Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=29436 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT)
 [Handschriftenliste | Kataloge | Infos | Kontakt]
 
go to previous description go to next description  
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 764
SERMONES DE TEMPORE. LEGENDEN
Olim: II 4 D 7    Papier   XI, 371 Bl.    215 × 145   Kärnten (?), 15. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Neustift, Augustiner-Chorherrenstift
Handschrift aus 5 Teilen zusammengesetzt: I  (1-135[134]) 1451; II  (136[135]-255[254]) 15. Jh.; III  (256[255]-337) 1451; IV  (338-371) 6. Jahrzehnt 15. Jh.; V  (HDS und 2 lose Zettel) 1496
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
 Description — HMML Reading Room
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil I, Teil II, Teil III, Teil IV, Teil V  |  Vorschau Bilder zu Teil I, Teil II, Teil III, Teil IV, Teil V  |  Einzelbilder: fol. III, V, 124, 125, 139, 140, 164, 193, 271, 272, 294, 297, 307, 308, 327, 332, 355, 365.
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 8, 336-364 (online).

I1-135[134]   Papier   1451
Schrift:
Schriftraum: 165 × 95    Zeilenzahl: 29-32   
Schriftart: Bastarda
Ausstattung: Illuminiert   Fleuronnéeinitiale(n)   
II136[135]-255[254]   Papier   15. Jh.
Schrift:
Schriftraum: 170/175 × 105    Zeilenzahl: 41   
Schriftart: Bastarda
Ausstattung: Illuminiert   Fleuronnéeinitiale(n)   
III256[255]-337   Papier   1451
Schrift:
Schriftraum: 160/165 × 100/105    Zeilenzahl: 30-36   
Schriftart: Bastarda
IV338-371   Papier   6. Jahrzehnt 15. Jh.
Schrift:
Schriftraum: 180 × 110    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 40-43   
Schriftart: Bastarda
VHDS und 2 lose Zettel   Papier   1496
Schrift:
Schriftart: Bastarda

Einband: Neustift     15. Jh.     Gotisch     Schmucklos        


Vorbesitzer 1: Johann Gottfried Graf von Sarnthein , 18. Jh.
Exlibris
Vorbesitzer 2: Neustift, Augustiner-Chorherrenstift , bis 1809

Addendum zum gedruckten Katalogband:

Zahl 119 fehlt


---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 8", "Schneyer, Wegweiser", "Schneyer–Hödl", "Schneyer 1973", "Schneyer"
alle Initien
(1r-135v) Favus mellis sive thesaurus animae (Sermones de tempore) (Schneyer, Wegweiser 296, 199, 10, 240, 493, 177).
   106
1r Hora est iam nos de somno surgere. Rom. XIIIo (11). Carissimi naturale quod quaedam aves horis certis tempore noctis cantant et clamant
2r Ecce rex tuus venit tibi mansuetus. Mt. XXIo (5). Qui[a] secundum Senecam a patre convenit regi sicut principe dignitas. Si dignitatem committatur humilitas
3v Abundetis in spe et virtute spiritus sancti. Rom. XVo (13). Omnis probus dispensator sciens adventum domini sui ad honorem sui totam familiam epulis satiat
4v Erunt signa in sole et luna. Luc. XXIo (25). Hodie dilecti ait sancta mater ecclesia de secundo adventu Christi scilicet ad iudicandum universum
5v Veniet dominus qui illuminabit … (1. Cor. 4,5). Consuetudo est amicorum et cariorum qui longo tempore se invicem non viderunt
6v Ecce ego mitto angelum … (Matth. 11,10). [Verba ista, carissimi,] Possunt esse Dei patris omnipotentis loquens (!) de filio suo quem ad incarnandum misit in uterum virginis
7v Gaudete in domino semper iterum dico gaudete. Phil. IIIIo (4). Modus fuit antiquorum quod ad solemnitates futuras cum magno gaudio se praeparabant
8v Dirigite viam domini … (Ioh. 1,23). Legitur in canonicis Romanorum eorum imperatoribus venientibus Romam per vicos et plateas quas transire debebant
9v Misit Deus filium suum. Gall. IIIIo (4). In verbis istis praemissis apostolus nobis magnam dilectionem immo habundantiam divinae caritatis Dei patris instinuit
12r Probetis quae sit voluntas Dei bona. Rom. XIIo (2). Saepius carissimi evenire solet ut spirituales secretarii principum voluntatem agnoscunt
14v Caritatem fraternitatis invicem diligentes (Rom. 12,10). Naturalem (!) est patris ut velit filium suum sibi esse similem. Cum autem sit Deus pater omnium nostrum
15v Vinum non habent. Ioh. IIo (3). Tempus istud carissimi est tempus nuptiarum quapropter legimus in evangelio de nuptiis. Per istas autem nuptias intelligere possumus gaudium huius saeculi
16v Cum omnibus hominibus pacem habentes. Ro. XIIo (18). Omnis doctrina Christi simul et sanctorum docet nos benigne et amicabiliter ac pacifice simul vivere
17v Secutae sunt eum turbae multae. Mt. VIIIo (23). Videmus quod reges et principes et divites transeuntes et civitates
19r Diliges proximum tuum sicut te ipsum. Ro. et Eccli. XIIIo (Rom. 13,9 und Eccli. 27,18) dicitur. Omne animal diligit sibi simile si ergo carissimi similitudo animalium
20r Secuti sunt eum discipuli eius. Mt. VIIIo (23). Naturale est ovi ut ramum sibi virentem ostensum sequatur sic et carissimi nos facere debemus dominum Iesum sequendo
21v Super omnia autem haec caritatem habentes. 1o Cor. IIIIo (recte: Col. 3,14). In praesenti epistola carissimi apostolis (!) multis enumeratis virtutibus quibus electi et delecti Dei indui debent ut ad vita (!) ornantur aeterna (!)
