Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35274 
Innsbruck, Prämonstratenser-Chorherrenstift Wilten, Cod. 32 03 07
THEOLOGISCHE SAMMELHANDSCHRIFT, U. A. HENRICUS DE LANGENSTEIN (lateinisch/deutsch)
Papier   288 Bl.    285×200   Entstehungsort unbestimmt, 1. Jahrzehnt 15. Jh. (u.a. 1401, 1402, 1403, 1405, 1406 und nach 1415)   
Provenienz/Letztbesitzer: Hall, Bibl. der Pfarre St. Nikolaus (Fiegersche Stiftung)
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Bibliothek des Prämonstratenser Chorherrenstiftes Wilten. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt.

 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 8, 9, 21, 22, 59, 95, 96, 169, 208, 209, 234, 260, 261, 271, 273, 287, 288.
Literatur zur Handschrift: Kat. Wilten 83-94
Gegenblatt zu Bl. 189 herausgeschnitten (mit Textverlust).
Schrift: 12 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1(Bl. 1ra-24vb) Schriftraum: 205/225 × 145/160    Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda
Schriftraum im Folgenden gleich.
Schrift 2(Bl. 25ra-46ra, 254ra-260va) Schriftart: Bastarda
dat. 1402 (Bl. 46ra und 260va)
Schrift 3(Bl. 143ra-168va) Schriftart: Bastarda
Schrift 4(Bl. 46rb-51rb, 78rb-82vb, 136va-141vb, 168va-203b, 252vb-253ra, 296[273]vb-308[285]rb) Schriftart: Bastarda
dat. 1406 (Bl. 141vb, 182rb, 192va, 203vb) und dat. 1405 (Bl. 308[285]rb)
Schrift 5(Bl. 51rb-78ra) Schriftart: Bastarda
Schrift 6(Bl. 83ra-117vb) Schriftart: Bastarda
Schrift 7(Bl. 119ra-136va) Schriftart: Bastarda
Schrift 8(Bl. 204ra-243va) Schriftart: Bastarda
dat. 1401 (Bl. 214va und 239va)
Schrift 9(Bl. 243vb-252va) Schriftart: Bastarda
Schrift 10(Bl. 260va-290[267]rh) Schriftart: Bastarda
Bl. 265ra-267[290]rh Schriftraum 250x170, 5-8 Spalten
Schrift 11(Bl. 292[269]r-296[273]va) Schriftart: Bastarda
dat. 1403 (Bl. 296[273]va). Schreiber: Iohannes Scölczel de Burleswangen
Schrift 12(Bl. 308[285va]-309[286]rb) Schriftart: Bastarda – Marginalien
(nach 1415)

Hs. enthält 2 Fragmente
VDS   Papier   2. Hälfte 14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: 215 × 190    Zeilenzahl: 27   
Schriftart: Textualis cursiva
Fälzenach der ersten und vor der letzten Lage   Pergament   13. Jh.
Fragment aus einem Brevier
Schrift:
Schriftart: Karolingische Minuskel

Einband: Entstehungsort unbestimmt (Hall?)     15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien             Kettenbuch
Einbandfragment oder Abklatsch vorhanden


Neuerwerbung zusammen mit anderen Büchern der Haller Bibliothek (Fieger) nach 1815 durch Abt Alois Röggl. Im Freninger-Katalog (1862) eingetragen als „Henricus de Hassia, Tractatus de contractibus, 1405“.
Daten aus Kat. Wilten
"Kat. Wilten", "HC", "GW", "Hartwig 1857", "Roth 1888", "RB", "Hohmann", "Walther, Initia", "Colophons", "Bloomfield", "Hain", "Seńko–Szafrański 1974", "Glorieux RT", "Bloomfield Suppl.", "Hamesse", "Heilig 1932", "Aschbach 1865", "PL", "Distelbrink", "Schelhorn 1729", "Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII", "Rudolf", "Kybal 1909", "Madre", "Kaeppeli", "Thorndike-Kibre", "Walther, Proverbia", "Friedberg I"
alle Initien
(VDS) Fragment einer Urkunde.
