|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=29380 |
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 708
SERMONES AESTIVALES DE SANCTIS
Olim: II 3 F 14 Pergament II, 221 Bl. 160 × 120 Entstehungsort unbestimmt, 14. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
| Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier. |
Volldigitalisat Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 8, 43-56 (online).
alle Initien
Weitere Literatur zur Handschrift (Anzahl: 2)
| Lagen: III (Vorsatzlage) + 2.VI24 + 5.V74 + IV82 + 3.V112 + IV120 + 9.V210 + (VI-1)221 | |
| Löchriges Pergament mit Nahtspuren. Gegenblatt zu Bl. 221 herausgeschnitten (ohne Textverlust). Zeitgenössische Foliierung in römischen Zahlen. Am Lagenanfang und -ende Kustoden zuerst in Buchstaben, dann in römischen Ordnungszahlen (selten weggeschnitten): Lagen S-Z, dann 1usff.; bei der ersten Lage auch Lagenreklamant. | |
| Schrift: | |
| Schriftraum: 110/115 × 85/88 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 24-31 | |
| Schriftart: Textualis Von fünf Händen: 1) Bl. 1ra–18rb; 2) Bl. 18rb–25ra; 3) Bl. 25ra–36vb; 4) Bl. 37ra–137va, Z. 22; 5) Bl. 137va, Z. 23–221va. | |
| Ausstattung: Rubriziert |
| Einband: 15. Jh. Gotisch Schmucklos |
| Stark gedunkeltes Leder über Holz. Reste einer Leder(?)-Metall-Schließe. Am HD Spuren eines Titelschildchens. Kanten abgeschrägt und gerade. Rücken: drei Doppelbünde, später, wie in Stams üblich mit weißem Leder überzogen, oben auf dem Kopf stehend schwarze Signatur Q 23. Kapitale mit Garn umstochen. Spiegel des VD und HD leeres Pergamentblatt, am VD bis auf einen kleinen Teil weggerissen, darunter weiteres Pergamentblatt mit Bleistiftrahmung und -linierung. |
| Im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) und im Stamser Übergabekatalog (Innsbruck, ULBT, Cod. 1001) eingetragen unter der Signatur Q 23. Bl. Ir Bleistiftnotiz Anton Roschmanns Sermones aestives de tempore. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULB Tirol übergeben. Am Spiegel des VD alt radierte Signatur der ULBT II [...]. Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift 
 , bis 1808, Q 23 |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"Kat. Innsbruck 8", "Schneyer", "Schneye"
alle Initien
| (Ira-IIva) | Register (nach falscher Lagenbindung). Zu den einzelnen Festen mehrere Predigten, im Register Angabe des Bibelzitates mit der passenden Blattzahl. |
| (IIvb) | Leer. |
| (1ra-221v) | Sermones aestivales de sanctis. 1 |
| 1ra | Tit.: Sermones de sanctis specialiter aestivali tempore |
| (1ra-11vb) | Thomas de Lisle
: De s. Iohanne Baptista (Schneyer 5, 655f., Nr. 382–398). 2 |
| 1ra | ]proli miraculo, procede sicut vis. |
| 2ra | Ne timeas Zacharia quoniam exaudita est deprecatio tua et Elisabeth uxor tua pariet tibi filium (Luc. 1,13). Non possunt magnalia praecursoris simul exprimi quae et in Veteri Testamento multipliciter figurata sunt et in evangelio tam diligenter descripta ... (nicht in Schneyer) |
| (11vb-15vb) | Thomas de Lisle
: De s. Iohanne et Paulo (Schneyer 5, 656, Nr. 402–409). 1 |
| 14vb | Dico autem vobis amicis meis etc. Ostendam autem vobis (Luc. 12,45). Secundum differentiam timoris quia est malus et bonus procedit differentia instructionis divinae... (nicht in Schneyer) |
| (16rb-33ra) | Thomas de Lisle
: De s. Petro et Paulo (Schneyer 5, 657f., 654, 662, Nr. 410f., 414f., 359, 361, 495, 499f.). 6 |
| 17vb | Simon Iohannis, diligis me plus his (Ioh. 21,15). Nota quod in hoc evangelio quaedam explorat dominus a Petro quaedam committit vel mandat Petro... (Bibelzitat wie Schneyer 5, 662, Nr. 410, Inc. leicht abweichend) |
| 18ra | Cum esses iunior cingebas te (Ioh. 21,18). Duplex tempus distinguit Bernardus in verbis istis, iuventutis et senectutis... (nicht in Schneyer) |
