Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1171 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 926
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TRAKTATEN UND PREDIGTEN
Olim: O 10 s, 109    Papier   265 Bl.   220×145   Klosterneuburg , 1. Hälfte 15. Jh. (um 1420)   
Handschrift aus 5 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-34) 1420; 2  (35-53) um 1435; 3  (54-85) 1445 ?; 4  (86-241) 1445; 5  (242-265) um 1420
 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil 5  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil 5  |  Einzelbilder: fol. 4, 13, 28, 29, 37, 40, 57, 59, 67, 69, 91, 186, 243, 255, 256, 259.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík V 328-333 (online).
Foliierung: moderne Bleistift-Foliierung

Teil 11-34   Papier   1420
Lagen: 2.VI24 + V34
Reklamant (24v). – Dat. 1420 (31v)
Schrift:
Schriftart: Bastarda – Marginalien
Eine Spalte. Schriftspiegel. Drei Schreiber: 1) 1r; 2) 1r-31v; 3) 32r-34v. Marginalien, teilweise in roter Tinte
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Lombarden, Unterstreichungen, Kapiteltitel und Satzanfänge rot markiert. Auf 13r-31v fehlen die Initialen.
Teil 235-53   Papier   um 1435
Lagen: VI46 + (V-3)53
Reklamant (46v). – Fl Meister Michael
Schrift:
Schriftart: Bastarda
Eine Spalte. Schriftspiegel. Ein Schreiber
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Lombarden; Kapiteltitel und Anfangsbuchstaben rot rubriziert.
Teil 354-85   Papier   1445 ?
Lagen: 2.VI77 + (V-2)85
Reklamant (65v). Dat. Predigtdat. 1445 (75v)
Schrift:
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Eine Spalte. Schriftspiegel. Zwei Schreiber: 1) 54r-65v; 2) 66r-84v. Marginalien teilweise in roter Tinte.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Blau-rote Fleuronnéeinitialen auf 54r, 73r, 82v. Blau-rote Lombarde auf 64v. Rote Lombarde auf 75v und 76r. Intensive Verwendung der roten Farbe: Unterstreichungen, Marginalien, Nota-Vermerke, Nummern in rot.
Teil 486-241   Papier   1445
Lagen: 2.VI109 + (VI-1)120 + 10.VI240 + 1241
Kustoden: primus (87r) - 13 (121r). Reklamanten. – Dat. 1445-03-23 (241v)
Schrift:
Schriftart: Bastarda – Marginalien
Eine Spalte. Schriftspiegel. Zwei Schreiber (?). Wenig Marginalien.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Ranke(n)/Bordüre(n)   
Rot-blaue Ranken- und Fleuronnéeinitialen auf 86r, 88r, 92v, 95r, 97r, 102v, 106r, 112r, 118r, 122r, 125r, 127v, 129r, 131v, 132v, 134r, 136r, 138r, 139r, 141r, 143r, 144r, 146v, 148r, 149r, 151v, 152v, 153v, 155v, 156v, 158v, 162v, 169r, 175r, 180r, 185v, 194r, 200r, 206r, 211r, 214v, 217r, 219v, 223r, 227v, 231r, 237r, 239v. Intensive Rubrizierung wie in Teil 3.
Teil 5242-265   Papier   um 1420
Lagen: 2.VI265
Reklamant (253v).
Schrift:
Schriftart: Bastarda – Marginalien
Eine Spalte. Schriftspiegel. Drei Schreiber: 1) 242r-243v; 2) 244r-259r; 3) 260r-264r. Hand 3 schreibt in Bastarda cursiva. Wenig Marginalien
Ausstattung: Rubriziert   
Auf 242r, 7-Zeilen rote Initiale. Rote Rubrizierung der Satzanfänge und Kapiteltitel; auf 260r-264r, Unterstreichungen in rot.

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: Thomae a Kempis imit. Chr. et sex alia. M.S. 926. Auf Bl. 264-265, Rostspuren einstiger Ankettung und zweier Schließen. Vorne und hinten wurden die Schutzblätter durch ein leeres Blatt ersetzt.