Aufzeichnungen über einen Rechtsfall. Patriarchat von Aquileja, zw. 1365 und 1381 (Regierungszeit des im Text genannten Patriarchen Marquard I. von Randeck). Nennung zahlreicher lokaler Persönlichkeiten, u. a. Leonardus de S. Daniele, Rizardus plebanus Selbanus Aquilegensis diocesis, Clara, Witwe von Rollandus de Goricia und Ehefrau von Hector de Goricia, Georgius de Tortis de Papia canonicus Paduanus, Martinus quondam Thomasini notarius.
   1
VDS ] respondendum eisdem per suum sacramentum sufficienter et legitime ex eo
(1ra-46ra) Henricus de Langenstein (de Hassia) Tractatus bipartitus de contractibus = In Genesim 19 (Druck: HC 7621, GW 10713. – Hartwig 1857 37. Roth 1888 6, Nr. 4. Stegmüller RB Nr. 3194. Hohmann 410, Nr. 103).
Parallelüberlieferung: u. a. Graz, UB, Hs. 492, 216r und Hs. 901, 145v; Innsbruck, ULBT,
Cod. 82, IIra; Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 02 04, 92ra.
   1
46ra Deficiunt vires hinc pro me vade libelle certifica dubios contractus argue pravos
(46ra) Zwei Hexameter (Walther, Initia Nr. 4214. Colophons Nr. 20425).
(46rb-51rb) Henricus de Langenstein (de Hassia) Epistola de contemptu mundi ad Iohannem de Eberstein (Hartwig 1857 52f. Roth 1888 18, Nr. 3. Hohmann 422, Nr. 262. Bloomfield Nr. 3965).
(51ra-b) 30 Hexameter (Walther, Initia Nr. 18003, Beginn etwas abweichend, bzw. Nr. 17769).
Parallelüberlieferung: u. a. Innsbruck, ULBT, Cod. 82, 31ra, Cod. 129, 28rb und Cod. 959, 38r; Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 99, 42r.
   2
46rb Venerando domino ac genere praeclaro domino Iohanni de Eberstein camerario Moguntino … Post mundana caelestia post Marthae sollicitudinem Mariae sororis requiem
51ra Si tibi divitias quaeras per cuncat quid inde
(51rb-55vb) De septem sacramentis.
Vgl. Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 4° Cod. 5, 54v; Herzogenburg, Stiftsbibl., Cod. 35, 138v.
   1
51rb Septem sunt sacramenta ecclesiae scilicet baptisma confirmatio prima eucharistia unctio sacra ordo sacer coniugium. Igitur primo tractandum est de baptismo de persona
(55vb-68rb) Matthaeus de Cracovia De modo confitendi et puritate conscientiae (Druck: Hain 1342–1350 und 1541f., GW 4648 unter den Werken des Thomas von Aquin sowie unter den Werken des Bonaventura, Opera omnia VIII. Quaracchi 1898, 623–645. Ed.: Seńko–Szafrański 1974, 248–292. – Glorieux RT Nr. 14fg, 305dm. Bloomfield Nr. 4945 und Bloomfield Suppl. Nr. 4945).
Parallelüberlieferung: u. a. Graz, UB, Hs. 628, 1r, Hs. 897, 193r, Hs. 898, 81r; Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 358, Nr. 11; Melk, Stiftsbibl., Cod. 791, 182r.
   1
55vb Quoniam fundamentum et ianua virtutum omnisque gratiae ac spiritualis consolationis principium
(68va-77vb) Henricus de Langenstein (de Hassia) Expositio super Paternoster et Ave Maria (beide Expositiones sind gemeinsam überliefert).