| 21rb | Dabo duobus testibus meis (Apoc. 11,3). Nota hic unum verbum de testibus quia septem sunt quae requiruntur ad idoneitatem testium. Primo aetas ut non sit puer... (nicht in Schneyer) |
| 25ra | Numquid praebebis equo fortitudinem (Iob 39,19). In verbis istis aliter inquaesitis laus praesentis sollemnitatis exprimitur aeque enim in scripturis praedicatores significant iuxta illud... (nicht in Schneyer) |
| 29rb | Navicula autem in medio mari (Matth. 14,24). In hoc evangelio sicut dictum est exempla continentur quae imitemur et miracula quae veneremur... (nicht in Schneyer) |
| 31vb | Domine si tu es iube me venire ad te super aquas (Matth. 14,28). Praeterea quae dicta sunt enim in hoc evangelio tria commendabilia circa principem apostolorum. Primo desiderii ardorem... (nicht in Schneyer) |
| (33ra-39va) | Sermones de S. Margaretha. 4 |
| 33ra | Inimicitias ponam inter te et mulierem (Gen. 3,15). Inter et serpentem antiqua et longa est contritatio (!) quae tamen alium tempore culpae alium tempore gratiae fortiter evenit... |
| 36ra | Inimicitias inter te et mulierem (Gen. 3,15). Nota tres mulieres notabiles contra quas serpens inimicatur una quae per serpentem seducta fuit et haec fuit mulier litteralis... |
| 37ra | Da mihi in anima mea constantiam (Iud. 9,14). Fides vel oratio et omni exauditione digna et in hac virgine impleta propter quattuor quae consideranda occurrunt. Primo ratione eius quae orat quae fuit Iudith... |
| 38vb | Inventa una pretiosa margarita abiit (Matth. 13,46). De laude margaritae huius nullum est efficatius testimonium negotiatoris qui ipsam margaritam quaesivit... |
| (39va-57rb) | Sermones de S. Maria Magdalena. 12 |
| 41ra | Mulierem fortem (Prov. 31,10). Accipe ad hoc alia multa secundum quae apparet fortitudo, haec enim fuit fortis in operando et sicut dicitur fortis quia fortis facit... |
| 42ra | Rogabat Iesum pharisaeis ut manducaret cum illo (Luc. 7,36). Laudes beatae peccatricis multipliciter attolluntur in evangelio et quaedam pertinent ad primordia conversionis suae... |
| 44ra | Videns autem pharisaeus (Luc. 7,39) post paenitentiam peccatricis. Accipe calumniam pharisaei Simeonis (!)... |
| 44va | Simon habeo tibi aliquid dicere duo (Luc. 7,40). In propositione huius parabolae more sapientis procedit dominus tripliciter. Primo cogitando alibicumque et hoc ex tribus. Primo ex revelatione cogitationis ut se prophetam ostendat... |
| 46ra | Vides hanc mulierem intravi in domum tuam (Luc. 7,44). Multipliciter comfutatur ille pharisaeus adeo non solum propter pro propriam (!) determinationem in propositione parabolae sed per comparationem ipsius ad mulierem... |
| 48ra | Dico enim tibi remittentur peccata multa (Luc. 7,47). Post longam disputationem cum pharisaeo ex praemissis positis et concessis et expositis et probatis sequitur ista conclusio... |
| 50ra | Dixit autem ad mulierem (Luc. 7,50). Ad complementum iudicii salvatoris in hoc evangelio non sufficit confutatio calumniantis pharisaei... |
| 50va | Ecce mulier quae erat in civitate peccatrix (Luc. 7,37). Si vis aliter procedere de evangelio quod frequenter legitur in ecclesia nota quod in ipsa describitur Magdalena secundum triplicem statum... |
| 52va | Babylon dilecta mea posita est (Is. 21,4). Praeconia beata peccatricis potius sunt mirabilia quam enarrabilia et ideo ad ipsam proprie pertinet quod prophetatum est... |
| 54ra | Sume citharam circui civitatem meretrix (Is. 23,16). Multis similitudinibus sive praesagiis praesignata est paenitentia beatae peccatricis... |
| 55vb | Cum esset rex in accubitu suo (Can. 1,11). Ad aedificationem nostram paenitentiam suam duo nobis in isto cantico Magdalena insinuat... (Parallelüberlieferung in Uppsala, UB, C380, 85r) |
| 56va | Cum esset rex in accubitu suo (Cant. 1,11). Ad hoc accipe alium processum et nota hic triplicem accubitum huius regis secundum triplicem acceptionem huius verbi quod est accumbere. Nota quod accubitus est secundum statum... |
