Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=29626
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 948
SAMMELHANDSCHRIFT
Olim: II `4 E. S. 2. Schnals    Papier   I, 216 Bl.   215×155   Süddeutscher Raum (?), 1481 (und 1483)   
Provenienz/Letztbesitzer: Schnals, Kartause
Handschrift aus 3 Teilen zusammengesetzt: 1  (I, 1-31); 2  (32-193); 3  (194-216)
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

Abbildungen von Vorderdeckel-Spiegel202v209vHinterdeckel-Spiegel
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2, Teil 3  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2, Teil 3  |  Einzelbilder: fol. 17, 25, 27, 32, 36, 49, 61, 81, 85, 109, 143, 145, 210.
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 9, 389-393 (online).

Teil 1I, 1-31   Papier   
Lagen: 2.VI23(24) + IV31(32). Foliierung erst mit dem zweiten Blatt beginnend. Lagenreklamanten.
Schrift:
Schriftart: Bastarda
Bl. 1r–23r: Schriftraum ca. 155/165 × 100/105, seitlich von Blindlinien begrenzt, zu 20–21 Zeilen, Bl. 24r–30r: Schriftraum ca. 130/135 × 100/105, seitlich von Blindlinien begrenzt, zu 15 Zeilen.
Ausstattung: Rubriziert   
Teil 232-193   Papier   
Lagen: 7.VI115(116) + (VI+2)127(128) + 5.VI187(188) + III193(194). Kleines ungezähltes Blatt zwischen Bl. 126 und 127 und Gegenblatt dazu zwischen Bl. 116 und 117. Lagenreklamanten.
Schrift:
Schriftraum: 115/140 × 80/95    Zeilenzahl: 13-15   
Schriftart: Bastarda
Ausstattung: Rubriziert   
Teil 3194-216   Papier   
Lagen: (VI–1)204(205) + VI216(217). Gegenblatt zu Bl. 204 herausgeschnitten (mit Textverlust). Lagenreklamanten.
Schrift:
Schriftraum: 160 × 100    Zeilenzahl: 25-34   
Schriftart: Bastarda
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: Süddeutschland (Augsburg?)     15. Jh.     Gotisch     Blindstempel        
Siehe Mazal, Schnals 427. VD und HD gleich (beide nur etwa zur Hälfte mit Leder bedeckt, ansonsten Holz freiliegend): jeweils drei von dreifachen Streicheisenlinien begrenzte Streifen, außen Bogenfries mit Blütenrolle (Nr. 1, wohl Kyriss Nr. 81,4 bzw. Schwenke 80, Nr. 8, 24, 28 bzw. s. EBDB r000490, Werkstatt Jagd-Rolle V), dann Rosette mit zwei Blattkränzen in Quadrat (Nr. 2), innen Schriftzug Maria hilf (Nr. 3, vgl. EBDB s029367), in der EBDB für diese Werkstatt w002144 keine weiteren Stempel auf Cod. 948 nachweisbar). Spuren einer Leder-Metall-Schließe. Am VD Titelschildchen Liber de anima sowie Signaturen A 68 (rot) und 948 (Bleistift), am Holz am VD Titelangabe Libri de anima. Kanten abgeschrägt und gerade. Rücken: drei Doppelbünde, jeweils von zweifachen Blindlinien gerahmt, auf den Bünden einfache Streicheisenlinie, in den Feldern Herzblattpalmette mit Granatapfel (Nr. 4), dazwischen sechsblättrige Sieben-Punktblüte (Nr. 5), im zweiten Feld Signaturschildchen. VDS und HDS: Papier, am VDS unter dem Papierblatt in karolingischer Minuskel beschriebenes Pergamentfragment (Falz nach der ersten Lage sichtbar), HDS leer.


Am VD alte rote Schnalser Signatur A 68, am Rücken Schnalser Signaturenschildchen (zur Signatur s. Neuhauser, Schnals 81f., Typ 5,7). Am VDS Kaufvermerk XII creitzer. Bl. 1r Besitzvermerk der Kartause Schnals 16. Jh. Carthusiæ Snals. Im Schnalser Katalog Cod. 915 ULBT aufgrund der fehlenden letzten Schnalser Signatur nicht nachweisbar. 1784 anlässlich der Aufhebung der Kartause Schnals der ULBT übergeben. Am VDS ältere Signatur der ULBT II `3 C.