(68va–74vb) Paternoster-Auslegung (Druck: Hain 8389–8394. – Hartwig 1857 43. Roth 1888 10, Nr. 2. Hohmann 416f., Nr. 200 und 405, Nr. 49. Stegmüller RB Nr. 3203. Bloomfield Nr. 8180, 9022, 9238)
(74vb–77vb) Ave Maria-Auslegung (Druck: Hain 8389–8393, 8395. – Hartwig 1857 43f. Roth 1888 10, Nr. 3. Hohmann 414, Nr. 158. Stegmüller RB Nr. 3206. Hamesse Nr. 4112)
Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT, Cod. 129, 181vb, Cod. 569, 276vb und Cod. 616, 22r.
Siehe Heilig 1932 126–128.
   2
68va Reverendo in Christo patri ac domino domino Eckhardo episcopo Wurmaciensi Henricus de Hassia suum ut sequitur dicendum Pater noster. Divina sapientia rebus omnibus
74va Ave Maria. Procul dubio illam sanctae matris ecclesiae generalem consuetudinem
(77vb-78ra) Henricus de Langenstein (de Hassia) Paternoster peccatorum (Roth 1888 14, Nr. 30. Hohmann 423, Nr. 277 [ohne Inc.]. Stegmüller RB Nr. 9146. Bloomfield Nr. 8152. Hamesse Nr. 10255).
Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT Cod. 129, 194rb und Cod. 569, 283ra.
   1
77vb Cum peccatores in peccato mortali exsistentes nolunt converti ad dominum et dicunt dominicam orationem
(78rb-101vb) Henricus Totting de Oyta Tractatus de contractibus (Druck: Hain 7621 unter den Werken des Iohannes Gerson).
Parallelüberlieferung: u. a. Klosterneuburg, Stiftsibibl., CCl 172, 88rb und CCl 184, 82r; Zwettl, Stiftsbibl., Cod. 155, 87ra.
   1
80rb Utrum constitui redditus pecuniarum vel aliarum rerum scilicet bladi vini
(102ra-117vb) Henricus de Langenstein (de Hassia) Epistola de contractibus emptionis et venditionis (Hartwig 1857 39. Roth 1888 6, Nr. 5. Hohmann 408, Nr. 82).
Parallelüberlieferung: u. a. Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 02 04, 135ra; Innsbruck, ULBT, Cod. 129, 1ra.
   2
102ra Prolog
Quarum prima est hortatoria ad aequitatem
102rb Text
Honorabilibus magnae discretionis viris magistro civium ceterisque consulibus oppidi Viennensis
(117vb) Epitaphium Henrici de Langenstein (Aschbach 1865, 401. Walther, Initia Nr. 11283).
Parallelüberlieferung: u. a. Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 02 04, 159vb; Fiecht, Stiftsbibl., Hs. 15, 115v.
   1
117vb Mortales cuncti moveant vos tumba sepulti Hassonis Hainrici vermibus esca dati mors est a tergo sapiens homo se paret ergo
(118ra-vb) leer.
(119ra-127vb) De missa = Tractatus de mysteriis missae correspondentibus passioni Christi bzw. De indumentis (Hartwig 1857 49. Roth 1888 15, N r. 42. Hohmann 414, Nr. 165).
Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT, Cod. 129, 169ra, Cod. 569, 25va und Cod. 616, 6v.
   1
119ra Quam brevis fuerit missa in verbis et in caeremoniis
(127vb-136va) Matthaeus de Cracovia Dialogus rationis et conscientiae de frequenti usu communionis (Seńko–Szafrański 1974, 367–409. – Bloomfield Nr. 3136 und Bloomfield Suppl. Nr. 3136).
   3
127vb Multorum tam clericorum quam laicorum querella est non modica occupatio (Inc. wie u. a. Fiecht, Stiftsbibl., Hs. 15, 116r und Hs. 161, 27r; Innsbruck, ULBT, Cod. 229, 101ra.)