22v Sinite utraque crescere usque ad messem. Mt. XIIIo (30). Verba isti dilecti sunt patris familias qui in agro suo bonum semen seminavit
23v Sic currite ut comprehendatis. 1. Cor. IIo (recte: 9,24). Beatus Paulus in quadam epistula sua dicit Non habemus hic manentem civitatem sed futuram inquirimus
24v Voca operarios et redde illis mercedem. Mt. XVo (20,8). Beatus Gregorius in quadam homelia dicit Notate verba signate mysteria. Sic et ego carissimi possum dicere ad vos Notate verba
25v Sitis ipsi sapientes. Io Cor. IIIo (recte: 2. Cor. 11,19). Multi sunt carissimi aliis valde sapientes aliis sapientes consulendo sibi ipsis minus consulere sciunt
26v Fructum aufferunt in patientia. Luc. VIIIo (15). Quanta sit virtus patientiae in verbis praemissis ostenditur
27v Maior autem horum caritas. 1o Cor. XIIIo (13). Carissimi apostolus Paulus qui ideo appellatus est vas electionis scilicet quia plenus est virtutibus in praesenti epistula
28r Omnis plebs ut vidit dedit laudem Deo. Luc. XIIo (recte: 18,43). Consuetudo antiquorum fuit ut de omni beneficio adeo accepto gratias Deo agerent
29r Ecce nunc dies salutis nemini dantes ullam offensionem. Cor. IIIo (recte: 2. Cor. 6,2). Sapiens paterfamilias seu doctor fidelis videns tempus congruum laboris et studii ortatur familiam suam
31r Non enim vocavit nos dominus in inmunditia sed in sanctificatione. Apostolus (1. Thess. 4,7). Rumores boni libenter audiuntur et auditi diliguntur et ecce carissimi beatus Paulus Dei secretarius in secretario paradisi
32v Mulier magna est fides tua. Mt. XVo (28). Quicumque aliquid ab aliquo impetrare desiderat ad ea quae sibi placere novit se disponit
33v Ambulate in dilectione sicut Christus dilexit vos. Eph. IIIIo (5,2). Rabanus loquens de dilectione dicit sic Dilectio est fluvius inpetuose manans
34v Omne regnum in se divisum desolabitur. Luc. XIo (17). Quantum sit periculosum divisio regni cuiuslibet videre possumus in divisione regni Graecorum facta per Alexandrum Magnum
36r Est puer unus hic qui habet quinque panes ordeaceos. Ioh. sexto (9). O quam bonum et quam magnum sit ut qualis nostrum sit unus hic seu in sancta matre ecclesia
36v Qui secundum carnem natus fuerat persequebatur eum qui secundum spiritum. Ad Galath. Io (4,29). Ab exordio mundi usque huc semper mali persequuntur bonos et usque ad consummationem saeculi persequentia
39v Sanguis Christi qui per spiritum sanctum obtulit … (Heb. 9,14). Quantae sit virtutis sanguis ille pretiosius (!) domini Iesu patet in verbis praemissis
40v Iesus abscondit se et exivit de templo. Ioh. IXo (8,59). In verbis praemissis carissimi advertere possumus et videre magnam patientiam ac humilitatem nec non mansuetudinem
42v Hoc sentite in vobis quod et in Christo Iesu. Phil. IIo (5). Carissimi naturale est quod liquor qui est in vase sentitur in vase sic est de vase nostro scilicet domino Iesu
44v Ecce rex tuus venit tibi mansuetus. Mt. XXIo (5). Seneca loquens in libro de honoribus et dignitatibus principum sic ait Ad regis imperium pertinet
45v Accipite et manducate. Hoc est corpus meum. 1o Cor. XI (24). Mirabilis Deus in sanctis suis secundum psalmistam quod multa mirabilia fecit et facit
47r Cum dilexisset suos qui erant in mundo in finem dilexit eos (Ioh. 13,1). Dominus Iesus discipulos suos dilexit qui secum erant in mundo patet in verbis praemissis beati Iohannis qui dicit in viris illustribus de apostolis
48v Respice in me et miserere mei quia unicus et pauper sum ego (Ps. 24,16). Percusserunt me et vulneraverunt me tulerunt pallium meum. Cant. Vo (7). Filius Dei proprie potuit dicere ista verba quia propter salutem ut nos redimeret de potestate diaboli
53v Nota quod fletus Mariae fuit triplex de causa. Primo propter separationem secundo propter inaequalem commutationem
55r Qui credit in filium Dei habet testimonium in se. Ia Ioh. IIo (5,10). Quantum et quam magnum bonum sit credere in filium Dei non solum in verbis praemissis videri potest
56r Pax vobis ego sum. Ioh. XXo (19). Consuetudo est terrarum et provinciarum omnium in quibus quaerere versantur ut pace reddita in omni loco
57v Christus passus est pro nobis vobis relinquens exemplum. 1a Petri IIo (21). Omnis Christi conversatio, vita et mors sunt
58v Cognoscent me meae. Ioh. Xo (14). Quam excellens et magnificum sit bonum carissimi cognoscere dominum Iesum patet in verbis eius quae locutus est in ultimo
59v Obsecro vos tamquam advenas et peregrinus (!). Prima Petri IIo (11). Quantum in quem malum carnalia desideria faciunt animabus in eis periclitantibus videre possumus in natura
61r Gaudebit cor vestrum. Ioh. (16) XXIIo. Naturale est apis mellifacere et non pungere. Cum autem pungit
62r Omne datum optimum et omne donum perfectum desursum est descendens a patre luminum. Ia. Io (17). Omnis creatura quidquid habet benefactus pulchritudinis boni decoris necessarias
63v Cum venerit paraclitus spiritus veritatis ille vos docebit. Ioh. XVIo (13). Consuetudo est principum aliquorum ad terras suas venientium aliqua nova instituere seu facere
65r Immaculatum se custodit ab hoc saeculo. Iaco. IIo (vgl. 1,27). Qui ad convivia vel ad nuptias invitantur qui venire volunt sollicite se custodiunt ne
66r Relinquo mundum. Ioh. VIo (16,28). Omnis qui enim fuga adversariorum suorum omnia a se abicit et retro se relinquit per quae posset detinere
67r Estote prudentes. Ia Petri IIIo (4,7). Seneca Sapientis est dare consilia salutis et corda hominis prudenter erudire
68v Ille testimonium perhibit de me. Ioh. XVIo (15,26). Carissimi dominus Iesus volens ex hoc mundo prodire morte et redire ad patrem
69v Veniam ad vos. Ioh. XVIo (14,18). Dominus Deus et Dei filius Deus de Deo medius in personis sanctae trinitatis post longam suam itinerationem quod in hoc mundo conversatus volens redire ad patrem suum
71r Dedit dona hominibus. Ad. Eph. IIIIo (8). Omnia dona carissimi quibus cuncti homines a primis nostris parentibus usui sunt quibus et nos utimur
72r Venit spiritus sanctus super omnes. Act. IIIo (19,6). Quando magnus princeps vel rex venit ad regnum suum multi ex hoc consolantur et gaudent et eius adventus eum venisse nescientibus proclamatur
73v Ex ipso et per ipsum et in ipso sunt omnia ipsi honor et gloria. Rom. 1o (11,36). Beatus Paulus raptus in paradisum et raptus in tertium caelum ut ipse testatur
74v Scimus quia a Deo venisti. Ioh. IIIo (2). Hodie carissimi festum sanctae trinitatis et individuae unitatis agimus. Ideo aliquid de personarum trinitate et unitate essentiae divinae dicere possumus vel debemus
76r Deus caritas est et qui manet in caritate in Deo manet et Deus in eo. Ioh. 1o (1. Ioh. 4,16). Beatus Bernardus loquens super haec verba dicit Deus caritas est
77v Homo quidam erat dives et in diebus. Luc. XVIo (19). Dominus Iesus qui ut dicit apostolus venit in hunc mundum peccatores salvos facere varios
78v Qui non diligit manet in morte (1. Ioh. 3,14). Glossa. Qui non diligit scilicet Deum manet in morte scilicet aeterna. Quia beatus Augustinus dicit Qui non diligit Deum anathema sit
80r Homo quidam fecit cenam magnam. Luc. IIIIo (14,16). Cena ista secundum beatum Gregorium est societas divinae dulcedinis quam nobis Deus praeparavit ante mundi constitutionem
81r Humiliamini sub potenti manu Dei ut vos exaltet. Ia Pe. capitulo VIo (5,6). Omnes homines naturaliter quaerunt exaltari
