|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=30363 |
Heiligenkreuz, Zisterzienserstift, Cod. 201
PROPHETAE MINORES CUM GLOSSA
Pergament II, 127 Bl. ca. 265×165 Frankreich, 1. Hälfte 12. Jh.
Literatur zur Handschrift: Gsell 1891, 169 (online). — Fingernagel 1985, 134-135 (online). — Haidinger—Lackner 2015, 21 (Anm. 4), 24 (Anm. 28), 25 (und Anm. 47), 28 (Anm. 71), 90, 140-143; Abb. 39 (fol. 1v).
alle Initien
Weitere Literatur zur Handschrift (Anzahl: 8)
| Ausstattung: Illuminiert Rubriziert Rankeninitiale(n) Fleuronnéeinitiale(n) |
"Gsell 1891", "Fingernagel 1985", "Haidinger—Lackner 2015", "PL", "RB", "CPL", "Colophons"
alle Initien
| (Ir) | Signatur. |
| (Iv) | Perikopenliste, aus Büchern der Kleinen Propheten. 1 |
| Iv | In parasceve lectio: In tribulatione sua (Os 6,1)... - ... Ypapanti domini: Ecce ego mittam angelum meum (Mal 3,1). |
| (IIrv) | Hieronymus
  : Prologus duodecim prophetarum (PL 28, 1013-1016. RB 500; CPL 591b). 2 |
| IIr | In exponendis omnibus prophetis sancti Spiritus auxilio indigemus, ut eodem auctore exponantur, quo facti sunt. Signati enim sunt, et nullus inveniri potest, qui aperiat, nisi leo de tribu Iuda (Apoc. 5,5)... — ...quia nihil vult nisi quod honestum est. (vgl. RB 10817 und Hieronymus, Commentaria in Osee, Prologus [PL 25, 815-818C]) |
| IIv | Origenes. Quaecumque in Osee contra Ephraim dicuntur ad personam haereticorum sunt referenda... — ...quod in ipso propheta secundum historiam conabimur ostendere. |
| (IIv) | Nomina tribuum. 1 |
| IIv | Nomina regum duarum tribuum: Roboam, Abia ... Sedechias. - Nomina regum decem tribuum: Ieroboam, Nadab ... Osee. |
| (1r-23r) | Buch Oseas, mit Interlinear- und Marginalglossen (Glosse vgl. RB 10817). 2 |
| 1r | Principium libri quia ut praedictum est et in aliis prophetis praeferuntur... Ut prophetam domini faceret ad quem sermo Dei factus est... |
| 1r | (Verbum domini) - Ut prophetam domini faceret. Ad quem sermo dei faceretur. Et quomodo deus facit deos... — ...hic ambulabit et inveniet Christum. (vgl. RB 2548) |
| (23r) | Prologus in Ioelem prophetam (RB 511). 1 |
| 23r | Tit.: Incipit prologus in Iohelem prophetam. — Sanctus Ioel apud Hebraeos post Osee ponitur. Et sicut ibi sub nomine Ephraim ad decem tribus confertur vaticinium, quae vel Samaria vel Israel saepe memorantur... Et Isaias: Audite coeli et auribus percipe terra. Explicit prologus. |
| (23r) | Prologus in Ioelem prophetam (vgl. PL 22, 546; RB 510). 1 |
| 23r | Tit.: Incipit prefacio. — Ioel Phatuel filius describit terram duodecim tribuum, eruca, brucho, locusta, rubigine vastante consumptam... - ...in pace mortuus est atque sepultus. Explicit. |
| (24r-32v) | Buch Ioel, mit Interlinear- und Marginalglossen (Glosse vgl. RB 10818). |
| (32v) | Prologus in Amos prophetam (RB 515). 1 |
| 32v | Tit.: Incipit prologus in Amos prophetam. — Ozias rex cum Dei religione (!) sollicite aemularetur, nimio religionis amore provocatus contra praeceptum legis Moysi, accepto turibulo... - ...civitatum processuram voluit demonstrare. |
| (32v) | Hieronymus
: Prologus in Amos prophetam (PL 22, 546; RB 512). 1 |
| 32v | Tit.: Item prologus. — Amos pastor et rusticus et ruborum mores distinguens, paucis verbis explicari non potest. Quis enim digne exprimit... - ...exalta vocem tuam etc. Explicit prologus. |
| (33r-49v) | Buch Amos, mit Interlinear- und Marginalglossen (Glosse vgl. RB 10819). |
| (50r) | Prologus in Abdiam prophetam (RB 519+517). 1 |
| 50r | Iacob Patriarcha fratrem habuit Esau, qui ob ruborem corporis sui Edom hebraea lingua appellatus est... regnum Dei in populo Israel significant. Hebraei hunc esse dicunt qui sub rege Samariae Achab et impiissima regina Iezabel pavit centum prophetas in specubus... - ...Abdias servus Domini in latino sonat eloquio. Explicit prologus sancti Ieronimi super Abdiam prophetam. |
| (50r) | Prologus in Abdiam prophetam (RB 516). 1 |
