Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=25847 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 625
THEOLOGISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Olim: II 3 D 11    Papier   198 Bl.   210×150   Wien, Nachtrag Tegernsee, 1. Hälfte 15. Jh. (1417 und 1420), Nachtrag 1447   
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-177[176]) Wien, 1417; 2  (178[177]-199[198]) 1. Hälfte 15. Jh.
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2  |  Einzelbilder: fol. 2, 3, 6, 39, 44, 49, 59, 123, 124, 156, 157.
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 7, 128-140 (online).

Teil 11-177[176]   Papier   Wien, 1417
Lagen: (V+1)11 + 8.VI108(107) + (VI–2)118(117) + 4.VI166(165) + (VI–1)177(176)
Papier teilweise fleckig, eingerissen und wurmstichig. Bl. 4 eingehängtes Einzelblatt. Nach Bl. 118 zwei Blätter (Gegenblätter zu Bl. 109 und 110) und Gegenbl. zu Bl. 168 herausgeschnitten (jeweils ohne Textverlust). Zahl 42 bei der Foliierung übersprungen. Am Lagenanfang durchgehende Zählung der Kustoden in schwarzen arabischen Ziffern (bis 15). Nur Bl. 130v am Lagenende weitere Kustode 1 in schwarzer arabischer Ziffer. Diese ältere Kustode und die in der Abfolge einander widersprechenden Datierungen (1420 auf Bl. 117r, 1417 auf Bl. 139r und 143v) weisen auf eine Vertauschung der Lagen im Zuge der Anbringung der durchlaufenden Kustoden hin, wobei die Lagen 11–15 ursprünglich den Anfang (Datierung 1417) gebildet hatten, worauf dann die heutige Lage 1 (Papier um 1415) und anschließend die Lagen 2–10 (Datierung 1420) folgten. Lagenreklamanten, meist rot durchgestrichen, bisweilen weggeschnitten. In den Lagenmitten Papierfälze. Orange Papiersignakel.
Schrift:
Schriftart: Bastarda cursiva
Schriftraum von Tintenlinien gerahmt, Rahmung je nach Lage wechselnd: Lage 1: 160/165 × 115; Lage 2: 152 × 110; Lage 3 und 4: 155 × 110; Lage 5–8: 152 × 107; Lage 9 und 10: 150 × 110; Lage 11: 153 ×105; Lage 12: 145 × 105; Lage 13 und 14: 155 × 110; Lage 15: 160 × 110. Zeilenzahl je nach Größe der Rahmung und nach Text stark wechselnd. Kursive Bastarda von vermutlich fünf teilweise sehr ähnlichen, einander teilweise mitten im Satz abwechselnden Händen: 1) Bl. 1r–11v, 39v–59r, 61r–118v, 124r–128v, Z. 8, 143r–v (mit Datierung 1417 Bl. 143v), 151r–156r, Z. 3, 163r–166v: 2) Bl. 12r–39v, 128r, Z. 8–142v (mit Datierung Wien 1417 Bl. 139r), 159r, Z. 2–162v, 167r–177v; 3) Bl. 59v–60v (Nachtrag um 1447, Tegernsee); 4) (= Schreiber 2?) Bl. 119r–123v, 144r–150v, 156v–157r, Z. 3; 5) Bl. 156r, Z. 3–Seitenende, 157r, Z. 4–159r, Z. 1.
Ausstattung: Rubriziert   
Bl. 93v rote Initiale I in Form eines Fisches.
Teil 2178[177]-199[198]   Papier   1. Hälfte 15. Jh.
Lagen: VI189(188) + V199(198)
Schrift:
Schriftraum: 155 × 110    Zeilenzahl: 28-31   
Schriftart: Bastarda cursiva
Von Tintenlinien gerahmt. Von vier einander abwechselnden Händen: 1) Bl. 178r–184v, 191v, Z. 2 196r; 2) Bl. 185r–189v; 3) Bl. 190r–191v, Z. 2; 4) (= Schreiber 1 von T. I?) Bl. 196v–199v.
