Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1059 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 825
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT MIT HISTORISCHEN UND THEOLOGISCHEN TEXTEN
Olim: l 74, 1392, g 36    Pergament   I, 159 Bl.   228×156   14. Jh. (1v) 1306 (Datum des Prologs?)    
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík IV 325-332 (online).
Foliierung: mittelalterliche Tintenfoliierung
Lagen: XII.5120+(II124+IV132+2.V152?)+IV160
AB 11r bis 111r, Lagen in römischen Ziffern von II bis XII in schwarzer Tinte durchnummeriert. Auf 121r, am unteren Rand Teil eines in brauner Tinte geschriebenen Ius sichtbar. Keine weiteren Nummern vorhanden.
Schrift:
Schriftart: Textualis – Marginalien
1r-120v: eine Spalte. 121r-155r: zwei Spalten. Schriftspiegel, liniiert. Marginalien in unterschiedlichen Händen. Längere Marginalien - additamenta zum Text - auf 7v-9v, 12r-v, 136r, 141v-142r. Mnemotechnische Diagramme am unteren Rand der 15v-26r.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Hellblau-rote Fleuronnée auf 1v zum Incipit des Prologs; blaue-rote auf 2r zum Incipit des Haupttexts. Weitere Fleuronnées auf 15v und 121r. Rote Lombarden; zwei blaue Lombarden auf Rasur einer ursprünglich roten Lombarde auf 137v und 145v. – Zahlreiche NOTA Zeichen im gotischen Stil: 39v, 40r, 41r, 57v, 60r-v, 61v, 65r, 118v, 119r. Zahlreiche Zeigehände, z.B.: 43v, 48v, 50r, 59v, 60v, 73v, usw. Profilgesichter am Textrande. – Loch in Bl. 59, 60, 116, 126, 140. Riß am Bl. 127.

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel: De hostia mirifica. M.S. 825. VDS ausgelöst als Bl. I, mit Abdrücken des alten roten Einbandes. Auf 160, zusätzlich Spuren einstiger Ankettung.


Besitzvermerke der Klosterneuburger Bibliothek aus dem 17. Jh.: (1r) Can. Reg. Claustroneoburg. Bibliothecae inscriptus (?) Nov. 1656, und aus dem 14. Jh. (2r) Liber sancte Marie virginis in Newnburga claustrali. Olim-Signaturen: (VDS, rot) l 74 (um 1500), (in Bleistift) 1392 (18. Jh.), (4r) g 36 (1420/1430).
Edit A. Lukacs

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "FRA II/28", "Bonaventura, Ed. Quaracchi V", "Distelbrink", "Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII", "Kaeppeli", "PL", "BGOC", "AH 35", "Chevalier", "Karajan 1859"
alle Initien
(1r) Versus memoriales de legibus.
(1v-15v) Ambrosius de Sancta Cruce OCist Tractatus de hostia mirificata in Corneuburg (Ed.: FRA II/28, 174-175 [Auszug]. – Repertorium 'Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters').
   2
1v Tit.: (rot) Prologus in opusculum sequens
Ante sex vel septem annos in civitate Neuburga ex alia parte Danubii in domo quadam Iudaeorum deprehensum fuit
2r Tit.: (rot) Tractatus de hostia mirificata de cuius consecratione nil est scitum
Si difficile et ambigium apud te iudicium esse perspexeris ... — ... (15v) sic et ego consimile darem consilium.
(15v-27r) Bonaventura OFM Itinerarium mentis in Deum (Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi V, 295-313. – Distelbrink 19).
   1
15v Tit.: Itinerarium mentis in Deum Bonaventure
Incipit in principio: Primum principium a quo cunctae illuminationes descendunt ... (16v) Beatus vir cuius est auxilium ... ... — ... (27r) et dicet omnis populus fiat, fiat. Amen.