| 50r | Tit.: Item prologus. — Abdias qui interpretatur servus domini, pertonans contra Edom, sanguinem terrenumque fratris quoque Iacob semper aemulum hasta percutit spirituali. Explicit prologus. |
| (50r-53v) | Buch Abdias, mit Interlinear- und Marginalglossen. 1 |
| 50r | Viso Abdiae. Hic aiunt esse Hebraei, qui sub rege Achab et Iezabel impiissima pavit centum prophetas in specubus (vgl. RB 11145)... Contra Idumeam cernens enim onus et pondus Idumeae vidit sicut Naum... - ...et solita sublimaret insolitis, et insolita solitis temperaret?. |
| (53r) | Prologus in Ionam prophetam (RB 524). 1 |
| 53r | Tit.: Incipit prologus in Ionam. — Ionam sanctum affirmant Hebraei filium fuisse mulieris viduae Sareptanae, cuius Elias propheta filium suscitavit... — ...et quo a facie tua fugiam. Explicit. |
| (53r) | Prologus in Ionam prophetam (vgl. RB 522). 1 |
| 53r | Ionas interpretatur columba. Naufragio suo domini passionem praefigurans... - ...salutem gentibus nuntiat. |
| (53v-59r) | Buch Ionas, mit Interlinear- und Marginalglossen (Glosse vgl. RB 10820). 1 |
| 53v | Ionas interpretatur columba. Columba spiritum sanctum significat... Tradunt Hebraei Ionam fuisse filium viduae Sareptenae... — Et surrexit Ionas ut fugeret. Noverat prophetico spiritu... — Vel quia Tharsis interpretatur contemplatio gaudii... — Allegorice: Dominus noster in extremo Iudaeae littore... - ... Irrationabiles. Homo enim, cum in honore esset, non intellexit... (Ps. 48,13). |
| (59v) | Prologus in Michaeam prophetam (RB 526). 1 |
| 59v | Temporibus Ioathae, Achaz et Ezechiae regum Iuda Michaeam prophetam ad hanc prophetiam spiritu repletum fuisse... et interitum affuturum denuntiat. Explicit. |
| (59v) | Prologus in Michaeam prophetam (RB 525). 1 |
| 59v | Tit.: Item prologus. — Michaeas de Morasti, coheres Christi, vastationem denuntiat filiae latronis... maxillam percusserit iudicis Israel. |
| (59v-71v) | Buch Michaeas, mit Interlinear- und Marginalglossen (Glosse vgl. RB 10821). 1 |
| 59v | Tit.: Prologus sancti Ieronimi. — Michaeas secundum hebraicam veritatem sextus est. Unde quasi in corde voluminis positus... — Mystice Samaria haereses, Jerusalem ecclesiam significat. Quod autem Samaria, id est decem tribus, quae scissae sunt sub rege Ieroboam a stirpe David... - ...patribus nostris (Mich. 7,20). In fide. |
| (72r) | Prologus in Naum prophetam (RB 528). 1 |
| 72r | Tit.: Incipit prologus in Naum prophetam. — Nahum prophetam ante adventum regis Assyriorum, qui populum Israel captivum in sua regione transtulerat, fuisse... - ...veros Assyrios futurus est dominus. Explicit. |
| (72r) | Prologus in Naum prophetam (nachgetragen) (RB 527). 1 |
| 72r | Tit.: Incipit argumentum. — Nahum consolator orbis interpretatur. Increpat civitatem... - ...pedes evangelizantis et annuntiantis pacem. Explicit argumentum. |
| (72v-77v) | Buch Naum, mit Interlinear- und Marginalglossen. 1 |
| 72v | Iuxta Septuaginta in ordine duodecim prophetarum post Ionam Naum ponitur, quia de eadem urbe videntur prophetare... Anagogice: In consolatione sanctorum haec prophetia texitur... Aemulator: Deus aemulatur in salutem nostram... - ...Malitia. Malitia Assyrii regis. |
| (78r) | Prologus in Habacuc prophetam (RB 531). 1 |
| 78r | Quattuor prophetae in duodecim prophetarum volumine sunt, e quibus tres lemma id est pondus titulum habent... - ...et miseriam invenire desiderat. Explicit prologus. |
| (78r) | Prologus in Habacuc prophetam (RB 529). 1 |
| 78r | Tit.: Incipit prologus. — Habacuc luctator fortis et rigidus stat super custodiam suam et figit gradum... - ... ibi abscondita est fortitudo eius. Explicit prologus secundus. |
| (78v-85r) | Buch Habacuc, mit Interlinear- und Marginalglossen zu cap. 1 und 2. 1 |
| 78v | Apud Graecos et Latinos nomen Habacuc corruptum est... Onus quod vidit Habacuc. Massa Hebraeum, quod aquila vertit in pondus... Habacuc. Vel ex eo quod amabilis domini est dicitur amplexatio... - ...Totus autem mundus domus Dei est. Unde in ipso enim vivimus, movemur et sumus. |