82v Quaerit diligenter donec inveniat. Luc. XVo (8). Carissimi res quae amittitur quanto fuerit dilectior tanto cum maiori diligentia quaeritur
84r Vanitati creatura subiecta est. Ro. VIIIo (20). Sicut dicit beatus Gregorius Nomen creaturae intelligitur homo quia omnis creaturae (!) habet aliquod, homo habet enim quem esse
85r Estote misericordes. Luc. VIo (36). Doctor noster benignus et pater misericordiarum dominus Iesus volens nos
86v Omnes unianimes in oratione estote. 1. Petrus IIo (3,8). Quantum et quam magnum sit oratio patet in hoc quod duo apostoli ad nomen iam aliquantulum eruditi petiverunt
88r Laborantes nihil cepimus. Luc. Vo (5). Carissimi laborare et nihil mercedis accipere est magnum taedium
89r Non serviamus peccato (Rom. 6,6). Apostolus vulgariter dicitur Malo domino pessimum est servire quia ut dicit poeta qui pravo servit pretium
90r Si offers munus tuum. Mat. VIIIo (5,23). Consuetudo erat antiquorum ut in omnibus festivitatibus suis cum muneribus ad templum
91r Gratia Dei vita aeterna. Ro. VIo (23). Quarum excellens donum magnum et magnificum sit gratia Dei videre possumus in glossa super illud apostoli. Omnes peccaverunt et egent gratia Dei
92v Accipiens Iesus septem panes. Marci VIIIo (6). Dominus noster Iesus Christus Deus et Dei filius in humana forma qua (!) pro homine accepit in hunc mundum exemplar
93v Si secundum carnem vixeritis moriemini. Ro. VIIIo (13). Infirmus magna infirmitate et multiplici valate (!) et habens medicum debet consilia medici imitari
94v Arbor bona fructus bonos facit. Mt. VII (17). Consuetudo domini Iesu fuit carissimi loqui per similitudinem (corr. aus similitudinis) unum dicere verbis et sensum et aliud dicere et intelligere
96v Non sumus concupiscentes malorum sicut illi. Ia. Cor. Xo (6). In verbis praemissis loquitur apostolus de filiis Israel qui de Aegypto transeuntes per desertum venerunt ad terram promissionis
98r Facite vobis amicos de mammona iniquitatis. Luc. XVIo (9). Secundum quod dicit philosophus perfecta amicitia ad plures personas simul habere non potest
99r Haec omnia operatur unus atque idem spiritus. (1.) Cor. XIIo (11). Beatus Paulus spiritus (!) sancto repletus in praesenti epistula enummeratis operationibus spiritus sancti ultimo concludit dicens
100r Abscondita sunt ab oculis vestris. Luc. XIXo (42). Teste beato Augustino qui dicit in libro de intellectu et ad intelligentiam nostri intellectus ad intuenda Dei secreta non sufficit
101v Gratia Dei sum id quod sum. Io Cor. XVo (10). Quantum et quam magnum sit bonum gratia Dei videre possumus in apostolo qui cum esset persecutor esse factus est per gratiam apostolus
102v Qui se exaltat humiliabitur. Luc. XVIIIo (14). Carissimi consideremus exitum rei et finem facti
104r Spiritus erit in gloria. Io Cor. XIIo (recte: 2. Cor. 3,8). Evenire saepe solet ut nobilis homo carceri mancipetur
105r Venit per Sidonem ad mare Gallilaeae. Mt. (Marc. 7,31). Consuetudo est medicorum ut causa lucri veniunt ad loca in quibus infirmos sciunt
106r Deus unus est. Gal. IIIo (20). In symbolo nostrae fidei videre credenda dicimus Credo in unum Deum. Idem profitetur ille sanctus Moises
107r Beati oculi qui viderunt. Luc. Xo (23). Secundum Augustinum omnis beatitudo sanctarum animarum est videre regem supernum in decore suo
108r Spiritu ambulate. Ad Gall. Vo (16). Hic dicit Glossa. Spiritu ambulante qui secundum spiritum id est secundum concupiscentiam animae euntes desideria carnis cum suis voluptatibus contemnunt
109v Occurrerunt decem viri leprosi. Luc. XVo (17,12). Amos IIIIo dicitur Occurre illi qui te salvavit a morte vere fidei imitator nullus
110v Spiritu vivimus. Ad Gall. VIo (5,25). Sic est diversitas creaturarum sic diversimode vivunt creaturae
111v Nemo potest duobus dominis servire. Mt. VIo (24). Secundum glossam duo domini sunt Deus et diabolus vel Deus et mundus sew divitiae vel Deus
112v In caritate radicati et fundati. Eph. IIIo (17). Videmus carissimi quod arbor radicata et fundata non de facili pervertitur nec eicitur
114r Deus visitavit plebem suam. Luc. VIIo (16). Consuetudo est principum quod populos suos terras et civitates suas frequenter visitant
115r Digne ambuletis vocatione qua vocati estis. Eph. IIIIo (1). Reges et principes terrae solent ad sua convivia et solacia milites vocare et illic digne venientes magnifice honorare
116r Amice ascende superius. Luc. XIIIIo (10). Videmus carissimi quod omnis planta naturaliter sursum ascendit et crescendo in altum extenditur
117Ir Diliges dominum Deum tuum. Mt. XVIIo (22,37). Beatus Augustinus loquens de dilectione Dei dicit Haec est spiritualis filia Dei summi
117r D]ivites facti estis in illo. Io Cor. Io (5). Apostolus de apostolis suis de divitiis spiritualibus scilicet animae quae adeo habentur
118r Renovamini spiritu sancto mentis vestrae. Eph. IIIIo (23). In documentis Aristotelis ad Alexandrum quia singulis mensibus vestibus renovaretur ratione huius redditur causa
120r Venit in civitatem suam. Mt. IXo (1). Reges et principes ad civitates quas diligunt saepius venire solent et in eis laetari et solaciari
121v Intelligentes quae sit voluntas Dei. Eph. Vo (17). Beatus Paulus fidelissimus doctor et piissimus consiliarius sanctae matris ecclesiae in verbis praemissis
122v Venite ad nuptias. Mt. XXIIo (4). Nuptiae istae carissimi signantur gaudia cali in quibus sponsus est ipse Christus et sponsa quaelibet anima
124r Induite vos armatura. Ezech. IIIIo (Eph. 6,11). Circumdatus et vallatus contra inimicorum fortium multitudine (!) necesse est arma induere ut eo melius et audacius valeat
125r Domine descende priusquam moriatur filius meus. Ioh. IIIIo (49). Verba ista sunt reguli venientis ad Christum et petentis pro salute filii
126r Confidimus in domino Iesu. Phil. Io (6). Alchabicius philosopus dicit in theorica planetarum quod in ipso firmamento stellae omnes fixae sunt
127r Iussit eum dominus venundari. Mti. XVIIIo (25). In quibusdam partibus carisssimi est consuetudo sicut in Bavaria Suevia et in quibusdam locis Franciae et Longobardiae quod homines
128r Nostra conversatio in caelis est. Philip. IIIo (20). Beatus Augustinus loquens in libro de doctrina Christiana dicit Fidelis Christianus et constans Christum semper desiderat
129v Cuius est haec imago. Mt. XXIIo (20). De rebus raris et incognitis quaeri solet a multis multipliciter qui ad eorum cognitionem cupiunt pervenire
130v Ambuletis digne per omnia Deo placentes. Ad Co. Lamentationes Io (Col. 1,10). Modus multorum est et consuetudo quod in omni conversatione sua scilicet in stando in sedendo in ambulando et in omnibus motibus quaerunt placere hominibus
131v Ecce princeps unus venit et adoravit eum. Mt. IXo (18). Beatus Ambrosius dicit quod iste princeps interfuit primo mirabili quando dominus Iesus fecit in nuptiis unde venit ad Iesum confidenter sperans
132v Ecce dies veniunt. Iere. quinta (passim, 23,5?). Sollicitudinem habebat Deus de salute gravis humani patet in hoc quod cotidie genus humanum
134r Cum sublevasset oculos Iesus. Ioh. VI (5). Dominus noster Iesus Deus et Dei filius per omnia patri coaequalis et coaeternus in humana forma veniens in mundum
(136r-v) leer bis auf Federprobe.
(137r-150v) Iohannes Ludovici de Herbipoli: Rapularius (Schneyer, Wegweiser passim. Schneyer–Hödl Nr. 79–99 bzw. auch Schneyer 1973 225–229, Nr. 79–99).
