc librum comparavit dominus Ambrosius canonicus monasterii Newburgensis anno domini 1439.
(124r-131v) Leer.
Teil 2
(132r-154v) Nicolaus de Dinkelsbühl De septem donis Spiritus sancti (Zahlreiche Parallelüberlieferungen. -- Madre 203; Bloomfield 1904).
   1
132r Tit.: (Gold) De donis spiritus sancti
Egredietur virga de radice Iesse et flos de radices eius ascendet et requiescet super eum spiritus domini, spiritus sapientiae et intellectus spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et pietatis. Et replebitur eum spiritus timoris deum. Isaias 11. Ex hac auctoritate taliis sacrae scripturae et sanctorum constat septem esse dona ... — ... (154v) sed magis ad pias affectiones etc. (SCHLUSSSCHRIFT) Sequitur expositio octo beatitudinum magistri Nicolai Dynkelspuchl.
(155r-216r) Nicolaus de Dinkelsbühl De octo beatitudinibus (Zahlreiche Parallelüberlieferungen. -- Madre 189).
   1
155r In evangelio quod legitur in festo omnium sanctorum et scribitur Matthaeo 5to, enumerat dominus octo beatitudines et omnibus eis idem ... — ... (216r) quod deo placeamus et mereamur ad beatitudinem aeternam pervenire, largiatur nobis omnipotens deus, dominus noster Iesus Christus. Amen.
(216v-223v) Leer.
Teil 3
(224r-279r) Nicolaus de Dinkelsbühl De dilectione Dei et proximi (Zahlreiche Parallelüberlieferungen. -- Madre 165; Bloomfield 767).
   1
224r Tit.: (Rot) Incipiunt sermones magistri Nicolai Dinklspuchl doctoris theologie de dilectione dei et proximi
Scribitur Matthaei vicesimo secundo quod cum quidam legislator interrogasset dominum dicens: Quod est mandatum magnum in lege?, respondens ei dominus dixit ... — ... (279r) nos particeps efficiat Iesus Christus dominus noster, qui cum patre et sancto spiritu unus deus, vivit et regnat in saecula benedictus Amen.
(279r-367v) Nicolaus de Dinkelsbühl De decem praeceptis decalogi (Zahlreiche Parallelüberlieferungen. -- Madre 171; Bloomfield 1969).
   1
279r Tit.: (Rot) Expositio decalogi edita per reverendum magistrum Nycolaum Dinklspuchl doctorem in theologya
Praeter praecepta legis naturae communia ut sunt illa: omne bonum est faciendum, nullum malum est faciendum ... — ... (367v) ad quam nos perducere dignetur sancta trinitas, indivisa unitas, pater, filius et spiritus sanctus, cui est honor et gloria, virtus et potestas per infinita saecula saeculorum. Amen.
(I*r) Leer.