Klosterneuburger Besitzvermerke: (2r, 264v) Liber monasterii beate Marie in Newburga (15. Jh.). Auf 1r, folgender Vermerk in der Hand, die das Inhaltsverzeichnis schrieb: "Nota hunc librum comparavit dominus Ambrosius Fuetrer, canonicus et custos monasterii Newburgensis. Requiescat in pace. Amen." Zu Ambrosius Fuetrer OESA siehe B. Cernik, "Das Schrift-und Buchwesen im Stifte Klosterneuburg". Jahrbuch des Stiftes Klosterneuburg 5 (1913), 113, 115, 131, usw. Olim-Signaturen: (1r) O 10 s (2. Hälfte 15. Jh.), (2r) 109 (17.-18. Jh.).
Weitere Beschreibung ergänzt von: Edit A. Lukacs, Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "RB", "Bloomfield", "Madre", "Lhotsky, Quellenkunde", "Kaeppeli", "PL"
alle Initien
Teil 1
(1r) Registrum contentorum .
(2r) Ps. HieronymusPrologus in Actus apostolorum (RB 926).
   1
2r Lucas Anthiocensis, natione Syrus, cuius laus in evangelio canitur ... — ... eius proficeret medicina.
(2r -31r) Actus Apostolorum.
   1
2r Primum quidem sermonem feci ... — ... (31v) cum omni fiducia sive prohibitione. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT, DATIERUNG) Expliciunt Actus Apostolorum anno ab incarnatione domini 1420.
(32r -34v) Dubia de officio missae (Dubia 1-18).
   1
32r Dubitatur primo an quotidie debeat in ecclesia missa celebrari. Respondetur secundum sanctum Thomam ... — ... (34v) quod non ex negligentia, sed ex fragilitate non potest, ut oportet, assistere coram Deo.
Teil 2
(35r-51v) Thomas a Kempis CRSA De imitatione Christi (Ed.: M. I. Pohl, Thomae Hemerken a Kempis Opera omnia II. Freiburg 1904, 5-263; T. Lupo, De imitatione Christi libri quatuor [Storia e attualita 6]. Citta del Vaticano 1982, 1-363. – Bloomfield 4633 – Zahlreiche Parallelüberlieferungen in Klosterneuburg). lib. 1, c.1-23.
   2
35r Registrum capitulorum
35v Qui sequitur me, non ambulat in tenebris, dicit dominus. Haec sunt verba Christi ... — ... (51v) tantum proficies quantum tibi ipsi vim intuleris. Et sic est finis.
(52r-53v) Leer.
Teil 3
(54r-64r) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermo ad clerum et ad religiosos (Madre 271; Lhotsky, Quellenkunde 334. – Parallelüberlieferung in CCl 856, 92v-111v).
   1
54r Gratia vobis et pax multiplicetur. Prima Petri primo. Isiodorus 3° De summo bono capitulo decimo dicit: Doctrina sine gratia adiuvante ... — ... (64r) fit homo Dei perfectus, ad omne bonum opus instructus, quod nos praestetur per Iesum Christum, Dei et Mariae virginis filium. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT, rot) Explicit sermo magistri Nycolai Dinkehlspuchl de hiis qui iuvant animam ut proficiat in merito et virtutibus. Sequitur collatio eiusdem de remediis quibus mens reformatur ad spiritualem vitam et ad veram perfectionem vite et status. Et hunc sermonem edidit uni Carthusiensi pro capitulo eorum.
(64r-72v) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermo ad capitulum Cartusiensium (Madre 272; Lhotsky, Quellenkunde 335. – Parallelüberlieferung in CCl 856, 136r-150r).
   1
64r Perfice gressus meos in semitis tuis. Ps. 16. Sicut dicit magister Sententiarum libro 2, distinctione prima: Omnipotens Deus et summe bonus, qui in seipso aeternaliter et incommutabiliter est beatus, volens ista sua beatitudine ... — ... (72v) quo nos toto corde tendere et tandem feliciter pervenire faciat omnipotens dominus qui in trinitate perfecta vivit et regnat, unus in saecula benedictus. Amen.
(73r-75r) Sermo de passione Christi (unvollständig).
   1
73r (rot) Per proprium sanguinem introivit semel in sancta eterna redemptione inventa. Hebreos. Licet multiplex sanguinis in scriptura reperiatur, tamen nunc restat aliud dicere de sanguine praemialis redemptionis et temporalis passionis. ... — ... (75r) quod Pilatus ex timore Caesaris Christum crucifixit, Iudaei vero ex odio, Iudas autem cupiditate ductus plus peccaverunt
(75v-76r) Sermo de sancto Bartholomaeo.