136va Schreibervers: Nomen scribentis benedicat lingua legentis. (Colophons Nr. 22618)
136va Schreiberverse: Da mihi dona tria sanctissima virgo Maria. Da spatium vitae da divitias sine lite. Regnum caeleste post mortem da manifeste (Walther, Initia Nr. 4017. Colophons Nr. 20365)
(136va-141va) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione 1,1 (= Formula noviciorum sive Speculum monachorum) (Ed.: Patres collegii sancti Bonaventurae. Quaracchi 1899, 3–36. Teildruck: PL 184, 1189–1198. – Glorieux RT Nr. 305cu. Distelbrink Nr. 85, 90, 100, 145. Bloomfield Nr. 1524, 1670 und 4155 und Bloomfield Suppl. Nr. 4155).
Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT, Cod. 25, 194ra, Cod. 381, 91v, Cod. 388, 2v, Cod. 569, 177va und Cod. 658, 47ra.
   1
136va Primo considerare debes ad quid veneris et propter quid veneris
(141vb-142vb) leer.
(143ra-163rb) Dialogus magistri et virginis de excellentia virginitatis (Bloomfield Nr. 5403).
Parallelüberlieferung: u. a. Augsburg, UB, II.1.2° 182, 61ra; München, BSB, Clm 4687, 243ra.
Vereinzelt Hugo de Folieto bzw. Ps.-Hugo de s. Victore zugeschrieben.
   1
143ra Semper quidem frater mi dilectissime ut nosti delectatus sum
(163va-168va) Matthaeus de Cracovia Collatio Matthaei, Responsio papae, Resumptio petitionis (Ed. Seńko–Szafrański 1974, 367-409).
   1
163va Beatissime pater et domine clementissime redemptoris nostri vicarii
(168va-169ra) Henricus Totting de Oyta (?)Sermo.
   1
168va Iudica me Deus et discerne (Ps. 42,1). Emitte lucem tuam (Ps. 42,3). Iste versus loquitur de iudicio et est (Inc. wie Frankfurt, UB, Ms. Lat. quart 77, 75r)
(169ra-vb) Henricus de Langenstein (de Hassia) (?) Super dedisti eis (Ps. 59,6) significationem.
   1
169ra Nota quod variae praefigurationes futurorum capiuntur in bestiis
(169vb-170rb) Henricus de Langenstein (de Hassia) Symbolum-Auslegung (vgl. Hartwig 1857 44. Roth 1888 10, Nr. 4. Hohmann 413, Nr. 156. Stegmüller RB Nr. 3210).
(170rb) Iohannes Beleth Summa de ecclesiasticis officiis, Exzerpt (PL 202, 13–166).
(170rb-173ra) Henricus de Langenstein (de Hassia) Epistola contra aemulos cleri ecclesiae Dei (Ed.: G. Sommerfeld, Eine Streitschrift aus den letzten Lebensjahren des Professors Heinrich von Langenstein. Mitteilungen des Vereins für Geschichte der Deutschen in Böhmen 45 [1906/07] 151–161. – Roth 1888 4f., Nr. 17. Hohmann 408, Nr. 80).
   1
170rb Honorabili ac nobili viro domino Iohanni de Lichtenstein magistro curiae principis illustrissimi domini Alberti ducis Austriae quidam clericorum minimus. Vanitatibus et insaniis falsis non attendere
(173rb-175vb) Determinatio quarundam quaestionum et propositionum de sacramento eucharistiae = Gutachten der theologischen Fakultät der Universität Wien zu theologischen Sätzen des Johann Müntzinger (Ed.: Schelhorn 1729, 223–239. – Hartwig 1857 15. Hohmann 413, Nr. 148).
Parallelüberlieferung: Graz, UB, Hs. 873, 82r; Innsbruck, ULBT, Cod. 129, 194vb; Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 419, Nr. 5.
   1
173rb Petrus apostolus Iesu Christi catholici gregis pastor
(175vb-178vb) Determinatio doctorum universitatis Pragensis de V propositionibus magistri Iohannis Muntzinger 1386 facta = Gutachten der Prager theologischen Fakultät im Rahmen der theologischen Streitigkeiten zw. Johannes Müntzinger und den Dominikanern in Ulm (Ed.: J. G. Schelhorn, Amoenitates literariae VIII. Frankfurt, Leipzig 1728, 527–552).
