Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35276 |
Schrift: 6 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (Bl. 1ra-12vb) Schriftraum: 190/200 × 130/140 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: ca. 39-40 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 2 | (Bl. 13ra-vb und 127ra-157va) Schriftraum: 190/200 × 130/140 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 34-48 bzw. 10 |
Schriftart: Notula | |
Schrift 3 | (Bl. 14ra-126vb) Schriftraum: 190/200 × 130/140 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: ca. 28-35 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 4 | (Bl. 158ra-298ra) Schriftraum: 190/200 × 130/140 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: ca. 42-47 |
Schriftart: Notula Schreiber: Leonardus Aufleger; mit Bl. 286vb markantem Federwechsel | |
Schrift 5 | (Bl. 298va-299rb) Schriftart: Bastarda ähnlich Schreiber 2 |
Schrift 6 | (Bl. 300r) Schriftraum: 190/200 × 130/140 Spaltenzahl: 1 |
Schriftart: Bastarda | |
Ausstattung: Illuminiert Rubriziert Einfacher Dekor Fleuronnéeinitiale(n) |
VDS | VDS Pergament 12. Jh. |
Schrift: | |
Schriftraum: ca. 130 × 180 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 21 bzw. 22 | |
Schriftart: Frühgotische Minuskel – Glossen Schriftbild stellenweise sehr stark verblasst. Zahlreiche Interlinearglossen, vermutlich von einer anderen, jedoch zeitgenössischen Hand, nicht mehr leserlich. | |
Fälze | Pergament 14. Jh. |
Makulatur einer lateinischen Grammatik mit Kommentaren einer zeitgenössischen Hand | |
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | Schriftart: Textualis |
Schrift 2 | Schriftart: Textualis cursiva |
Einband: Tirol (?) 15. Jh. Gotisch Streicheisenlinien |
Einband restauriert |
Vermutlich Neuerwerbung zusammen mit anderen Büchern der Haller Bibliothek (Fieger) nach 1815 durch Abt Alois Röggl. Möglicherweise bezieht sich einer der gleichlautenden Einträge „Sermones“ im Freninger-Katalog (1862) auf diese Hs. (s. Neuhauser, Bibliotheca Wilthinensis 127, Nr. 2 und 129, Nr. 29). |
(VDS) | Fragment aus einer Grammatik (De verbis). 2 |
linke Spalte | ]o cum [...] di donat [...] sum donans stum ve supino Et sua composita faciunt geminare supina [...] esum comedoque comestum ... |
rechte Spalte | ] Ho xi ctumque facit, dat vilo m[...] Eripi tunc per li lo preterit excipe vulsi [...] Sed (?) duplex repetit mutam, si muta pre[terit] Tollo tuli, sallo salli, dat psalloque psalli Et (?) sinplex (!) dat tum, sed sum geminata supino Tum vel itum dat alo caret omni malo supino Psallere nolle caret, alienum dat tibi tollo Celleo composita ... |
(1ra-12vb) | Super librum IV Sententiarum (Stegmüller RS Nr. 917. Kaeppeli Nr. 3904. Hamesse Nr. 1161). Oben Hinweis valet. 1 | :
1ra | Ad evidentiam sacramentorum novae legis primo videndum est quis ea instituit. Secundo quid sit signum et de divisione signorum (Inc. wie Graz, UB, Hs. 1441, 51r; Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 323, 12r; Zwettl, Stiftsbibl., Cod. 321, 3va.) |
(13ra-vb) | Legenda aurea, cap. 43, De s. Iuliana (Ed.: Th. Graesse. Lipsiae 1850, 177f., Nr. 43. Iacopo da Varazze, Legenda aurea I, a cura di P. Maggioni [Millennio medievale 6. Testi 3]. Firenze 1998, 267–269 – BHL S. 671, s. v. Iuliana v. m. Nicomediae, 3. Epitomae). 1 | :
13ra | Iuliana dum Eulogio praefecto Nicomediae desponsata esset et nollet sibi aliquatenus copulari |
(14ra-126vb) | Rustilogus de sanctis (Flores de sanctis) (Schneyer 4, 564–574. Schneyer 1958, 21f., nur die ersten drei und letzten zwei Initien des Rustilogus angegeben, ebenso zu Oxford, Bodl., MS. Hamilt. 