1570 AT5000-285

Permalink: https://manuscripta.at/?ID=1570

Literatur zur Handschrift: Lackner 2012, 254-260 (online).

	Schrift:
	Schriftart: Textualis

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

(1va-131ra)	Sermones de sanctis et de festis dominicis (Schneyer III 171–173, mit irriger Zuschreibung an Iacobus de Villaco; Schneyer VII 291–301).    38
5rb	Domine quinque talenta tradidisti mihi... (Mt 25,20). Hoc verbum scribitur in Matthaeo et legitur de confessoribus qui per talenta gratiarum domino fidelissime famulantur... — ...unde talentum infernalis poene feliciter evitavit. Rogemus.... (Schneyer VII Nr. 5)
7ra	Dilectus deo et hominibus... (Sir 45,1). Hoc verbum scribitur in Ecclesiastico et potest convenienter praedicari ad laudem beati Nicolai. Nam ipse in hoc verbo de duobus commendatur... — ...vel ad homines iuvandum. Ideo ipsum debent homines merito honorare.... (Schneyer VII Nr. 6)
9rb	Cras kalendae sunt et requireris (I Sm 20,18). Verbum hoc scriptum est in primo Regum et potest aptari ad vigiliam nativitatis Christi... — ...omni tenemur devotione diligere et amare et ab eius laude numquam cessare. Rogemus igitur dominum etc....
16va	Innocentes et recti adhaeserunt mihi (Ps 24,21). In Psalmo. Hoc verbum ponit de innocentibus. Ipsi enim in hoc verbo tripliciter commendantur scilicet propter culpae carentiam propter gratiae praesentiam propter mortis sustinentiam... — ...et per consequens veram paenitentiam conservabit et cum istis innocentibus in aeternum gaudebit. Rogemus dominum etc.... (Schneyer VII Nr. 22)
19rb	Reges Tharsis et insulae munera offerrent (Ps 71,10). Hoc verbum scriptum est in Psalmo et convenienter potest praedicari in festo epiphaniae in quo Christo reges munera obtulerunt... — ...nam talis verissime dignus esset Christo munera offerre et Christi regni participem fieri in futuro. Rogemus etc.... (Schneyer VII Nr. 27)
24va	Aquae multae non poterunt extinguere... (Ct 8,7). Scribitur in Canticis et potest praedicari verbum istud ad laudem beatae Agathae martyris cuius caritatem et constantiam non potuit superare adversitas multiplicis tribulationis... — ...pro cuius desiderio multa adversa sustinuit in hac vita. Rogemus etc.... (Schneyer VII Nr. 35)
25vb	Tu es Petrus... (Mt 16,18). Ita dicitur in Matthaeo et sunt verba Christi ad Petrum. Et facit Christus duo in hoc verbo. Primo demonstrat Petri dignitatem secundo ostendit ecclesiae firmitatem... — ...per constantiam ab eius servitio et consortio non recedas. Rogemus etc.... (Schneyer VII Nr. 36)
28va	In fide et lenitate ipsius... (Sir 45,4). Ita scribitur in Ecclesiastico et potest hoc verbum praedicari de sancto Matthia quem dominus per gratiam suam elegit ad gloriam apostolatus... — ...unde dignum fuit ut dominus ipsum eligeret in apostolum et amicum. Rogemus etc.... (Schneyer VII Nr. 38)
31vb	Tu es sacerdos in aeternum... (Ps 109,4). Ita scribitur in Psalmo et potest hoc verbum praedicari ad commendationem beati Gregorii quem dominum elegit ut fungeretur summo sacerdotio... — ...ideo deum propitium in omnibus suis petitionibus meruit invenire. Rogemus etc.... (Schneyer VII Nr. 40)
36va	Vos debetis alter alterius lavare pedes (Io 13,14). Istud verbum scribitur in Iohanne et potest praedicari convenienter de cena domini et possunt in hoc verbo duo notari scilicet admonitio Christi obligativa et ammonitio rationis inductiva... — ...superbiam deceptoris secutus ut humilitatem redemptoris sequatur inventus. Rogemus igitur dominum etc.... (Schneyer VII Nr. 45)
40ra	Probet autem se ipsum homo (I Cor 11,28). In his verbis duo tanguntur scilicet communicantis et accedentis ad sacramentum eucharistiae devota intentio...... (Schneyer III Nr. 103 [≈ VII Nr. 47])
41vb	Leoni similis est in operibus suis (I Mcc 3,4). In primo Macchabaeorum. Et potest hoc verbum praedicari ad laudem beati Marci cui gloriosum est comparari illi leoni... — ...et vincendo mel supernae fruitionis feliciter inveniret. Rogemus etc.... (Schneyer III Nr. 109 [≈ VII Nr. 59])