| (39va) | Aldobrandinus de Cavalcantuibus
: De s. Maria Magdalena (Schneyer 1, 178, Nr. 399). 1 |
| 39va | Expl. ... de se fecit holocausta … et sic habes de prima fortitudine de qua potes multipliciter procedere. |
| (57rb-69rb) | Sermones de s. Iacobo apostolo. 7 |
| 57rb | Iacob dilexi Esau odio habui (Mal. 1,2). Primo secundum prophetam pronuntiantem in verbis istis sit exprobratio beneficiorum Dei ipsis iudiciis quorum patrem elegit et aemulum reprobavit unde Malach.... |
| 60vb | In baculo meo transivi Iordanem istum (Gen. 32,10). Secundum litteram canticum est Iacob in reditu ad terram promissionis secundum spiritum... |
| 62va | Nequaquam Iacob appellabitur nomen tuum (Gen. 32,29). Duplex est status sanctorum magnam inter se habens differentiam quae in duplici nomine Iacob significatur... |
| 64rb | Misit Herodes (Act. 12,1). Sicut inter apostolos Iacobus primus martyrio coronatur sic etiam nullius alterius apostolorum in Novo Testamento martyrium narratur nisi suum... |
| 65vb | Dic ut hi duo filii mei sedeant (Matth. 20,21). Haec est petitio uxoris habendi (!) quae secundum litteram deficit in tribus... |
| 67rb | Calicem quidem meum bibetis (Matth. 20,23). Ex lata lectione evangelii duplex nobis datur instructio secundum duo verba domini ad discipulos suos... |
| 69ra | Potestis bibere calicem (Matth. 20,22). Non potest ita facile calix iste exhauriri unde accipe ad hoc alium processum et nota quod triplex calix, unus quidem abiciendus ambitionis... |
| (69rb-75vb) | Sermones ad vincula s. Petri. 6 |
| 69rb | Misit Herodes rex manus (Act. 12,1). Historia apostolicae lectionis patet hodiernum festum quae secundum litteram quam ad propositum pertinet de tribus per ordinem agitur... |
| 70ra | Et Petrus quidem servabatur in carcere (Act. 12,5). Post incarcerationem secuta est liberatio circa quam similiter destribuntur IIII. Post enim describitur meritum suum suffragium... |
| 71vb | Et Petrus ad se reversus dixit (Act. 12,11). Post libertatem secuta est gratiarum actio in qua spiritualiter significatur canticum laetitiae... |
| 72va | Et Petrus ad se reversus dixit (Act. 12,11). Accipe ad hoc alium brevem processum de tota epistola quae per ordinem describit tria circa Petrum. Sicut dictum est videlicet incarcerationem liberationem et gratiarum actionem... |
| 74ra | Cum producturus eum esset Herodes (Act. 12,6). Potest et aliter procedere si vis et nota quod miseriae huius lectionis tres personae introducuntur valde differentes... |
| 75rb | Dirupisti vincula mea (Ps. 116,16). Tota continentia epistolae hodiernae in hoc versiculo includitur quae agit de tribus de vinculatione Petri de disruptione vinculi de immolatione laudis... |
| (76ra-77va) | Sermones in inventione s. Stephani. 2 |
| 76ra | Statuisti verba tua (Bar. 2,24). In revelatione protomartyris et sociorum tria commendabilia occurrunt quae in verbis istis notantur... |
| 76vb | In reliquiis tuis praeparabis vultum (Ps. 21,13). De revelatione sanctorum reliquiarum multa beneficia provenisse nobis prophetali spiritu praedicuntur... |
| (77va-144ra) | Sermones de s. Laurentio. 24 |
| 77va | Testificor coram Deo (2. Tim. 4,1). In hac epistola tota perfectio praedicatoris instruitur et ideo praedicatori egregrio et primo institutori ordinis Praedicatorum non immerito appropriatur... |
| 78vb | Tu vero vigili (!) in omnibus (2. Tim. 4,5). Aliud ad perfectionem praedicatoris non sufficit tradere formam (gestrichen: tradendi) docendi... |
| 79vb | Vos estis sal terrae (Matth. 5,13). Non solum ad apostolos sed ad alienos viros quales donec essent praedicatores et doctores... |
| 81ra | Vos estis sal terrae (Matth. 5,13). Singula verba evangelii huius quasi spiritualem continent instructionem praedicatorum... |
| 82vb | Vos estis lux mundi (Matth. 5,14). Accipe adhuc aliam differentiam IIII similitudine quae ponuntur in evangelio... |
