Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35403 
Wien, Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB), Cod. Ser. n. 38978
SERMONES. VARIA
Papier   244 Bl.   295×210   Österreich, 2. Jahrzehnt 15. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 3)



Vorbesitzer: Wilczek, Johann Nepomuk, Graf von (1837-1922)

alle Initien
(1ra-2rb) Sermo de sancto Andrea.
   1
1ra Venite post me... (Mt 4,19). Carissimi, secundum vulgares dicitur, quod sacro tempore sacra opera debentur operari. Cum igitur attendere volumus hoc verbum... - ...sed patienter sustinuit pro domino. Ita nos facere debemus, ut cum eo in caelo regnaremus (!).
(2rb-2vb) Sermo de sancto Andrea.
   1
2rv Sic honorabitur... (Est 6,9). Deus honoravit omnes sanctos communiter. Iohannis 12: Si quis mihi ministraverit, honorificabit eum pater meus... - ...ut peteret claves caelorum a Petro. Ad quod regnum perducat nos pater et filius et spiritus sanctus. Amen.
(2vb-4ra) Sermo de sancto Andrea.
   1
2vb Ambulans Iesus... (Mt 4,18). In verbis istis notantur quattuor, primo Christi pietas ibi: Ambulans Iesus, secundo mundi fragilitas ibi: Iuxta mare Galilaeae... - ...tot mortuos suscitavit sicut ipse sanctus Andreas, ut patet in legenda. Rogemus ergo.
(4ra-4vb) Sermo de sancto Andrea. Vgl. Conradus Holtnicker, Sermo Schneyer I 765, Nr. 258.
   1
4ra Elegit suspendium anima mea (Iob 7,15). Quando beatus Andreas dixit: O bona crux diu desiderata sollicite amata sine intermissione quaesita... - ...Qui autem humiliatus fuerit erit in gloria. Ad hanc gloriam perducat nos Iesus Christus. Amen.
(4vb-6rb) Sermo de sancto Nicolao.
   1
4vb Thesaurus desiderabilis... (Prv 21,20). Iste iustus est beatus Nicolaus, de quo dicitur Ecc.: Et inventus iste iustus habuit habitaculum thesaurum et oleum... - ...plena mente plena anima pleno et toto gaudio. Ad quod gaudium perducat nos Iesus Christus. Amen.
(6rb-7rb) Sermo de sancto Nicolao. Vgl. Peregrinus de Oppeln, Sermo Schneyer IV 564, Nr. 199.
(7rb-8va) Sermo de sancto Nicolao.
   1
7rb Dilexisti iustitiam... (Ps 44,8). Ad laudem beati Nicolai in verbis istis duo notantur, primo eius meritum, secundo eius praemium. Primum ibi: Dilexisti iustitiam... - ...sed invenit eum in terra deserta in loco horroris et pascuae solitudinis. Rogemus.
(8va-9rb) Sermo de sancto Nicolao.
   1
8va Ex studiis cognoscitur puer... (Prv 20,11). In his verbis tanguntur scilicet status pueritiae beati Nicolai ibi: Ex studiis suis. Puer iste est Nicolaus... - ...deus qui beatum Nicolaum pium pontificem tuum innumeris decorasti miraculis. Rogemus.
(9rb-10rb) Sermo de sancto Nicolao.
   1
9rb In diebus suis placuit deo (Sir 44,16). Nota, quod ad placendum deo frequenter monemur in scripturis. Ecc. 29: Miserere animae tuae placens deo, Ro. 12: Obsecro vos per misericordiam... - ...ut patet in sermone Iacobi de Voragine, qui sic incepit: Invenit gratiam coram oculis domini. Rogemus.
(10rb-10va) Sermo de sancto Nicolao.
   1
10rb Mortuus est pater eius... (Sir 30,40). Pater iste est Christus, qui omnia genuit per naturam et regnavit per gratiam. Exodi: Numquid ipse non est pater tuus... - ...unde canitur: Ex eius tumba marmorea etc. Rogemus.
(10va-11ra) Sermo de sancto Nicolao. Vgl. Conradus Holtnicker, Sermo Schneyer I 765, Nr. 261.
   1
10va Quis est hic et laudabimus eum... (Sir 31,9). Multi sancti mirabilia fecerunt in morte suo (!). Beatus vero Nicolaus fecit mirabilia in vita sua... - ...caritatem cum omnibus custodire cum dei adiutorio, quod omnibus praeceptum. Rogemus.
