Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=31286 
Stams, Zisterzienserkloster, Cod. 51
THEOLOGISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Papier   349 Bl.   315×220   Maria Waldrast (Tirol), 15. Jh. (1456, 1457, 1474)   
 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 13, 103, 135, 136, 199, 200, 315, 318.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 4)

Lagen: 27.VI314(324) + IV322(332) + VI334(344) + (I+3)339(349)
Papier allgemein in gutem Zustand. Foliierung in Bleistift, 20. Jh.; Fehler in der Zählung: Zählung nach 90 mit 81 fortgesetzt, heute mit 81a-90a bezeichnet. An den Lagenenden vereinzelt Reklamanten. Außerdem Pergamentsignakel am Beginn neuer Texte. Bl. 335(345), 336(346) und 339(349) sind eingehängte Einzelblätter.
Schrift:
Schriftraum: 140 × 220   
Schriftart: Textualis cursiva – Marginalien
Schriftraum von Tintenlinien gerahmt. Schreiber Georgius Faber. Schreibervermerk Bl. 97r: Anno etc. 56to feria 2a ante festum S. Viti [14.VI.1456] per me Georgium Ffabri de Matray tunc tempore cooperator divinorum in Hall Vallis Eni. Datierung Bl. 103ra: Anno etc. 56to in profesto sancti Udalrici etc. [3.VII.1456]. Schreibervermerk Bl. 120v: Anno etc. 57mo in die Sancti Mauri Abbatis [15.I.1457] per me Georgium Ffabri de Matray tunc tempore cooperator divinorum in Hall Vallis Eni. Schreibervermerk Bl. 313ra: Expliciunt additiones apostille sub anno domini etc. MoCCCCo74to vicesima prima die mensis aprilis [21.IV.1474] in Waltrast per me Ge. FF. [Georgius Ffaber]. Bl. 120vb-122va von anderer Hand. Am Rande vereinzelt Korrekturen und Hinweise auf den Textinhalt.
Ausstattung: Rubriziert   

Hs. enthält 1 Fragment
Lose   Pergament   1473-06-14 (exaktes Datum)
Pergamentfragment (31x10) einer Urkunde datiert Innsbruck, 14.VI.1473.

Einband:
Einband restauriert
Brauner Halbledereinband über Holz. Einband restauriert. Spuren zweier Kurzriemen-Leder-Metallschließen. Rücken: drei Bünde, weißes Pergamenttitelschildchen mit Titel Iacobus de Voragine et Henricus des Hassia ex 1453 und Signatur 51. Abklatsch eines ehemaligen Titelschildchens erkennbar. Die Einbandfragmente wurden im Zuge der Restaurierung abgelöst und liegen dem Codex lose bei. Pergamentfragment (31x10) einer Urkunde datiert auf Innsbruck, 14.VI.1473. Abgelöste Signaturschildchen ebenfalls beigelegt.