   21
137r Hora est iam nos de somno surgere (Rom. 13,11). Paulus nobis hodie haec verba scribit vel dicit Modo notare debetis quod invenimus in sacra scriptura quadruplex esse somnum
137v Erunt signa in sole et luna et stellis (Luc. 21,25). Antequam veniet dies novissimus, in his verbis hodie mentionem facit de novissimo die
138r Dominus veniet occurrite ei (CAO Nr. 2423). In his verbis docet nos propheta ut preparemus nos ad adventum domini
138v Ego vox clamantis in deserto praeparate viam domini quoniam venit (Ioh. 1,23). Iohannes evangelista scribit nobis haec verba, sed Iohannes Baptista dixit ea ad Iudaeos
139r Evangelizo vobis gaudium magnum ... (Luc. 2,10). Lucas in evangelio scribit nobis de hodierno die et dixit ea angelus ad pastores, ut hodie enim natus fuit dominus
140r Gloria in excelsis Deo ... Lucas 2° (14). Legimus in evangelio quod cum dominus fuit natur quod angeli duas laudes prae magno gaudio in aere cantabant
140v Postquam impleti dies sunt octo ... Lucas 2° (21). In his verbis hodie duplex festum agitur et notatur primo est de circumcisione Christi
141r Cum natus esset Iesus ... Mt. 2° (1). Matthaeus scribit nobis haec verba quomodo hodie tres festivitates peragimus
142r Cum factus esset Iesus annorum XII. Luc. 2° (42). Lucas scribit nobis haec verba in evangelio hodierno et docet nos tria. Primo ut pueros nostros quam iuvenes sunt instruamus eos in dilectione
142v Nuptiae factae sunt in Chana Galilaeae. Iohannis I° (2,1). Iohannes scribit nobis haec verba hodie de matrimonio, hic est sanctus ordo
143v Cum descendisset Iesus de monte. Mt. (8,1). In evangelio hodierno legitur quod cum dominus noster semel descendisset de monte, quidam leprosus venit ad eum et procidit ante pedes eius
144r Ascendente Iesu in naviculam. Mt. (8.23). Scribit nobis haec verba in isto hodierno tria notare debetis. Primo quod soli discipuli secuti sunt eum
144v Simile est regnum caelorum homini patrifamilias ... Mt. (20,1). In his verbis sancti evangelii notare debetis quod per istum patrem familias intelligi Deus potest
145v Exiit qui seminat seminare semen suum. Mt. 13 (Luc. 8,4). Haec verba sunt nobis scripta de quodam agricola qui seminat semen suum et in tribus bonus locus perdit
146v Omnis [plebs] quae vidit dedit laudem Deo. Luc. 18 (43). Haec verba scribit nobis Lucas quod dominus semel appropinquabat Iericho quidam caecus sedebat secus viam
147r Ecce nunc tempus acceptabile ecce nunc dies salutis. 2° ad Corinthos (6,2). Haec verba scribit nobis sanctus Paulus in hodierna epistula et sonant sic fratres et sorores nunc instat nobis tempus acceptabile
147v Egressus Iesus secessit in partes Tyri et Sidonis. Mt. 15 (21). Haec verba scribit nobis Matthaeus in evangelio hodierno dicens quod dominus semel venit in provinciam Tyri et Sidonis tunc una mulier Chananaea venit ad eum
148v Erat Iesus eiciens daemonium. Luc. 11 (14). Quidam homo erat obsessus daemonio et iste erat mutus et caecus
149r Est puer unus hic habet quinque panes. Iohannis 6 (9). In his verbis notare debetis quod per istum puerum intelligitur Christus qui habet quinque panes hordeaceos
149v Dixit Iesus turbis Quis ex vobis arguet me de peccato. Iohannis 8° (46). In his verbis notare debetis quod quattuor sunt genera hominum quae solent Deum verbis improperare et arguere. Quidam arguunt
150r Cum appropinquasset dominus Ierosolimis seu Ierosolimam. Iohannis (Mt. 21,1). In his verbis notare debetis quod quattuor sunt genera hominum quae solent dominum in verbis improperare et eum arguere
(150v-155v) Acht Sermones in resurrectione dni et in dominicis post pascha. Dieselben ersten sieben Sermones auch nach Iohannes Ludovici de Herbipoli Schneyer–Hödl Nr. 99 u. a. in Linz, DUBL, Cod. A I/1 (Hs. 8), 67r–78r, und in Herzogenburg, Stiftsbibl., Ms 172, 138v–144v (auch Iohannes Ludovici de Herbipoli).
   8
150v Expurgate vetus fermentum ut sitis nova consparsio (1. Cor. 5,7). Paulus in his verbis nos monet hodie ut purgemus nos ab omnibus antiquis peccatis
151r Surrexit Christus et illuxit populo suo. Greg. (CAO Nr. 5077). In his verbis notare debetis quod resurrectio Christi est nobis figurata per unum animal quod vocatur panthera
152r Ego sum pastor bonus (Ioh. 10,11). Modo notare debetis in evangelio Iohannis quod bonitas pastoris in quattuor cognoscitur. Primo quod pastor cognoscit omnes oves singulariter
152v Amen dico vobis quia plorabitis (Ioh. 16,20). In his verbis docet nos flere et tristes esse in hoc mundo et hoc propter quattuor causas. Primo quia lugentes in hoc saeculo benedicti sunt
153r Cum veniet paraclitus ille arguet mundum de peccato (Ioh. 16,8). Haec verba scribit nobis Iohannes evangelista in evangelio hodierno et in hoc notare debetis
153v Amen dico vobis si quod petieritis patrem (Ioh. 16,23). In his verbis notare debetis quod sex sunt quae impediunt quod oratio nostra a Deo non exauditur. Primo peccata nostra impediunt
154r Usque quo non petistis quidquam (Ioh. 16,24). In quibus verbis notare debetis quod quinque sunt causae quae impediunt nos in oratione quod oratio nostra non exauditur. Prima est propter peccata nostra
154v Petite ut gaudium vestrum plenum sit (Ioh. 16,24). Quam diu in hac vita sumus in defectu sumus et miseria ideo semper oportet nos petere quae sunt nobis necessaria propter quod dominus dicit
(155v-175r) Forts. Iohannes Ludovici de Herbipoli: Rapularius (Schneyer–Hödl Nr. 101—129).