(11ra-12vb) Sermo de Conceptione BMV.
   1
11ra Angelus domini descendit in fornacem (Dn 3,49). Hodie dilectissimi die in nostrae redemptionis celebramus (sic !), qua unigenitus dei patris delegatus ab ipso deo ex summa caeli arce... - ...ad quam nos perducere dignetur angelus ille, de quo dicitur Is. 9: Puer natus est nobis etc. et vocabitur nomen eius magnus consilii angelus etc.
(12vb-14vb) Sermo de Conceptione BMV.
   1
12vb Secundo in verbis praemissis considerare possumus dulcius, videlicet quod ille beatus angelus Iesus Christus excussit flammam ab hac fornace... - ...patet dulcius quare angelus venerit et quas flammas excusserit. Rogemus ergo matrem cum filio.
(14vb-16vb) Sermo de Conceptione BMV.
   1
14vb Tertio et ultimo notare possumus dulcissimum, videlicet quod non solum excussit flammam de fornace sed etiam fecit medium fornacis quasi ventum roris flantem... - ...ad te profugii fugere possumus per dominum nostrum Iesum Christum etc.
(16vb-18va) Sermo de Conceptione BMV.
   1
16vb Sanctificavit tabernaculum suum altissimus (Ps 45,5). Hodie carissimi celebramus gloriosam festivitatem, in qua pater caelestis nobis exsulibus filiis suis primo disposuit misereri... - ...omnis pro nobis in hac vita actio in nobis non frustretur. Quod nobis praestare dignetur.
(18va-19rb) Sermo de sancta Lucia.
   1
18va Sicut sol oriens... (Sir 26,21). In verbis istis innuuntur praeconia multa laudis beatae Luciae propter multiplicem solis ornatam proprietatem... - ..Iob 29: Lux vultus mei non cadebat in terram. Rogemus ergo dominum ut meritis beatae Luciae.
(19rb-21vb) Sermo de sancto Thoma apostolo. Vgl. Sifridus, Sermo Schneyer V 431, Nr. 39.
   1
19rb Vide manus meas (Io 20,27). O quam dulcia sunt eloquia domini, Ps.: Quam dulcia faucibus meis eloquia tua... - ...per eum facti sunt reges in caelis.
(21vb-22vb) Sermo de sancto Thoma apostolo.
   1
21vb Affer manum tuam... (Io 20,27). Haec verba loquitur dominus beato Thomae et in eo cuilibet peccatori loquitur quadrupliciter scilicet quasi lapso, quasi pauperi, quasi afflicto, quasi timido... - ...potest consolari quemlibet hominem, ut secure ad Christum veniat.
(22vb-26rb) Sermo de sancta Agnete.
   1
22vb Eris quasi hortus irriguus (Is 58,11). Verbum istud potest exponi in laudem beatae Agnetis quae fuit agricultura dei. Unde assimilatur horto... - ...extra virginibus subsidia peccatoribus. Quod nobis.
(26rb-27va) Sermo de sancta Agnete. Vgl. Iacobus de Voragine, Sermo Schneyer III 250, Nr. 360; vgl auch Herzogenburg, Cod. 59, 127v und Uppsala, Universitätsbibliothek, Cod. C 383, 51r.
   1
26rb Fortitudo et decor indumentum eius (Prv 31,25). Possunt haec verba exponi de beata Agnete, quae fuit virgo robusta, virgo laeta, virgo decora... - ...ideo nunc est in perpetua quiete contemplationis. Rogemus.
(27va-28vb) Sermo de sancta Agnete.
   1
27va Quae parate erant...(Mt 25,10). Per sponsum designatur Christus Iesus Mariae filius, per sponsam beata Agnes, per nuptias caeleste convivium... - ...coronari diademate, id est corona duodecim stellarum. Rogemus.
(28vb-31va) Sermo de Conversione Pauli.
   1
28vb Paulus adhuc spirans... (Act 9,1). Quamvis in beato Paulo abundavit delictum persecutionis, tamen in ipso abundavit gratia miraculosae conversionis gratiosae et salutiferae praedicationis... - ...ut sint de numero illorum, de quibus dicitur: Apostoli gaudentes.