| 84rb | Sic luceat lux vera (Matth. 5,16). In hac particula informat dominus vitam sanctorum in tribus. Primo quod sit lucida quantum ad se... |
| 84vb | Non potest abscondi civitas (Matth. 5,14). In hoc evangelio quod apostolicam laudem multipliciter continet ostendit dominus quanto (!) laude sint digni apostolorum imitatores... |
| 86va | Qui fecerit et docuerit (Matth. 5,19). Ad laudem beati patris tria significantur in his verbis quae ipsum commendant... |
| 87va | Qui fecerit et docuerit (Matth. 5,19). Non suffecit vita sed addita est doctrina et ideo post meritum vitae... |
| 89rb | Misit servum suum (Luc. 14,17). Secundum differentias temporum diversa facta est remissio servorum a patre familias in mundum... |
| 91ra | Misit servum suum (Luc. 14,17). Si vis de aliis procedere ad hoc amplius invenies quod nobilis et solimis (!) fuit missio... |
| 92va | Benedictio eius qui apparuit (Deut. 33,16). Benefacietis Iacob filium legislator commendat ex tribus quae congerit in ipsum. Primo ex benedictione... |
| 94ra | Vide arcum et benedic (Eccli. 43,12). In sanctorum laudibus aliquando ad figuras scripturarum aliquando ad artificia... |
| 96va | Spiritus domini induit Gedeonem (Iud. 6,34). Ad novas sanctorum laudes non immerito antiquas figuras assummimus (!) quia haec figurabantur millesimo et illa renovantur in istis... |
| 98vb | Circumibat Iesus castella (Marc. 6,7). Hoc evangelium legitur in festo beati Dominici... |
| 100ra | Et non solum ex missione apostolorum sed et instructione mittendorum instruitur ordo Praedicatorum unde post quantum misit... |
| 102ra | Dilectio restat de executione missionis et legionis apostolorum et ponit tria sed triplicem actum... |
| 104ra | Vapor ignis urit carnes eius (Eccli. 38,29). Inter laudes beati Laurentii praecellit martyrium suum quod in praedictis verbis commendatur ex vehementia passionis... |
| 106rb | Probasti domine cor meum (Ps. 16,3). Passio beati Laurentii sufficienter describitur in hoc versiculo secundum triplicem processum eius habuit enim principium... (Inc. wie Uppsala, UB, C 379, 196r und C 380, 95v) |
| 107rb | Probasti domine cor meum (Ps. 16,3). Si vis aliter procedere de hoc verbo nota quod multa commendabilia legimus de beato Laurentio... |
| 109ra | Qui parce seminat (2. Cor. 9,6). Ad laudem beati Laurentii diversa concurrunt quae in hodierno officio ex diversis aggregantur. Si quidem evangelium introducitur ad laudem suae passionis... |
| 110rb | Qui parce seminat (2. Cor. 9,6). Accipe illum processum de principio epistolae in quo triplex inquisitio concurrit secundum tria quae implicat apostolus. Prima est de seminatione quam nota per operationem... |
| 111vb | Dispersit dedit pauperibus (2. Cor. 9,9). Ad laudem beati Laurentii introducitur haec epistola in qua docet apostolus seminare eo quod multas seminationes de eo legamus... |
| 113va | Si de craticula fuerit (Lev. 2,7). Beatus Laurentius non solum res dedit in subsidium pauperum quod dictum est... |
| (102vb) | Iordanus Saxo de Quedlinburg OESA
: Sermo de s. Laurentio (Schneyer 3, 851, Nr. 447). |
| (114ra-123va) | Sermones in vigilia assumptionis. 9 |
| 114ra | Ab initio et ante saecula creata sum (Eccli. 24,14). Praevenientes laudes virginis virgo praeveniens et docens se laudare proponit IIII in quibus utiles laudes comprehendit... |
| 115rb | In habitatione sancta coram ipso ministravi (Eccli. 24,14). Primo praedestinationem Mariae ab aeterno quam praecessit omnes creaturas... |
| 116vb | Et in civitate sanctificata similiter requievi (Eccli. 24,15). Post conversionem Mariae in mundo quam praecessit omnes mortales subdit gradanti de sua assumptione... |
| 117vb | Et radicavi in populo honorificato (Eccli. 24,16). Ad hoc ad plenitudinem laudis addit virgo et gradanti procedit post assumptionem in caelo ad aliam excellentiam suam intimandam... |