   32
155v Viri Galilaei quid admiramini aspicientes in caelum. Actuum (1,11). Haec verba dixit angelus ad discipulos domini et ad alios qui viderant ascensionem domini
156r Estote prudentes et vigilate in orationibus vestris. 1° Petri 4° (7). In hac epistola docet nos sanctus Petrus duo. Primo ut simus prudentes
156v Veni sancte spiritus reple tuorum corda etc. (CAO Nr. 5327). Haec verba scribit nobis sanctus Gregorius de sancta festivitate quam peragimus ideo debet unus quisque hodie dicere Veni sancte spiritus
157r Benedicamus patrem et filium cum spiritu sancto. Psalmista (CAO Nr. 1688). In his verbis notare debetis quod debemus omnes gratificare et laudare patrem caelestem
158r Quando sederis ad mensam … Proverbiorum 24 (23,1). Notandum quod hodie sedemus ad mensam summi principis et comedemus panem sanctissimi
158v Homo quidam fecit cenam magnam. Luc. 14 (16). Haec cena corporis Christi dicitur magna propter tria. Primo propter ministrantium subtilitatem, secundo propter hospitium
159r Homo quidam erat dives et induebatur purpura et bisso. Luc. (16,1). Notare debetis quod quattuor sunt genera divitum quorum tria damnantur
159v Homo quidam fecit caenam magnam. Luc. 14 (16). In his verbis notare debetis ut per hunc hominem intelligitur filius Dei qui assumpsit in se humanitatem
160v Erant appropinquantes ad Iesum. Luc. (15,1). In his notare debetis magnam Dei misericordiam in hoc, quod dimisit publicanos
161r Estote misericordes sicut et pater vester misericors est. Luc. (6,36). Ille mittit oriri solem suum super bonos et malos et pluit tam iustis quam iniustis
161v Cum turbae irruerent in Iesum ut audirent verbum Dei. Luc. (5,1). Semel appropinquat magna turba ad Iesum ut audirent verbum Dei. Ipse stabat in litore maris
162r Nisi habundaverit iustitia vestra ... Mt. 6 (5,20). Dominus noster semel dixit ad discipulos suos Amen dico vobis nisi iustitia vestra maior sit
162v Cum turba multa esset cum Iesus. Mr. (8,1). Semel sequebatur Iesum magna turba et non habebat manducare
163r Omnis arbor quae non facit fructum abscidetur et in ignem proicitur. Mt. 7° (19). Quasi diceret quicumque homo non vult se exercere in bonis operibus, iste debet ab hac vita separari
163v Homo quidam qui habebat vilicum. Luc. (16,1). Per istum vilicum intelligitur quilibet homo. Iste est procurator domini nostri Iesu Christi
164r Videns Iesus civitatem scilicet Ierusalem flevit super eam. Luc. 9° (19,41). Semel vidit dominus noster quod homines fuerunt in magno gaudio tunc flevit
164v Duo homines ascenderunt in templum. Luc. 17° (18,10). In hoc evangelio duo notare debetis, primo quod pharisaeus per superbiam suam reprehenditur in tribus
165r Cum transiret dominus scilicet per fines Tyri. Mr. 7° (31). In his verbis notare debetis quod per illum surdum et mutum intelligitur quilibet peccator
165v Beati oculi qui vident quae vos videtis. Luc. 10 (23). In hoc evangelio notare debetis quod apostoli tria viderunt quae antea numquam visa fuerant
166r Cum iret Iesus in Ierusalem. Luc. 18° (17,11). In hoc evangelio notare debetis quod signatur nobis per istos leprosos homines. Certe quisquis peccator
166v Videte quomodo caute ambuletis (Eph 5,15). Paulus in epistola scribit nobis ita. Fratres et sorores videte qualiter in hoc mundo ambuletis
167r Nemo potest duobus dominis servire. Mt. 6 (24). In his verbis notare debetis quod genus humanum servit quattuor dominis, scilicet mundo, corpori, diabolo, Deo. Primo
167v Ibat Iesus in civitatem quae vocatur Naim. Luc. 7° (11). In his verbis tria annotare debetis. Primo quod significetur per hanc viduam
168v Cum intraret Iesus in domum cuiusdam principis. Luc. 13° (14,1). In his verbis duo dotare debetis. Si infirmi sumus in anima et volumus sanari
169r Magister quod omne mandatum magnum in lege. Mt. 22° (34). In hoc evangelio docet nos evangelista Deum diligere et hoc quattuor modis. Primo ex toto corde nostro id est sapienter
169v Renovamini spiritu mentis. Paulus ad Ephe. 4° (23). In his notare debetis quod homo renovatur per gratiam Dei quinque modis, primo per baptismum
170r Confortamini in domino et in patientia. Paulus ad Ephe. 6 (10). In his verbis monet nos ad tria scilicet ut diabolo resistamus
171r Hac hora (!) ut magis ac magis habundet etc. Ad Philippenses I° (9). In his verbis monet nos Paulus ad tria. Primo ut invicem diligamus
171v Abeuntes pharisaei concilium inierunt ut raperent Iesum in sermone. Mt. 22 (15). In his verbis docemur in tribus, primo ut linguam nostram custodiamus
172v Ecce dies veniunt dicit dominus (Ier. 23,5). Ieremias scribit nobis haec verba per spiritum sanctum lucidius intelliguntur et tanguntur
173r Accepit Iesus panem et benedixit ac fregit. Iohannis (6,11). In hoc evangelio notare debetis quod quicumque homo vult deficere in via huius vitae
174r Sedit in cinere et spersit cinerem super caput suum ... Ionae 3o (6). Hodie fratres carissimi incipit tempus decimae quo unusquisque decimare debet domino suo
(175r-204r) Sermones quadragesimales (tw. anonym, tw. Autoren: Iacobus de Voragine, Iohannes Herolt, Piper, Antonius Azaro de Parma, Lucas de Bitonto, Robertus de Sorbonio).
   40
175r Accessit ad eum centurio ... Mt. 8 (5). Tota intentio sanctae ecclesiae fratres carissimi in Quadragesima ista est ut peccatores ad paenitentiam perducere possit
175v Quare ieiunavimus … Is. 58 (3). In praenotatis verbis fratres carissimi duo notare debemus de quo homine Isaias propheta dominum interrogat dicit
176r Erat navis in medio mari etc. Iohannis 6 (9). Fratres carissimi quod postquam Christus quinque milia hominum de quinque panibus et duobus piscibus satiasset populus volebat eum regem facere
176v Hortamur vos ne in vacuum gratiam Dei recipiatis. (2.) Cor. 6 (1). Istis verbis fratres carissimi hortatur nos apostolus ne gratiam Dei nobis a domino collatam in vacuum recipiamus id est sine fructu bonorum operum
177r Ductus est Iesus in desertum … Mt. 3o (4,1). A quo enim spiritu fratres carissimi ductus fuerit beatus Gregorius lucide
177v Ecce ipse requiram oves meas (Ez. 34,11). In praeassumptis verbis fratres carissimi duo notantur scilicet ipsis Dei bonitas et omnium electorum quae oves dicuntur felicitatis
178v Homo quidam erat dives … (Luc. 16,19). In isto enim divite fratres carissimi reprehenduntur tria detestabilia. Primo avaritiae pertinacitas
178r Cum intraret Iesus Ierosolimam … Mt. 12 (21,10). Sicut patet in sacra scriptura fratres ckarissimi quod cum dominus in dominica in ramis palmarum cum magno honore receptus fuisset
179r Surge comede … Regis 3o (3. Reg. 19,5). Nota historiam de praemissis verbis fratres carissimi, monet dominus per suos praedicatores
179r Dicebat Iesus ad eos … Iohannis 8 (31). Quidam enim vice fratres carissimi cum dominus praedicaret erant in discipulis eius et quidam de novo ex Iudaeis conversi
179v Angelus autem domini secundum tempus descendebat at in piscinam et movebatur aqua. Iohannis 5 (4). In praenotatis verbis fratres carissimi tria notantur scilicet quod per piscinam in quam angelus domini descendebat signetur quod per angelum Dei miretur
180v Assumpsit Iesus Petrum Iacobum et Iohannem … Mr 9 (2). In verbis praenotatis fratres carissimi dominus noster Iesus Christus tria genera hominum ostendit quae secum post diem novissimum in montem regni caelorum producere proponit
181r Miserere mei filii David. Mt. 12 (15,22). In praedictis verbis fratres carissimi duo sunt consideranda de ista muliere Chananaea de qua hodie in evangelio fit mentio
181v Miserere mei filii David (Matth. 15,22). In praedicto sermone fratres carissimi dictum est de quattuor virtutibus quibus Deus ad misericordiam provocatur sew provocari poterit
