Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=30360 
Heiligenkreuz, Zisterzienserstift, Cod. 198
AMBROSIUS
Pergament   121 Bl.   ca. 270×190   Heiligenkreuz, 3. Drittel 12. Jh.
 Volldigitalisat
Literatur zur Handschrift: Gsell 1891, 169 (online).
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Rankeninitiale(n)   Ziernaht/-nähte   

"Gsell 1891", "CSEL", "PL", "CPL", "Gori, Ambrosius", "Bursill-Hall", "Weber II", "CCCM"
alle Initien
(1r-27v) Ambrosius Mediolanensis De excessu fratris sui Satyri libri duo (CSEL 73, 209-325; PL 16, 1289-1354. CPL 157).
   1
1r Incipit liber sancti Ambrosii episcopi de fratris excessu. Deduximus, fratres dilectissimi, hostiam meam, hostiam incontaminatam, hostiam Deo placentem, domnum et fratrem meum Satyrum... (11v) Explicit liber sancti Ambrosii de excessu fratris sui. Incipit eiusdem de resurrectione. Superiore libro aliquid indulsimus desiderio, ne tamquam ferventi plagae austeriora adhibita medicamenta exasperarent magis quam lenirent dolorem... - ...supra naturam siti mortem iam timere nequeamus.
(28r-47r) Ambrosius Mediolanensis De virginibus libri tres (PL 16, 187-232; Gori, Ambrosius, II/1 100-241. CPL 145).
   1
28r Incipit de virginibus liber primus beati Ambrosii ad sororem Marcellianam. Si iuxta caelestis sententiam ueritatis uerbi totius... (37v) Superiore libro quantum uirginitatis munus sit uoluimus non enim potuimus explicare... (42v) Quoniam quae habuimus digessimus superioribus libris duobus... - ...gladium quem quaerebat invenit.
(47v-62v) Ambrosius Mediolanensis De virginitate. Als viertes Buch 'De virginibus' gezählt. (PL 16, 265-302; Gori, Ambrosius, II/II 12-107. CPL 147).
   1
47v Nobile apud veteres Salomonis illud fertur fuisse iudicium... - ...quia mundum ignoravit. Explicit liber IIIIus de virginibus.
(62v-74r) Ambrosius Mediolanensis De viduis (PL 16, 233-262; Gori, Ambrosius, II/1 244-319. CPL 146).
   1
62v Incipit liber sancti Ambrosii de viduis. Bene accidit, fratres, ut quoniam tribus libris superioribus de virginum laudibus disseruimus, viduarum tractatus incideret... - ...ne et gratiam nuptiarum tenere nequeatis, et molestias augeatis.
(74r-85r) Ambrosius Mediolanensis Exhortatio virginitatis (PL 16, 335-364; Gori, Ambrosius, II/II 198-271. CPL 149.).
   1
74r Incipit de virginibus liber sancti Ambrosii quartus. Qui ad conuiuium magnum inuitantur, apophoreta secum referre consuerunt... - ...usque in diem domini nostri Iesu Christi filii tui servare digneris. Explicit cohortatio virginum.
(85r-96r) Ambrosius Mediolanensis De institutione uirginis (PL 16, 305-334; Gori, Ambrosius, II/II 110-195. CPL 148).
   1
85r Incipit liber sancti Ambrosii de perpetua virginitate sanctae Mariae. (85v) Commendas mihi pignus tuum, quod aeque est meum... - ...Confirma me in verbis tuis. (94v) Oratio beati Ambrosii cum gratiarum actione profusa de Christi ortu et conceptu ex virgine et pro sacratae virginis devota commendatione. Nunc ad te, decursis omnibus, pater gloriae... - ...a saeculis nunc et semper per omnia saecula saeculorum, Amen.
(96r) Schlussschrift: Explicit opuscula sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi. De fratris excessu liber unus. De resurrectione unus. Auf eine getilgte Eintragung folgt: Quatuor de virginibus. Unus de viduis. Ultimus de perpetua virginitate gloriose virginis Marie et in eodem oratio ipsius..
(96r-110r) Ambrosius Mediolanensis De fuga saeculi (CSEL 32/2, 163-207; PL 16, 569-596. CPL 133).
   1
96r Incipit liber sancti Ambrosii episcopi de fuga saeculi. Frequens nobis de effugiendo saeculo isto sermo... - ... cui regnum est a saeculis et nunc et semper et in omnia saecula saeculorum. Amen.
(110v-112v) Isidorus Hispalensis Differentiae, exc. (PL 83, 93 B-98 A. Bursill-Hall 118.6).
   1
110v Philosophiam vocaverunt omnium rerum humanarum atque divinarum scientiam. Huius philosophiae partes tres esse dixerunt, id est physicam, ethicam, logicam. Hoc est naturalem, moralem, rationalem... - ... Avaritiam subiugat eleemosyna, et spes aeternae retributionis.
(112v-113v) Ps. AugustinusSermo ad fratres in eremo 62 (De timore domini et avaritia vitanda) (PL 40, 1345-1347. Weber II 90).
   1
112v Timor domini expellit peccatum. Prima sapientia. Timor domini, qui timet nihil negligit. Timor custos virtutum... - ...Melius est modicum iusto super divitias peccatorum multas: Christus qui novit occulta... atque aeternam patriam oblitant.
(113v-114r) Ps. AugustinusSermo ad fratres in eremo 67 (De fuga vanitatis et virtutum adeptione) (PL 40, 1353-1354. Weber II 90).
   1
112v

Dilectissimi fratres, oportet nos humilitatem habere, praeceptum Dei custodire, caritatem tenere, veritatem sequi et non vanitatem. Beatus Augustinus ait: Veritas mundat, vanitas conquinat... - ...putat se stare cum cadit, quae plus volunt creaturas potius quam creatore.
(114v-117r) De timore domini.
   1
114v Stultus est qui Deum non timet. Timor domini sapientia recedere a malo et intelligentiam suam. Laudem quaerit non Deo. Qui gloriatur in domino glorietur... - ...Timor iustus virtus est.. Securitas ad lapsum facilis. Sanctus Cassianus ait: De timore domini nascitur compunctio salutaris... Perfecta caritas foras mittit timorem (1 Io 4), quae non quaerit, sed de aeterna beatitudine cogitat.
(117r-118r) Sententiae de pauperibus.
   1
117r Sequitur evangelium et est pauper (sic). Dominus ait: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum coelorum (Mt 5,3). Apostolus ait: Tamquam nihil habentes et omnia possidentes (2 Cor 6). Qui dimittit latam viam, quae ducit ad perditionem... - ...quia si ita agitis, quod superius legitur, vitam aeternam possidebitis et cum Christo regnabitis in aeternum. Qui vivit...
(118r-119r) . . .
   1
118r Rerum quae fiunt aliae quidem sunt tantum ut terra et lapis, aliae quae sunt et vivunt ut herbae et arbores, aliae sunt vivunt, sentiunt ut irrationabilia animalia... - ...illis vero sola pietas divinae misericordiae.
(119r-121r) Descriptio cuiusdam sapientis de Antichristo (CCCM 45, 43-48 Z. 171; nennt die Handschrift S. 38.).
   1
119r De antichristo quomodo nasci debeat. In primo proferendum est nobis quare dicitur Antichristus. Ideo scilicet, quia Christo in cunctis contrarius erit et Christo contraria faciet... - ...Postquam ergo praedicationem suam per tres annos et dimidium compleverint, mundus incipiet finire et mox quattuor angelorum tubis concrepantibus ardere.