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: Wien, Tegernsee oder Wilten     15. Jh.     Gotisch     Schmucklos             Kettenbuch
Stark zerstörtes Schweinsleder über Holz. Decke wurmstichig. Von der Oberfläche des Lederüberzugs nur wenig erhalten. Entstehung des Einbandes unsicher, nur sekundäre Elemente (Titelschildchen, Bohrlöcher) weisen auf Wilten hin. Zur Vertauschung der Lagen anlässlich der Bindung s. bei B (T. I). VD im Abstand von 3 cm ab Kante längs gespalten. Am VD teilweise vom Rückenleder überklebtes Pergamentschildchen mit Titel ]tiorum et amatorum mundi […] aliis interius signatis. Art und Schrift des Schildchens wie z. B. bei der Handschrift Innsbruck, ULBT, Cod. 62, aus Wilten. Am HD zwei übereinander liegende Bohrlöcher (ursprünglich Kettenbuch), Ankettung in Wilten (doppeltes Bohrloch z. B. auch in der Handschrift Innsbruck, ULBT, Cod. 62, aus Wilten; in Tegernsee keine Kettenbücher). Spuren zweier Schließen. Kanten nach außen abgeschrägt. Rücken: drei Doppelbünde, später, wie in Stams üblich, mit weißem Leder überzogen, oben in roter Tinte auf dem Leder verblasste Aufschrift SS. Patrum opuscula. Unten in Schwarz Stamser Signatur M 1. Kapitale mit hellem Spagat umstochen. Spiegel des VD und HD je ein Papierblatt, am VD Inhaltsverzeichnis von der Hand des Schreibers, Besitzvermerk des Stiftes Wilten und Signaturen der ULBT sowie Bleistiftnotiz Anton Roschmanns Variorum SS. Patrum opuscula, am HD Fragment (s. Nr. 63) und alte Wiltener Signatur (24) 160.


Die wohl in Wien im Umfeld der Wiener Universität (die Datierungen 1417 und 1420 beziehen sich auf Wien, 1420 zwar auf das Todesjahr des Autors Petrus de Alliaco, jedoch übereinstimmend mit der Datierung des Wasserzeichens dieser Lage, daher wohl auf die Entstehung von Cod. 625, nicht auf die Entstehung der Vorlage zu beziehen) entstandene Handschrift aufgrund des Textes Bl. 59v–60v später im Besitz des Wiener Professors (1426–ca. 1434 in Wien) und späteren Mönchs Iohannes Keck in Tegernsee (ab 1442), wo Teil I noch um einen weiteren, auf Keck bzw. Tegernsee bezogenen Text von 1447 ergänzt wurde (Schreiber 3). Vereinigung der beiden ungefähr gleichzeitig entstandenen Teile in Wien (Überschneidung bei den Wasserzeichen mit T. I). Später im Besitz des Stiftes Wilten. Besitzvermerk 15. Jh. Libellus est monasterii sanctorum martirum Laurencii et Stephani in Wiltina. Alte Wiltener Signatur (17. Jh.) (24) 160. Im 17. oder 18. Jh. an das Zisterzienserstift Stams gekommen. Stamser Signatur M 1. Im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) und im Stamser Übergabekatalog (Innsbruck, ULBT, Cod. 1001) unter der Signatur M 1 eingetragen als „Variorum SS Patrum opuscula“. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Stiftes Stams der ULBT übergeben. Am VD alte radierte Signatur der ULBT II […] 6 […].