29. Schneyer, Wegweiser 445). Auswahl aus Schneyer Nr. 195–284, bisweilen andere Sermones des Peregrinus de Oppeln aufgenommen; sieben Predigten keinem Autor zuordenbar, ein Notabile und ein Exemplum eingeschoben. (14ra) De s. Andrea (Schneyer Nr. 195). (15ra) (Nr. 196). (16va) (Nr. 197). – (17va) De s. Nicolao (Nr. 198). (18rb) (Nr. 199). (19va) (Nr. 200). – (20vb) De s. Lucia (Nr. 201). – (21va) De s. Thoma apostolo (Nr. 202). (23ra) – (24vb) De s. Stephano (Nr. 203). (25va) (Nr. 204). (26rb) (Nr. 205). – (27ra) De s. Iohanne apostolo (vgl. Nr. 113). (28rb) (Nr. 206). (28va) (Nr. 207). – (29rb) De s. Innocentibus (Nr. 208). (30ra) (Nr. 209). (31ra) (Nr. 210). – (31va) De s. Thoma martyre (Nr. 211). – (32va) De s. Fabiano et Sebastiano (Nr. 212). – (33rb) De s. Agnete (Nr. 213). (34rb) – In conversione s. Pauli. (35rb) – In conversione s. Pauli (Nr. 216). – (36rb) In cathedra s. Petri (Nr. 220). (37va) (Nr. 221). (38va) (Nr. 124). – (39va) De s. Matthia. (Nr. 222). (41ra) (Nr. 223, vgl. auch Nr. 125). (42ra) (Nr. 224). – (43ra) De s. Gregorio (Nr. 126). (44ra) (Nr. 225). – (44vb) De s. Benedicto (Nr. 127). (45vb) (Nr. 226). – (45vb) In annuntiatione BMV (Nr. 227). (48va) (Nr. 228). (50rb) (Nr. 229). (51vb) (Nr. 230). – (52va) Notabile de BMV. – (53ra) De s. Ambrosio (Nr. 129). – (54ra) De s. Georgio (Nr. 234). (56rb) (Nr. 235). – (58ra) De s. Marco (Nr. 132). (59ra) (Nr. 236). – (60va) In vigilia ascensionis dni (Nr. 237, leicht abweichend). – (60va) De s. Philippo et Iacobo (Nr. 134). (61va) (Nr. 238). – (64rb) In inventione s. crucis (Nr. 239). (66va). – (67vb) De s. Iohanne ante Portam Latinam (Nr. 241). – (69ra) Exemplum de s. Iohanne evangelista. – (69rb) De s. Vito (Nr. 243). – (72rb) De s. Iohanne Baptista (Nr. 244). (74va) (Nr. 245). – (77va) De s. Iohanne et Paulo (Nr. 247). – (79va) De s. Petro et Paulo (Nr. 248). (82ra) (Nr. 249). – (83vb) In commemoratione s. Pauli (Nr. 145). (85va) – De s. Margareta (Nr. 146). (86vb) (Nr. 250). – (89rb) De s. Maria Magdalena (Nr. 253). (91ra) (Nr. 254). (92vb) (Nr. 256). (94vb) leer. – (95ra) De s. Iacobo (nur Bibelzitat wie Nr. 257). (97va) (Nr. 259). – (99va) De s. Petro ad vincula (Nr. 149). – (101va) De s. Oswaldo. - (103rb) De s. Laurentio (Nr. 263). (104vb) (Nr. 264). – (106va) In assumptione BMV (Nr. 265). (108vb) (Nr. 266). – (110rb) In festo s. Annae (Nr. 261). – (111vb) De s. Bartholomaeo (Nr. 268). (112va) (Nr. 269). – (114va) De s. Bartholomaeo (nur Bibelzitat wie Nr. 270). - (116ra) In decollatione s. Iohannis Baptistae (Nr. 273). – (117va) In nativ. BMV (Nr. 275). (119rb) (Nr. 276). – (120vb) In exaltatione s. crucis (Nr. 278). – (122vb) De s. Matthaeo (Nr. 279). (124va) (Nr. 280). – (126va) De s. Michaele et de s. angelis (Nr. 284). 25 | :
15ra | Relictis omnibus retibus et navi secuti sunt eum. Ioh. (recte: Matth. 4,20 bzw. Marc. 1,18). Quidam dicunt quod praedicatur nobis et nescimus quid est. Si diceretur nobis |
23ra | Affer manum tuam et mitte in latus meum (Ioh. 20,27). Benigni homines sciunt modum dum vident aliquem ex caris amicis suis cecidisse (Inc. wie z. B. Innsbruck, ULBT, Cod. 71, 21rb (Expl. leicht abweichend), Cod. 207, 5va; Mainz, Stadtbibl., Hs. I 191, 291r.) |
26rb | Ecce video caelos apertos (Act. 7,55). Beatus Stephanus appropinquans passionem duo vidit caelos apertos et Iesum stantem a dextris (Inc. vgl. auch Sermones Fratrum Minorum, sermo de s. Stephano (Schneyer 7, 116, Nr. 66 zu Assisi 432)) |
27ra | Dilectus meus mihi et ego illi (Cant. 2,16). Illa verba possent esse Christo loquenti ad beatum Iohannem evangelistam quia Iohannes specialis dilectionis amore (Inc. wie München, UB, 2° Cod. 64, 190ra) |
28va | Omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis comprobatur. Sapientia (recte: Prov. 17,17). In verbis istis notantur duo |
30ra | Sinite parvulos venire ad me; talium est enim regnum caelorum. M. X (recte: Matth. 19,14). Nota illi qui sunt in afflictione per mortem filiorum suorum indigent consolationem |
32va | Multae tribulationes iustorum de his omnibus liberavit eos dominus. Sapientia (recte: Ps. 33,20). Dominus noster Iesus Christus propter peccata nostra promittit nos tribulari et multa sustinere |
34rb | Convertimini ad me in toto corde vestro (Ioel 2,12). Dominus ostendit nobis bonitatem in quattuor, primum est quod rogat nos converti, 2o quod omni hora est paratus (Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT, Cod. 71, 35ra und Cod. 207, 12va.) |
41ra | Tu domine qui nosti corda hominum (Act. 1,24). Require supra in praecedenti sermone Ecce quem dominus elegit videtis. Hodie ecclesia agit de duabus personis scilicet de Iuda |
44ra | Scit [recte: Fecit] illum crescere dominus in plebem suam. Eccli (44,22?, CAO Nr. 3162 bzw. 6609). Verba quae leguntur ad honorem Dei et beato Gregorio competunt ei duplici ratione |