| 118vb | In habitatione sancta coram ipso ministravi (Eccli. 24,14) et in civitate etc. (Eccli. 24,15). Accipe ad hoc alios processus de verbis virginis quae in suis memoriiis vel officiis frequenter repetuntur... |
| 120ra | Et sic in Syon firmata sum (Eccli. 24,15) ut suis praeconiis omnis virgo consoletur non solum primum proponit in exilium venientium ut imitentur... |
| 120vb | Et sic in Syon firmata sum (Eccli. 24,15) et alio modo procedere de hiis tribus verbis virginis ut in ipsis regina caeli triplex regnum suum ad misericordiam... |
| 121vb | Non est dum loqueretur Iesus ad turbas ex quo multa etc. Lu. XI. (?). A mulieribus incipiunt laudes beatae virginis quae benedicta fuit inter omnes mulieres et ideo in praeventione laudum suarum miracula introducitur (!) in evangelium... |
| 123ra | Beatus venter qui te portavit (Luc. 11,28). A ventre refectionem ab uberibus potationem accipito. Nam venter est sicut acervus... |
| (123va-153va) | Sermones in assumptione Mariae. 17 |
| 123va | Introduxit me rex in cellariam suam (Can. 1,3). In hoc cantico vox sonat in auribus nostris vox sponsae vox adolescentularum... |
| 129rb | Mirabiles elationes maris (Ps. 92,4). Ad plenitudinem laudis propheta laudat sponsam laudat sponsum laudat matrem laudat filium... (Inc. wie Basel, UB, B IX 32, 140va) |
| 132ra | Quis dabit mihi pennas (Ps. 55,7). Timor et tremor venerunt super me et contexerunt me tenebre (Ps. 55,6). Ad laudandum virginem certant pariter humilitas caritas illa retrahens |
| 133va | Quis dabit mihi pennas (Ps. 55,7). Nota quod multiplices pennas legimus in scriptura reperiuntur enim pennae in Christo in angelo et in homine... |
| 135ra | Surge domine in requiem tuam (Ps. 132,8). In hoc versiculo magnificatur assumptio dominae et ex ipsa quae assumpta est quia archa sanctificationis et ex gloria ad quam assumpta est... |
| 136va | Quae est ista quae ascendit de deserto (Cant. 8,5). Sicut dominum ascendentem mirati sunt angeli et ascendentem dominam propter ea introducitur eorum quaestio ex quadruplici admiratione procedens vel crescens... (Vgl. Sermones OP (Schneyer 6, 623, Nr. 41, zu Vaticana, lat. 1262)) |
| 139rb | Quae est ista quae ascendit de deserto (Cant. 8,5). Accipe ad hoc alium processum de eodem et vide in hac quaestione sanctos angelos tripliciter admirantes hanc dominam. Primo enim mirantur ipsam de deserto ascendentem quod magnum est. Secundo deliciis affluentem... |
| 140rb | Quasi cedrus exalta (!) sum (Eccli. 24,17). In laude virginis omnia deficiunt linguae prophetarum balbutiuntur figurae scipturarum non sufficiunt similitudines rerum... |
| 143ra | Et signum magnum apparuit in caelo (Apoc. 12,1). Hodiernum festum venerationem habet exaltationem habet sed enarrationem non habet... |
| 146ra | Intravit Iesus in quoddam castellum (Luc. 10,38) ad festus huius evangelium istud satis videtur esse inpertinens sive superficiem suam totum tamen cedit in laudes virginis gloriosae sive interiorem considerationem... |
| 146vb | Quia vero bonum est nos hic esse (Matth. 17,4). Accipe ulterius de hac triplici excepcione et nota quod ipsa prima excepcio imitacionem habet... |
| 148ra | Et huic erat soror nomine Maria (Luc. 10,39). Si vis prosequi ulterius invenies sicut videlicet singularem vitam Mariae consignatur in descriptione utriusque sororis Mariae... |
| 148ra | Et huic erat soror nomine Maria (Luc. 10,39). Si vis prosequi ulterius invenies secundum in quo signatur singularis vita beatae virginis et licet in descriptione utriusque sororis in quibus signatur duplex vita contemplativa scilicet in Maria et activa scilicet in Martha... |
| 149ra | Maria optimam partem elegit (Luc. 10,42) in descriptione utriusque sororis in quibus hoc ultimum verbum sic soli virgini convenit... |