182r Quaeritis me et non invenietis et in peccatis vestris moriemini. Iohannis 9 (7,34 und 8,24). Verba antedicta fratres carissimi dixit Mariae filius ad Iudaeos et sunt verba doloris et tristitiae
183r Calicem quidem meum bibetis … Iohannis (Matth. 20,23). Verba antedicta dixit Mariae filius ad discipulos suos scilicet ad sanctum Iacobum et ad Iohannem
183v Homo quidam erat dives (Luc. 16,19). In isto enim divite fratres carissimis reprehenduntur tria detestabilia. Primo avaritiae pertinacitas
184r Ideo dico vobis aufferetur a vobis regnum … Mt. 5 (21,43). Haec verba carissimi dixit Mariae filius Iudaeis notam faciens omnibus prigritantibus quae non dant fructum bonorum operum
184v Homo quidam habuit duos filios … Luc. 15 (11). In isto evangelio fratres carissimi fit mentio de filio prodigo averso et post converso
185r Erat Iesus eiciens daemonium et illud erat mutum. Luc. 2 (11,14). In praedictis verbis fratres carissimi duo notantur scilicet hominis magna miseria et ipsius Dei misericordia
185v Erat Iesus eiciens daemonium. Luc. 2 (11,14). Tria in isto homine de quo fit hodie mentio perpetrata sunt scilicet quia mutus loquitur
186r Vade lavare septies in Iordane et mundaberis. Reg. 3o (2. Reg. 5,10). In verbis praedictis fratres carissimi duo notantur scilicet hominis peccatoris gravis infirmitas
187r Populus hic labiis me honorat … Mt. 7o (15,8). In praedictis verbis fratres carissimi dominus conqueritur pro gente non sancta. Hoc est de malis Christianis
187v Surgens Iesus de synagoga … Luc. 14 (4,38). In isto evangelio fratres carissimi duo opera notare debetis quae fecit Deus scilicet opus magnae potentiae
188r Domine da mihi hanc aquam ut non sitiam ultra. Iohannis 5 (4,15). In praemissis verbis fratres carissimi docet nos hodie mulier Samaritana quod agere debemus dicit
188v Adducunt scribae et pharisaei … Iohannis 8 (3). Istae scribae et pharisaei fratres carissimi saepe temptaverunt Christum capere in sermone
189r Accepit Iesus panes … Iohannis 6 (11). Sicuti in evangelio hodierno fratres carissimi dominus legit sequentes turbas
190r Deus in nomine tuo salvum me fac (Ps. 11,2). In praedictis verbis fratres carissimi sancta mater ecclesia suam ostendit compassionem
191r Praeteriens Iesus vidit caecum a nativitate sua. Iohannis 9 (1). In hiis verbis fratres carissimi notare debetis quod dominus est caecitas in nativitate sancta et haec est nativitas originalis culpae
192r Ibat Iesus in civitatem quae vocatur Naym. Luc. (7) 11. De isto ideo adolescente fratres carissimi tria dicuntur scilicet quod erat mortuus extra portam elatus
192v Domine si fuisses hic frater meus non fuisset mortuus. Iohannis 11 (21). Haec quaedam verba lamentatur fratres carissimi hodie graviter sancta mater ecclesia sub figura Marthae et Mariae Magdalenae et hoc propter duo
194r Quis ex vobis arguet me de peccato. Iohannis 8 (46). In praeassumptis verbis fratres carissimi duo notantur scilicet quod Iudaei Christum reprehendebant et quod ipse verbum Dei commendabat
194v Ego veritatem dico vobis et non creditis mihi. Iohannis 8 (45). In isto ideo evangelio fratres carissimi quinque notantur per ordinem. Notate verba signate misteria dicit enim primo Ego dico vobis scilicet peccantibus paenitentiam ostendo
195r Pervenit verbum ad regem Ninive qui surrexit de solio. Ione 3o (6). Quemadmodum cives fecerint licet libenter audiunt edictum principis sui et serventer custodiunt
195v Stabat Iesus (Ioh. 7,37). Consuetudo est curiae quod stante domino nullus servorum sedere debet sed ecce dominus stare dicitur caveat servus ne sedeat
196r Trade nobis Danielem qui Bel destruxit (Dan. 14,29). Verbum est cuiusdam sapientis veri non potest ut livorem invidiae in bene gestis quis effugiat
196r Sustulerunt lapides Iudaei ut lapidarent eum (Ioh. 10,31). Scriptum est quod Iudas odium facit et hoc est adimpletum in filio Dei qui cum eis verba vitae loqueretur
199r Clarificavi et iterum clarificabo. Iohannis 12 (28). Vox ista de caelo sonuit cum Christus de conversione gentium gauderet
202r Ipse demonstrabit vobis cenaculum grande stratum. Mc 26 (14,15). Cenaculum in quo comedere refectorium sew caminata universaliter dicitur
202v Sitio (Ioh. 19,28). Verbum istud dixit Christus pendens in cruce vicinus morti
(204v-250v) Hungarus: Sermones de tempore (Schneyer–Hödl Nr. 1–49).
   49
204v Cum appropinquaret Iesus in Ierusalem ... Mt. 21 (24,1). Evangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit quod dominus in Ierusalem iturus de Bethfage venire cepit. In secunda parte dicit quod per Bethfage et per montem oliveti transeunt
205v Erunt signa in sole et luna et stellis etc. Luc. 21 (25). In evangelio isto tria sunt nobis consideranda quae a domino sunt dicta. Primo quod adventum eius multa signa praecedunt
206v Cum audisset Iohannes ... Mt. 11 (2). In isto evangelio tria sunt notanda. Primo quod Herodes Iohannem cepit et vinctum in carcerem misit
207r Miserunt Iudaei ab Ierosolimis scribas et Levitas ad Iohannem. Iohannis 1° (19). In evangelio isto tria sunt nobis notanda. Primo Iohannis mira sanctitas, secundo eius magna humilitas, tertio eius fraterna caritas dicit ergo evangelista
208r Ecce evangelizo vobis gaudium magnum ... Luc. 2° (10-11). Haec verba angelus pastoribus dixit quando Dei filius natus fuit quia mos est ut scitis quando alicui tertio principi filius nascitur tunc nuntius mittitur
209r Erant Ioseph et Maria mirantes ... Luc. 2° (33). In evangelio isto tria sunt nobis consideranda. Primo quod Maria et Ioseph mirabantur, secundo quod Simeon de eo prophetavit, tertio quomodo eum Anna cognovit
210r Cum factus esset Iesus annorum duodecim ... Luc. 2° (42). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus cum parentibus suis ad diem festum ascendit, secundo quod eis redeuntibus ipse in Ierusalem remansit
211r Nuptiae factae sunt ... Iohannis 2° (1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus cum matre et discipulis ad nuptias ivit
211v Cum descendisset Iesus ... Mt. 8 (1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus de monte descendit, secundo multa turba eum secuta fuit
212v Ascendente Iesu in naviculam secuti sunt eum discipuli etc. Mt. 8 (23). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus naviculam ascendit, secundo quod tempestas in mari valida surrexit
213v Simile est regnum ... Mt. 20 (1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod paterfamilias vineam habuit, secundo quod operarios diversis horis in eam misit
214v Exiit qui seminat ... Luc. 8 (4). Super hunc locum dicit Gregorius Dominus fecit sermonem et eum exposuit stultus esset qui huic divinae sententiae alium sensum apponere praesumeret
215v Ecce ascendimus Ierosolimam ... Luc. 18 (31). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus ascendit in Ierusalem, secundo quod ibi eis passionem suam futuram praedixit
216v In evangelio isto docet nos dominus tria facere. Primo ieiunare ... secundo laeto corde hoc facere ... tertio in caelo et non in mundo thesaurizare
217v Ductus est Iesus in desertum a spiritu ... Mt. 4° (1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus a spiritu in desertum ductus fuit, secundo quod ibi temptatus fuit
218v Egressus Iesus secessit in partes Tyri et Sidonis. Mt. 15 (21). Evangelium istud tria dicit. Primo quod dominus Iesus exivit et secessit in partes Tyri et Sidonis, secundo quod mulier de finibus illis egressa fuit
219v Erat Iesus eiciens daemonium et illud erat mutum etc. Luc. 11 (14). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus daemonium de muto eiecit et mutus loqui cepit, secundo quod turba de hoc mirata fuit