Vorbesitzer 1: Iohannes Keck , nach 1442
Vorbesitzer 2: Wilten, Prämonstratenserstift , 15. bis 17. Jh., (24) 160
Vorbesitzer 3: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808, M 1
Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Walter Neuhauser 2011
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital
Wasserzeichen: Maria Stieglecker (ÖAW)

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 7", "Bloomfield", "Hain", "GW", "Zumkeller", "Kaeppeli", "Madre", "Hohmann", "Heilig 1932", "Walther, Proverbia", "Walther, Initia", "BGOC", "PL", "SBO", "Winkler, Bernhard", "CC", "Grégoire", "GCS", "CPL", "RB", "Friedberg II", "Schulte GQ II", "Copinger", "Weber", "Roth 1888", "Distelbrink", "BHM", "PLS"
alle Initien
(VDS) Inhaltsverzeichnis, Besitzvermerk Wilten, Notiz Anton Roschmann.
Teil 1
(1r-4r) Iohannes Gerson Examinatio conscientiae = De confessione et confessoribus, mit Formula absolutionis (Druck: Gerson, Opera omnia I. Antwerpiae 1706, 442–447. – Bloomfield Nr. 4851).
   2
1r Quisquis a morte peccati ad salutem et gratiae statum vult resurgere
4r Forma absolutionis sufficiens et requisita pro peccatis de quibus confessor
(4v) Leer.
(5r-9v) Henricus de Bitterfeld De septem horis canonicis (Druck: Hain 8406 [Heinrich von Langenstein zugeschrieben]. GW 12194. – Zumkeller Nr. 384. Kaeppeli Nr. 1716. Madre 331. Hohmann 212. Heilig 1932 146 – Parallelüberlieferung Innsbruck, ULBT, Cod. 481, 121ra).
   1
5r Septies in die laudem dixi tibi ... Quamvis enim Deus semper et in omni tempore laudandus sit a nobis
(9v) Zwei Verse mit Erklärung (Walther, Proverbia Nr. 7599).
   1
9v Est mala mors capta cum dicitur ananis apta. Ananis apta ferit mortem quae laedere quaerit
(9v) Notiz Passiones sine effusione sanguinis.
   1
9v Sex sunt martyria sine effusione sanguinis. Primum est castitas in iuventute secundum patientia in adversitate tertium largitas in paupertate quartum abstinentia in abundantia
(10r-v) De interdicto (Verse) (Walther, Initia Nr. 17970).
   1
10r Si servare velis interdicti bene formam
(11r-v) Komputistische Notizen, betreffend die Berechnung der Festtage Ende Februar im Schaltjahr.
   2
11r Notandum quod in anno bisextili 6o Kalendas Martii una et eadem littera scilicet f pro duobus diebus computatur
11r Item nota quod vigilia sancti Matthiae quandoque cadit in feriam tertiam caremus brevii (!) ante diem cinerum et tunc eius ieiunium contra praeceptum ecclesiae quidam solent anticipare
(12r-13v) Bernardus Claravallensis De debitore quadruplici = Ausschnitt aus Sermones de diversis, Sermo 22, cap. 5-9 (BGOC, Bernard, Nr. 4832 und 12454 = Ausschnitt aus Bernardus Claraevallensis: Sermones de diversis, Sermo 22, cap. 5–9 [PL 183, 597B–600A. SBO VI 1, 173, Z. 16–175, Z. 23. Winkler, Bernhard IX 366–374]).
   1
12r O si cognosceres tu quam multa et quam multis debeas
(14r-28v) Bernardus Claraevallensis Ocist De dilectione Dei (PL 182, 973–1000. SBO III 119–154. Winkler, Bernhard I 74–144. – BGOC, Bernard, Nr. 7444).
   1
14r Viro illustri domino Almerico (Ed.: Aimerico)
(28v-29r) Bernardus Claraevallensis Ocist De gradibus humilitatis et superbiae (nur Capitula) (in PL Capitula nicht enthalten. Ed. der Capitula in dieser Form: SBO III 2, 13–14; Winkler, Bernhard I 38–40. – Bloomfield Nr. 995 – Parallelüberlieferung München, BSB, Clm 14094, 78r).