(27r-32r) Bonaventura OFM De triplici via (Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII, 3-27; M. Schlosser, Bonaventura, De triplici via. Über den dreifachen Weg. Übers. u. eingel. [Fontes Christiani 14]. Freiburg 1993, 93-207. – Distelbrink 22 f., Nr. 18).
   1
27r Ecce descripsi eam ter tripliciter. Prov. 12. Cum omnis scientia gerat trinitatis ... — ... (32r) et amplexionem, ad quod nos perducat qui sine fine vivit et regnat Amen.
(32r-98r) Martinus Oppaviensis OP Chronicon pontificum et imperatorum (Kaeppeli 2974. – Repertorium 'Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters').
   2
32r Quoniam scire tempora summorum pontificum Romanorum ac imperatorum nec non aliorum patrum ipsorum
37r Anno post urbem conditam 200 et 44 Brutus primus apud Romanus consul primus factus est ... — ... (98r) infirmus de Africa in Siciliam veniens est defunctus. Explicit tractatus iste.
(98r-115r) Innocentius III. papa De miseria humanae conditionis libri tres (Ed.: PL 157, 701-746).
   1
98r Tit.: Innocentius papa de miseria humane conditionis
Domino suo patri carissimo P(etro) Dei gratia portuniensi (sic) episcopo Lotharius indignus diaconus ... — ... (115r) sulphur et ignis ardens in saecula saeculorum Amen. Explicit.
(115r-119r) Bernardus Claraevallensis OCist De consideratione (Auszug): De proprietatibus Romanorum (Lib. IV, cap. 4) (Ed.: PL 182, 774C-D; Sancti Bernardi opera, ed. J. Leclercq und H.M. Rochais, Rom 1963, Bd. 3: Tractatus et opuscula, 452, l.3-12.).
   1
115r Ante omnia sapientes sunt Romani ut faciant malum. Cum autem facere nescierunt... ... — ... (119r) cuique secundum sui laboris meritum. Scriptum est enim opera enim illorum secuntur illos in saecula saeculorum Amen. Explicit tractatus de miseria humanae conditionis.
(119v-120r) Collatio de humilitate .
   1
119v Qui se humiliat, exaltabitur. Luc. 9. Mirabilis ab infantia re et nomine benedictus apparuit ... — ... (120r) qui humiliatus fuit, erit in gloria ad quem Christus Dei filius nos perducat Amen.
(120r-v) Vita s. Euphrasiae.
   1
120r De beata et benedicta puella virgine infantula Euphrasia, vere rosa pretiosa ... — ... (120v) sic feliciter consummata est.
(120v) Additamenta ad 159v et 1r.
(121ra-124va) Ps. Bernardus ClaraevallensisSermo in concilio Remensi (PL 184, 1079-1086. – BGOC 18, 8017 [Praefatio] und 6663).
   1
121ra Rogasti me iam saepius, o cultor pauperum Christi ... Grave est, quod iniungitur mihi ... — ... (124va) Fratres, factus sum insipiens, vos me coegistis.
(124va-126rb) Nicolaus IV. papa Litterae ad episcopum Maguntinum.
   1
124va Nicolaus episcopus servus servorum Dei venerabilibus fratribus archiepiscopo Maguntinensi et eius suffraganeis ... Durae amaritudinis calicem nuper nobis de Syriae partibus provincia ... — ... (126rb) Datum apud urbem veterem XVa Kalendas Septembris pontificatus nostri anno quarto.
(126rb-vb) Nicolaus IV. papa Litterae ad episcopum Maguntinum.
   1
126rb Nicolaus episcopus servus servorum Dei archiepiscopo Maguntino ... Dura nimis et amara valde ... — ... (126vb) Datum apud urbem veterem XVa Kalendas Septembris pontificatus nostri anno quarto.
(126vb-127ra) Nicolaus IV. papa Litterae ad episcopum Maguntinum.