52va | Notabile quod beata Maria magna facit cum peccatoribus et praecipue sibi servientibus. Primo in peccato manentibus obtinet gratiam |
53ra | Ecce servus meus exaltabitur (Is. 52,13). Nota quando aliquis vult habere aliqui qui sibi serviunt |
54ra | Beatus dives qui inventus est sine macula (Eccli. 31,8). Nota quod quadruplicem maculam invenimus |
59ra | Erat favus mellis in ore leonis (Iud. 14,8). In verbis istis commendatur beatus Marcus a duobus a sanctitate vitae et a suavitate doctrinae suae |
66va | Qui me invenerit inveniet vitam et hauriet salutem a domino. Sapientia (recte: Prov. 8,35). Ista verba sunt diei de sancta cruce in quibus duo tanguntur in hodierno festo |
69ra | Legitur exemplum de eo adhuc vivente in carne cum Epheso praedicaret et templum idolorum sua praedicatione confringit |
82ra | Petre amas me? Tu scis domino quia amo te pasce oves meas. Mt. (recte: Ioh. 21,17). Legitur quod dominus quaesivit |
83vb | Dedi te in lucem gentium (Is. 49,6). Quamvis ista verba scripta sunt de propheta tamen congrue potest ea dicere dominus ad beatum Paulum. In quibus verbis tria possumus notare |
85va | Simile est regnum caelorum homini (Matth. 13,44). In isto thesauro nihil aliud est quam virginitas cum qua beata Margaretha emit regnum caelorum |
89rb | Et cognovit quod accubuisset in domo pharisaei (Luc. 7,37). In isto evangelio quattuor notantur circa istam peccatricem quae multum debent attendere peccatores ut exemplo suo convertantur |
95ra | Dic ut sedeant hi duo filii mei (Matth. 20,21). Filius Dei volens loqui Iudaeis dixit haec verba quae ego dicere possum Mea doctrina non est mea sed eius (Inc. wie Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 15, 112v) |
101va | Dignus est operarius mercede sua (Luc. 10,7). In his verbis Lucas tangit duo. Primo vita sancti Oswaldi ibi cum dicitur operarius |
104vb | Vadam et videbo visionem hanc magnam (Ex. 3,3). Dic historiam. Verba ista bene potuit dicere Decius qui vidit beatum Laurentium comburi |
114va | Iam non dicam vos servos sed amicos (Ioh. 15,15). Creator totius creaturae scilicet redemptor nostrae humanitatis commendat hodie sanctum Bartholomaeum ex eo quod sibi fideliter adhaesit (Inc. wie Augsburg, UB, Cod. II. 1. 2° 163, 189rb.) |
119rb | Sapientia aedificavit sibi domum (Prov. 11,1). Istud verbum potest recipi de nativitate gloriosae virginis Mariae. Notandum est quod domus (Inc. vgl. auch Schneyer 8, 703, Nr. 18 (Sermo in nativ. BMV zu München, BSB, Clm 14899)) |
(127ra-155vb) | Sermones et praedicabilia de diebus specialibus. Predigtmaterial meist aus Viten und Passionen von Heiligen. Feste aus dem Temporale, (meist) Sanctorale und Communale, meist der Abfolge im katholischen Kirchenjahr entsprechend (außer Bl. 141rb–142rb: De s. Margareta [Marina], De s. Sixto, De s. Bartholomaeo), den 21. bis 6. Dezember umfassend. |
(127ra) | De s. Thoma (vgl. B. Mombritius II, Sanctorum seu Vitae Sanctorum II1. Paris 1480, 333va-338ra. - BHL Nr. 8136/7). Beginn vgl. Iacobus de Voragine: Legenda aurea, cap. 5, De s. Thoma apostolo (Ed.: Graesse 32–39, Nr. 5. Maggioni I 54. – BHL S. 1180, s. v. Thomas apostolus, 5. Epitomae). 1 |
127ra | Hodie colimus sollemnitatem sancti Thomae apostoli et qualiter promeruit regnum caelorum vobis narrabimus. Cum apostolus Thomas esset in Caesarea civitate misit rex Gundoferus praepositum suum |
(128vb) | In nativ. dni (?). 1 |
128vb | Hodie fratres carissimi debent gaudere omnes peccatores qui volunt agere paenitentiam de peccatis suis quia Deus facit pacem veram |
(130ra) | De s. Stephano. 1 |
130ra | Hodie celebramus sollemnitatem sancti Stephani martyris. Ille fuit primus martyr post passionem Christi et ideo festivitas sua agitur post natalem diem |
(130va) | De s. Iohanne apostolo. 1 |
130va | Hodie colimus festum sancti Iohannis apostoli et evangelistae qui fuit confrater Iacobi apostoli maioris et qualiter migraverit de hoc mundo |
(132ra) | Dnca infra octav. nativ. dni. 1 |
132ra | Dominus descendit sicut pluma in vellus et sceptrum exactoris superavit sicut in die Madian (vgl. Is. 9,4). Cum populus Dei olim |
(132vb) | In Epiph. dni. 1 |
132vb | Qualiter Iesus Christus lumen verum mundo illuxerit evangelista nobis in evangelio dicit Cum Christus sponsus ecclesiae de thalamo virgineo utero |