(29v-34v) Gregorius Magnus Homiliae in Evangelia, Hom. I 20 (PL 76, 1160–1170. CC 141, 153–169. – Grégoire 432, Nr. 13).
(34v-37r) Ps.-OrigenesHomiliae in Matthaeum, Hom. I (PL 95, 1162–1167. GCS 41,1, 239–245. – Grégoire 432, Nr. 15. CPL Nr. 668).
(37v-39v) Bernardus Claraevallensis Ocist Contra pessimum vitium ingratitudinis = Sermones de diversis, Sermo 27 (PL 183, 612–616. SBO VI 1, 198–203. Winkler, Bernhard IX 416–426. – BGOC, Bernard, Nr. 7141).
(39v-45r) Ps.-OrigenesHomilia de s. Maria Magdalena (Druck: Origenis Adamantii Opera, ed. J. Merlin III. Paris 1512, 129ra–131vb. – M. Geerard, Patres Antenicaeni [CC. Clavis patrum Graecorum 1]. Turnhout 1983, Nr. 1523 – Parallelüberlieferung: u. a. Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 199, 125rb; Kremsmünster; Stiftsbibl., CC 124, 1v, CC 239, CLXXVIr.).
   1
39v De praesenti sollemnitate locuturus auribus vestrae caritatis dilectissimi amor im memoriam venit
(45r-47r) Petrus Damianus OSB (?) Sermo 62 = Nicolaus Claraevallensis: Sermo in festo beati Stephani promartyris (PL 184, 845–850 bzw. PL 144, 853–857. – BGOC, Bernard, Nr. 5749).
(47v-52r) Bernardus Claraevallensis Ocist Sermones super Cantica Canticorum, Sermo 30 (PL 183, 933–940. SBO I, 210–218. Winkler, Bernhard V 468–484. – BGOC, Bernard, Nr. 7813).
(52v-59r) Henricus de Langenstein (de Hassia) (?) Sermo de quattuor peccatis clamantibus (Hohmann 414, Nr. 171 - Parallelüberlieferung: u. a. Innsbruck, ULBT, Cod. 208, 241rb, Cod. 439, 268ra; München, BSB, Clm 14221, 349ra (Heinricus von Langenstein? zugewiesen), Clm 14648, 264r (Matthias de Legnitz zugewiesen) und München, UB, 2° Cod. 67, 259vb.).
   1
52v Qui gladio occiderit gladio peribit (vgl. Matth. 26,52). Ex quibus verbis sciendum est quod quattuor sunt peccata clamantia cottidie ad Deum pro vindicta. Primum peccatum est homicidium
(59v-60v) Iohannes Keck Responsio super consultatione fratris Iohannis anachoretae eremi valli Oeni (W. Neuhauser–C. Schretter, Einsiedelei oder klösterliche Gemeinschaft? Die "Responsio super consultatione fratris Iohannis anachoretae eremi vallis Oeni" des Tegernseer Benediktiners Johannes Keck als Beitrag zur Geschichte der Wallfahrt Kaltenbrunn, in: Festschrift für Magdalena Hörmann-Weingartner [Schlern-Schriften …]. Innsbruck 2010, 271-284).
   1
59v Solitariorum religio et in societate viventium illo differunt
(61r-66r) Bernardinus Senensis (?)Speculum peccatorum sive amatorum mundi (Drucke: Hain 2836, GW 3890. S. Bernardini Senensis Opera III. Venetiis 1745, 437–440. – Bloomfield Nr. 6443. Hohmann Nr. 266).
   2
61r Videte quomodo caute ambuletis (Eph. 5,15). Apostolus Paulus conscius consiliorum Dei sciens quod infinitae sunt deliciae caelestis patriae
66r Item properemus ad portam tutissimam accedamus ad thronum gloriae pulsemus matrem misericordiae dicentes cum beato Anselmo O Maria filius tuus per te factus est frater noster
(66v-68v) Registrum Bibliae.