| 150va | Intravit Iesus in quoddam castellum (Luc. 10,38). Si vis aliter procedere de evangelio isto nota tria de quibus fit mentio. In ipso videlicet de castello quod Iesus ingressus est de Martha et Maria a quibus exceptus est et de commorantibus in ipso castello.... |
| 151vb | Intravit Iesus in quoddam castellum (Luc. 10,38) ut aliquid pateat de singulari hospitio quod Maria hodie a filio recepit in caelo in evangelio agitur de singulari hospitio quod filius a Maria recepit in utero suo... |
| 152vb | Domine non est tibi curae (Luc. 10,40). Magnum est mysterium sororum istarum quae tam signantur in evanglio describuntur in quibus sive altam viam accipe Mariam... |
| (125rb) | Petrus de Limoges
: In assumptione Mariae (Schneyer 4, 698, Nr. 111). 1 |
| 125rb | Astitit regina a dextris tuis (Ps. 45,10). Ad efferendas laudes assumptionis virginis diversis modis scripturae utuntur et quidam quidem proponunt angelos admirantes... |
| (127rb) | : In assumptione Mariae (Schneyer 4, 616, Nr. 227). 1 |
| 127rb | Astitit regina a dextris tuis (Ps. 45,10). Ad excitandam devotionem in assumptione virginis tria nobis propheta infirmat de virgine. Primo beneficium suum... |
| (130va) | Sermo OCist (Schneyer 6, 462, Nr. 124). |
| (153vb-157ra) | Sermones de s. Bernardo. 3 |
| 153vb | Pulchritudinem candoris eius (Eccli. 43,20). In verbis istis spiritualiter intellectis duo magnifica de sancto isto praedicuntur unum quidem quod generat admirationem... |
| 155ra | Multitudinem (recte: Pulchritudinem) candoris eius (Eccli. 43,20). Accipe adhuc amplius de hoc verbo et nota triplicem candorem in scriptura cuius pulchritudinem debemus admirari... |
| 156r | Species eius ut Lybani (Cant. 5,15). Non dedignatur caelestis sponsus si canticum quod ipsi et de ipso cantatur amico suo adaptatur maxime qui de canticis suis tam pulchram cantionem super expositione extexuit... |
| (157ra-167ra) | Sermones de s. Bartholomaeo. 9 |
| 157ra | Homo quidam descendebat (Luc. 10,30). In hac parabola evangelica passio beati Bartholomaei signanter exprimitur et hoc quo ad tria. Primo quo ad causam motivam... |
| 159ra | Homo quidam descendebat (Luc. 10,30). Sed vis ulterius prosequi post causam moventem quae fuit praedicatio evangelii subditur de causa efficienti qui fuerunt praesecutores et impugnatores fidei... |
| 159va | Percusserunt me et vulneraverunt me (Cant. 5,7). In his verbis tria verba exprimuntur circa passionem apostoli videlicet qualiter passus... |
| 161ra | Pellem pro pelle (Iob 2,4). Nota hic multiplicem differentiam pellis. Nam quaedam pellium differentia est abicienda et hoc est triplex videlicet pellis inveterata... |
| 161va | Facta est contentio inter discipulos (Luc. 22,24). Ex lectione evangelii duplex dicitur nobis instructio secundum duo verba domini ad apostolos suos et una quidem pro tempore prosperitatis... |
| 162ra | Vos estis qui permanent (!) mecum in tentationibus meis (Luc. 22,28). In prima parte evangelii informat dominus ad humilitatem sicut et in hac scientia provocat sive confortat ad pacientiam... |
| 163va | Et ego dispono vobis sicut disposuit mihi (Luc. 22,29). Si vis loqui de convivio aeterno potes in hac auctoritate notare VIII quae faciunt convivium laudabile et appetibile. Primorum est servitorum nobilitas... |
| 163vb | Male tractaverunt illum (Eccli. 49,9). Inter laudes virorum illustrium quos Ecclesiasticus numerat praedictum verbum... |
| 165rb | Male tractaverunt illum (Eccli. 49,9). In verbis istis sicut patet signatur et prophetae martyrium quia male tractaverunt illum... |
| (167va-171ra) | Sermones de decollatione Iohannis. 4 |
| 167va | Herodes misit ac tenuit Iohannem (Matth. 14,3). In hoc evangelio tria describuntur circa beatum Iohannem. Primum incarceratio secundum decollatio eius tertium sepulturam eius... |
| 168ra | Cum dies opportunus accidisset (Marc. 6,21). Hic agitur de decollatione Iohannis ubi tria aggravant passionem eius sive culpam Herodis... |