   1
126vb Nicolaus episcopus servus servorum Dei archiepiscopo Maguntino ... Inter caetera contenta in nostris litteris ... — ... (127ra) Datum apud urbem veterem VIIa Kalendas Octobris pontificatus nostri anno tertio.
(127ra-129vb) Nicolaus IV. papa Litterae apost. ad universos Christi fideles, ut votum crucis suscipiant.
   1
127ra Nicolaus servus servorum Dei universis Christi fidelibus ... Illuminet super nos dominus vultum suum ... — ... (129vb) Datum apud urbem veterem Kalendas Augusti pontificatus nostri anno quarto.
(129vb-131vb) Nicolaus IV. papa Litterae ad archiepiscopum Maguntinensem eiusque suffraganeos, in quibus ministerium praedicandae crucis in festo nativitatis beati Iohannis Baptistae committit.
   1
129vb Nicolaus episcopus servus servorum Dei archiepiscopo Maguntino eiusque suffraganeis ... Terrae sanctae miserabilem statum ... — ... (131vb) Datum apud urbem veterem Kalendis Augusti pontificatus nostri anno quarto.
(132ra-133ra) Bonifatius VIII. papa Litterae ad rectores et clericos ecclesiarum Andegavensium.
   1
132ra Bonifatius episcopus servus servorum Dei ... Cupientes olim discordiam ... — ... (133ra) Datum Laterani Idus Aprilis pontificatus nostri anni octavo.
(133ra-134rb) Bonifatius VIII. papa Litterae excommunicationum.
   1
133ra Bonifatius episcopus ... Excommunicamus et anathematizamus ex parte Dei omnipotentis ... — ... (134rb) Actum Laterani in die cenae domini pontificatus nostri anno octavo.
(134rb-vb) Bonifatius VIII. papa Decretum de sententia excommunicationis.
   1
134rb Bonifatius episcopus ... Provide attendentes quod ut frequentius ... — ... (134vb) Datum Anagniae secunda Kalendis Iunii pontificatus nostri anno octavo.
(134vb-137va) Tractatus de vi obligante iuris canonici pro monachis.
   1
134vb Dicunt quidam monachi quid ad nos de iure canonico ... — ... (137va) recedunt sanctae ecclesiae.
(137v) Nota de regula sancti Benedicti.
(137vb-144ra) Psalterium de passione domini dictum Granum passionis (AH 35, 26-39 Nr. 2).
   1
137vb Te ut in memoria revocem salvator ... — ... (144ra) te summum in bonis requiro pro munere retributionis.
(144ra-145vb) Ps. Bernardus ClaraevallensisSalutatio ad membra Christi (PL 184, 1319-1324. – Chevalier 18073; Walther, Initia 17126; BGOC 4341).
   1
144ra Salve mundi salutare ... — ... (145vb) in cruce salutifera. Amen.
(145vb-153va) Miracula urbis Romae.
   1
145vb Tit.: (rot) Miracula Romane urbis
Modum autem constructionis et dispositionis Romanae urbis demonstrat ... — ... (153va) quam ista declarat.
(153va-157r) Indulgentiae ecclesiarum Romae.
   1
153va Tit.: De indulgentiis Romane urbis datis abato Gregorii
Haec sunt stationes et dedicationes ecclesiarum urbis Romanae quas statuit beatus Gregorius ... — ... (155rb) singulis diebus per annum unus (annus) xl dies.
(157va-159rb) Notae de exitu animae a corpore.
(159v und 1r) Ambrosius de Sancta Cruce OCist De actis Iudaeorum sub duce Rudolfo annis 1307 et 1310 (Ed.: Karajan 1859, 7-10. – Repertorium 'Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters').
   1
1r Anno domini 1392 in quadragesima scribo ego frater Ambrosius istud in monasterio Sanctae Crucis, quod accidit ante quinque annos, ut puto sub duce Austriae Rudolfo filio Alberti regis Romani in Wienna factum fuit ... — ... igne consumpti.