   1
66v Est notandum quot sunt libri bibliae et quot sunt etiam capitula cuiuslibet libri
(68v) Sieben Memorialverse zu den biblischen Büchern (RB Nr. 11372).
   1
68v Ter denis bibliam distingue libros minus uno
(68v) Acht Memorialverse zu den biblischen Büchern (Vgl. Walther, Initia Nr. 7141, 7146, 18824. RB Nr. 8635).
   1
68v Gens Exit Levi Numerorum Deutheronomi
(69r-75r) Quaestio de indulgentiis.
   1
69r Utrum indulgentiae valeant tantum subditis illius episcopi qui eas facit. Responsum secundum Hostiensem § 5 Quibus prosint
(75v) Memorialverse zum Fasten.
   1
75v Ecclesiae placuit ideo ieiunia certis
(75v) Memorialverse zu den Bitttagen.
   1
75v Tres dies pariter ut ieiunemus in illis
(75v) Memorialverse zur Liturgie.
   1
75v Missa resurrexi, puer atque viri Galilei
(75v-76r) Memorialverse zu Träumen.
   1
75v Somnia ne cures quibus intendisse vetaris
(76r-78r) Auctoritates (Notabilia). Exzerpte aus Hieronymus, Gregorius, Augustinus, Bernhardus Claraevallensis, Ambrosius, Seneca, Isodorus Hispalensis, Hugo de Sancto Victore und aus dem Alten Testament.
   1
76r Hieronymus. Omnis dies quasi ultimus existimandus est
(78v) Bonifatius VIII. papa Liber Sextus L. V, Tit. 12: Regulae iuris (Ed.: Friedberg II 1122–1124. – Schulte GQ II 34 – Vgl. Innsbruck, ULBT, Cod. 275, 232vb, Cod. 337, 70ra, Cod. 655, 77ra, Cod. 674, 348(368)v (hier vollständig und mit Ed. übereinstimmend).).
   1
78v Peccatum non dimittitur nisi restituatur ablatum (= Regula 4)
(79r-v) De gaudiis caeli.
   1
79r Si oportebat Christum pati et in gloriam suam intrare multo magis oportet nos propter regnum passiones tolerare
(80r-v) De proprietate religiosorum.
   1
80r Nota quam terribilem sententiam edidit papa Innocentius 3us ad evellendi proprietatis malum a religiosis
(81r) De mendicantibus.
   1
81r Dominus noster Iesus Christus in ista via conversationis humanae semper erat pauper numquam dives
(95v-98v) De vita et honestate clericorum.
   1
95v Quando sacerdos celebrat in ecclesia clerici stare debent in choro
(99r-117r) Petrus de Alliaco Meditationes super septem psalmos poenitentiales (Liber de septem gradibus scalae) (Druck: Copinger 831. – Stegmüller RB Nr. 6408).
   1
99r Vera paenitentia velut scala quaedam est qua homo peccator qui secundum evangelicam parabolam descendit
(117v-118r) Quaestio de adoratione sacramenti eucharistiae.
   1
117v Utrum omnes homines teneantur sacramentum eucharistiae sub conditione adorare. Quod non
(118v) Leer.
(119r-123v) De confessione (anonymer Traktat).
   1
119r Vade in Aegyptum et libera populum meum de manu pharaonis. Historiace sunt verba patris ad Moysen, sed allegorice possunt esse verba Christi ad quemlibet confessorem
(123v) De interdicto (Verse) (Hauréau, App. I 129v - Parallelüberlieferung: München, BSB, Clm 7796, Bl. 73r.).
   1
123v Cum silet ecclesia teneas infra tibi scripta
(124r-125r) Quaestiones zu liturgischen Themen.
   1
124r Quare evangelium legitur in sinistera parte altaris cum dignior est quam epistola
(125v-139r) Henricus de Langenstein (de Hassia) Sermo de cena dni (Heilig 1932 169 und Anm. 175. Hohmann Nr. 3).
