Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=14
Heiligenkreuz, Zisterzienserstift, Cod. 5
BIBLIA LATINA
Papier   II, 303, I* Bl.   ca. 385×280/285   Straßburg (?) in Kärnten, um 1413/1415
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 21, 212, 267, 269, 272, 301, 303.
Literatur zur Handschrift: Gsell 1891, 123 (online).Haidinger 1998, 35, Abb. 46 f.
Schrift:
(1v) Schreiber: Heinrich Aurhaym Schriftart: Textualis
Die ersten Zeilen des Textes (in Blattgold) nach Haidinger, Diss., 38 von der Hand Aurhayms. Zu Aurhaym als Schreiber s. bei Wien, ÖNB, Cod. 1854.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Deckfarbeninitiale(n)   Ranke(n)/Bordüre(n)   Figürlicher Buchschmuck   Goldverwendung   
Buchmaler: Heinrich Aurhaym
(1r) Unifigürliche Deckfarbeninitiale mit Goldfleuronnée. (1v) Zu Beginn des Buchs Genesis Deckfarbeninitiale mit Ranken und rechteckiger Initialminiatur: Sündenfall; Darstellungshintergrund mit aufgemaltem Filigranornament. (35r, 46r, 62r, 174v, 178r, 203v, 214r) Unfigürliche Deckfarbeninitialen mit Rankenausläufern, teilweise Blattgoldgrund bzw. Initialgrund mit Filigranornament in Pinselgold. (20r, 87r, 135v, 222v) Fleuronnéeinitialen. – Zuschreibung des Buchschmucks an Aurhaym: Haidinger, Diss. (hier datiert "um 1410/15"); s. auch Haidinger 1998, 35, hier datiert "um 1415". Stilkritische Argumente scheinen eher für die spätere Datierung zu sprechen (Katharina Hranitzky, in: MeSch VI). Aurhaym dürfte auch die die Lombarden in Cod. 5 ausführt haben. Zur Datierung der Handschrift und zum Illuminator s. weiter bei Wien, ÖNB, Cod. Ser. n. 89.

"Gsell 1891", "Haidinger 1998", "Haidinger, Diss.", "MeSch VI", "ADB/NDB-Online", "Holter 1969"
alle Initien
(Ir-IIv) Fragment: Doppelbatt aus einem Calendarium der Passauer Diözese (Valentin zum 6. 1. und Erhard zum 7. 1. in Rot), Ende 14./Anfang 15. Jh. Bl. I mit Festkalendar zu Januar, Februar, Bl. II mit den Festen zu November, Dezember. Fragment: Januar, Februar, November, Dezember.
(1r-273r) Vetus testamentum: (1v) Pentateuch, (76v) Ios, Idc, Rt, (99v) I-IV Rg, (148v) I-II Par, (174r) I-III Esr, (189r) Tb, Est, Idt, (203v) Iob, (214r) Prv, Ecl, Ps. - Alle Prologe, ausgenommen ein anonymer Prolog auf 222vb, von Hieronymus.
(222vb) Anonymer Prolog zu Ecclesiastes.
   1
222vb Sapientia triplex a philosophis computata. In his tribus Salomonis libris est denotata, idest naturalis, moralis, rationalis. - ...mysteria revelantur.
(274r-301v) Brevis interpretatio bibliorum.
   1
274r ]potestate sive potentia sic quaelibet figurarum quae ex ipsa posset fieri... (274rb Z. 9) Inc. cap. 5: Hoc doctus Plato nescivit etc. Hic ad commendationem sacrae scripturae remonet divinam sapientiam... (274va) Inc. cap. 6: Taceo de grammaticis etc. In hoc capitulo invehitur Ieronimus... (275ra) Inc. cap. 7: Hic incipit tercia pars principalis divisionis in qua Ieronimus instruit auditores... (276va) Desiderii mei desideratur... Post primam prohemium quod potest de principium galeatum sicut supradictum est, ponit hic Ieronimus secundum prohemium, id est epistolam quendam, quam scripsit ad Desiderium episcopum... (277vb) In principio... In principio, id est in initio temporis creaturarum coelum non ... firmamentum sed illud empyreum, id est igneum... (294vb) Evangelium Matthaei. Liber generationis... Traducere decipere vel infamare... (300vb) Apocalypsis. Apocalypsis Graece revelatio significavit... - ...quasdam flammas leviter fundens.
(301va-303rb) De libro ethymologiarum (Parallelüberlieferung Graz UB, Cod. 249 [Provenienz: Chorherrenstift Seckau], 52r-54r).
   1
301va Liber ethymologiarum dicitur, quia in eo diversa notabilia exponuntur. Ethymologia est origo notabiliorum... - ...quasi tribui vel plebi iura dans.
(I*) Ehemaliges Spiegelblatt, auf einem Papierblatt aufkaschiert. Oben ein teils beschnittener, teils unleserlicher Vermerk von um 1500: Istum l(ibrum dedit) (?) ... graciosus Mathias episcopus Secoviensis in die omnium s(anctorum)... ingressus trigesimo (?) s(eptimo) (?). Vivit in perpetuum. Darunter ein Verzeichnis der Bücher des Alten Testaments bis Jeremias von einer Hand des 15. Jh.