(133va) | In purificatione BMV. 1 |
133va | Veritas de terra orta est et iustitia de caelo prospexit (Ps. 84,12). Carissimi ideo Christus dicit veritas (!) quia per eum datur et quidquid a patre promittitur completur |
(134rb) | De s. Blasio. 1 |
134rb | Ut possideatis regnum caelorum poscite hodie pro nobis sanctum Blasium |
(134va) | De s. Matthia. 1 |
134va | Devoto nostro (!) o carissimi multum potest adiuvare deprecatio sancti Matthiae apostoli Dei cuius natalitia hodie colimus. Cum Iudas unus de duodecim dominum pro triginta denariis vendidisset |
(134va) | Speculum ecclesiae, In annuntiatione BMV (PL 172, 901D–908C. – Schneyer 2, 271, Nr. 20). 1 | :
134va | Praecepit nobis scriptura dilectissimi ut quae de eo et de vita aeterna intelligimus vobis referamus et ad illam vitam vos invitemus |
(136ra) | De s. Georgio. 1 |
136ra | Hodie fratres carissimi celebramus sollemnitatem sancti Geori (!) martyris qui sua passione meruit gloriam paradisi possidere et quomodo ipse sanguinem suum pro domino fudit vestrae referamus dilectioni |
(136rb) | In Litania maiore. 1 |
136rb | Sanctus Gregorius Magnus papa instituit maiorem Litaniam propter subitaneam mortem quia per totam Italiam |
(136va) | In Litania minore bzw. De s. Mamerto. 1 |
136va | Mamertus Viennae episcopus minorem Litaniam quae per tres dies colitur instituit propter hanc causam |
(136va) | De s. Iacobo minore (Beginn vgl. BHL Nr. 4087). 1 |
136va | Iacobus cuius festum hodie celebratur ille vocatur frater domini quia similis ei in facie erat. Ille fuit sanctificatus in utero suae matris ille numquam carnes comedit |
(136vb) | De s. Philippo. Beginn vgl. Iacobus de Voragine: Legenda aurea, cap. 62, De s. Philippo apostolo (Ed.: Graesse 292f., Nr. 65. Maggioni I 443. – BHL S. 991, s. v. Philippus apostolus, 3. Epitomae). 1 |
136vb | Beatus Philippus apostolus dum per viginti annos verbum Dei praedicaret in Scythia captus est a duce illius regionis qui cogebat eum |
(137ra) | In inventione s. crucis. 1 |
137ra | Quomodo sancta crux cuius hodie festum celebramus inventa vobis referamus. Quidam imperator fuit Romae nomine Maxentius persecutor Christianorum qui sanctam Catharinam |
(137vb) | Exzerpt aus Speculum ecclesiae, In Pentecosten (PL 172, 963A-966A). 1 | :
137vb | Cum quinquaginta dies a resurrectione domini transissent et discipuli in Ierusalem pariter manerent subito magnus sonus advenit tamquam sonus vehementis venti (von PL leicht abweichend) |
(138ra) | De s. Vito. 1 |
138ra | Cum beatus Vitus esset septem annorum cepit Christum colere pater vero eius nomine Hylas cum non posset eum ad culturam idolorum revocare |
(138va) | De s. Iohanne Baptista. 1 |
138va | Qualiter Iohannes sit missus in hunc mundum illud dicit nobis evangelium Christi. Zacharias pontifex nobilem uxorem accepit cum qua usque ad senilem aetatem |
(139ra) | De s. Petro. 1 |
139ra | Cum Simon magus populum Romanum multis erroribus seduxisset et apostolus Petrus verbis et signis eum ad veritatem reduxisset |
(139va) | De s. Maria Magdalena (Inc. wie Kremsmünster, Stitsbibl., CC 23, 121v). 1 |
139va | Maria Magdalena cuius festum celebramus fuit soror Lazari qui a domino quadriduanus suscitatur. Haec etiam soror Marthae fuit |
(139vb) | De s. Iacobo (maiore) (Beginn wie BHL NovSuppl. Nr. 4057d). 1 |
139vb | Iacobus cuius festum hodie agimus frater Iohannis evangelistae fuit in Hispania verbum domini praedicavit. Cum autem de Hispania revertitur |
(140rb) | In assumptione BMV. 1 |
140rb | Quae est ista quae ascendit sicut aurora consurgens (Cant. 6,10). Sancta Maria est quattuor rebus comparata scilicet aurore lunae |
(140va) | In nativ. BMV (Inc. wie Augsburg, UB, Cod. II. 1. 2° 11, 205va; München, BSB, Cgm 683, Nr. 10, 40va). 1 |
140va | Hodie est nativitas sanctae Mariae virginis quae intercedit apud filium eius et pro omnibus peccatoribus |
(141rb) | De s. Margareta (Marina) (Beginn wie BHL Nr. 5303–5305 bzw. BHL NovSuppl. Nr. 5303, Hs. ohne Prolog und Epilog Inc. wie Frankfurt, UB, Ms. Leonh. 12, 79r; Kremsmünster, Stiftsbibl., CC Cim. 3, 176v, CC 128, 170r; Wilhering, Stiftsbibl., Cod. IX 110, 34r [hier jeweils „gentilium“ statt „gentium“]). 1 |