Corrigendum zum gedruckten Katalogband:
(116v–141r) : De sensu et sensato (nicht: sensatu). (Frdl. Mitt. K. Girstmair, 12.8.2015)

Petra Ausserlechner, Alexandra Ohlenschläger

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 9"
alle Initien
(VDS, HDS) Remigius AutissiodorensisIn Artem Donati minorem Commentum, Fragment (Ed.: W. Fox, Remigii Autissiodorensis in Artem Donati Commentum. Lipsiae 1902, 22f.).
   2
VDS ] Inde componitur suburbanus qui in suburbio habitat videlicet in territoria (!). Territorium autem dicitur quasi […] (zerstört) quod vobis creatur. Efficax dicitur quasi effectus capax ... — ... Imperterritus nihil timens. Casus nominis quot sunt sex quae nominativus genitivus dativus [
HDS ] unum solum pertinet. Singulus/li inde singularis et ab eo quod est plus dicitur pluralis ... — ... Etiam urbanus qui in urbe habitat [
(Ir) De studio.
   1
Ir Iterum quattuor sunt quae aliciunt studentem ad studium. Primum est nobilitas et honorabilitas quia studium philosophum melius est scire modicum esse rebus … Item sex sunt quae impediunt studentem a studio. Primum est paupertas ... — ... tollit secunda collecta dispergit.
(1r-21v) Ps.-BoethiusDisciplina scholarium cum commento (Ed.: Weijers 93–134).
   1
1r Vestra novit intentio de scolarium disciplina compendiosum quia tractatum postulare et utinam compendiosum ... — ... alterius saporis inquinamenta permanebunt. Hic det completus scriptori laeta Boetius.
(22v-23r) Sequentia de s. Michaele (AH 53, 306, Nr. 190. – Chev. Nr. 100).
(24r-30r) Franciscus de Monte LeonisModus sillabicandi (Walther Nr. 16464). Bisweilen mit Marginal- und Interlinearglossen.
   2
24r Rectos scriptores apicum quoque compositores ... — ... Y sonat i quoque ultimae cibalae probantque cypressus … Quivit ut ad finem librum producete talem. Finitur feliciter Franciscus de Monte Leonis 1481.
24r Iste libellus intitulatur Franciscus de Monte Leonis et tractat compendiose de orthographia qualiter litterae in sillabas et sillabae in dictiones debeant componi (Marginalglossen)
(33r-110r) AristotelesDe anima, lat., nova translatio durch Guilelmus de Moerbeke (Drucke: hier verglichen mit GW 2346. – Lacombe I 58, Nr. 27 und I 136, Specimina Nr. 27, und Supplementa altera 56, Nr. 2020. Grabmann, Forschungen 197. Thorndike Kibre 179). Mit Interlinear- und z. T. umfangreicherer Marginalglossierung.
   2
33r Bonorum honorabilium notitiam opinantes magis autem alteram altera aut secundum certitudinem aut ex eo quod ... — ... quatenus significet aliquid alteri. Explicit tertius liber Aristotelis de anima.
33r Bonorum honorabilium etc. Iste liber cuius subiectum est anima secundum se et suas potentias et operationes (Marginalglosse)
(116v-191r) AristotelesLibri parvorum naturalium, lat. Weder mit der vetus noch mit der nova translatio übereinstimmend, mehr Ähnlichkeit mit der letzteren. Vgl. Lacombe, 137–147. Bis Bl. 126v mit Interlinear- und z. T. umfangreicherer Marginalglossierung.
(116v-141r) AristotelesDe sensu et sensato.
   2
116v Quoniam autem de anima secundum se determinatum est in libro de anima et de virtutibus ipsius. Nunc de illis determinatum est quae per se insunt vitam habentibus et quae convenienter animatis. Sunt autem talia ... — ... et sentitur igitur penitus non videtur.
116v Quoniam autem iste liber qui intitulatur liber de sensu et sensato et sensato prima sensu divisione (Marginalglosse)
(141r-150r) AristotelesDe memoria et reminiscentia.
   1
141r De memoria autem et reminiscentia dicendum est postquam dictum quid sit sensus et quomodo sit sentire est autem memoria conservatio intentionis habitualis rei quae per sensum est accepta ... — ... amplius autem usque ad longum tempus pueri sunt nanosi. De reminiscencia et memoria et que sit natura ipsarum et quibus animalibus et quibus conveniant tot sunt dicta.