   2
125v Accipite et manducate dicitur (1.) Cor. 11 (24) et epistola hodierna. Quia difficile est verbum Dei praedicare
139r (Schlussschrift:) Iste sermo est scriptus Wiennae anno 1417 in vigilia Bonifatii.
(139r) Memorialverse zu verschiedenen Themen (Walther, Initia Nr. 18425, 16984, 10531, 20271; Walther, Proverbia Nr. 874a).
   1
139r Post lu pan pur re miseri post trinitatis Ulrici. - Post salus et miseri venit ieiunium boni. - Solum crede Deum nec vana iura per ipsum. - Sabbata sanctifices habeas in honore parentes. - Non sis occisor fur moechus testis iniquus. - Alterius nuptam nec rem cupi alienam. - Item septem sunt peccata in spiritum sanctum scilicet: Disputatio praesumptio impugnatio veritatis agnitio. - Item septem sunt sacramenta scilicet: Baptismus confirmatio eucharistia paenitentia matrimonium sacer ordo et unctio. - Septem sunt dona spiritus sancti, versus: Sap, intellectus, for, pi, sci, ti, collige dona.
(139v) Speculum sacerdotum (De dignitate sacerdotii).
   1
139v Eya vos sacerdotes pincerne veri Salomonis Iesu Christi camerarii et secretarii dispensatores mysteriorum Dei attendite
(139v) De lacrima (Notiz).
   1
139v Item Bernardus. O humilis lacrima quanta est tua potentia, vincis invincibilem, ligas omnipotentem, vivificas peccatorem, angelis associas et quid plus dicam inaestimabilis est tua utilitas
(139v) Notiz De Maria.
   1
139v Beata virgo in sabbato honoratur propter quadruplicem rationem. Prima ratio quia ipsa sola in fide stetit
(140r-v) De signo crucis.
   1
140r Notandum quod in signo crucis tota fides comprehenditur et ideo virtus Dei non immerito nuncupatur
(140v-143v) Iacobus Mediolanensis (?)Meditatio super Salve Regina (Ps.-Anselmus Lucensis episcopus (= Ps.-Bernardus Claraevallensis = Ps.-Bonaventura) (PL 149, 583–590. PL 184, 1077–1080. J. M. Canal, Salve Regina misericordiae [Temi e testi 9]. Roma 1963, 255–263. – Stegmüller RB Nr. 11061).
   2
140v Ad salutandam virginem debes eius magnitudinem considerare. Non enim circa filium suum amplius potuit elevari
143v (Schlussschrift:) Laus et honor sit reginae perenni etc. 1417 in vigilia Udalrici
(143v) Ps.-Bernardus ClaraevallensisMeditatio super Iesu nostra redemptio (PL 182, 1133-1134).
   1
143v Tantus fuit amor si Christus filius Dei vivi tot membra habuisset quot sunt stellae
(144r-v) Quaestio de missa.
   1
144r Dubitatur an licitum sit alicui una die pluries consecrare sive plures missas dicere
(144v-145r) De simonia.
   1
144v Nota simonia est studiosa voluntas emendi vel vendendi spirituale aut spirituali annexum
(145r-v) De theologia (Hauréau, App. I 152).
   1
145r Theologia est regina omnium scientiarum. Aliae autem scientiae dicuntur concubinae
(146v-148v) Octo species turpitudinis (Bloomfield Nr. 3589, vgl. auch Bloomfield Nr. 4084).
   1
146v Nota octo sunt turpitudines quas coniugales inter se saepe solent exercere
(149r-162v) De ieiunio.
   1
149r Utrum ieiunium cadat sub praecepto. Dicitur quod non quia praecepta solum sunt de actibus virtuosis
(163r-164v) Augustinus Sermo app. 280 De dominica (PL 39, 2274–2276. – Weber I 304, Nr. 238; II 112).