141rb | Beata Margaretha erat Theodosii filia qui erat patriarcha gentium et idola colebat et cum mater Margarethae mortua esset diligenter nutriebatur |
(141vb) | De s. Sixto. 1 |
141vb | Cum beatus Sixtus Romanae urbis episcopus sciret tempus suae passionis sibi imminere commisit omnes thesauros ecclesiae Romanae beato Laurentio |
(142rb) | De s. Bartholomaeo (Ed.: AASS 1. Aug. V 34–38. Mombritius I1 75vb–78rb. M. Bonnet, Acta apostolorum apocrypha II, 1. Leipzig 1898, 128–150. – BHL Nr. 1002. Stegmüller RB Nr. 207,1). Beginn gegenüber Ed. / BHL jeweils gekürzt. Beginn vgl. auch Iacobus de Voragine, Legenda aurea, cap. CXIX, 11ff. (Ed.: Graesse 540–548, Nr. 123. Maggioni II 830f.). 1 |
142rb | Cum beatus Bartholomaeus pervenisset in Indiam intravit in quoddam templum in quo erat idolum nomine Astaroth et cepit ibi manere quasi esset peregrinus |
(143ra) | De s. Aegidio (Inc. wie Augsburg, UB, Cod. II. 1. 2° 11, 210vb). 1 |
143ra | Sanctus Aegidius fuit natione Graecus. Pater eius Theodorus mater vero Pelagia de stirpe regia geniti christianissimam vitam duxerunt |
(143vb) | De exaltatione s. crucis. 1 |
143vb | Cum rex Constantinus vidit crucem in caelo per quam Maxentium imperatorem superavit et cum sancta crux fuisset inventa ab Helena |
(144va) | De s. Matthaeo apostolo et evangelista (vgl. Fabricius II 636–668. Mombritius II1 140vb–144rb, jeweils mit erweitertem Anfang und leichten Abweichungen. – BHL Nr. 5690, Hs. ohne Prolog und Epilog. Inc. wie u.a. Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 1076, Nr. 22, 117v; Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 309, 48r). 1 |
144va | Erant duo magi Zaroes et Arfaxat in civitate magna Aethiopiae quae vocatur Naddaber. In qua Eglippus erat rex. Hi duo magi in tantum seduxerunt regem |
(145ra) | De s. Michaele (Vgl. Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 284, 167r). 1 |
145ra | Caelum hoc est quilibet vir sanctus cuius vita versatur. In caelis hic patitur proelia incessanter a diabolo |
(145vb) | De s. Simone et Iuda (Ed.: Fabricius II 608–636. Mombritius II1 294vb–298rb. – BHL Nr. 7750. Inc. wie Autun, Bibl. municipale, Ms. S 121, Nr. 91 [176r]). Inc. leicht, Ende deutlich gegenüber Ed. gekürzt. 1 |
145vb | Cum Simon Chananaeus et Iudas apostoli domini nostri Iesu Christi fuissent ingressi in regionem Persidis invenerunt duo magos Zaroen et Arfaxat |
(146va) | De omnibus sanctis. 1 |
146va | Gaudeamus omnes in domino diem festum celebrantes in honore omnium sanctorum etc. Carissimi hodie docet nos sacra scriptura ut in domino gaudeamus et quare debemus in domino gaudere |
(147va) | In commemoratione omnium fidelium defunctorum. 1 |
147va | Beati mortui qui in domino moriuntur (Apoc. 14,13). Confratres carissimi heri celebravimus diem omnium sanctorum et hodie celebramus memoriam omnium fidelium |
(148vb) | De s. Martino. 1 |
148vb | Carissimi fratres sanctus Martinus fuit dilectus Deo et ideo gloriosus pontifex est |
(150rb) | De s. Catharina. 1 |
150rb | In civitate Alexandrina erat quaedam virgo decem et octo annorum nomine Catharina quondam regis Costi filia speciosa valde |
(151va) | De s. Andrea (vgl. BHL Nr.429). 1 |
151va | Cum beatus Andreas apostolus totam Achaiam praedicando verbum domini ad fidem christianam convertisset |
(152ra) | De s. Barbara (Ed.: Mombritius I1 74va–75vb. – BHL Nr. 914. Inc. wie Berlin, Staatsbibl., Ms. Magdeb. 29, 146vb). Text, v.a. am Beginn, in Hs. bisweilen leicht abweichend. 1 |
152ra | Tempore impiissimi et Dei tyranni imperatoris Maximiani principabat Marianus sub quo erat persecutio magna Cristianorum et erat civitas quaedam in regione orientali |
(153vb) | De s. Nicolao (Beginn vgl. BHL Nr. 6105, 6111, 6115 und 6126. Inc. wie Zwettl, Stiftsbibl. Cod. 380, 43r). 1 |
153vb | Sanctus Nicolaus ex nobili progenie Graecorum ortus multis miraculis fulsit |
(154rb) | De die dominica. 1 |
154rb | Admonemus vos omnes fideles Christi ut custodiat diem dominicum quem usque modo nescitis nec timuistis custodire propter hoc venit ira Dei super vos |
(155ra) | De die dominica (Inc. wie u.a. Eichstätt, UB, Cod. st 254, 352v; München, BSB, Clm 15831, 131v). 1 |
155ra | Veneranda est nobis haec dies sancta quae dicitur dominica et ideo dominicam dicit quoniam haec dies domini est. Omnes vero dies praeter hunc |
