Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1060 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 826
SAMMELHANDSCHRIFT MIT TEXTEN GEGEN JUDEN UND HÄRETIKER (WALDENSER)
Olim: f 23 s, k 53    Papier   II, 275 Bl.   217×150   Klosterneuburg/Wien (?), 1391
 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. I, 124, 125.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík IV 333-337 (online).
Foliierung: moderne Bleistiftfoliierung
Lagen: III + 22.VI264 + (VI-1)275.
Schrift:
Schreiber: Johannes Wispaum – Schriftart: Bastarda cursiva
Eine Spalte. Blindliniierung. Schwankender Schriftspiegel, der nur auf wenigen Blättern vorgezeichnet wurde. – Ein Schreiber: Iohannes Wispaum (Wyspawn) aus Neusiedl, laut Colophon auf 274r (in Kanzleischrift), identisch mit Schreiber in Klosterneuburg, CCl 27 (siehe Beiheft. Augustiner Chorherrenstift Klosterneuburg Handschriften mit Datierungen und undatierten Schreibervermerken. Lieferung 1-2. Tafeln 1-62 (CCl 1-200), Tafel 60.)
Ausstattung: Rubriziert   
Einfache rote Initialen und sparsame Verwendung von Rot im Text. Hinweise zur Rubrizierung als Randbemerkung in schwarzer Tinte; Korrekturen auch in schwarzer Tinte. – Zeigehand: 33v. – Kustoden oder Reklamanten vorhanden.

Einband: Gotisch     Streicheisenlinien        
Holzdeckel mit rotem Leder überzogen. – Auf VD, Titel- und Signaturschildchen: Disputacio iudeorum quam Pascalis de Roma transtulit. (Rot) f 23s. – Spuren von fünf Schutzbuckeln (einer auf HD noch vorhanden) und einstiger Ankettung auf Vorder- und Hinterdeckel sichtbar. Schließen vorhanden. – Auf Kopf- und Fußschnitt grüne florale Motive. – Rücken in braunem Leder restauriert, darauf in Golddruck: C. Paschalis de Roma Disputat. Iudaeorum M.S. 826. – Auf VDS und HDS, Fragment eines verkehrt eingeklebten Blattes mit Text auf Deutsch sichtbar.


Besitzvermerke aus dem 15. Jh. (1r, 140r, 274r) Liber Sancte Marie in Neuburga claustrali und aus dem 17. Jh. (1r) Can. Reg. Clastroneuburg. Bibliothecae inscriptus 9. Sept. 1656; Olim-Signaturen: (VD) f 23 s, (VDS) 2f , (1r) 2 f 23 sub (2. Hälfte 15. Jh.), (4r) k 53 (1420/1430). – Auf VDS und HDS, Bibliotheksstempel.
Beschreibung: Edit A. Lukacs; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "PG", "Kaeppeli", "CCCM 295", "RB", "PL", "Mieth 1982", "Cardelle u.a. 2018", "Díaz y Díaz", "Döllinger II", "Cardelle 2007", "Preger"
alle Initien
(Ir-IIv) Leer.
(1r-8r) Paschalis Romanus Disputatio Iudaeorum contra sanctum Anastasium (Auszug) (Ed.: PG 89, 1234-1238). Atanasii Abbati Adversus Judaeos Disputatio,2a interrogatio.
   1
1r Interrogavit Iudaeus cum Deus praeceperit ligna non esse adoranda ... — ... (8r) cui gloria et imperium simul est cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum. Amen.
(8r-25v) Theobaldus de Sexannia Errores Iudaeorum (Ed.: I. Lampurlanés, The Errores Iudaeorum by friar Thibaud de Sézanne, Mittellateinisches Jahrbuch, 55/3 (2020), 397-418 (ohne diese Hs.) – Kaeppeli, 3674 II (8r-15v); Kaeppeli 3672 (15v-25v)).
   1
8r Tit.: Excerpta ex Thalmüt Iudeorum
Talmud, id est, doctrina Iudaeorum, dividitur in quatuor libros ... — ... (15v) quod fere submerserat duodecim exploratores, etc. ... –(25v) Ecce manifeste patet reprobatio Iudaeorum et commendatio gentium, etc. Amen.
(26r-30v) Leer.