(150r-168r) AristotelesDe somno et vigilia.
   1
150r De somno et vigilia determinandum est quid sint et utrum corpori vel animae propria sint vel utrique communia et cui parti animae vel corporis commendant ... — ... quot modis per spiritus separatos intellectus hominis preparatur etc.
(168v-172v) AristotelesDe longitudine et brevitate vitae.
   1
168v De eo autem quod haec quaedam longae sunt vitae et alia brevis consequenter est videndum est utrum eadem sit causa longitudinis vitae ... — ... per quod recepit nutrimentum. Sed haec videntur De plantis.
(172v-176v) AristotelesDe iuventute et senectute.
   1
172v De iuventute et senectute dicendum est quoniam de anima determinatum est ... — ... quomodo autem et qualiter cum respiratione agitur est dicendum.
(176v-180r) AristotelesDe exspiratione et respiratione.
   1
176v De respiratione aliqui primorum philosophorum dixerunt aliquid ... — ... febrilis caloris faciliter moriuntur.
(180r-184v) AristotelesDe motibus animalium.
   1
180r De motibus animalium quid sit principium movens animal ... — ... praevalent tales motus quando plurima de membris materia est passiva secundum libertatem.
(184v-188v) Ps.-AristotelesDe mundo ad Alexandrum (in der Übersetzung des Nicolaus de Sicilia) (Thorndike–Kibre 891).
   1
184v Multotiens mihi divina o Alexander, quidem ac mirabilis quidem ab extra visa est esse philosophia ... — ... atque finem cuius felix particeps est quo sequitur Christum ultimo puniens delinquentes.
(188v-189v) Iohannes Hulshout de Mechlinia (?)De motu cordis (Thorndike–Kibre 1586).
   1
188v Tria autem circa cor apparent quae videntur eandem naturam habere ... — ... cum quo branciae pariter contrahuntur et reiciunt prius aquam hoc autem est continuum quam diu manet actus vitae.
(189v-191r) AristotelesDe morte et vita, lat (Thorndike–Kibre 513). Weder mit der vetus noch mit der nova translatio übereinstimmend, mehr Ähnlichkeit mit der letzteren. Vgl. Lacombe, 147–149.
   1
189v Est quidem omnibus animalibus conveniens generatio et mors ... — ... deficit qua nutritur quid quedam generatio est mors et vita et quae respirantia ut pisces in aere moriuntur evidens est ex iam dictis.
(195r-202v) Ps.-Hieronymus (Ps.-Augustinus bzw. Ps.-Bernardus Claraevallensis)Speculum peccatorum (PL 40, 983–992. – Stegmüller RB Nr. 1481. Bloomfield Nr. 4918. BHM Nr. 616. Weber, Augustinus II 113).
   1
195r Quoniam carissimi in via huius saeculi fugientes sumus ... — ... novissima tua prudenter provideas, ut per hoc aeternam damnationem evadas, et cum domino Iesu Christo vitam aeternam possideas quod tibi concedat ille qui est in saecula benedictus Amen. Finit speculum peccatorum maius 3o Nonas Martii 83 etc.
(203r-209v) Ps.-Bernardus ClaraevallensisDe cognitione humanae conditionis (PL 184, 485–508. – BGOC, Bernard Nr. 7229. Bloomfield und Suppl. Nr. 3126. Hamesse Nr. 21397).
   2
203r Multi multa sciunt se ipsos nesciunt alios inspiciunt et se ipsos deserunt ... — ... videamus ortum surgentis aurorae meridianum solem iustitiae dominum nostrum Iesum Christum qui cum patre et sancto spiritu vivit et regnat Amen.
209v Schlussschrift: Explicit Bernardus de contemptu mundi fallacis Amen Amen 1483.
(210v) Aelius Donatus Ars minor, Beginn (Federprobe) (Ed.: Grammatici Latini, ed. H. Keil IV. Lipsiae 1864, 355).
   1
210v Partes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen pronomen verbum adverbium participium coniunctio praepositio interiectio. Nomen quid est? Pars oratio[
(216v) Federproben und Verse.
   1
216v Item prima habent se consequenter quarum unum dependet ab alio ut numerus 1234 etc. Volumus tutum nostrum servare statutum Ut solvant imi nostram zecham ut primi Si veneris tarde quid ad nos bone Bernharde.