(156ra-157va) | Legenda aurea, cap. 90, De s. Alexio (Ed.: Graesse 403–407, Nr. 94. Maggioni I 621–626. – BHL Nr. 291. Inc. wie Innsbruck, ULBT, Cod. 126,1, 214va; Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 131, 126ra). 1 | :
156ra | Alexius fuit filius Euphemiani viri nobilissimi Romani et in aula imperatoris primi. Cui tria milia puerorum assistebant qui zonis aureis cingebantur |
(157vb) | leer. |
(158ra-260vb) | Postillae super evangelia de tempore (Schneyer 1, 290–313. Kaeppeli Nr. 264: die Angabe „Innsbruck, Praemonstrat. Stift Wilten s. N. [XV]“ dürfte sich entweder auf diese Hs. oder auf Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 03 11 beziehen). Auswahl aus den Sermones de tempore et de Quadragesima (292–294, Nr. 29, 37, 44, 52), Sermones de tempore electi et variantes (Nr. 184–228), Sermones quadragesimales series 1 (311f., Nr. 294, 300). Bisweilen inhaltliche Abweichungen, Kürzungen bzw. Erweiterungen gegenüber Schneyer (gängige Erweiterungen am Ende eines Sermo hier nicht berücksichtigt), diese werden im Folgenden angeführt. Drei Sermones (Bl. 199ra, 208va und 240rb) nicht bei Schneyer. Zu den Predigten für die Fastenzeit (hier beginnend mit Nr. 29) und der falschen Zuschreibung an Nicolaus de Dinkelsbühl in zwei Münchener Hss. (Clm 5841 und Clm 11439, Fastenpredigten beginnend mit Schneyer Nr. 25) s. Madre 306f. (158ra) Dnca 1. adv. (Schneyer Nr. 184). – (160rb) Dnca 2. adv. (Nr. 185). – (162ra) Dnca 3. adv. (Nr. 186). – (163vb) Dnca 4. adv. (Nr. 187). – (165vb) Dnca infra octav. nativ. dni (Nr. 188). – (167vb) Dnca 1. post Epiph. dni (Nr. 189). – (169vb) Dnca 2. post Epiph. dni (Nr. 190). – (172rb) Dnca 3. post Epiph. dni (Nr. 191). – (174vb) Dnca 4. post Epiph. dni (Nr. 192). – (176va) Dnca 5. post Epiph. dni (Nr. 193). – (178rb) Dnca in Septuagesima (Nr. 194). – (180rb) Dnca in Sexagesima (Nr. 195). – (181rb) Dnca in Quinquagesima (Nr. 196). – (182vb) Dnca 1. in Quadrages. (Nr. 29). - (184vb) Dnca 2. in Quadrages. (Nr. 37; vgl. auch Nr. 248). - (186vb) Dnca 3. in Quadrages. (Nr. 44). - (189va) Dnca 4. in Quadrages. (Nr. 52). - (192rb) Dnca 5. in Quadrages. (Nr. 60). - (195ra) Dnca in palmis (Nr. 294). - (196rb) Fer. 5. in cena dni (Nr. 300). - (199ra) In die Parasceve (nur Bibelzitat wie Nr. 72). - (208va) Dnca resurrectionis dni (nur Bibelzitat wie Nr. 74 oder 75). - (210rb) Dnca in albis (Nr. 197). – (212ra) Dnca 2. post Pascha (Nr. 198). – (213ra) Dnca 3. post Pascha (Nr. 199). – (214ra) Dnca 4. post Pascha (Nr. 200). – (215ra) Dnca 5. post Pascha (Nr. 201). – (216ra) Dnca infra octav. ascensionis dni (Nr. 202). – (217rb) Dnca Pentecostes et de spiritu sancto (Nr. 203). – (218vb) In festo s. trinitatis (Nr. 204). – (220ra) Dnca 1. post Pent. (Nr. 205). – (221vb) Dnca 2. post Pent. (Nr. 206). – (223ra) Dnca 3. post Pent. (Nr. 207). – (224ra) Dnca 4. post Pent. (Nr. 208). – (225vb) Dnca 5. post Pent. (Nr. 209). - (227va) Dnca 6. post Pent. (Nr. 210). – (228rb) Dnca 7. post Pent. (Nr. 211). - (230ra) Dnca 8. post Pent. (Nr. 212). - (231rb) Dnca 9. post Pent. (Nr. 213). - (233rb) Dnca 10. post Pent. (Nr. 214). - (234vb) Dnca 11. post Pent. (Nr. 215). - (236rb) Dnca 12. post Pent. (Nr. 216). – (238ra) Dnca 13. post Pent. (Nr. 217) - (240rb) Dnca 14. post Pent. (nur Bibelzitat wie Nr. 218). – (242va) Dnca 15. post Pent. (Nr. 219). – (244rb) Dnca 16. post Pent. (Nr. 220). – (245va) Dnca 17. post Pent. (Nr. 221). – (247va) Dnca 18. post Pent. (Nr. 222). – (248vb) Dnca 19. post Pent. (Nr. 223). – (250va) Dnca 20. post Pent. (Nr. 224). – (253ra) Dnca 21. post Pent. (Nr. 225). – (254va) Dnca 22. post Pent. (Nr. 226). – (257ra) Dnca 23. post Pent. (Nr. 227). – (258rb) Dnca 24. post Pent. (Nr. 228). - (260vb) Dnca 25. post Pent. 18 | :
165vb | Erat mater Iesu et Ioseph admirantes (Luc. 2,48). Quia istis diebus fecimus memorationem adventus domini in carne |
182vb | Ductus est Iesus in desertum a spiritu ut temptaretur a diabolo. Mt. 4 (1). Qui (recte: Quia) tempus XLe penitenciae [est] in qua homo pugnat contra desideria corporis sui delectabilia mundi temptationis (recte: temptationes) diaboli |
