![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=29411 |
![]() | Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier. |
Teil 1 | I, 1-15 Papier Mitte 15. Jh. |
Lagen: 1I (Vorsatzblatt) + 11 + (I-1)2 + VI14 + 115. | |
Schrift: | |
(I, 1-15) Schriftraum: 215 × 140 Zeilenzahl: 48-53 | |
Schriftart: Bastarda cursiva | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 2 | 16-51 Papier 2. Viertel 15. Jh. |
Lagen: 3.VI51. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: 3 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (16r-27v) Schriftraum: 215 × 135 Zeilenzahl: 37 |
Schriftart: Bastarda cursiva | |
Schrift 2 | (21v-23v) Schriftraum: 215 × 135 Spaltenzahl: 6 |
Schriftart: Bastarda cursiva | |
Schrift 3 | (28r-51v) Schriftraum: 280 × 165 Spaltenzahl: 2 |
Schriftart: Bastarda cursiva – Glossen | |
Ausstattung: Illuminiert Rubriziert Fleuronnéeinitiale(n) Ranke(n)/Bordüre(n) | |
Teil 3 | 52-119[120] Papier um 1437/1443 |
Lagen: 354 + (VI + 1)67 + (VII-2+4)87 + (VIII+1)103[104] + (VI+4)119[120]. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. Ab Bl. 54 zeitgenössische Foliierung I bis LV in schwarzen, teilweise auch roten römischen Zahlen, Bl. 118 mit arabischer Zählung 56. Eingefügte Blätter in dieser Zählung nicht berücksichtigt. Zahl 71 (= Bl. 72) und 92 doppelt, Zahl 72 in der Foliierung übersprungen. | |
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (52-103) Schriftraum: 220 × 145 |
Schriftart: Bastarda cursiva – Glossen Zeilenzahl stark wechselnd. | |
Schrift 2 | (104-119) Schriftraum: 220 × 165 |
Schriftart: Bastarda cursiva – Glossen Zeilenzahl stark wechselnd. | |
Ausstattung: Rubriziert Einfacher Dekor | |
Teil 4 | 120[121]-142[143] Papier um 1440/1445 |
Lagen: VI131 + (V+1)142. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: | |
(120[121]-142[143]) Schriftraum: 205/210 × 140 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 42-45 | |
Schriftart: Bastarda cursiva | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 5 | 143[144]-153[154] Papier um 1435/1441 |
Lagen: (VI-1)153[154]. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: | |
(143[144]-153[154]) Schriftraum: 240/250 × 160 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 35-43 | |
Schriftart: Bastarda cursiva | |
Ausstattung: Illuminiert | |
Teil 6 | 154[155]-164[165] Papier 4. Jahrzehnt 15. Jh. |
Lagen: (VI-1+1)164[165]. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: | |
(154[155]-164[165]) Schriftraum: 245 × 160 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 49-55 | |
Schriftart: Bastarda Von zwei verschiedenen Händen. | |
Ausstattung: Illuminiert | |
Teil 7 | 165[166]-191[192] Papier um 1436/1438 |
Lagen: 2.VI188[189] + 3191[192]. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: 4 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (165-173) Schriftraum: 225 × 150 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 42-45 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 2 | (174-176) Schriftraum: 215 × 145 Zeilenzahl: 36-37 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 3 | (177-188) Schriftraum: 235 × 155 |
Schriftart: Bastarda Zu 37 und 38, bzw. 42-45 Zeilen. | |
Schrift 4 | (189) Schriftraum: 250/265 × 165 Zeilenzahl: 52 bzw. 58 |
Schriftart: Bastarda | |
Ausstattung: Illuminiert | |
Teil 8 | 192[193]-272[273] Papier um 1436/1441 |
Lagen: 4.VI239[240] + (IX+1)258[259] + VI270[271] + (I+1)272[273]. | |
Datierung laut Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: 3 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (192-237) Schriftraum: 215 × 140 Zeilenzahl: 39-43 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 2 | (238-258) Schriftraum: 220 × 140 Zeilenzahl: 39-43 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 3 | (259-272) Schriftraum: 230 × 140 |
Schriftart: Bastarda Bis Bl. 269v zu 39-43, Bl. 270r bis Schluss zu 47-49 Zeilen. | |
Ausstattung: Rubriziert |
Einband: Stams 15. Jh. Gotisch Streicheisenlinien Kettenbuch |
Ursprünglich helles, stark gedunkeltes Schweinsleder über dicken Holzdeckeln mit Blindlinien. VD und HD gleich: von dreifachen Streicheisenlinien gebildeter Rahmen, das große Mittelfeld diagonal durch dreifache Linien unterteilt. Am VD oben in überlangen (3 cm) schwarzen Lettern Titelaufschrift: De lepra anime, unten in ebensolchen roten Lettern in Stams. Spuren zweier Schließen und von je fünf runden Beschlägen. Am HD Bohrloch (urspr. Kettenbuch). Kanten stark abgeschrägt. Rücken: vier Doppelbünde, oben stark zerstörtes Papierschildchen mit noch erkennbarer roter Initiale E, darunter mit Bleistift auf dem Leder Signatur XVIII, unten in schwarzer Tinte auf dem Leder Signatur X 9. Kapitale mit Spagat umstochen. Spiegel des VD ein Pergamentblatt mit einer mit der Textseite am Deckel aufgeklebten, nicht abgelösten Urkunde, am HD Papierblatt mit Forts. des letzten Textes, darunter Fragment einer Urkunde (nur Falz zw. Bl. 270 und 271 sichtbar). |