| (85r) | Prologus in Sophoniam prophetam (RB 534). 1 |
| 85r | Tradunt Hebraei cuiuscumque prophetae pater aut avus ponatur in titulo, ipsos quoque prophetas fuisse... - ...textu lectionis denuntiat. Explicit prologus in Sophoniam. |
| (85r) | Prologus in Sophoniam prophetam (RB 532). 1 |
| 85r | Tit.: Item prologus. — Sophonias speculator et arcanorum domini cognitor audivit clamorem... qui involuta sunt argento. Explicit prologus secundus. |
| (85r-91v) | Buch Sophonias, mit Interlinear- und Marginalglossen. 1 |
| 85r | Chusi humilitatis vel Aethiops meus. Godolia magnitudo domini. Amasias sermo domini... Speculum vel arcanum. In specula enim et in sublimi constitutus erat... Sicut dicitur in diebus Eliae, qui ab eo illuminati sunt. Iosias enim revelatio domini... - ...spiritualibus et carnalibus. |
| (92r) | Prologus in Aggaeum prophetam (RB 538). 1 |
| 92r | Ieremias propheta ob causam periurii Sedeciae regis, ut historia libri secundi Paralipomenon indicatur... - ...et interitum regnorum exterorum significant. Explicit .I. |
| (92r) | Prologus in Aggaeum prophetam (RB 535). 1 |
| 92r | Aggaeus festivus et laetus qui seminavit in lacrimis ut in gaudio meteret... - ...desideratus cunctis gentibus. Explicit prologus .II. |
| (92r-97r) | Buch Aggaeus, mit Interlinear- und Marginalglossen (vgl. RB 7379,8). 1 |
| 92r | Secundo anno Darii regis Persarum, filli Histaspis, septuagesimum annum desolationis templi fuisse completum... Sciendum etiam ad litteram Aggaeum et Zachariam magni spiritus fuisse, qui contra Artaxerxis edictum... In secundo anno. Immundus est numerus et post unionem virginitatis et paradisi nuditatem... - ...Hunc signaculum pater. Et hoc est imago Dei invisibilis et forma substantiae eius, ut quicumque crediderit in Deum hoc signaculo consignetur. |
| (97v) | Prologus in Zachariam prophetam (RB 539). 1 |
| 97v | Secundo anno Darii regis Medorum Aggaeum et Zachariam prophetasse, lectiones eorum declarant... - ...per noctem prophetae est revelata. Explicit prologus. |
| (97v) | Prologus in Zachariam prophetam (RB 540). 1 |
| 97v | Tit.: Item prologus. — Zacharias memor Domini sui, multiplex in prophetia Iesum indutum vestibus sordidis... - ...super pullum filium subiugalis. Explicit prologus II. |
| (97v-119v) | Buch Zacharias, mit Interlinear- und Marginalglossen. 1 |
| 97v | Spiritu sancto conspirante Zachariam exposituri... In anno secundo, id est desolationis templi septuagesimo... Cyros rex Persarum, qui Chaldaeorum delevit imperium primo anno regni suo... - ...quia eiecit dominus ementes et vendentes de templo dicens: Domus mea domus orationis vocabitur... |
| (119v) | Prologus in Malachiam prophetam (RB 543). 1 |
| 119v | Tit. (in Rot): Incipit prologus in Malachiam prophetam. — Deus per Moysen populo Israel praeceperat, sacerdotes tabernaculi sui omni corporali vitio liberos... - ...alienos coluerit significant. Explicit prologus super Malachiam. |
| (120r-127r) | Buch Malachias, mit Interlinear- und Marginalglossen (vgl. RB 2548). 1 |
| 120r | Malachi ultimus duodecim prophetarum, cuius nomen septuaginta Angelus eius interpretati sunt. Quod rectius dicitur Angelus meus... Sciendum quod abducto Israel, id est decem tribubus in captivitatem... Hebraei aestimant Malachi esse [...] sacerdotem... Anagogice: Israel, vir vel sensus cernens Deum vel melius rectissimus Dei... - ...percutiet iustus iudex terram, id est terrena amantes. Spiritus multis modis dicitur. Nam Deus dicitur spiritus, id est incorporea substantia subtilissima omnium substantiarum... — ...haec autem fratres transfuguravi in me et Apollo (I Cor 4,6). |
| (127v) | Vers (deutsch). 1 |
| 127v | Wer wir in suonden so erstorben, so wer wir immer mer verdorben, Maria hat uns vrist erworben, nu buoze wir und danchen ir. |
| (127v) | Vers (Colophons 22421). 1 |
| 127v | Omnibus omnia non mea sompnia dicere possum. |