   1
75v (rot) De sancto Bartholomeo anno Domini 1445. Facta est contentio, etc. Lucas 22. In verbis huius evangelii insinuatur discipulos de maioritate non mediocriter contendisse, ex quibus unus erat gloriosus iste princeps, Bartholomaeus ... — ... (76r) Haec est commendatio humilitatis. Superbia enim facit voluntatem suam, humilitas autem voluntatem Dei.
(76r-84v) Franciscus de Retza OP (?) Sermo de Sancto Spiritu (unvollständig).
   1
76r (rot) Sermo magistri Frantisci de Sancto Spiritu. En proferam vobis spiritum meum. Proverbia 1. Notandum quod Spiritus Sanctus per suum illapsum aliquos effectus operatur ... — ... (84v) nec damnationem ingerunt, si nesciamus. Sine enim arte...
(85r-v) Leer.
Teil 4
(86r-155r) Iohannes Nider OP Manuale confessorum (Drucke: GWDKaeppeli 2539. Bloomfield 4967).
   1
86r (rot) Incipit manuale confessorum. Quoniam iuxta beati Gregorii in suo Pastorali summam regimen animarum est ars artium, idcirco pro compendiosa doctrina confessioribus ... — ... (155r) Et tantum de confessorum eruditione sub compendio dixisse sufficiant. Explicit, etc. (rot) Sequitur tractatus bonus de lepra morali magistri Iohannis Nyder ordinis praedicatorum.
(155v-241v) Iohannes Nider OP Tractatus de lepra morali (Drucke: GWDKaeppeli 2538. Bloomfield 3598).
   1
155v Incipit tractatus de lepra morali. Olim dum legimus in Levitico veteris testamenti mandavisse sacerdotibus ... — ... (241v) benedicta, ut supra late dictum est. Et sic de lepra morali dixisse sufficiat. (SCHLUSSSCHRIFT) Et sic est finis. Explicit fferia tertia post palmarum 1445.
Teil 5
(242r-246r) Thomas de Aquino OP Officium Sacerdos (Auszüge).
   1
242r (rot) Lectiones sancti Thome de Aquino de corpore Christi. Immensa divinae largitatis beneficia exhibita populo christiano ineffabilem ei conferunt dignitatem. ... — ... (246r) et testificationem dubitare non debemus. Tu autem domine miserere nostri. Deo gratias.
(246r) Iohannes 6:57-58.
(246r-247r) Alcuinus OSB Commentarius in Evangelium Iohanni (Auszug) (Ed.: PL 35, 1613. – Zur Zuschreibung an Augustinus vgl. I. Galynina et al., De handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus. Wien 2010. Bd. XI, 220).
   1
246r (rot) Omelia beati Augustini episcopi. Cum enim cibu et potu id appetant homines ut non esuriant ... — ... (247r) id est genuit filium habentem vitam in semetipso. Tu autem domine nostri miserere.
(247r-256r) Lectiones de corpore Christi per hebdomadam sumptae ex Decreto, ex dictis sanctorum patrum.
   1
247r Christus panis est de quo qui manducat vivit in aeternum ... — ... (256r) unde recte viaticum appellatur, quia in via nos reficiens usque in patriam deducit. Tu autem.
(256r-258r) Urbanus IV. papa Bulla de institutione festi eucharistiae.
   1
256r Tit.: (rot) Bulla Urbani papae quarti
Transiturus de hoc mundo ad patrem salvator noster, dominus Iesus Christus cum tempus suae passionis instaret ... — ... (258r) iunctis sibi paenitentiis misericorditer relaxamus. Tu autem domine nostri miserere.
(258r) Iohannes 6:54.
(258r-259r) Sermo in evangelium Iohanni (Auszug) (Diese Überlieferung erwähnt in D. Weber, Die handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus. Wien 1993, Bd. VI/2 149.).
   1
258r (rot) Omelia beati Augustini episcopi. Quomodo quidem detur et quisnam sit modus manducandi istum panem ignoratis ... — ... (259r) et non das in carne et sanguine tuo quod es. Tu autem domine miserere.
(259v) Leer .
(260r-264r) Dubia circa sacramentum eucharistiae (Dubia 19-49; unvollständig).
   1
260r Secuntur dubia circa sacramentum eukaristie. Dubitatur 19° Utrum eucharistia sit sacramentum. Respondetur Petrus distinctione octava quarti quod sit sacramentum ... — ... (264r) et a canone reincipiat. Si vero post consecrationem...
(264v-265v) Leer.