Am VD in roter Tinte Besitzvermerkt in Stams. Alte Stamser (?) Signaturen X VIII und X 8. Im Stamser Katalog Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 1001 nicht nachweisbar. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULBT übergeben. Am Spiegel des VD die alte radierte Signatur der ULBT II 4 B 14. Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift ![]() ![]() |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(Ir) | Inhaltsverzeichnis bis Bl. 119. | |
(Iv) | Leer. | |
(1r-1v) | Sermo de angelis (Vgl. Schneyer 9, 937, Nr. 160. - Parallelüberlieferung: Innsbruck, ULBT, Cod. 476, 39vb.). 1 ![]() | |
1r | Angeli eorum semper vident faciem patris. Matth. 18,10. Vere angeli eorum qui in Christum credunt eorum utique ministratores sunt. Hebr. 1,14. Omnes administratores spiritus sunt | |
(2r-2v) | De angelis. 1 ![]() | |
2r | Angeli ab initio fuerunt creati cum caelo et terra et omnes fuerunt simul in caelo empyrreo | |
(3r-3v) | Sermo in parasceve. 1 ![]() | |
3r | Circumdederunt me viri mendaces sine causa flagellis ceciderunt me etc. (CAO Nr. 6287). Sancta mater ecclesia in persona Christi sic cantat. Christus multis angustiis ac poenalitatibus circumdatus in praesentibus verbis | |
(3v-8r) | Sermo über die sieben Worte Christi am Kreuz (Sermo in Parasceve). 1 ![]() | |
3v | Tradidit in mortem animam suam et cum sceleratis reputatus est … Is. 53,12. Cum penderet mediator noster in ara in illo stupendo agone | |
(8v-9r) | De passione (Parallelüberlieferung: Innsbruck, ULBT, Cod. 499, 108va). 1 ![]() | |
8v | Circa passionem domini potest homo se habere sex modis, primo consideret eam ad imitandum | |
(9v-10r) | De poena damnatorum. 1 ![]() | |
9v | Scribitur Iob (recte: Versikel aus dem Breviarium Romanum). In inferno nulla est redemptio. Hic oriuntur diversae quaestiones de quibus singulis duplex modus est dicendi, unus est communis | |
(10v-11v) | De dispensatione voti continentiae. Parallelüberlieferung: Augsburg, UB, fol. Cod. 300, 126r. 1 ![]() | |
10v | Quaeritur utrum papa possit dispensare in voto continentiae iuramento solempnizato. Et videtur quod non quia scribitur Extra De statu monachorum | |
(11r) | Sermo de paupertate. 1 ![]() | |
11r | Si vis perfectus esse vade et vende omnia quae habes et da pauperibus. Matth. 19,21. Christus super Matthaeum triplicem distinguit paupertatem, una est | |
(12r) | Sermo de proprietate et communitate Christi. 1 ![]() | |
12r | Scribitur Luc. 8,3 quod mulieres multae ministrabant Iesum de facultatibus suis. Praedicans enim et annuntians regnum caelorum cibos ab aliis oblatos suscepit | |
(12r) | De contraria via Christi et Iohannis Baptistae. 1 ![]() | |
12r | Quare Christus contraria via incessit a Iohanne Baptista. Christus assignat quattuor rationes, prima est propter Iudaeorum inexcusationem | |
(12v) | De Christo et matre. 1 ![]() | |
12v | Christus matrem suam honoravit et hoc in quattuor praecipue fuit manifestum, primo in eius adolescentia | |
(12v) | Notiz super Iob. 1 ![]() | |
12v | Scribitur Iob XXIIII (recte: 27,6) in persona eius Iustificationem meam quam coepi tenere non deseram … Augustinus in libro de perfectione iustitiae hoc exponit dicens Iob non reprehendit cor suum in omni vita sua | |
(12v) | Notiz De acceptione personarum. 1 ![]() | |
12v | Iacobi II° (vgl. Iac. 2,1ff.). Nota divitem perferre pauperi in beneficio conferendo vel in honorem ecclesiasticae (gestrichen: potestatis) dignitatis potest intelligi dupliciter | |
(13r-13v) | Sententia orationis dominicae (Bloomfield Nr. 8411). 1 ![]() | : |
13r | Pater noster. In hac oratione docet salvator modum orandi convenientissimum. Ad cuius intellectum sciendum quod oratio | |
(14r) | Super Pater noster (Bloomfield Nr. 8048). 1 ![]() | |
14r | Attende quanta connexione congruant sibi petitiones septem septiformis gratia spiritus sancti | |
(14v) | De patientia. 1 ![]() | |
14v | Notandum quod ad patientiam nos movere debent multa, primum est ut cogitemus quod quidquid patimur hoc vult Deus nos pati | |
(15r-15v) | De tribulationibus. 1 ![]() | |
15r | Multae tribulationes iustorum etc. Ps. 33 (recte: 34,20). Cum dominus creasset Luciferum et angelos et eadem die superbia superati erant | |
(16r-21r) | Unum ex quattuor (RB Nr. 3247). | :|
(21v-23v) | Register zum folgenden Werk Unum ex quattuor. Mit zahlreichen Randbemerkungen. 1 ![]() | |
21v | I. De deitate verbi et ipsius eternitate | |
(24r) | Unum ex quattuor, Prolog (RB Nr. 3247,1). 1 ![]() | : |
24r | Sacrosancto concilio Basiliensi in spiritu sancto legittime congregato universalem ecclesiam representanti frater Hermanus Zoest de monasterio professus monasterii Campi sancte Marie Cisterciensis ordinis reverenciam debitam cum obediencia humili et devota. Ezechiel propheta secretorum celestium contemplator | |