(31va-32vb) Sermo de Conversione Pauli.
   1
31va Vas electionis... (Act 9,15). Hodie agitur conversio sancti Pauli, qui per excellentiam praedicationis vocatur apostolus, qui nomen Christi portavit coram regibus et principibus... - ...ad Caesarem cum suis sociis remisit. Rogemus.
(32vb-35rb) Sermo de Purificatione BMV.
   1
32vb Erat procedens diebus festis... (Idt 16,27). Verba ista possunt exponi de beata virgine, quae hodie ad templum processit cum magna gloria... - ...qui vero mala in resurrectionem iudicii. Quod nobis praestare dignetur.
(35rb-36va) Sermo de Purificatione BMV.
   1
35rb Quae est ista quae processit (Ct 6,9). Verba ista sunt Salomonis dominae et reginae nostrae processum hodiernum admirantis, qui de re futura... - ...pro modulo nostro etiam virtutibus vestiamus. Quod nobis praestat dominus etc.
(36va-38ra) Sermo de Purificatione BMV.
   1
36va Postquam impleti sunt dies purgationis... (Lc 2,22). Verba ista sunt ad commendationem virginis Mariae. In quibus tria insinuantur. Primum est eius completa et integra puritas... - ...ad veram lucem perveniamus, qui est Christus Iesus dominus noster.
(38ra-38va) Sermo de Purificatione BMV.
   1
38ra Venite ambulemus in lumine dei nostri (Is 2,5). Carissimi, haec festivitas deo digna excellentia et honore nobis in hoc saeculo peregrinanti (!) utilis est et veneranda... - ...tenebrescere faciam terram in die luminis. Rogemus dominum.
(38va-39va) Sermo de Purificatione BMV.
   1
38va Nota, quod septem sunt, quae specialiter purgantur. Primo purgatur corpus infectum, et hoc per medicinam et potionem... - ...tu es miserorum consolatrix, peccatorum reconciliatrix.
(39va-40vb) Sermo de sancta Dorothea.
   1
39va Nemo lucernam accendit... (Lc 11,33). Hoc quod dominus metaphorice dixit, hodie in beatissima virgine et martyre Dorothea ostendendo implevit... - ...quae praeparavit se ad nuptias caelestes, ad quas intravit. Rogemus.
(40vb-42vb) Sermo de sancta Dorothea.
   1
40vb Despondi vos uni viro virginem castam (II Cor 11,2). Nota, quod deus multum diligit prudentes virgines et non fatuas, quae virginitatem hinc inde portant venalem... - ...quod si sanum domino praesentatur, libentissime istud intuetur. Rogemus.
(42vb-44vb) Sermo de sancta Dorothea.
   1
42vb Quasi flos rosarum... (Sir 50,8). Ad laudem beatae Dorotheae in his verbis duo notantur. Primum est eius vitae sanctitas ex multiplici merito. Et bene comparatur rosae... - ...et sic perficitur rosa castitatis alba et rubea passionis.
(44vb-45vb) Sermo in Cathedra Petri.
   1
44vb Exaltent eum in ecclesia plebis... (Ps 106,32). Consuetudo est, quod quando magistri debent incathedrari, primo examinantur, utrum sciant probabiliter elegare (!) et utiliter arguendo subtiliter solvere ad obiecta, id est responsa dare... - Expl.: ...claves regni caelorum et terrae et inferni sibi sunt commissae. Rogemus.
(45vb-47va) Sermo in Cathedra Petri.
   1
45vb Tu eris super domum meam... (Gn 41,40). In verbis istis tria notantur. Primum est dignitas assumptio (!) ibi: Tu eris super domum meam... - ...spes est certa expectatio futurae beatitudinis ex meritis et gratia proveniens etc. Rogemus.
(47vb-48va) Sermo de sancto Matthia. Vgl. das Initium in Kremsmünster, Cod. 3, 263vb.
   1
47vb Proiecit te dominus a regno... (I Sm 15,26). Carissimi, hodie agimus festum sancti Matthi
(48v-50v, unterer Freirand) Sermo de sancto Matthia (?). Auf dem unteren Freirand nachgetragen.
   1
48v In praemissis tangitur eligibilium caritas cum indivisibili unitate (?), cum dicitur: Ex his duobus. Ubi enim sunt duo vel tres congregati in nomine meo... - ...et deum facie ad faciem in perenne feliciter contemplatur.
