Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35430
Neustift/Novacella, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 154
MISSALE SPECIALE (TEILMISSALE)
Pergament   I, 47, I* Bl.   295×195   Umfeld Neustift, 12. Jh. (mit Nachträgen 13. Jh.)   
Provenienz/Letztbesitzer: Innsbruck, ULBT
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der mittelalterlichen Handschriften in der Stiftsbibliothek Neustift (siehe unten angeführte Literatur; auch online zugänglich). Diese Daten, insbesondere die Bibliografie, werden laufend korrigiert und ergänzt.

 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift: Kat. Neustift 2021, 163-166 (online)
Am Beginn Verlust zweier Lagen. Aufgrund des einheitlichen Schriftraums der gesamten Hs. ist die Zugehörigkeit der ersten Lage trotz anderen Schreibers und fehlender Zählung anzunehmen.
Am oberen Blattrand Foliierung 19. Jh. durch die ULB Tirol.
Schrift: 3 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1(Bl. 1r-4r) Schriftraum: 215 × 125    Zeilenzahl: 24   
Schriftart: Karolingische Minuskel
Schrift 2(Bl. 4va-5vb) Schriftraum: 215 × 125    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 43–46   
Schriftart: Textualis
13. Jh., möglicherweise in Neustift hinzugefügt
Schrift 3(Bl.6r–47v) Schriftraum: 215 × 125/130    Zeilenzahl: 24   
Schriftart: Karolingische Minuskel
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   

Einband: Neustift     2. Hälfte 18. Jh.     Neuzeitlicher Gebrauchseinband     
VD und HD fleckig und zerkratzt. Ecken mit braunem Leder verstärkt. Rücken: braunes Leder, fünf einfache Bünde, von Goldbordüren gesäumt. Im zweiten Feld Golddruck MISSALE in Goldrahmung, im vierten Feld gelbes Signaturschild. Schnitt rot gesprenkelt.