(24v) | Unum ex quattuor sive Monotessaron, Prolog (RB Nr. 4486). 1 ![]() | : |
24v | Unum ex quatuor ewangeliis componere divinus aperuit Augustinus | |
(25r-26v) | Excerpta ex Prologo super Evangelia. 1 ![]() | : |
25r | Lex sive doctrina evangelica licet sit una quia ab unigenito filio Dei data est ad unum finem ordinata tamen quadruplici notitia excellit | |
(26v) | Collectiones in epistolas et evangelia, cap. 14, Exzerpt (PL 102, 532C). 1 ![]() | : |
26v | Si quis venit ad me et non odit patrem suum et matrem et uxorem et filios et fratres … (Matth. 10, 37). Percunctari libet quomodo parentes praecipimur odisse qui iubemur et inimicos diligere | |
(26v-27r) | Super Unum ex quattuor sive de concordia evangelistarum Ps. Ammonii, lib. I-IV, cap. 67, Exzerpt (PL 186, 216C). 1 ![]() | : |
26v | Quis enim ex vobis volens turrim etc. (Luc. 14,28). Omne quod agimus praevenire per considerationem debemus. Si igitur in fundamento fidei perfectae vitae sublimitatem | |
(27r-27v) | De remissione peccatorum, Exzerpt aus Liber deflorationum (Ed. PL 157, 1205B). 1 ![]() | : |
27r | Nunc de remissione peccatorum diligentius videamus. In reconciliatione peccatoris ad Deum tria consideranda sunt videlicet cordis contritio | |
(28r-51v) | Passio praedicabilis ad populum unum opus ex quattuor evangelistis. 1 ![]() | |
28r | Erat pascha et azyma post biduum. Et factum est cum consummasset Iesus sermones hos omnes ante diem festum paschae dixit discipulis suis Scitis quia post biduum pascha fiet | |
(52r-52v) | Sermo de passione Christi. 1 ![]() | |
52r | Cecidit corona capitis nostri vae nobis quia peccabimus. Tren. V (16). Plinius in speculo naturali dicit Flos rosarum inter alios flores habilior est ad facienda serta capitis aut coronas | |
(52v) | Notiz De sanguine Christi (Parallelüberlieferung: Wien, Diözesanarchiv, Cod. 4, 363va). 1 ![]() | |
52v | Septies Christus effudit sanguinem pro nobis, primo in circumcisione quia enim humana natura in radice infecta fuit | |
(53r-53v) | Sermo de passione Christi. 1 ![]() | |
53r | Cecidit corona capitis nostri vae nobis quia peccabimus. Tren. V (16). Duo tanguntur, primo maxima poenalitas suae passionis ex diuturnitate et ex aliis causis advenientibus | |
(54r-v, 56r) | Sermo de passione Christi. 2 ![]() | |
54r | Venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis et ego reficiam vos. Matth. 11,28 quod dicit O vos omnes qui laboratis in infirmitate et onerati estis multitudine peccatorum | |
56r | Venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis et ego reficiam vos. Mt. XI (28). Dominus ac redemptor noster nostram miseriam considerans nobis compaciendo invitat nos | |
(55r-55v) | De fide. 1 ![]() | |
55r | Ad magnitudinem fidei quinque pertinent, primo ut homo de Deo magna sentiat | |
(55r) | De agno paschali. 1 ![]() | |
55r | Exod. XII (11) Sic comedetis renes vestros accingetis, calciamenta habebitis in pedibus etc. tenentes baculos in manibus. Quid per baculum nisi firmitas fidei designatur? Constat namque quod homines ne cadant baculo sustentantur | |
(56v-57v) | Sermo de sancto Benedicto. 3 ![]() | |
56v | Grandi pater fiducia morte stetit preciosa etc. Verba militantis ecclesiae. In quibus verbis commendatur in tribus et licet plura sint que eum commendant | |
57r | Paupertas perfecta quinque in se debet habere … Paupertas est fundamentum tocius perfeccionis ewangelice | |
57v | Status religionis est securior quam status secularis vite, unde Gregorius in principio Moralium comparat vitam secularem mari fluctuanti | |
(58r-60v) | De indulgentiis. 6 ![]() | |
58r | Diceret quis papa vel episcopus non debet nec potest facere indulgentiam pro actibus exterioribus, nam magis est corripere deliquentem vel consulere nescientem | |
58r | Indulgencia est relaxacio pene debite peccato | |
58v | Augustinus dicit Maius est iustificare impium quam creare celum et terram | |
59v | Papales indulgencie prosunt defunctis in purgatorio ut patet | |
60r | Tria videntur obviare illis qui sunt in purgatorio papa indulgenciam non possit dare, primum est quia ipsi non sunt in statu merendi | |
60r | Distinctio inter divitem et pauperem et inter magnum donum et parvum dicunt aliqui iustam causam indulgencie pensandam esse | |
(60v) | De voto. 1 ![]() | |
60v | Votum sive vovere est quodam zelo et fervore voluntatis seipsum abnegare, Deo subdere | |
(61r-62v) | Sermo de passione domini. 2 ![]() | |
61r | Quis ex vobis arguet me de peccato. Ioh. VIII (46). Dominus ac salvator noster saepe arguit Iudaeos super hoc quod sibi non crediderunt | |
61r | In resurreccione Lazari quam preterito die facta fuit multi crediderunt | |
(62v-64v) | Sermo in nativitate domini. 2 ![]() | |
62v | Venite et videte etc. (Ps. 45, 9). Hodie illuxit nobis dies redemptionis novae reparationis antiquae felicitatis | |