Bl. 1r späterer Eintrag Sum ex libris Georgi Angerer M..
Bearbeitung und Digitalisierung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol, Projekt Libri Stamsenses - Kulturerbe digital.
Vorläufige Beschreibung: Sophia Watschinger/Felix Mairhofer, August 2024; Inhalt: HMML
alle Initien
(1-97) Iacobus de Voragine Sermones quadragesimales. HMML 1079347.
   1
1 Filia populi mei induere cilicio [Ier. 6, 26]... Quamvis solempnitas quadragesimalis in sequenti dominica incohatur... - ...ad quam meritis et precibus gloriose virginis... per infinita secula seculorum.
(97-97v) Cautela pastoralis. HMML 1034007.
   1
97 Communiter excludendi a communione corporis domini nostri ihesu christi in cena domini... - ...vel violenter possident.
(97v-103) Henricus de Langenstein (de Hassia) Speculum animae. HMML 1014715.
   1
97v Anima mea novi quod curiosa sis rimando que foris sunt... - ...gloria sit deo omnipotenti filioque eius unigenito spirituique sancto. Amen.
(103v-120v) Nicolaus (Erhardi) de Graetz Expositio symboli apostolorum. HMML 1167081.
   1
103v Quicumque homo habens usum rationis vult venire... - ...nulla auris audivit nec in cor hominis ascendit. Amen. Deo gratias.
(120v-122v) Tractatus de decimis. HMML 1184612.
   1
120v Sciendum secundum Alexandrum de anglia primitie decimarum inceperunt tempore Abel... - ...et qui eas dare noluerit res alienas.
(122v-151v) Iohannes AuerbachDirectorium curatorum sive Summa de auditione confessionis et de sacramentis. HMML 1007991.
   1
122v Ad laudem dei animarum salutem curatorumque simplicium brevemque simplicem directionem infrascripta... Si iuxta legis sententiam civilis... - ...secundas nuptias mitigata est per quandam Extravagantem que incipit Concertationi antique etc. Et sic est finis.
(151-159) Acta synodalia ecclesiae Brixensis anno 1453. HMML 1111975.
   1
151 Johannes dei gratia Episcopus Brixensis universis et singulis prepositis abbatibus decanis... Ad sollicitudinem pastoralis officii divina gratia vocati... - ...interdicti sepulturam nobis absolutionem reservantes. Datis in civitate Brixensis sub nostro sigillo die sexta Mensis Februarii, anno a nativitate domini M cccc liii .
(159-159v) Nota. HMML 1123242.
   1
159 Modus audiendi missam est: In primis itaque missam audire volens... - ...Christus constituit septem... Et corpus domini coniungitur unctio summa.
(159-159v) Heinrich von Bitterfeld [d. ca. 1405]Tractatus de horis canonicis. HMML 1187513.
   1
159 Septies in die laudem dixi [Ps. 118, 164]... Quamvis deus semper et omni tempore sit laudandus a nobis et benedicendus congruis tamen horis ab ecclesia ordinatis et statutis... - ...cotidie deo persolvit vitam eternam beatam habebit eternaliter quam nobis concedat pater et filius et spiritus sanctus. Amen.
(159) Nota. HMML 1131569.
   1
159 Nota sequentia: debet quilibet homo agere diebus festivis et principaliter diebus dominicis... - ...quod debite sciat symbolum.
(162-165v) Hermann de Schildtiz [d. 1357]Speculum sacerdotum [pars]. HMML 1109777.
   1
162 Istud est speculum nobile et pretiosum ipsorum sacerdotum... Materia baptisimi debet esse aqua pura... - ...quod alios socios pro viribus suis avertat ab heresi, etc.
(165v-166v) Quaestiones et notulae theologicae variae. HMML 1143586.
   1
165v Pasce esurientem si non pavisti occidisti. Et gratia huiusmodi queri potest utrum dare elimosinam cadat sub precepto... - ...et hac diabolica curiositate discernendi scilicet inter pauperem et cetera.
(166v) Quaestiones et notulae theologicae variae. HMML 1163154.
   1
166v Quero ergo quis sit falsus predicator... - ...ut Extravagantes De excessibus prelatorum nimis iniqua.
(166v) nota. HMML 1142250.
   1
166v Orta fuit quandoque heresis inter quosdam divites... - ...qui ceciderunt cum lucifero de celo.
(166v-167v) Nota. HMML 1130560.
   1
166v Nota in Exodi legitur quod populus israheliticus venit in quendam locum... - ...non habemus prophetas. Et sic est finis.
(167v-168v) Nota.
(168v) Nota. HMML 1120069.
   1
168v Matheus liber generationis ihesu christi... - ...Augustinus: Iohannes velut aquila volat.
(168v-174v) Speculum artis bene moriendi.
   1
168v Cum de presentis exilii miseria mortis transitus... - ...antequam mors eum occupet id ipsum scilicet secure mori discat. Sed nobis prestare dignetur, etc.
(175-187) Matthaeus Cracoviensis (?)Tractatus de conflictu rationis et conscienciae de communione seu de celebratione Missae. HMML 1124761.
   1
175 Multorum tam clericorum quam laicorum querela est non modica... - ...datum est nobis corpus domini nostri ihesu christi. Qui cum patre etc.
(187-192) Coniurationes ad possesso a demone. HMML 1130384.
   1
187 Nota cum accesserit sacerdos vel aliquis presbyter devotus... - ...iudicare vivos et mortuos et seculum per ignem. Amen. et te inimice. Amen.
(192v-198v) Tractatus de decem praeceptis. HMML 1153787.
   1
192v Primum preceptum est: non adorabis deum alienum. Habet triplicem expositionem... - ...peresequar inimicos meos.
(199-201) Alexander HispanusMateria medica. HMML 1089457.
   1
199 Hic magister narrat de mense ianuario qui est primus... - ...propter fornicationem abnegasse etc.
(199) Alexander HispanusMateria medica. HMML 1187803.
   1
199 Sequitur notabile bonum. Hec sunt recepte que cognoscitur [sic]: utrum infirmus mori debeat an vivere... - ...tunc non vivet illi infirmitate.
(201-201v) Alexander HispanusRegimen sanitatis Salernitanum. HMML 1014523.
   1
201 Anglorum regi scribit hec scola salerna... - ...Continuum motum vene... cum frigore potu.
(201v-206) Stella clericorum. HMML 1161489.
   1
201v Quasi stella matutina in medio nebule [Eccli. 50, 6] id est peccatorum proprietates huius stelle possunt referre ad quemlibet doctorem fidei... - ...ut superius habetur planius.
(206-229) Summula pastoralis. HMML 1103061.
   1
206 In summis festis scilicet pasche penthecostes assumptionis marie nativitatis domini... - ...Si aliquis superior percuteret apostatam suum ut supra.
(229-239) Nicolaus de Dinkelsbühl Casus Missae. HMML 1188914.
   1
229 Si contingerit quod sacerdos ante consecrationem vel post moritur... - ...missa tenet premia cum hoc Gregorii.
(239v-244v) Cautelae pro confessoribus. HMML 1071306.
   1
239v Est sciendum quomodo confessor debeat se habere... - ...non ex se sed ex merito tristi.
(246r-313r) Aegidius monachus (?)Postillae super evangelia dominicalia. HMML 1070461.
   1
246 Erunt signa in sole (Lc 21,25) ... Quia scriptum est: Bonus dominus et confortans in die tribulationis ... — ... verbum quod egredietur de ore meo.
(313v-316v) Andreas Didacus de Escobar [Bp. of Megara [d. ca. 1455]Generalis confessio catholicorum. HMML 1172878.
   1
313v Quoniam omni confitenti necessarium est hanc generalem confessionem... - ...In hiis quatuor casibus tenetur iterato confiteri omnis homo.
(316v-317) Andreas Didacus de Escobar [Bp. of Megara [d. ca. 1455]De confessione. HMML 1139430.
   1
316v Omnipotens sempiterne Deus misericordissime qui venisti peccatores redimere... - ...ad acquistionem gratie in presenti et vite in futuro seculo. Amen.
(323-332v) Glossarium. HMML 1005479.
   1
323 Abstractum abgetzogen abgeschayden... - ...Ypogens id est sol... summum terret a terra.
(332v-339) Vocabularium] [Latin and German. HMML 1070732.
   1
332v Esse essentia wesen. Paraclitus flamen. pnewma heyliger geyst... - ...Pedissequus nachvolger.