44va	Si autem abiero et praeparavero vobis locum... (Io 14,3). Ita scribitur in evangelio hodierno secundum Iohannem et legitur de istis beatis apostolis scilicet Iacobo et Philippo. Et promittit eis Christus duo in verbis praemissis... — ...ut per ipsorum merita ad istud convivium mereamur feliciter pervenire. Rogemus etc.... (≈ Schneyer VII Nr. 62)
48ra	Mihi autem absit gloriari... (Gal 6,14). Ita scribitur ad Galatas et possunt haec verba praedicari ad laudem sanctae crucis. Et insinuat apostolus duo in verbis istis quae debet fidelis quilibet servare... — ...ascendam in palmam et apprehendam fructus eius. Rogemus dominum etc....
52rb	Dominus quidem Iesus postquam locutus est eis... (Mc 16,19). In hoc libro duo tanguntur de quibus dominum Christum multum debemus laudare... — ... ut filios suos qui in hoc mundo peregrinantur ad se traheret.... (Schneyer VII Nr. 67 [≈ III Nr. 113])
68ra	Iustus ut palma florebit (Ps 91,13). Hoc verbum potest praedicari de sancto Antonio et ad laudem eius... — ...Christus dilexit vos. Quod beatus Antonius usque ad mortem fecit.... (Schneyer VII Nr. 81 [≈ III Nr. 120])
76vb	Dimittuntur ei peccata multa (Lc 7, 47). In hoc verbo duo tanguntur scilicet miserationis divinae clementia... — ...deus parum vel nihil curat tuam paenitentiam.... (Schneyer VII Nr. 90 ≈ III Nr. 126)
94ra	Egredietur virga de radice Iesse etc. (Is 11,1). In hoc verbo beata virgo Maria virgae comparatur et per hoc quilibet homo invenit consolationem. Virga enim flexibilis est sicut et Maria in necessitate se inclinat omnibus eam invocantibus... — ...si enim olfecerint non recedent nisi apprehendant ipsum. Rogemus....
97va	Sapientia aedifiavit sibi domum... (Prv 9,1). In his verbis describitur quadrupliciter beata virgo... — ...consummat servatam quia virtus in infirmitate perficitur id est in humilitate. Rogemus.... (Schneyer VII Nr. 110)
98va	Qui vult venire post me... (Mt 16,24). In hoc verbo ponuntur tres conditiones quae faciunt hominem deo carum scilicet mundanae lasciviae detestatio carnis maceratio et oboedientiae perfectio... — ...sic apostolus ante dixit Gal.: Christo crucifixus sum cruci....
108vb	Miseremini mei... (Iob 19,21). Quia eccelesia totum diem hesternum expendit in laudem sanctorum omnium et dei ideo accepta fiducia quod et omnes sancti favorabiles sibi sint in suis petitionibus... — ...quia vobis est dimissa misericordia subventionis ratione actinentiae (?)....
108vb	Miseremini mei... (Iob 19,21). Quia eccelesia totum diem hesternum expendit in laudem sanctorum omnium et dei ideo accepta fiducia quod et omnes sancti favorabiles sibi sint in suis petitionibus... — ...quia vobis est dimissa misericordia subventionis ratione attinentiae (!)....
111vb	Arcum meum ponam in nubibus... (Gn 9,13). In his verbis beatus Nicolaus tripliciter commendatur scilicet primo a magnitudine meriti per comparationem ad arcum... — ...voces id est doctrina et consolatio paterna et tonitrua id est comminatio et obiurgatio dura et cetera....
112vb	Dixit qui sedebat in throno: Ecce nova facio omnia (Apc 21,45). Circa hunc thronum tria sunt consideranda. Ante istum accedamus, ante istum thronum procedamus, in isto throno sedeamus... — ...fructus eius dulcis gutturi meo. Ad quem nos perducat.
113va	Ipse deus cum eis erit eorum dominus (Apc 21,3). Notandum quod deus sex modis nobiscum erit. Unde et sacerdos in missa sex vicibus dicit: Dominus vobiscum. Nobiscum enim dominus est in incarnatione... — ...bene ergo Dominus vobiscum et hoc propter haec sex dicta....
114ra	Vidi civitatem sanctam Ierusalem... (Apc 21,2). Dictum est supra quod huius caelestis civitatis dignitas dupliciter commendatur: in elongatione omnis poene et collatione... — ...divisa est haeresis in Iudaeos et gentiles et falsos christianos. Huc usque Glossa. Rogemus....