63r | Venite et videte opera Dei etc. Ps. 45 (9). Secundum beatum Augustinum virgo Maria expletis diebus peperit filium suum unigenitum | |
(64v-66r) | Sermo de passione domini. 1 ![]() | |
64v | Per proprium sanguinem introivit semel in sancta. Hebr. IX (12). Loquendo de dominica passione flere plus expedit quam loqui | |
(66r) | De passione. 1 ![]() | |
66r | Dicit Gregorius super Ezechielem Quae lingua carnis exprimere valet igniferam dilectionem signanter | |
(66v-68v) | Sammlung kurzer Exempla, teilweise aus Gesta Romanorum. 10 ![]() | |
66v | Legitur in historia Romanorum quod quidam magnus princeps habuit duos filios, senior morabatur cum patre in quodam palatio | |
66v | Dominus pro nobis cum lacrimis et clamore valido obtulit semetipsum in qua ymmolacione septem clamores emisit, primus clamor excitabat ad passionem | |
66v | Legitur in historia Atheniensium quod quidam nobilis deliquid (!) contra suum regem in cuius transgressione precepit rex ipsum et omnes sibi affines exulari | |
67r | Narrat Plinius ad Maximum quod inter Romanos erat quedam controversia quis deorum esset principalior et quis vel qualis eius titulus esset | |
67v | Refert Valerius ad Rufinum quod Panicius venit ad vicinum suum flens et conquestus est dicens Arborem infelicem in orto meo habeo in qua uxor mea prima se suspendit | |
68r | Fertur quendam fuisse imperatorem et habuisse quandam filiam delicate nutritam que voluntarie secuta est raptorem | |
68v | Narrat Ovidius quod erat quedam virgo agilissima ac pulcherrima et concedebatur sibi a diis quod nullus duceret eam in uxorem nisi esset velocior ea et cicius ad stadium perveniret | |
68v | Item idem fuerunt tres syrene in quadam insula maris quarum una cantabat cum cithara altera cum lyra tercia cum voce humana | |
68v | Refert Romulus in annalibus Iudeorum quedam domina preventa aliorum magnitudine dominum proprium repudiavit et alteri adhesit | |
68v | Refert Ieronimus contra Iovinianum quod Dyogenes ita perfecte erat in paupertate quod dolium pro domo habebat cuius hostium semper contra solem dirigebat | |
(69r) | Sermo dnca in palmis. 1 ![]() | |
69r | Ecce rex tuus veniet tibi iustus et salvator et ipse pauper et ascendens super asinam et pullum etc. Zach. 9,9. Gregorius in homelia dicit Appropinquante tempore passionis Christus ipse etiam appropinquare voluit loco in quo pati voluit | |
(69v) | De eucharistia. 1 ![]() | |
69v | Quaestio oritur utrum Christus instituerit sacramentum eucharistiae in fermentato aut azymo. Et sunt Graeci contra Latinos. Graeci enim dicuntur accepisse evangelium a Iohanne | |
(69v) | Sermo de passione. 1 ![]() | |
69v | Gratiam fideiussoris tui ne obliviscaris, dedit enim pro te animam suam. Eccli XXIX (20). Memoranda est iugiter et in memoria habenda passio Christi quia est gratiosa pretiosa et fructuosa, gratiosa quia gratis exhibita | |
(70r-72v) | Sermo de passione (Schneyer 726, Nr. 128). 1 ![]() | : |
70r | Recordare paupertatis meae transgressionis absinthii et fellis. Thren. III° (19) etc. Cum omnia genera passionum in tribus differentiis includantur nec sit aliquod genus passionis quod non ad aliquod istorum generum reducatur | |
(73r-73v) | De passione. 1 ![]() | |
73r | Dicunt doctores super Quarto Sententiarum Dist. 44 quod Christus XXV die Martii est conceptus et eodem die completis 33 annis passus est et mortuus | |
(74r-74v) | Sermo In Annuntiatione BMV. 1 ![]() | |
74r | Hodie dominus nomen tuum magnificavit ut non recedat laus tua de ore hominum. Iudith XIII (19). Licet enim prius multipliciter sit honorata hodie tamen nomen eius est magnificatum super omnia | |
(75r-77r) | Sermo In annuntiatione BMV. 1 ![]() | |
75r | Hodie dominus nomen tuum magnificavit ut non recedat laus tua de ore hominum. Iudith 13 (19). Reverendi in Christo etc. Hodie illuxit nobis dies iocundissima tanto ceteris laudabilior quanto nobis utilior et gaudiosior | |
(77v) | Notiz De limbo puerorum. 1 ![]() | |
77v | Queritur an pueri non baptizati in limbo existentes specialem in animam sentiant afflictionem. Respondetur quod cognitionem perfectam habebunt | |
(77v) | Notiz De morte. 1 ![]() | |
77v | Scribitur Is. 38,1 Dispone domui tuae quia morieris tu. Super quod dicit Gregorius Deus sententiam mutat sed non consilium, sententiam debemus intelligere | |
(77v) | De mensibus (Verse) (Walther, Initia 9945). 1 ![]() | |
77v | Iunius Aprilis septemque (!) novemque (!) terrenos | |
(78r-78v) | Sermo In annuntiatione BMV (Vgl. Schneyer 1, 743, Nr. 332). 1 ![]() | |
78r | Quae est ista quae ascendit de deserto deliciis affluens innixa super dilectum suum. Cant. 8 (5). Dicit Bernardus Qui facit quod nemo mirantur omnes. Ergo cum gloriosa virgo in tam sublimi dignitate in mundum venerit | |
(79r-80v) | Sermo De novo sacerdote. 1 ![]() | |
79r | Vos elegit Deus ut stetis coram eo et ministretis ei. Paralip. II (2. Paral. 29,11,). Hodie peragimus celebrem diem in qua rex regum et dominus dominantium suum militem initiavit et adduxit ad mensam | |