(31r-56r) Alphonsus Bonihominis Epistola Rabbii Samuel (De adventu messiae) (Ed.: CCCM 295. – RB 1183,1; Kaeppeli 146).
   1
31r Reverendissimo in Christo, patri, fratri Hugoni, magistro ordinis fratrum Praedicatorum, dignissimo ac sacrae paginae professori, quis subditus Alfonsus… Cum ergo propter parvitatem meam ... — ... (56r) Et ego frater Alphonsus Bonihominis Hispanus amore vestri hoc addidi ad translationem illam quam feci nuper magistro ordinis nostri de Epistola Samuelis. Explicit Epistola Rabii Samuel missa Rabbi Isaac ut supra in prohemio continetur.
(56v) Leer.
(57r-82v) Gilbertus Crispinus OSB Disputatio Iudaei et Christiani (Ed.: PL 159, 1007-1036; A.S. Abulafia – G.R. Evans (Hrsg.), The Works of Gilbert Crispin, Abbot of Westminster, Oxford: OUP, 1986 (ABMA 41), 1–53 (ohne diese Hs.).).
   1
57r Quia Christiani te litteris eruditum et facultate dicendi dicunt expeditum ... — ... (82v) Iesus Christus exspectatio gentium cui honor et imperium per omnia saecula saeculorum. Amen.
(83r-86v) Leer.
(87r-207r) Petrus Alfonsi Dialogus (PL 157, 535-672; Ed.: Mieth 1982; Cardelle u.a. 2018, 2-423. – Díaz y Díaz 893).
   1
87r Uni et aeterno primo, qui caret principio ... — ... (207r) quam principium tibi praestet. Amen.
(207v-208v) Leer.
(209r-218r) Articuli contra Waldenses (Ed. von Teil 2 [215v-218r]: Döllinger II, 351-355 Nr. XXIX (nach dieser Hs.)).
   1
209r Tit.: Articuli contra Waldenses
Attendite a falsis prophetis qui veniunt ad vos ... — ... (218r) cui est honor et imperium in sempiternum. Amen. Expliciunt puncta seu articuli nobiliores secte Waldensium.
(218r-v) Nota.
   1
218r Nota quod circa corpus Christi quinque nobis obiciuntur ... — ... (218v) verus est Deus.
(219r-230r) Epistola fratrum de Italia ad quosdam conversos de haereticae pravitatis errore ad sanctum Petrum in der Awe (St. Peter in der Au) (Ed.: Döllinger II, 355-362 Nr. XXIX). Döllinger nach dieser Handschrift.
   1
219r Venerabilibus in Christo fratribus praesentes litteras inspectoris Johannes Cyrardus ... — ... (230r) Pax Christi et communicatio Spiritus Sancti sit cum omnibus nobis. Amen. Explicit epistola haeresiarcharum, videlicet haereticorum.
(230v-235r) Iohannes LeserEpistola Iohannis Leser contra falsos fratres de Ytalia.
   1
230v Profundae speculationis fratribus in Italia tale bonum certamen certare, fidem servare, cursum foeliciter consumare. ... — ... (235r) calumniam prohibitionem controversiam.
(235r-244v) Iohannes LeserEpistola heresiarche fratres Iohannis Leser qui se vestros apostolos dicunt.
   1
235r Dilectis ut in Christo fratribus universis et specialiter ... — ... (244v) cum fide et oboedio decorata aeterna retributionis habeantur.
(244v-251v) Iohannes LeserEpistola Iohannis Leser contra aliquos fratres sectenarios.
   1
244v Quamvis diversae sint haereses fidei catholicae ... — ... (244v) absque synagogis facient vos.
(251v-266r) Georgius Laicus (?)Disputatio inter Catholicum et Paterinum haereticum (unvollständig) (Cardelle 2007, 344-347, R 13).
   1
251v Tit.: Summa hereticorum qui dicuntur Paterini
Unusquisque fidelis prout sibi Deus divisivit mensuram fidei ... — ... (266r) quia Christus solus bonus est.
(266v-274r) David AugustensisTractatus de inquisitione haereticorum (unvollständig) (Ed.: Preger, 204-235 (ohne diese Hs.).).
   1
266r Fides catholica fundamentum est omnis boni ... — ... (274r) potest esse sine haeresi schisma. Qui me scribebat, Johannis Wispam nomen habebat. Anno Domini 1391.
(274v-275v) Leer.