(164v-166v) De sabbato.
   1
164v Memento ut diem sabbati sanctifices (Ex. 20,8). Primo summo studio illam diem (gestrichen: sanctifices) honores nihil corporalis operis in eo faciendo
(167r-168r) De corea.
   1
167r Chrysostomus super Matthaeo Moralium 48 dicit loquens de [...?] Herodia de die autem natalis
(168v-169r) Henricus de Langenstein (de Hassia) Versus de mortis memoria (Roth 1888 13, Nr. 23; Hohmann 406, Nr. 56 und 411, Nr. 126. Rudolf 42. Walther, Initia Nr. 5150).
   1
168v Ecce status hominum mors instans admonet omnes
(169v) Ps.-BonaventuraTabula a celebrantibus missam consideranda (Druck: Copinger 3473. Bonaventura, Opera VII. Mainz 1609, 71–73. – Distelbrink Nr. 225).
   1
169v Intentionis discussio ne propter vanam gloriam celebretur
(170r-175r) Albertanus Brixiensis Speculum peccatoris (PL 40, 983–992. H. J. Allen, Writings ascribed to Richard Rolle Hermit of Hampole and materials for his biography. New York 1927, 353f. – BHM IIIB Nr. 616. Bloomfield Nr. 4918. Rudolf 14, Anm. 12. Stegmüller RB Nr. 1480. Weber I 174, Nr. 14; II 112. Zumkeller Nr. 65).
(175r) De remissione peccatorum (Notiz).
   1
175r In remissione tria sunt, ipse remittens in quo duo sunt misericordia contra quam est desperatio
(175r-v) De cameris inferni (Notiz).
   1
175r Nota dicit Augustinus quod gravius est esse in purgatorio quam illa poena quam Laurentius in craticula sustinuit
(175v) De horis dicendi (Notiz).
   1
175v Nota ad horas dicendas hec quinque requiruntur integraliter cum plena expressione vocis
(176r) Ps.-Augustinus (= Ps.-Bernardus Claraevallensis)De perfectione vitae (Weber I 412; II 112. Bloomfield Nr. 5677).
   1
176r Si vis perfectus esse haec regulariter teneas. Semper habeas prae oculis mala tua
(176r) Notiz: Verba Christi crucifixi ad hominem.
   1
176r Tu homo es et habes sertum de floribus et ego Deus tuus habui coronam spineam
(176v) Iohannes Hus De corpore Christi (Ed.: W. Flajšhans, Iohannes Hus, Opera Bd. I/2, Prag 1903, 3–31).
   1
176v Impugnantibus verba evangelii et ignorantibus circa sacramentum dominici corporis veritatem infallibilem nec non titubantibus restat praeoccurrere catholicam veritatem
(177r-177v) Leer.
Teil 2
(178r-184v) Anonymus Pataviensis (?)Tractatus de antichristo.
   1
178v Antichristus venit tempore abundantiae peccatorum
(185r-188v) De vitio proprietatis.
   1
185r Non dicatis aliquid quasi proprium sed sint vobis omnia communia et distribuatur unicuique
(188v-196r) Henricus de Langenstein (de Hassia) Tractatus de proprietate religiosorum (Roth 1888 5, Nr. 2. Hartwig 36. Hohmann Nr. 157. Bloomfield Nr. 2587, Nr. 4274).
   1
188v In nomine domini Amen. Pro salute eorum qui vitia fugere cupiunt cum ad veritatis viam fuerint informati
(196v-199v) Ps.-AugustinusDe contemptu mundi (PL 40, 1215–1218. – PLS II 1370. Bloomfield Nr. 548).
(HDS) Aristoteles De anima, lat., Exzerpt (Ed. in Aristoteles Latinus, XII 1, 2021 noch nicht erschienen).
   1
HDS ] non est etiam non equivoce sicut lapideus aut depictus. Oportet igitur accipere quidem