(81r-81v) | Sermo De novo sacerdote. 1 ![]() | |
81r | Accede ad altare et immola pro peccato tuo et offer holocaustum … Lev. 9,7. In quibus verbis tria principaliter tanguntur, primo fiducia datur sacerdoti | |
(82r-83r) | Sermo De novo sacerdote. 1 ![]() | |
82r | Sic honorabitur quem rex honorare voluerit. Esth. 6, 9. Hodie dilectissimi illuxit nobis dies tanto magis sollemnis ac gaudiosa quanto maiorem fratrem toti ecclesiae contulit per officium enim sacerdotale | |
(83v) | Sermo De novo sacerdote. 1 ![]() | |
83v | Accede ad altare. Applica mihi Aaron ut sacerdotio fungatur mihi. Exod. 28, 1. Congregabisque omnem populum ad hostium tabernaculi. Lev. 8, 3. Nota sescenta milia congregati erant exceptis parvulis et mulieribus | |
(84r) | Sermo De novo sacerdote. 1 ![]() | |
84r | Beati viri tui et beati servi tui. 3. Reg. 10,8. In quibus verbis tria tanguntur primo summa felicitas sacerdotis | |
(84v-85v) | Sermo De resurrectione. 1 ![]() | |
84v | Stetit Iesus in medio discipulorum suorum et dixit Pax vobis. Ioh. 20,19. Cum secundum Augustinum In bono pacis omne genus boni et gratie penitus includatur | |
(86r-86v) | Sermo De omnibus sanctis. 1 ![]() | |
86r | Beati qui habitant in domo tua domine in secula saeculorum laudabunt te. Ps. 83,5. Boethius in de consolacione philosophiae dicit Omnis mortalium cura quam multiplicium studiorum labor exercet | |
(86v) | Notiz De propria voluntate. 1 ![]() | |
86v | David. Filii alieni mentiti sunt mihi filii alieni inveterati sunt (Ps. 17,45–46). Per hanc vetustatem duorum malorum genera includuntur quae alienatis filiis adscribuntur | |
(87r-87v) | Sermo de propria voluntate. 3 ![]() | |
86v | David. Filii alieni mentiti sunt michi filii alieni inveterati sunt (Ps. 17,45–46). Per hanc vetustatem duorum malorum genera includuntur que alienatis filiis ascribuntur | |
87r | In die ieiunii vestri invenitur voluntas vestra. Is. LVIII (vgl. Is. 58,3) et sequitur Numquam tale est ieiunium quod elegi (Is. 58,5). Bernhardus Non sapit Deo ieiunium meum quod non obedientiam sed vitium sapit | |
87r | Bona voluntas in animo est origo omnium bonorum et mater omnium virtutum | |
(87v) | Regulae generales. 2 ![]() | |
87v | Nota. drey dingk gehorend dar zu daz der mensch sein zeyt vertreib on alles trawren vnd alle zeit lieb in wuon vnd in frewd in seyner gewissen. Das erst das der mensch ledig sey alles mittels zwischen im vnd got | |
87v | De primo inter theutonicam potest quia Christus dixit Ioh. (16,7) Expedit vobis ut ego vadam etc. et hoc fit per paupertatem ubi nudatur omnibus rebus exterioribus | |
(88r-88v) | Visibilis demonstratio vitae Christi (RB Nr. 4815. Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT, Cod. 208, 9va). 1 ![]() | : |
88r | Secundum Remigium et Berndrandum (!) specialiter tamen secundum omnes evangelistas Iesus nascitur de virgine Maria in Bethlehem Iuda | |
(89r) | Entwurf zu einem Sermo feria V. ante dncam in palmis. 1 ![]() | |
89r | Cum audissent turbae sermones Iesu dicebant Hic est vere propheta … (Ioh. 7,40–53). Numquid lex vestra etc. Volebat enim eos per hoc inducere ad audiendum Christum ut videlicet per verba eius converterentur | |
(89v) | Entwurf zu einem Sermo fer. VI. ante dncam in palmis. 1 ![]() | |
89v | Exod. XII. (vgl. Exod. 12,42 bzw. Lev. 23,4) Isti sunt dies quos observare debetis canit ecclesia. Quare quia ut scribit Ioh. quia Christus moriturus erat pro gente et non tamen pro gente sua | |
(90r-90v) | Entwurf zu einem Sermo dnca in palmis. 1 ![]() | |
90r | Risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupabit. Prov. XIII (recte: 14,13). Hodie impleta est in Christo prophetia intranti turba obviavit cum laudibus clamans | |
(91r-92v) | Sermo de eucharistia. 1 ![]() | |
91r | Venite ad me qui laboratis et onerati estis et ego reficiam vos. Matth. XI (28). O immensa Dei pietas, nam ut dicit psalmus Misericordia domini plena est terra | |
(92Ir-93r) | Sermo de eucharistia. 1 ![]() | |
92Ir | Memoriam fecit mirabilium suorum (Ps. 110,4–5). Primo tangitur magnitudo huius sacramenti, secundo caritas Dei ad nos | |
(93r-93v) | Notizen zu einem Sermo de eucharistia. 1 ![]() | |
93r | Non comedetis crudum ex eo nec coctum sed tamen assum igni etc. Illi ergo comedunt crudum qui habent cor crudum id est non excoctum | |
(94r) | Entwurf zu einem Sermo in parasceve. 1 ![]() | |
94r | Cum autem sero factum esset etc. (Ioh. 6,16). Licet enim mors Christi fuerit ignominiosa sepultura tamen eius fuit nobilis et sumptuosa | |
(94r) | Notiz de usura. 1 ![]() | |
94r | Diceret quis in lege divina conceditur aliqua usura Deut. XXIII (20). Usuras acciperent propter avaritiam cui dediti erant | |
(94v-95r) | Entwurf zu einem sermo in vigilia paschatis. 1 ![]() | |