(48va-49vb) Sermo de sancto Matthia.
   1
48va Statuerunt duos... (Act 1,23). In verbis istis duo sunt notanda. Primum est Matthiae dignitas, quam apostoli sibi exhibuerunt in electione... - ...circumfluentia bonorum temporalium recte meritoque contemnerentur.
(49vb-51va) Sermo de sancto Matthia.
   1
49vb Pro urtica crescit virtus... (Is 55,13). Ecclesia hodie agit festum de duabus personis, scilicet de Iuda, qui de dignitate sua eiectus, et de sancto Matthia, qui ad hanc dignitatem sublimatus est... - ...sanctum Matthiam in magna reverentia prye omnibus sanctis habuit et ei devotissime servivit etc.
(51va-52va) Sermo de sancto Gregorio. Vgl. Peregrinus de Oppeln, Sermo Schneyer IV 559, Nr. 126.
   1
51va Beatus vir qui inventus est sine macula (Sir 31,8). Triplex est macula, quae privat hominem caelesti regno et separat a deo. Prima macula est veniale peccatum... - ...quia liberavit Traianum propter eius preces de inferno, ut patet in eius legenda etc.
(52va-53vb) Sermo de sancto Gregorio.
   1
52va Servus fidelis sit tibi sicut anima tua (Sir 33,31). In his verbis exprimitur triplex (!) status beati Gregorii, scilicet servitii et praemii. Primum est ibi: Servus fidelis... - ...debet visitare officium missae, propter quod bonum ibi consequitur. Rogemus.
(53vb-57rb) Sermo de Annuntiatione BMV.
   1
53vb Missus est Gabriel angelus... (Lc 1,26). Carissimi, hodie celebramus diem, in qua virgo gloriosa facta est genrtrix dei vivi et salvatoris nostri... - ...ideo digne eam salutare debemus dicentes: Ave Maria.
(57rb-58vb) Sermo de Annuntiatione BMV.
   1
57rb Tria sunt, quae bene gradiuntur... (Prv 30,29). Carissimi, haec dies, quae nobis ad salutem creata est, est dies vitae nostrae et dies saluberrimorum rumorum... - ...et benedictus fructus ventris tui.
(58vb-62vb) Sermo de Annuntiatione BMV.
   1
58vb Sume tibi vas unum... (Ex 16,33). Verba ista locutus est Moyses ad Aaron summum sacerdotem veteris legis in persona domini. Dic historiam de murmuratione populi... - ...id est dulcoratae sunt tribulationes et penuriae devotorum.
(62vb-66vb) Sermo de Annuntiatione BMV. Vgl. Herzogenburg, Cod. 9, 332v.
   1
62vb Ave Maria gratia plena... (Lc 1,28). Videns dominus humanum genus periisse propter peccatum et dira diaboli oppressione subiacere misericordia motus... - ...nobis post hoc exilium ostendat placatum. Ipso praestante, qui cum patre et spiritu sancto etc. etc.
(67ra-73va) Sermo de Corpore Christi. Vgl. Klosterneuburg, Cod. 426, 203r (dort als erster von acht Sermones de corpore Christi).
   1
67ra Probet autem se ipsum homo... (I Cor 11,28). Carissimi, hodierna dies de bonitate et gratia dei nobis illuxit, in quo ostendit nobis maximam caritatem... - ...non timebo mala, quoniam tu mecum es. Rogemus.
(73va-76vb) Sermo de Corpore Christi. Vgl. Augsburg, Staats- und Stadtbibliothek, 2° Cod. 472, 159vb; Herzogenburg, Cod. 53, 23v und Klosterneuburg, Cod. 233, 156ra.
   1
73va Revela oculos meos... (Ps 118,18). Quamvis omnia mirabilia dei consideranda sunt, tamen sacerdotes ut sciant interroganti respondere de illo, quod ipsi manibus tractant... - ...dicere cum propheta: Revela oculos meos etc.
(76vb-78vb) Sermo de Corpore Christi.
   1
76vb Qui manducat carnem meam... (Io 6,55). Vere cibus iste saluberrimus, per quem homo potest possidere vitam aeternam. Qui autem vult sumere hunc cibum, id est corpus Christi... - ...in perseverantia bonorum et subita conversione malorum. Cui sit honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.