184vb | Egressus Iesus secessit in partes Tyri et Sidonis (Matth. 15,21). Tempus perdendi et tempus acquirendi (Eccl. 3,6). Sancta Quadragesima est tempus perdendi amicitiam diaboli et eius societatem et tempus acquirendi gratiam et amicitiam Dei (Parallelüberlieferung: Basel, UB, B VIII 25, 104ra; Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 67, 58r; Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 03 11, 31rb [Inc. gering abweichend]) |
186vb | Erat Iesus eiciens daemonium (Luc. 11,14). Tempus tacendi et tempus loquendi. Sicut summa fatuitas homini infirmo tacere et abscondere infirmitatem suam medico, sic summa sapientia est loqui cum medico (Parallelüberlieferung in Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 03 11, 33ra; Inc. wie Basel, UB, B VIII 25, 121ra; Expl. wie Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 67, 64v) |
195ra | Cum appropinquaret Iesus Hierosolymam (Luc. 19,41). In expositione huius evangelii sic est procedendum: Christus videns appropinquare diem |
199ra | Egressus Iesus trans torrentem Cedron (Ioh. 18,1). Considerando diem hodiernam restat cogitare quid melius sit quam plorare vel praedicare |
208va | Maria Magdalena et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata (Marc. 16,1). Hodie celebramus resurrectionem domini nostri Iesu Christi quae fuit et est causa laetitiae angelis et hominibus |
210rb | Cum esset sero die illa una sabbatorum. Ioh. XVIo(recte: 20,19). Hodie octava dominica[e] resurrectio[nis] est |
230ra | Attendite a falsis prophetis (Matth. 7,15). Notandum ad evidentiam huius evangelii |
231rb | Homo quidam erat dives qui habebat vilicum (Luc. 16,1). Quia electi Dei quamdiu sunt in hoc mundo |
233rb | Videns Iesus civitatem flevit super illam (Luc. 19,41). Quia inter cetera opera Christi quae fecit Christus vel dixit ad provocandum nos ad sui dilectionem |
234vb | Dixit Deus ad quosdam qui in se considebant (Luc. 18,9). Illud quod magis displicet Deo in homine est superbia quae hominem ad peccatum pellit et ad vivendum in peccato inducit |
236rb | Exiens Iesus de finibus Tyri (Marc. 7,31). Dominus noster volens ostendere peccatoribus in quantam dum vivunt |
240rb | Cum iret Iesus in Ierusalem per medium Samariam (Luc. 17,11). Sicut dicit etiam Augustinus de caelo venit magus medicus quia per totum mundum magnus iacebat aegrotus |
242va | Nemo potest duobus dominis servire (Matth. 6,24). Sicut dicit Augustinus Deus fecit hominem |
244rb | Ibat Iesus in civitatem quae vocatur Naim (Luc. 7,11). Prudens et valens medicus volens ostendere validissimam probitatem artis suae non solum in una curatione |
245va | Cum intraret Iesus in domum (Luc. 14,1). Vos debetis scire quod eo tempore quod quo / quando Christus praedicabat in Ierusalem enim multa miracula faciebat |
260vb | (nur Verweis:) Cum sublevasset oculos Iesus (Ioh. 6,5). Require in media Quadragesima ibi invenies postillam plenariter. |
(260vb-298ra) | Sermones diversi. weitgehend anonym. Bisweilen ohne Angabe der entsprechenden Festbezeichnung. |
(260vb) | In Litaniis maioribus et minoribus. 2 |
260vb | Petitis et non accipitis eo (Iac. 4,3). Ex quibus verbis sciendum est quod si volumus quod nostrae orationes a Deo exaudiantur oportet ut bene dispositi |
263vb | Petite et accipietis; quaerite et invenietis (Luc. 11,9). Ubi sciendum quod in verbis praemissis Lucas nos hortatur ad tria |
(267rb) | Sermo fer. 5. post dncam 1. in passione dni (Schneyer 1, 311, Nr. 288). Inc. wie Schneyer 6, 558, Nr. 42 (Sermones OP zu Basel, UB , B VIII 20, 134rb), vgl. Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 284, 18r. 1 | :
269vb | Fides tua te salvam fecit; vade in pace (Luc. 7,50). In verbis istis per quae Maria Magdalena misericordiam Dei et remissionem peccatorum obtinuit tanguntur quattuor quae obtinuit |
(271ra) | De novo sacerdote. Parallelüberlieferung: u. a. Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 2o Cod 273, 66ra. Inc. wie z. B. Graz, UB, Hs. 1081, 49r; Herzogenburg, Stiftsbibl., Cod. 39, 276v (Expl. gering abweichend); Wilten, Stiftsbibl., Sign. 32 03 07, 239vb; Zwettl, Stiftsbibl., Cod. 356, 120ra. 1 |
271ra | Vas electionis mihi est iste (Act. 9,15). Haec verba dixit dominus ad Ananiam dum Paulum convertisset |
(272rb-vb) | leer bis auf Hinweis auf folgenden Sermo (Bl. 272vb). |