   1
175vb In exordio praesentis negotii scientiarum domino humiliter invocato protestamur (Inc. wie Fiecht, Stiftsbibl., Hs. 15, 77r.)
(179ra-182rb) Bonaventura OFM De triplici via (bis Cap. 2, §4) (Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII, 2–11. – Distelbrink Nr. 18. Hamesse Nr. 10218. Bloomfield Nr. 1856 und Bloomfield Suppl. Nr. 1856).
   2
179ra Ecce descripsi tibi eam tripliciter (Prov. 22,20). Cum omnis scientia gerat trinitatis insigne
182rb Schlussschrift: Explicit primus tractatus Bonaventurae de stimulo conscientiae 1406.
(182rb-184va) Henricus de Langenstein (de Hassia) Epistola de contemptu mundi ad Georgium episcopum Pataviensem bzw. Eberhardum de Yppelbrunn (Hartwig 1857 52. Roth 1888 17, Nr. 2. Hohmann 402, Nr. 10. Rudolf, 34).
Parallelüberlieferung: u. a. Innsbruck, ULBT, Cod. 129, 83va (an Eberhard von Yppelbrunn); Melk, Stiftsbibl., Cod. 803, 161r und Cod. 809.
   1
182rb Amicorum sincerissimo virtutis et scientiae meritis reverendo domino domino Georgio ecclesiae Pataviensis episcopo Henricus Langenstein dictus de Hassia … Audiens nuper iterum de digniore promotione
(184va-192va) Henricus de Langenstein (de Hassia) Symbolum-Auslegung (Hartwig 1857 44. Roth 1888 10, Nr. 4. Hohmann 413, Nr. 156. S egmüller RB Nr. 3210).
Siehe Heilig 1932 130ff.
Parallelüberlieferung: u. a. Graz, UB, Hs. 303, 391v; Melk, Stiftsbibl., Cod. 799, 219v; Wien, ÖNB, Cod. Ser. n. 3830, 112v.
   2
184va Primum est necessarium cuilibet Christiano fides sine qua nullus ... Credo in Deum. Inter ea quae debent credere Christiani haec est primum
192va Schlussschrift: Explicit tractatus venerabilis reverendi magistri Hainrici de Hassi de fide Augustini. 1406.
(192vb-203vb) Matthias de Ianova Determinationes pro quotidiana communione (Ed.: Kybal 1909, 69–138).
   2
192vb Sancta erit et aptissima regula ad propositum principale
203vb Schlussschrift: Expliciunt determinationes sanctorum et aliorum doctorum quae sunt hic collectae pro cottidiana vel crebra communione sacri altaris et plebis Christianae 1406. Matthaei.
(204ra-214va) Henricus de Langenstein (de Hassia) De confessione (De clavibus ecclesiae) (Hartwig 1857 6f. Hohmann 419, Nr. 229. Bloomfield Nr. 3351, 6019 und Bloomfield Suppl. Nr. 6019. Vgl. Madre 336 unter den unechten Werken des Heinrich von Langenstein. Kaeppeli Nr. 2416 [Iohannes Kusin Moguntinus zugeschrieben]).
Parallelüberlieferung: u. a. Fiecht, Stiftsbibl., Hs. 161, 90r; Innsbruck, ULBT, Cod. 59, 232ra und Cod. 573, 61ra.
   2
204ra Tibi dabo claves regni caelorum. Mt. VI (recte: Matth. 16,19). Verbum hoc cuilibet dicitur confessori qui absolvendi habet potestatem
214va Schlussschrift: Explicit tractatus compendiosus magistri Heinrici de Hassia de confessione finitum (!) anno domini M°CCCC° primo etc.
(214vb) leer.
(215ra-239va) Tractatus compendiosus de modo audiendi confessiones (Bloomfield Nr. 1125 und Bloomfield Suppl. Nr. 1125. Hamesse Nr. 9778).