| 168vb | Cum dies opportunus accidisset (Marc. 6,21). Secundum (gestrichen: decoll.) Chrysostomum inserebat. Circa decollationem Iohannis XII peccata notantur. Primum est superstitio in celebratione natalis... |
| 169va | Iustus de angustia liberatus est (Prov. 11,8) quia opposita iuxta se posita magna elucescunt ideo in epistola hodierna per quandam oppositionem multa ponuntur ad laudem iustorum... |
| (171ra-179va) | Sermones de s. Augustino. 5 |
| 171ra | Vas admirabile (Eccli. 43,2). Sicut cenant luminaria sol praeminet sic inter doctores ecclesiae Augustinus refulget... |
| 174va | Filii Syon laetamini (Ioel 2,23). In festo beati Augustini multiplex concurrit laetitia... |
| 176va | Vir Aegyptius liberavit nos (Ex. 2,19). Sic referunt in gratiarum actionem et vocem laudis de Moyse filiae sacerdotis Madian patris ipsarum quod quam praesenti solemnitati secundum figuram convenienter coaptatur... |
| 178rb | Ecce sacerdos magnus qui in vita sua (Eccli. 44,16). Ad laudes sanctorum tria maxime invitant videlicet beneficia quae contulerunt dona quibus eminuerunt officia quae exercuerant... |
| 179ra | Quasi stella matutina (Eccli. 50,6). Si vis ulterius procedere nota quod ad commendandum dona quibus praedictus fuit Augustinus variis utitur similitudinibus procedens secundum duas differentias... |
| (179va-203vb) | Sermones in nativitate Mariae. 16 |
| 179va | Ego quasi vitis fructificavi (Eccli. 24,23). Inter sapientiam et Mariam maxima est affinitas. Nam sapientia est creatrix Mariae et Maria est genitrix sapientiae... |
| 181ra | Transite ad me omnes (Eccli. 24,26) ut efficatius Maria alliciat ad se post suam commendationem subdit suam imitationem... |
| 181rb | Qui edunt me (Eccli. 24,29). Ad alliciendum non solum positum commendatio Mariae et post commendationem invitatio sed adhuc amplius post invitationem sequitur remuneratio quae maxime allicit qui edunt me... |
| 181vb | Ego mater pulchrae dilectionis (Eccli. 24,24). Felix congregatio quae in istis quattuor imitatur Mariam ut sit mater pulchrae dilectionis etc. Pulchra dilectio est quae non est maculosa... |
| 182va | Transite ad me omnes (Eccli. 24,26). Ad reginae primitias tamquam ad paschales nuptias imitamur in lectione ista in qua quattuor designantur ex quibus ipsa imitatio gratitudinem et efficatiam sumit... |
| 184rb | Transite ad me (Eccli. 24,26). Virgo plena plenitudinis fructuum suorum nos cupit esse participes quos secundum quattuor differentias comprehendit a generationibus... |
| 186ra | Spiritus meus super mel (Eccli. 24,27). Sicut virgo plena est in generationibus suis ita mellea est in inspirationibus suis quia de melle caeli mellita... |
| 186va | Ego mater pulchrae dilectionis (Eccli. 24,24). Verbum est virginis clamantis per omnes ecclesias tamquam bonae dominae quaerentis maritare filias suas quia et nobiles sunt et pulchrae... |
| 187va | Liber generationis Iesu Christi (Matth. 1,1). Initium sancti evangelii secundum Matth., hoc initium salutis initio non inmerito appropriantur in quo salutis initium videlicet generatio virginis tam diligenter narratur... |
| 190ra | Iacob genuit Ioseph virum Mariae de qua (Matth. 1,16). Finis sancti evangelii secundum Matthaeum ad honorem matris illius quae est principium et finis in quo notatur tres personas commendatur... |
| 190va | Sicut sol oriens in mundo (Eccli. 26,21). Ad efferendum praeconia virginis intellectus non sufficit lingua defuit et tamen afffectus concupiscit et ideo quidquid in scripturis quidquid in figuris appropriamus... |
| 193va | Sicut sol oriens (Eccli. 26,21). Si vis ulterius procedere adde de similitudinis explanatione ubi quattuor verba inveniuntur ad laudem huius dominae scilicet quod mulier quod bona mulier quod speciosa mulier... |
| 195rb | Sapientia aedificavit sibi domum (Prov. 9,1). Si vis aliter nota VII genera columnarum quae invenimus in scripturis posita... |