116rb	Cum egressus fuero de urbe extendam palmas meas ad dominum... (Ex 9,29). Verba proposita sunt Moysi qui gerit typum salvatoris nostri. Interpretatur enim aquaticus et Christus triplici aqua abundavit scilicet compassionis eruditionis et redemptionis... — ...ut ambules quo perrexit....
118ra	Nota quod septem sunt fluvii infernales in quibus damnati mittentur. Primus est igneus, Apoc. XIX: Qui adorant imaginem bestiae missi sunt in stagnum ignis ardentis... — ...anima mea turbata est valde. Quo ad vane gaudentes....
118ra	Videbam coram me vitem... (Gn 40,9). Verba sunt pincernae pharaonis que quamvis per sensum historicum sint plana in eis tamen velut medulla sub cortice latet sanctae et venerabilis trinitatis mysticus intellectus... — ...caritas dei diffusa est in cordibus vestris. Rogemus.... (Schneyer VIII 656, Nr. 14)
118va	Terribilis est locus iste (Gn 28,17). Nota quod locus iste dicitur terribilis amabilis et laudabilis. Primo dicitur terribilis daemonibus duplici ratione primo propter militiae multitudinem... — ...in ea omnis qui petit accipit et qui quaerit invenit....
118vb	Zachaee festinans descende et cetera (Lc 19,5). Nota ante incarnationem poterat homo haec quinque de deo conqueri. Primo quod nimis alienus quasi nullum cognosceret secundo quod nimis altus et ideo difficilis accessus... — ...Au.: Finxit se longius ire et coegerunt illum et cetera....
119rb	Gaudete quoniam nomina vestra scripta sunt in caelis (Lc 10,20). Istud verbum sanctis apostolis dicitur quia eorum in libro viventium describuntur (!). Sic omnibus viventibus in Apocalypsi promittitur: Qui vicerit non delebo nomen suum... — ...tertius liber est extremae ultionis quartus aeternae remunerationis et haec in sequenti sermone.... (Vgl. A. Franz, Drei deutsche Minoritenprediger aus dem XIII. und XIV. Jahrhundert. Freiburg im Breisgau 1907, 57, mit Zuschreibung an Frater Ludocivus OFM; dieser Text unter den Predigten des Ludovicus bei Schneyer IV 112–116 jedoch nicht verzeichnet.)
120rb	Nomina vestra scripta sunt in caelis (Lc 10,20). Reprobi deleantur de libro viventium et cum iustis non scribantur (Ps 68,29). Sicut in praecedenti sermone de primis duobus libris et eorum scriptis scriptura (!) dictum est sic in isto de duobus ultimis dicetur... — ...haec fidelissima verba et vera. Rogemus numquam deleri....
121rb	Fortis est ut mors diclectio (Ct 8,6). Nota quod dilectio dei est dulcis est fortis est utilis. Nota per ordinem videbis. Primo dilectio dei est dulcis. Quo contra omnis dilectio quae ex deo non est est poenalis... — ...et cum omni substantia et liberis et suppelectili deglutivit....
121vb	Multae tribulationes iustorum... (Ps 33,20). Per ista verba sancti martyres commendantur. Nota quod triplex est tribulatio electorum. Tribulantur a diabolo in temptatione ab homine malo in passione a deo in probatione... — ...quia vita eius si in probatione fuerit coronabitur si autem in tribulatione liberabitur....
123rb	Iustum deduxit dominus... (Sap 10,10). Iustis istis sanctis confessoribus dominus in hoc verbo multiplex beneficium ostendit...... (Schneyer VII 266, Nr. 29)
128vb	Quis dabit gallo intellegentiam (Iob 38,36). Ita scribitur in libro Iob. Et potest hoc verbum praedicari de sancto Gallo confessore et de quolibet alio doctore. Comparatur autem sanctus homo et doctor gallo propter quattuor... — ...Ier.: Nonne verba mea quasi ignis et quasi malleus conterens petras. Rogemus dominum etc.... (Vgl. Schneyer VII 299, Nr. 126)
129vb	Tu vero vigila... (II Tim 4,5). Et potest hoc verbum praedicari ad commendationem sancti Lucae et ad nostram instructionem. In quibus verbis tanguntur quinque conditiones quas debet habere homo perfectus... — ...nam societatem temperantiae servavit in omnibus actibus suis. Rogemus dominum etc.... (Schneyer VII 299, Nr. 127)
(39va-40ra)	Peregrinus de Oppeln : Sermo (Schneyer IV 551, Nr. 39). Cena domini.
(61vb-64ra)	Siboto : Sermo (Schneyer V 404, Nr. 59). pentecoste.
(108ra-108vb)	Gilbertus Tornacensis : Sermo (Schneyer II 296, Nr. 181). Marcus.