   3
215ra Prolog
Cum in arte naturalis medicinae ad complendam curationem corporum
215vb Text
Sacerdos igitur sedens ad confessiones audiendas
239va Schlussschrift: Explicit summa bona per manus nescio cuius. (Darunter:) Sub anno domini M°CCCC° primo quattuor temporum in adventu in quo cantatur.
(239vb-243va) Fünf Sermones de novo sacerdote.
   6
239vb Vas electionis mihi est iste (Act. 9,15). Haec verba dixit dominus ad Ananiam dum Paulum convertisset  (Parallelüberlieferung: u. a. Graz, UB, Hs. 631, 294r; Innsbruck, ULBT, Cod. 500, 253ra; München, UB, 2° Cod. 64, 272vb; Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 03 10, 271ra.)
240vb Ecce in manibus vestris sum (Ier. 26,15). Qui manducat (Ioh. 6,57) ambus ac si Christum corporaliter occidisset poenas exsolvet
240vb Ecce sacerdos magnus qui in diebus suis placuit Deo (vgl. Eccli. 50,1; 44,16). Hic tria notantur de missa. Primo quomodo populi missam audire debeant
241va Tu es sacerdos in aeternum (Hebr. 5,6). Quanta sit excellentia sacerdotalis ordinis potest ex multis manifestari (Parallelüberlieferung: u. a. München, BSB, Clm 28642, XIrv)
242ra Factum est verbum domini ad Ezechielem dicens Filii hominis propheta de pastoribus Israel et dices eis Ve vobis pastoribus qui pascebant (Ez. 34,2)
243va Schreibervers: Non est res pauca ubi per visum transvolat auca etc. etc.
(243vb-248va) Iohannes Andreae Summa de sponsalibus et matrimonio (super IV. Decretalium) (Druck: Hain 1067–1077, GW 1751–1756. – Hamesse Nr. 5807).
   2
243vb Prolog
Christi nomen invocans ad honorem ipsius et reverendissimi patris mei domini Bononiensis archidiaconi … Ego Iohannes Andreae parvus decretorum doctor summam brevissimam super quarto Decretalium compilavi
243vb Text
Sponsalia proprie de futuro et dicuntur futurorum
(248vb-252ra) Bonaguida Aretinus Summa de dispensationibus (Druck: Tractatus universi iuris 14. Venedig 1584, 173vb–174vb).
Parallelüberlieferung: u. a. Wien, ÖNB, Cod. 14576, Nr. 2.
   1
248vb Attendens ego Bonaguido de Arezzo
(252rb-va) De interdicto.
   1
252rb Omni die licitum est clausis ianuis et submissa voce (Inc. wie Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 4° Cod 67, 132r; Klagenfurt, UB, Pap. 76, 218r.)
(252vb-253ra) De excommunicatione.
   1
252vb Notandum personae subscriptae sunt excommunicatae … Item omnes haeretici et schismatici credentes
(253rb-vb) leer bis auf Bl. 253vb Glosse am unteren Blattrand.
(254ra-260va) Tractatus optimus de pestilentia (Ed.: K. Sudhoff, Pestschriften aus den ersten 150 Jahren nach der Epidemie des „schwarzen Todes“ 1348. XVII. Pesttraktate aus Südwestdeutschland und der Schweiz. Nr. 198. Archiv für Geschichte der Medizin 16 [1925] 104–112. – Thorndike-Kibre 922. K. Sudhoff, Pestschriften aus den ersten 150 Jahren nach der Epidemie des „schwarzen Todes“ 1348. XX. Archiv für Geschichte der Medizin 17 [1925] 276, 280).
   1
254ra Non omnia quae de epidemia sunt scripta ab his propono scribere sed solum quaedam
(260vb) Verse.
   3
260vb Omnes sunt Ioachim (!) sed non omnes sibi iuncti (Walther, Initia Nr. 13239)
260vb Mutat nupta genus sed generata gradum (Walther, Proverbia Nr. 15806a, = Augustinus de Dacia: Rotulus pugillaris)
260vb Aleph doctrina gimel retributio signat. Est confusio beth sed consolatio sedech (vgl. Walther, Initia Nr. 750. Hamesse Nr. 2070 [mit Abweichungen]))
(260vb, unten) Notizen zu Verwandtschaftsbezeichnungen (vgl. Eichstätt, UB, Cod. st 238, 241vb).