| 195rb | Obtenebrentur stellae caligine eius (Iob 3,9). A suae nativitatis exordio invenitur virgo medium locum tenere inter sanctos et filium... |
| 198ra | Fons parvus crevit in fluvium (Est. 10,6). Et Esther est quam rex accepit uxorem et voluit esse reginam ... |
| 200rb | Egredietur virga et flos (Is. 11,1). Virgo Dei genitrix virga est etc. Egressus igitur virgae nativitatem exprimit Mariae. Egressus floris nativitatem significat salvatoris... |
| (194rb) | Iohannes de Castello
: In nativitate Mariae (Schneyer 3, 429, Nr. 748). 1 |
| 194rb | Expl. ... esse materia huius edificii, procede ut ut (!) vis. |
| (203vb-211ra) | Sermones in exaltatione s. crucis. 4 |
| 205ra | Consequenter accipe quom (!) consolatur et baculus. Sed nota primo quadruplicem baculum in scriptura. Dicitur enim baculus legis duritia in quo non est innitendum... |
| 205vb | Humiliavi lignum sublime (Ezech. 17,24). Quattuor diversa ligna nobis proponit propheta, unum sublime alterum humile tertium viride et quartum aridum. De primo dicit... |
| 208vb | Erexit dominus nobis cornu salutis (Luc. 1,69). Propheta ista in exaltatione sanctae crucis videtur impleta... |
| 210ra | Erexit dominus nobis cornu salutis (Luc. 1,69). Accipe ulterius de crucis exaltatione ad quam praesignandam dicit Erexit cornu salutis nobis quod verum est pro triplex (!) tempus (!) et in triplici loco... |
| (203vb) | Iordanus de Quedlinburg
: In exaltatione s. crucis (Schneyer 3, 855, Nr. 480). 1 |
| 203vb | Expl. ... unde potens est omnibus semivocantibus suffragari, procede sicut vis. |
| (211ra-217ra) | Sermones de beata virgine. 7 |
| 211ra | Exsaltabuntur cornua iusti (Ps. 75,11). Duo praecipua festa concurrunt diebus istis quae in verbis istis commendantur videlicet festum nativitatis beatae virginis et festum crucis... |
| 211vb | In nova signa et inmuta mirabilia (Eccli. 36,6). Triplex est celebris memoria crucis in tribus clausulis seu postulationibus praedictis convenienter praesignantur... |
| 213ra | Ecce levabo ad gentes manum meam (Is. 49,22). Duo mirabilia concurrerunt (!) in hac die quae in praedictis verbis convenienter praedicta sunt seu duas clausulas eorum. Unum fuit prostratio alienae gentis... |
| 213va | Mihi absit gloriari nisi in cruce domini (Gal. 6,14). Saepe hoc verbum ad laudes crucis in ecclesia recitatur pertinet enim ad eius laudem tribus modis sive propter tria... |
| 214ra | Christus factus est oboediens (Phi. 2,8). Ad provocandam sequelam crucis cultoribus crucis crucifixus in epistola proprium in extremum... |
| 215ra | Nunc iudicium est mundi (Ioh. 12,31). Secundum litteram totius evangelii praesentis tria continet praemittitur enim in principio quaedam domini propositio quae pertinet ad passionem... |
| 215va | Nunc iudicium est mundi (Ioh. 12,31). In hac propositione evangelice tria implicat dominus ad laudem crucis quia ipsa est per quam iudicatur... |
| (217ra-221va) | Sermones de s. Matthaeo apostolo. 5 |
| 217ra | Cum transiret Iesus (Matth. 9,9). In hoc evangelio agitur de conversione evangelistae in quo grandis fiducia datur peccatoribus sperandi decima Christi ex tribus. In quibus suam misericordiam ad peccatores ostendit... |
| 218va | Et factum est discumbente eo (Matth. 9,10). Non solum ex vocatione Matthaei de qua dictum est sed ex convivatione Christi cum peccatoribus... |
| 219rb | Non est opus valentibus medico (Matth. 9,12). Ad ostendendum viscera misericordiae suae erga peccatores dominus non solum vocat eos in consortium... |
| 220ra | Cum transiret Iesus (Matth. 9,9). Accipe alium processum de evangelio Matthaei in quo tres personae differentes introducuntur (Schneyer 6, 624, Nr. 58, zu Vaticana, lat. 1262. Inc. mit geringen Abweichungen.) |
| 220vb | Si vis ulterius procedere considera secundum videlicet de paenitentia Matthaei et circa hoc invenies quod primo describitur status culpae unde vidit hominem sedentem... |