220v Abiit Iesus trans mare ... Iohannis 6° (1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus mare Galilaeae transivit et in montem ascendit, secundo quod turba magna eum secuta fuit
221r Quis ex vobis arguet me ... Iohannis 8° (46). In evangelio isto dominus tria dicit. Primo quod ipse sine peccato erat, secundo quod ipse verum dicebat
222r Osanna filio David ... Mt. 21 (9). Haec verba turbae domino de Bethania in Ierusalem venienti dixerunt quando ob viam ei extra civitatem et eo cum magno honore ibi exceperunt
223r Si ego lavi pedes ... Iohannis 13° (14). In evangelio ista tria sunt nobis notanda. Primo quod in cena discipulos suos congregat et eis corpus suum ad comedendum dedit
224r Maria Magdalena ... Mr. ultimo (16,1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod tres Mariae emerunt aromata, secundo quod mane surrexerunt et ad unguendum Christum perrexerunt
225v Cum sero esset ... Iohannis 20 (19). Evangelium istud tria dicit. Primo quod discipuli in cenaculo foribus clausi sedebant et resurrectionem Christi exspectabant
226r Ego sum pastor bonus. Iohannis 10 (11). In evangelio isto dicit dominus se esse bonum pastorem et hoc probat per hoc quod subdit
227r Modicum et non videbitis me ... Iohannis 16 (16). In evangelio isto dominus tria dicit. Primo quod a discipulis suis modico tempore non videbitur et iterum modico tempore ab eis videbitur
228r Vado ad eum ... Iohannis 16 (5). In evangelio isto dicit dominus tria. Primo quod ipsi de recessu suo contristandi erant, secundo quod ipse spiritum sanctum eis missurus erat
229r Si quid petieritis patrem ... Iohannis 16 (23). In evangelio isto docet nos dominus orare et a se hic gratiam et in futuro gloriam quaerere
229v Multum valet deprecatio ... Iacobi (5,16). Quia isti tres dies dicuntur rogationum et orationum, ideo de oratione vobis loqui volo quantum valet apud dominum
231r Cum levare vellet dominum Eliam ... (4. Reg. 2,1). Historia nota est quomodo dominus Eliam propter misericordiam eius sanctitatem non tamen in anima sed etiam in corpore in curru igneo eum in paradisum assumpsit
231v Cum venerit paraclitus ... Iohannis 15 (26). Dominus fecit more matris a filiis suis recedentis et eos consolari volentis ne decessu eius doleant
232v Si quis diligit me ... Iohannis 14 (23). In evangelio isto dominus tria dicit. Primo quis eum diligit ille sermonem eius custodit, secundo quod ad ipsum cum patre et spiritu sancto veniet
233v Gratia domini nostri Iesu Christi ... (Rom. 16,20). Haec verba dicit beatus Paulus qui usque ad tertium caelum raptus fuit et ibi multa secreta Dei vidit
234r Homo quidam erat dives ... Luc. (16,19). Evangelium istud dominus duabus de causis proposuit scilicet ad consolationem bonorum pauperum et ad confusionem malorum divitum
235v Homo quidam fecit cenam magnam et vocavit multos etc. Luc. 14 (16). In evangelio isto dominus tria dicit. Primo quod hic dives fecit cenam magnam, secundo quod ad eam multos vocavit
236r Erant appropinquantes ... Luc. primo (15,1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus cum publicanis manebat et eis praedicabat
237r Estote misericorde sicut et pater vester misericors est etc. Luc. 6° (36). In evangelio isto docet nos dominus tria facere. Primo ut misericordes de quo hic dicit Estote misericordes etc., secundo ut proximos nostros non iudicemus
238r Cum turbae irruerent ... Luc. 5° (1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod populus cum magna devotione verbum Dei audivit, secundo quod dominus propter nimiam pressuram in navi sedens praedicavit
239r Amen Amen dico vobis nisi abundaverit iustitia vestra ... Mt. 5° (20). In evangelio isto docet dominus tria facere. Primo ut Iudaeis carnalibus iustiores simus, secundo quod proximum nostrum nec verbo nec facto offendamus
239v Misereor super turbam ... Mr. 8 (2). In evangelio isto tria sunt nobis consideranda. Primo quod dominus cum discipulis suis in desertum locum ivit, secundo quod turba eum illuc secuta fuit
240v Attendite a falsis prophetis ... Mt. 7° (15). In evangelio isto monet nos dominus tria facere. Primum est ut falsis prophetis nos caceamus, secundum est ut a malis exemplum non accipiamus
241v Homo quidam erat dives ... Luc. 16 (19). Evangelium istud tria dicit. Primum est quod quidam dives homo vilicum habuit, secundum est quod vilicus ille res domini sui indiscrete cum suis amicis expendit
242v Videns Iesus civitatem flevit super illam etc. Luc. 19° (41). Evangelium istud tria dicit. Primo quod dominus visa civitate flevit, secundo quod eius furutram destructionem praedixit
243v Duo homines ascenderunt ... Luc. 18° (10). Evangelium istud tria dicit. Primo quod duos homines ad adorandum in templum ascenderunt, secundo quod oratio unius propter humilitatem Deo placuit
244v Exiens Iesus de finibus ... Mr. 7° (31). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus de finibus Tyri exivit et per Sidonem ad mare Galilaeae venit
245v Beati oculi quid vident quae vos videtis etc. Luc. 10 (23). Evangelium istud tria dicit. Primo quod dicit illos esse beatos qui Christum viderunt, secundo quod quidam legis peritus ab eo quaesivit quod esse magnum mandatum in lege
246v Cum iret Iesus in Ierusalem transibat per mediam Samariam et Galilaeam. Luc. 18 (17,11). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus in Ierusalem iturus transivit per mediam Samariam et Galilaeam, secundo quod a decem leprosis in quodam castello pro emundatione sua rogatus fuit
247v Nemo potest duobus dominis servire. Mt. 6 (24). In evangelio isto docet nos dominus tria facere. Primum est ut duobus dominis non serviamus sed uni
248v Ibat Iesus in civitatem ... Luc. 7 (11). Evangelium istud tria dicit. Primo quod Iesus ivit ad civitatem Naym, secundo quod ibi ante portam civitatis filium viduae resuscitavit
249v Cum intraret Iesus in domum ... Luc. 14 (1). In evangelio isto sunt nobis tria consideranda. Primo Christi vera humanitas, secundo vera eius divinitas, tertio sapientia eius
(251r-255v) leer.
(256r-278r) Anonyme Sermonessammlung de sanctis (Schneyer 7, 666–668, Nr. 1–57, zu München, BSB, Clm 5925).
   13
258v Dicitur vulgariter quod amor absconditus est perditus verus ergo amor ostenditur per signa
258v Miramur de crudelitate Herodis quod tot infantes et innocentes ausus fuit occidere
263r Plus fulget gemma in fronte quam in pede
263v Magnum signum stultitiae est multum loqui et ori suo non ponere custodiam
264r Non est conveniens ut caput doleat et membra sine dolore permaneant ut dicit poeta
266r Cum quis ex frequenti auditione verbi Dei vitam suam vult imitare
267r Secundum Hugonem quattuor sunt causae temptationum quas sanctus Iohannes Baptista cuius hodie festum colimus omnes devicit
267v Si gratiam Dei nullus potest ad Deum converti homo enim potest se ipsum occidere sed non vivificare
269v Video quosdam lacrimantes si hae lacrimae ex corde effluerent
274r Omnes sancti quorum hodie festum colimus quantacumque tormenta passi sunt non solum sibi passi sunt sed etiam nobis
274v Heri gaudebamus cum gaudentibus apostolis suffragia poscentes et dicentes
275v Nimia cura rerum saecularium scripturarum expositionem praedicationem et intelligentiam impedit
277v Quamvis in mundo sunt multi infelices tamen secundum moralistam tres dicuntur vere infelices: Primi sunt qui pauca sciunt
(278v-329v) Pronuntiamentum de sanctis. Legendarium Austriacum, z. B. hl. Colomannus, Florianus, Maximilianus (W. Jaroschka, A. Wendehorst, Das Kreuzensteiner Legendar. MIÖG 65 [1957] 377f.). Weitgehend übereinstimmend mit Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 573, 1ra).