94v | Matth. 28 (1–7) Vespere autem sabbati quae lucescit in prima sabbati … Ad evidentiam evangelii nota quod denominatio fit nobiliori | |
(95v-97v) | De usura. 2 ![]() | |
95r | Diceret aliquis Iuste exigitur ab homine illud ad quod se voluntarie obligat | |
95v | Usura est lucrum ex mutuo pacto debitum vel exactum. Et est duplex scilicet manifesta et palliata | |
(98r—98v, 100r—102r) | De originali peccato. 1 ![]() | |
98r | Sed diceret quis ex quo anima est spiritus qui et purgatur per baptismum a peccato originali cur ergo fomes (!) remanet. Respondetur secundum Hugonem lectorem Argentinensem de ordine praedicatorum Licet anima sit spiritus tamen originalis culpa ab anima Adae transit ad animas | |
(99r-99v) | De voluntate. 1 ![]() | |
99r | Quando volumus hoc quod Deus vult nos velle sicut dans praeceptum vult nos velle oboedire | |
(102r-103r) | De Iacob et Esau. vgl. AUGUSTINUS: De civitate Dei, L. 16, cap. 37, PL 41, 515–516. 1 ![]() | |
102r | Nota sensum spiritualem de conceptione Iacob et Esau super illo verbo Gen. Erunt due gentes et maior serviet minori | |
(103v) | De cessatione regum et sacerdotum Veteris Testamenti. Vgl. Augustinus, De civitate Dei, L. 17, cap. 2, nur Beginn wörtlich, danach Auszüge bis cap. 8, PL 41, 524–540. 1 ![]() | |
103v | Dictum est Abrahae duas res fuisse promissas unam scilicet quod terram Chanaam possessurus erat et semen eius | |
(104r-107v) | De aetatibus mundi. | |
(104r) | Über die drei Auslegungsarten der Heiligen Schrift. 1 ![]() | |
104r | Imperialis maiestas est tres in palatio habere mansiones scilicet auditorium vel consistorium in quo iura decernit | |
(104r) | Henricus de Langenstein (?). 1 ![]() | |
104r | Attente rimari naturam originis multum facit ad cognitionem veritatis | |
(104v-105r) | Genesis. 1,1-32. 1 ![]() | |
104v | Inicio tu domine terram fundasti et opera manuum tuorum | |
(105v) | Exzerpt aus Hieronymus (PL 28, 173-175). Synopsis divinae bibliothecae ex epistula Hieronymi Paulino desumpta. 1 ![]() | |
105v | Manifestissima est Genesis in qua de creatura mundi | |
(106r) | Genesis. 12,1-3, 15,5-6 und 18, 17,10-11, 24-25. | |
(106r) | Genesis. 9, 13, 9-12. | |
(106v) | Tertia aetas. 1 ![]() | |
106v | Tertia etas incipit ab Abraham ubi Deus manifestus misericordiam suam erga genus humanum ostendit | |
(107r) | Quarta aetas. 1 ![]() | |
107r | Veniamus nunc ad quartam etatem mundi que incepit a Moyse qui erat dux et princeps populi Israel | |
(107v) | Quinta aetas. 1 ![]() | |
107v | Quinta etas incipit a David et transit usque ad Christum | |
(107v) | De ingratitudine. 1 ![]() | |
107v | Ingrati spes tamquam hibernalis glacies tabescit (Sap. 16,29). Bernhardus Ingratitudo inimica est animae | |
(108r-108v) | Entwurf zu einem Sermo de sacerdote. 1 ![]() | |
108r | Christus traditus est propter delicta nostra et resurrexit propter iustificationem nostram etc. Rom. 4 (25). Beati viri tui et beati servi tui qui stant coram te | |
(109r) | Entwurf zu einem Sermo de sacerdote. 1 ![]() | |
109r | Ecce arbor in medio terrae posita … (Dan. 4,7–9). Hodie dilectissimi Deus misericordiam et gratiam suam erga nos abundantissime exhibuit | |
(109v) | Entwurf zu einem Sermo de paenitentia. 1 ![]() | |
109v | Nisi paenitentiam egeritis omnes simul peribitis. Luc. XIII (5). Tangitur necessitas paenitentiae. Est autem penitentia voluntaria punitio peccati a se commissi | |
(110r-110v) | De paenitentia. 1 ![]() | |
110r | Ad agendum paenitentiam monent quattuor de quibus Bernardus Nimis durum est cor quod non emolliunt beneficia nec terrent supplicia | |
(110v) | Nota de satisfactione (Walter Neuhauser). 1 ![]() | |
110v | Nota in quibus operibus consistit satisfactio et consistit in tribus, in oratione elemosina et ieiunio | |
(111r-111v) | Entwurf zu einem Sermo in ascensione dni. 1 ![]() | |
111r | Christus assistens pontifex etc. Hebr. 9 (11). Lev. XVI ubi legitur quod summus pontifex intravit semel in anno in sanctuarium etc. Ambrosius Optatus illuxit dies etc. | |
(111v-112r) | De confessione. (als Forts. von Bl. 109v). 1 ![]() | |
111v | Confessio ut superius patuit folio antecedenti est secundum ad paenitentiam requisitum et est multiplex, confessio primo est duplex scilicet laudis et fraudis id est peccati | |
(112v) | Über die Auslegungsarten der Heiligen Schrift (Mit Versen Walther, Initia Nr. 10358). 1 ![]() | |
112v | In sacra scriptura tales sensus potissime inquirendi sunt et amplexandi | |
(112v-113r) | De oboedientia. 1 ![]() | |
112v | Oboedientia est subiectio qua homo spontanee intuitu Dei alterius hominis subicitur voluntati. Debet autem esse voluntaria | |
(113v-114r) | Entwurf zu einem Sermo de novo sacerdote. 1 ![]() | |
113v | Tertio anno imperii sui Assuerus fecit grande convivium … (Esth. 1,3–4). Assuerus beatitudo vel atrium eius. Hester id est elevata | |
(114r—v, 116r) | Entwurf zu einem Sermo in annuntiatione BMV. 1 ![]() | |