(273ra) | De dedicatione. Inc. wie Zwettl, Stiftsbibl., Cod. 330, 108ra; vgl. auch Brno, SVK (Státní Vedecká Knihovna) R 379, 139r (s. V. Dokoupil, Catalogi codicum manu scriptorum in bibliotheca universitatis Brunensis asservatorum Bd. 4. Prag 1966). 1 |
273ra | Vidi civitatem sanctam Ierusalem (Apoc. 21,2). Huic civitati potest (!) adaequari civitates quas Moyses ex iussu aedificavit |
(274ra) | De omnibus sanctis (Inc. vgl. Stuttgart, LB, HB V 96, 177v). 1 |
274ra | Gaudent in caelis animae sanctorum qui Christi vestigia secuti sunt et quia pro eius amore sanguinem suum fuderunt ideo cum Christo exsultant sine fine. Hoc verbum cantat sancta mater ecclesia ad honorem omnium sanctorum. Circa hoc sunt nobis tria notanda. Primo quomodo festum omnium sanctorum |
(276ra) | In annuntiatione BMV. 1 |
276ra | Haec est dies quam fecit dominus (Ps. 117,24). Ista verba scripta sunt fratres carissimi in psalmo et competunt hodiernae festivitati. Haec est illa dies in qua |
(278rb) | In assumptione BMV. 1 |
278rb | Ostendisti aurore locum suum (Iob 38,12). Ubi sciendum sunt tria in naturalibus quam in mortalibus ut terminus |
(280va) | In assumptione BMV. Inc. vgl. Schneyer 4, 543, Nr. 233 (Parati sermones, sermo in nativ. BMV). 1 |
280va | Quae est ista quae ascendit sicut aurora consurgens (Cant. 6,10). Ubi est sciendum quod Salomon in spiritu praevidens pulchritudinem beatae virginis Mariae quam |
(283va) | In nativ. BMV. Inc. wie Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 4o Cod 50, 96r; vgl. auch Rein, Stiftsbibl., Cod. 72, Nr. 2 (177ra). 1 |
283va | Paravi lucernam Christo meo (Ps. 131,17). Ubi sciendum est quod beata virgo Maria cum tanta dignitate ac reverentia in hunc mundum est progressa ut nunc per lucernam nunc per archam nunc per stellam eius nativitas commendatur |
(286ra) | In nativ. BMV. Inc. wie Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 4o Cod 50, 100r. 1 |
286ra | Orietur stella ex Iacob (Num. 24,17). Ubi sciendum est quod nativitas beatae Mariae virginis sub duplici figura nobis pronuntiata est. Primo sub figura stellae ut orietur hic stella |
(288rb) | In purificatione BMV. 1 |
288rb | Postquam impleti sunt dies (Luc. 2,22). Ubi dicit Gregorius verba sacra eloquii sic sunt intelligenda ut in virtute et veritate credamus perfecta |
(290va) | Sermo in purificatione BMV (Schneyer 4, 566, Nr. 217). | :
(291rb) | Sermo in purificatione BMV (Schneyer 4, 566, Nr. 218). | :
(292va) | In dedicatione ecclesiae. 4 |
292va | Elegi et sanctificavi locum istum (2. Para. 7,16). Haec verba dixit Christus. Iste locus quem elegit sibi dominus ecclesia est conservata ad invocandum nomen domini |
294rb | Beati qui habitant in domo tua (Ps. 83,5). Verba proposita bene conveniunt dedicatione (!) huius ecclesiae. Et notandum praecipue quod triplex est domus |
296ra | Aedificate domum et erat acceptabilis (Agg. 1,8). Ubi sciendum est quod materialis domus ad consummationem tria principaliter requiruntur |
297ra | Hodie salus huic domui facta est (Luc. 19,9). Nota quod domui Zachariae quadruplex salus facta est. Primo ex corporali paenitentia filii Dei. Si quis audierit (Apoc. 3,20) (Inc. wie Würzburg, UB, M. ch. q. 23, 100v; vgl. auch Innsbruck, ULBT, Cod. 207, 154vb; Kremsmünster, Stiftsbibl., CC 3, 298va.) |
(298rb) | leer. |
(298va-299rb) | Passio s. Barbarae (Ed.: F. A. Zaccaria, De rebus ad historiam atque antiquitates ecclesiae pertinentibus … Dissertationes Latinae I. Fulginiae 1781, 137–142. – BHL Nr. 913). Text gegenüber Ed. bisweilen gekürzt, Schluss von Ed. / BHL leicht abweichend. Inc. wie Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 2° C od 95, 87v; Schlägl, Stiftbibl., Cod. 56, Nr. 16 (233v). 1 |
298va | Temporibus imperatoris Maximiani erat quidam satrapas nomine Dioscorus dives valde et paganus et colens idola |
(300r) | Genealogie. Auflistung der in Kreisen eingeschriebenen Personen beginnend mit den Schwestern Hismeria und Anna bis hin zu den Aposteln; schließend mit Paulus, Ioseph Barsabbas (Iustus) und Barnabas. Unterhalb des Kreises, der den Namen des Apostels Petrus verzeichnet, Beginn des Symbolum apostolicum (Credo), mit Aufteilung der Sätze an die Apostel (bis Matthaeus). |