   1
278v Adventus Christi agitur per quattuor septimanas ad designandum quod est quadruplex adventus filii Dei
(330r-337v) leer.
(338ra-365va) Sermones et exempla de dedicatione.
   29
338ra Vos estis templum Dei et spiritus sanctus habitat in vobis … Ia. Cor. 2o (3,16–17). Sicut dominus per prophetam dicit Inhabitabo in eis et ipsi erunt mihi in populum et ego ero illis in Deum ipsi erunt michi in filios et filias et ego ero illis in patrem
338va Egressus Iesus perambulabat Iericho et ecce vir nomine Zachaeus etc. Luc. 19 (1–2). Zachaeus interpretatur iustus sed quia iste iustus non erat ideo dominum videre non poterat
339rb Audivi vocem de caelo dicentem Ecce tabernaculum Dei cum hominibus et habitabit cum eis (Apoc. 21,3). Templum Dei sanctum est quod estis vos (1. Cor. 3,17). Scire debetis dilectionem de festivitate quam hodie pro dedicatione huius ecclesiae celebramus unde primo ceperit
340va Egressus Iesus perambulabat Iericho et ecce vir nomine Zachaeus etc. Luc. 19 (1–2). In evangelio isto tria notantur. Primo quia Zachaeus ascendit in arborem sycomorum id est maulperpawm
341rb Audivi de sancto Othmaro qui dum quodam tempore iret ad quandam dedicationem ut ibi sermonem faceret et in diligentia larga populo promulgaret audivit
341rb Quidam eremita petiit a domino ut secreta caeli sibi fierent manifesta ad quam cum venisset angelus domini ... — ... Aves cum pennis aureis et gemmis intermixtis sunt animas salvandorum.
341va Quidam eremita petiit a domino ut secreta caeli sibi fierent manifesta ad quam cum venisset angelus domini ... — ... et gaudio magno ad propria redierunt etc.
341va Quidam rusticus volens ire ad dedicationem cuiusdam ecclesiae transivit quandam silvam in qua audivit vocem lamentabilem
341vb Sapientia aedificavit sibi domum. Proverb. Salomonis (9,1). Sapientia id est Deus qui dicitur sapientia aedificavit sibi quadruplicem domum. Primo aedficavit sibi domum gratiae id est beatam virginem Mariam
342vb Sanctificavi domum meam quam aedificavi et posui nomen … (3. Reg. 9,3). Haec verba possunt intelligi dicta a Christo ad patrem de qualibet fideli anima
344rb Elegi et sanctificavi locum istum ut ibi nomen meum in sempiternum (2. Paral. 7,16). Haec verba sunt domini nostri Iesu Christi. Iste locus quem Deus sibi elegit et sanctificavit est praesens ecclesia
345ra Quam dilecta tabernacula tua domine virtutum. Ps. (84,2). Haec verba bene conveniunt praedicationi in ista dedicatione ad quam nos Deus congregavit
346ra Ipsi populus eius erunt etc. Apoc. 21 (3). Sciendum quod dominus dividit populos in tres turmas in die iudicii
347rb Hodie salus huic domui facta est. Luc. 19 (9). Nota quod triplex est domus Dei scilicet materialis ut ecclesia spiritualis ut sanctus homo aeternalis ut regnum caeleste
347vb Terribilis est locus iste (Gen. 28,17). Non puto quod aliquis sit tam audax si veniret ad locum ubi
348rb Legitur quod ad quandam ecclesiam maximus concursus est factus in qua erat festum dedicationis. Huic ecclesiae quoddam coenobium erat contiguum in quo religiosi veri frequenter Deo serviebant
348rb Legitur quod contigit in festo cuiusdam dedidationis quod quidam eremita transivit villam videlicet
348va Fili hominis ostende domui Israel templum. Ezech. (43,10). Haaec verba dixit dominus servo suo Ezechieli praedicatori cui praecepit ut ostendat filiis Israel templum
349rb Templum domini factum est. Apoc. (1. Cor. 3,17). Nota quod templum spirituale polluitur spiritualiter sicut templum materiale polluitur materialiter
350ra Altaria tua domine virtutum rex meus et Deus meus. Ps. (84,4). O Deus meus et rex meus quam magnarum virtutum sunt duo altaria. Nota quod altaria fuerunt ante legem et sub lege et post legem
350vb Dixit qui sedebat in throno Ecce nova facio omnia. Apoc. (21,5). Nota quod tripliciter sedet in throno Deus. Primo ut magister sapientissimus. Iste magister docet nos utilia
351rb Vos estis templum Dei et spiritus sanctus habitat in vos etc. (1. Cor. 3,16). Haec verba dicit apostolus et sunt utilia et subtilia valde
353va Domus mea domus orationis vocabitur etc. (Luc. 19,46; Marc. 11,17; Is. 56,7; Matth. 21,13). Haec verba dominus ait in Malach. 2. bene conveniunt festivitati huic
354va Laetificabo eos in domo orationis mee. Is. (56,7). Per me laetificabo quia festivitas mea est antequam praesens sum unde dicitur Dominus est in loco isto etc. Nota novem gaudia istius domus
355vb Vere dominus est in loco isto. Gen. 32 (28,16). Nota historiam. In verbis istis Iacob patriarcha ostendit omnibus volentibus domini locum inveniendi
357rb Venit enim filius hominis quaerere et salvum facere quod perierat. Luc. 19 (10). Verba proposita lecta sunt in evangelio hodierno in quibus possumus notare magnam Dei misericordiam unde nota quod filius Dei venit quadrupliciter
358rb Hodie salus domui huic facta est. Luc. 19 (9). Nota quod domui Zachaei quadruplex salus facta est. Prima salus fuit quod filius Dei dignatus est eam intrare
359va Domus mea domus orationis vocabitur. Is. 56 (7). Scribitur et a domino Mt. 21 et Luc. 19 recitatur Homo quam diu est in hac vita indiget reconciliatione Dei propter quod necesse est et fuit ut
362ra Terribilis est locus iste vere non est hic aliud nisi domus Dei et porta caeli. Gen. 28 (17). Sicut aliorum sanctorum festa quolibet anno celebravimus ita semel in anno sicut hodie celebramus diem dedicationis huius domus Dei
(HDS) Anfänge von kurzen Briefformeln.
   5
HDS Ego Erasmus cooperator […] in N executus sum praesens mandatum
HDS Ego Erasmus Pirmiter (?) Brixinensis dioecesis N. cognosco ... — ... sicut patet.
HDS Ego Erasmus Pirmiter (?) socius ... — ... faciendo datum etc.
HDS Reverende pater et domine latorem vel latricem principali non exprimendo non attuli vel tuli peccato absolvendo ... — ... Datum in Himelberg dominica Reminiscere etc.
HDS Ego Erasmus capellanus in Himmelberg vel cooperator in Himmelberg presbiteor (!) quod fidelis es discretius ... — ... Tradidi sibi praesentem caedulum proposita manu confactum.
(lose Zettel) Notizen.