114r | Invenisti gratiam apud Deum. Luc. 1 (30). Beatus Bernhardus in homelia super Missus est dicit tria singulariter fuisse in beata virgine propter quae triplicem gratiam invenit | |
(115r-115v) | De poenitentia. Mit Vers Walther, Initia Nr. 210. 4 ![]() | |
115r | Quaeritur utrum poena mortis diminuat aliquid de poena debita pro peccato. Respondetur secundum b. Thomam in quarto Sententiarum dist. XX Mors naturalis est poena consequens originale peccatum | |
115r | Queritur utrum contricio debant magis velle esse in inferno quam peccare. Dicit enim Anshelmus quod aliquis debeat magis eligere esse in inferno sine culpa quam in paradiso cum culpa | |
115r | Magister Iohannes cancellarius Parysiensis doctor egregius dicit Deus pater misericordissimus cognoscens nostram fragilitatem | |
115v | Augustinus Tanta est vis confessionis ut si immineat articulus necessitatis vel qui iam infirmatur ad mortem | |
(115v) | Casus episcopales et papales. 1 ![]() | |
115v | Casus ad episcopum spectantes primus incestus secundus defloracio virginum | |
(116r) | De restitutione. 1 ![]() | |
116r | Restitutio ad poenitentiam necessario requiritur, est enim quoddam praeambulum ad contritionem | |
(116r) | De percussione clerici vel religiosi. 1 ![]() | |
116r | In percussione clerici vel religiosi excipiuntur octo casus in quibus simplex sacerdos potest absolvere. Primus si aliquis sit in articulo mortis | |
(116v, 118r—119v) | Sermo de passione (Madre 141, Nr. 32). 1 ![]() | : |
116v | Quamvis devotionis christianae principalis sit causa Deus oportet tamen ipsius devotionis etiam ex parte nostri aliquam causam | |
(117r) | Notiz über Kaiphas. 1 ![]() | |
117r | Ioh. XI (59) dixit Cayaphas Expedit vobis ut unus moriatur homo pro populo et non tota gens pereat. Nota. Expediens et necessarium fuit Christum pro nobis pati et mori triplici ratione, primo ad ostendendum | |
(117v) | Notiz de cena domini. 1 ![]() | |
117v | Circa ipsam cenam principaliter quinque quae ibi notabiliter facta sunt meditanda occurrunt. Primo ipsa corporalis cenatio | |
(120ra-142vb) | Sermones zum Weihnachtsfestkreis. 8 ![]() | |
120ra | Cum appropinquaret Iesus Ierosolimam etc. Matth. XXI (1). In praesenti evangelio duo summatim notantur scilicet humilis domini adventus in Ierusalem | |
122rb | Erunt signa in sole et luna. Luc. 20 (recte: 21,25). In praeterita dominica cantavit ecclesia domino misericordiam quam fecit in primo adventu | |
124va | Cum audisset Iohannes in vinculis. Matth. 11 (2). In evangelio isto duae sunt partes secundum quas dividi potest, in prima agitur de missione discipulorum Iohannis | |
126va | Miserunt Iudaei ab Ierosolimis etc. Ioh. I (19). In isto evangelio proponitur beatus Iohannes Baptista dupliciter, primo in exemplum humilitatis | |
128va | Cum esset desponsata mater Iesu. Matth. 1 (18). Tria ponuntur in hoc evangelio scilicet matris Iesu impraegnatio (Beginn wie Iohannes de Castello (Schneyer 3, 376, Nr. 26)) | |
130vb | Exiit edictum a Cesare Augusto etc. Luc. 2 (1). In evangelio isto de nativitate aut circa nativitatem domini de multis tamen tria notanda sunt scilicet divinum singulare quo ad Christum nascentem | |
134rb | Erat Ioseph et Maria mater Iesu etc. Luc. 2° (33). In hoc evangelio continentur quinque circa quae tota series ipsius versatur scilicet parentum Ihesu ammiratio (Beginn (leicht abweichend) wie Iohannes de Castello (Schneyer 3, 404, Nr. 379)) | |
135rb | Cum factus esset Iesus annorum duodecim. Luc. 2° (42). Nuper celebravimus festum epiphaniae in quo legitur evangelium illud qualiter tres magi et sapientes qui erant reges | |
(137va-140rb) | Sermo dnca II. post epiph. dni (Schneyer 1, 304, Nr. 190). 1 ![]() | : |
137va | Nuptiae factae sunt in Chana Galilaeae. Ioh. 2° (1). Sciendum quod in die epiphaniae concurrunt tres festivitates simul propter tria mirabilia | |
(140rb-142vb) | Sermo dnca III. post epiph. dni (Schneyer 1, 304, Nr. 191). 1 ![]() | : |
140rb | Cum descendisset Ihesus de monte secute sunt enim turbe multe et ecce leprosus etc. Mt. VIII (1). In precedenti dominica ostensum fuit quod Christus fuit verus Deus qui tamquam creator | |
(143ra-153vb) | Sermones trinitas und dnca I. bis IX. post pent. (Schneyer 1, Nr. 305). | :|
(154ra-164vb) | Sermones dnca IX. bis XXI. post pent (Schneyer 1, 306). (Forts. von T. V, jedoch wohl nach anderer Vorlage). 3 ![]() | : |
154ra | ] si unde habes. Sed villicus videns se deprehensum et nullum dignum habere | |
155vb | Dixit Iesus ad quosdam qui in se confidebant tamquam iusti. Luc. 18 (9). Illud quod magis displicet domino in homine est superbia | |
161vb | Audientes (recte: Videntes) pharisei quod Iesus silentium | |
(156Ir) | Exzerpt aus Sermo supp. 41, cap. 2 (PL 39, 1827 ). 1 ![]() | : |
156Ir | Augustinus Post XLIIos annos dominicae passionis venerunt duo ursi Vespasianus et Titus. Et hoc considerate fratres quia in sollempnitate pascali facta est obsessio Iudaeorum | |