   1
260vb, unten Pater genitor meus pater est meus. Avus: genitor patris est meus avus
(261ra-264vb) Iohannes Andreae Super arboribus consanguinitatis et affinitatis (Druck: u. a. GW 1683. Friedberg I 1427–1436. – Hamesse Nr. 946 und 6662).
(261ra) Arbor consanguinitatis. Mit figürlicher Darstellung.
(263ra) Arbor affinitatis. Mit figürlicher Darstellung.
   2
261ra Circa lecturam arboris diversi olim diversum modum tenentibus
263ra Ad arborem affinitatis et eius materiam transeamus. Et primo videndum est
(264vb) Notizen zu Verwandtschaftsbezeichnungen.
   1
264vb Per rectum filium concordant utraque iura
(265ra-267rh) Lateinische Synonyme A–M.
   1
265ra Audax magnanimus praesumptuosus animosus
(267v-268v) leer.
(269r-v) Traktate über das kanonische Recht.
   1
269r Quia quidquid in summis casuum dicitur auctoribus doctorum Veteris et Testamenti Novi sanctorum … Tractatus secundus. Allegant et aliqui auctores legum quorum breviatura sic debet (Inc. wie Wien, Schottenstift, 393 [394] [55.e.19], 285v.)
(270ra-273va) De modo observandi interdictum (Druck: GW 1728 unter den Werken des Iohannes Andreae. – Hamesse Nr. 11325).
Tw. Marcus de Spira bzw. Iohannes Andreae zugewiesen.
   2
270ra De modo observandi interdictum quodcumque memoriale quoddam pro simplicibus colligendo (!). Sciendum quaecumque universitas populus civitas locus (Inc. wie u. a. Admont, Stiftsbibl., Cod. 163, 294v; Maria Saal / Klagenfurt, Archiv der Diözese Gurk, Depot Maria Saal, 1, 29r.)
273va Datierung und Schreibervermerk: 1403. Per me Iohannem Scölczel de Burlaswagen.
(273vb-285rb) Iacobus physicus Alberti ducis AustriaeTraktat über den Aderlass, dt. Mundart: bairisch
Über einen Jacobus als Arzt Albrechts III. ist nichts bekannt. Vgl. H. Kühnel, Mittelalterliche Heilkunde in Wien (Studien zur Geschichte der Universität Wien 5). Graz, Köln 1965, 35; Ders., Die Leibärzte der Habsburger bis zum Tode Kaiser Friedrichs III. MÖSTA 11 (1958) 1–36; Ch. Lackner, Hof und Herrschaft. Rat, Kanzlei und Regierung der österreichischen Herzoge (1365–1406) (MIÖG Ergänzungsbd. 41). München 2002, 165–168.
   2
273vb Alles daz hernach geschriben stet daz leret sünderlich wie man zu der ader lazzen sol
285rb Schlussschrift: Explicit igitur tractatus de fleubothomia (!) de ventosis de sanguisugis (!) editus et compilatus et de latino ad theutonicum translatus anno domini M° CCCC° LXXXXV (recte: 1395) tertia die Martii per magistrum Iacobum physicum illustris principis domini Alberti ducis Austriae. Est autem extractus ex dictis Avicennae Galieni et Rasis et maxime Avicennae. 1405.
(285va) Valens de Constantia (?)Anweisung zur medizinischen Behandlung.
   1
285va De casu infirmitatis de quo mihi facta est mentio me determinante figurae
(285vb-286rb) Nicolaus de Dinkelsbühl (?) Brief an Ulrich Vogel (nicht bei Madre).
   1
285vb Honorabilis domine et amice scripsistis mihi quoniam quidem reprehendunt et omnino
(286va-288rb) leer.
(HDS) Inhaltsverzeichnis.