(156Iv) | leer. | |
(165ra-169rb) | Sermones dnca XXI. bis XXIV. post pent (Schneyer 1, 306f). (Forts. von T. VI, jedoch wohl nach anderer Vorlage). 1 ![]() | : |
165ra | ] fama sanctitas et potentia Christi | |
(169rb-170ra) | Sermo supp. 245 (PL 39, 2196 ). | :|
(170ra-171vb) | Contra Iudaeos, paganos et Arianos, cap. 11—17 (PL 42,1123). 1 ![]() | : |
170ra | Vos inquam convenio o Iudaei qui usque in hodiernum negastis | |
(171vb-173va) | Legenda de sancta Helena. 1 ![]() | |
171vb | Sancta Helena mater Constantini imperatoris existens in Bethania audivit per litteras filium suum abrenuntiasse simulacris idolorum | |
(173va-177v) | Speculum peccatoris (PL 40, 983). | :|
(177v-180v) | Homilie zu Matth. 7,13 (Parallelüberlieferung: Fiecht, Stiftsbibl., Ms. 59, 139r; Salzburg, Stiftsbibl. St. Peter, a III 33, Nr. 27; Augsburg, UB, fol. Cod. 183, 139r.). 1 ![]() | |
177v | Christus Iesus dominus noster mundi salvator creans salutem nostram loquitur | |
(180v-181v) | Sermo de omnibus sanctis. 1 ![]() | |
180v | Gloria haec est omnibus sanctis eius. Ps. (149,9). Ecce gloria ut idem ait. Deus salutem nostram desiderans in huius verbi propositione hoc a nobis requirit ut sanctis omnibus quorum festum hodie agimus | |
(181v-188v) | Directorium conscientiae. 1 ![]() | |
181v | Nihil iocundius bona conscientia (gestrichen: Sap.). Prov. XV (15) Secura mens quasi iuge convivium. Et apostolus dicit Gloria nostra haec est testimonium conscientiae nostrae | |
(189r) | Entwurf zu einem Sermo de sanctis. 1 ![]() | |
189r | Tristitia sanctorum in mundo melior est laetitia mundi propter decem. Primo quia Deus tali tristitiae benedixit et letitiae maledixit, unde Luc. 6 (21) Beati qui nunc fletis | |
(189r) | Notizen de fornicatione. 1 ![]() | |
189r | Fugite fornicationem. 1. Cor. 6 (18). Si enim steterimus omnino perdebemus nec fortiore Samsone | |
(189v) | Entwurf zu einem Sermo de gratia. 1 ![]() | |
189v | Gratia domini nostri Iesu Christi etc. 2. Cor. XIII (13). Quae gratia quantum ad nos christianos apparet in quattuor, primo quia nos in suum populum elegit | |
(190r) | Notiz zu Matth. 11,12. 1 ![]() | |
190r | Matth. 11(12). A diebus Iohannis Baptistae usque nunc regnum caelorum vim patitur … Quia incepit praedicare consecutionem regni caelorum per paenitentiam | |
(190v) | Notiz zu 3. Reg. 11,11. 1 ![]() | |
190v | 3. Reg. 11 (11) Quia habuisti hoc apud te et non custodisti pactum meum et praecepta quae mandavi tibi … Item Achyas Factum est igitur in tempore illo ut egredereris | |
(191r-191v) | Entwurf zu einem Sermo de s. Iohanne Baptista. 1 ![]() | |
191r | Iohannes vocabitur nomen eius. Luc. 1 (13). Hodie dilectissimi dies illuxit insignis etc. in blavio libro folio 56 Ave Maria Iohannes vocabitur etc. Dicit quidam doctor Nomina sunt inventa ad significandas res | |
(192r-235v) | De lepra morali (Bloomfield Nr. 3598; Kaeppeli Nr. 2538.). 1 ![]() | : |
192r | Olim legimus Deum in Levitico Veteris Testamenti mandasse sacerdotibus ut corporalium leprarum multimodas scire studerent differentias | |
(235v-269r) | Tractatus de decem praeceptis (Expositio decalogi) (RB Nr. 3172; Zumkeller Nr. 325; Bloomfield Nr. 526 und 2679). Ps.-Henricus de Langenstein, Ps.-Nicolaus de Lyra. Zur Verfasserfrage s. R. G. Warnock, VL III 733. Katherine Walsh, Von der scholastischen Literatur zur Pastoraltheologie. Die 'Augustinerschule' im Spiegel der Stamser Handschriften. Innsbrucker historische Studien 6 (1984) 39f. 1 ![]() | : |
235v | Audi Israel praecepta domini. Exod. XX (vgl. Exod. 13,5; Deut. 4,1; CAO Nr. 6143). In verbis propositis spiritus sanctus circa divina praecepta tria tangit | |
(269v-270r) | De oratione. Nur Beginn = Nicolaus de Dinkelsbühl, Sermo de oratione dominica (Madre 175, Nr. III 1. Bloomfield Nr. 5578 und 9138). 6 ![]() | |
269v | Si quid petieritis patrem in nomine meo dabit vobis. Ioh. 16 (23). Item Chrysostomus super idem Matth. 8 Petite et dabitur vobis dicit quod ex hominibus consummari non potest | |
270r | Orationes publicas cum cantu expedit exercere more antiquo exemplo beati Ignatii qui fuit raptus in celum et vidit et audivit | |
270r | Augustinus Dum Deum oramus ut ab eo exaudiamur non indigemus verbis multis vel paucis qui scit omnia antequam fiant | |
270v | II. Cor. 12 (9) Virtus in infirmitate perficitur. Intelligitur dupliciter, uno modo materialiter | |
270v | Quia nos qui vivimus qui relinquimur etc. hic non potest interrogari de hiis qui vivunt in mundo | |
271r | Oratio dominica excedit omnes alias orationes in quatuor, primo in auctoritate, secundo in brevitate | |
(271v-272v, HDS) | De paupertate (Vgl. Fiecht, Stiftsbibl., Ms. 38, 9v). 1 ![]() | |
271v | Coepit Iesus facere et docere. Act. (1,1). Ecce dilectissimi cum secundum Gregorium Omnis Christi actio nostra est instructio |