Unsicher, ob in Neustift entstanden. Nachträge in Textualis 13. Jh. (Bl. 4r, untere Blatthälfte–5vb) möglicherweise in Neustift eingetragen. Hs. 1809 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Neustift der ULB Tirol übergeben. Am Spiegel des VD alte Signaturen der ULB Tirol II 2 H 2 (Tinte, Bleistift) und Nr. 154 (Tinte) sowie Bleistiftvermerk (Vide Grundzettel). Am Rücken gelbes Signaturschild der ULB Tirol 154. Bl. 1r Stempel der ULB Tirol 19. Jh. 1921 aufgrund des Friedensvertrages von St. Germain an den italienischen Staat abgegeben und von diesem 1929 dem Kloster Neustift als Dauerleihgabe überlassen. Bl. 1r Stempel der Soprintendenza Tridentina 20. Jh.
Vorbesitzer: Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Neustift 2021"
alle Initien
(Ir-v) leer.
(1r-4r) Sequenzen (weitgehend wie in Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 563).
(1r) In resurrectione dni (AH 53, 65, Nr. 36, Beginn fehlt).
   1
1r ] manus baptizandus et perfert fraudes temptatoris fugit persequentum lapides
(1v) De ascensione dni (AH 53, Nr. 67).
(1v) De sancto spiritu (AH 53, Nr. 70).
(2r) De sancta trinitate (AH 7, Nr. 95).
(2v) De apostolis (AH 53, Nr. 228).
(2v) De virginibus (AH 50, Nr. 271).
(3r) In dedicatione ecclesiae (AH 53, Nr. 247).
(3v) De BMV (AH 40, Nr. 119).
(3v) Item de sancta Maria (AH 54, Nr. 192).
(4r) Orationes de una virgine.
   3
4r Deus qui nos hodie beatae virginis tuae annua sollemnitate laetificas
4r Grata tibi sit domine haec oblatio plebis tuae quam tibi offerimus in honore sanctae N virginis tuae ut cunctis proficiat ad salutem
4r Adiuvent nos quaesumus domine et haec mysteria
(4r-5vb) Officium de s. Matthaeo. Nicht mit Breviarium Romanum übereinstimmend.
Mit Antiphonen, Responsorien und Versikel. Lektionen aus der Vita s. Matthaei auctore incerto nach Rom, Vaticana, Cod. Vat. lat. 1188 (Acta Sanctorum quotquot toto orbe coluntur ... collegit J. Bollandus. Venetiis 1867, Sept. VI 221–223) und Mt 9,9. Ps 33, 63, 74 und 98.
   1
4r Regem apostolorum dominum venite adoremus ... — ... Quem etiam proficientibus eiusdem gratiae crementis de communi discipulorum numero ad apostolatus gradum promonuit nec solum praedicandi verum etiam scribendi evangelium illi ministerium commisit ut qui terrestrium omiserat celestium [
(6r-v) Orationes ante missam.
   2
6r Cum sacerdos deponit vestem dicat. Exue me domine veterem hominem …
6r Oratio. Aures tuae pietatis mitissime Deus inclina precibus meis
(6v-7r) Messgebete von Stufengebet bis Opferung.
(7v) Messgebete zur Kommunion. Friedensgebet bis Gebete nach der Kommunion.
(7v-8r) Orationes post missam. Canticum trium puerorum (Dn 3,57–88), Ps 150, Pater noster (jeweils nur Textbeginn). Confiteantur. Sacerdotes tui. Non nobis domine non. Esto nobis domine. Domine exaudi orationem und Gebet Deus qui tribus pueris mitigasti flammas ignium concede propicius ut nos famulos tuos non exurat flamma vitiorum..
(8r-9v) Praefationes. Sanctus.
   1
8r Deus qui tribus pueris mitigasti flammas ignium concede propitius
(10r-12r) Canon missae bis Agnus Dei.
(12v-38v) Sacramentarium.
(12v-30v) Temporale.
(12v) De nativitate domini. – De BMV infra nativitatem domini. – Dominica post nativitatem domini. – (13r) De s. Vincentio. – De s. Agnete. – De s. Matthia. – (13v) In annuntiatione BMV. – Dominica 1. post epiphaniam. – (14r) Dominica 2. post epiph. – Dominica 3. post epiph. – Dominica 4. post epiph. – (14v) Dominica 5. post epiph. – Dominica in Septuagesima. – Dominica in Sexagesima. – (15r) Dominica in Quinquagesima.– Feria 4 in capite ieiunii. – Feria 5. – (15v) Feria 6. – Sabbato. – (16r) Dominica 1. in Quadragesima. – Feria 2. – Feria 3. – (16v) Feria 4. – Feria 5. – (17r) Feria 6. – Sabbato. – Dominica 2. in Quadrages. – (17v) Feria 2.– Feria 3. - Feria 4. – (18r) Feria 5. – Feria 6.– (18v) Sabbato. – Dominica 3. in Quadrages. – Feria 2. – (19r) Feria 3. – Feria 4. – Feria 5. – (19v) Feria 6. – Sabbato. – Dominica 4. in Quadrages. – (20r) Feria 2. – Feria 3. – Feria 4. – (20v) Feria 5. – Feria 6. – (21r) Sabbato. – Dominica in passione domini. – Feria 2. – (21v) Feria 3. – Feria 4. – (22r) Feria 5. – Feria 6. – Sabbato. – (22v) (Dnca in palmis fehlt) Feria 2. – Feria 3. – (23r) Feria 4. - (Kartage fehlen) De resurrectione domini. – (23v) Dominica in octava paschae. – Dominica 2. post pascha. – Dominica 3. post pascha. – Dominica 4. post pascha. – (24r) Dominica 5. post pascha. – De ascensione domini. – (24v) Dominica post ascensionem domini. – In festo pentecostes– Dominica 1. post pent. – (25r) Dominica 2. post pent. – Dominica 3. post pent. – Dominica 4. post pent.– Dominica 5. post pent. – (25v) Dominica 6. post pent. – Dominica 7. post pent. – (26r) Dominica 8. post pent. – Dominica 9. post pent. – Dominica 10. post pent. – (26v) Dominica 11. post pent. – Dominica 12. post pent. – Dominica 13. post pent. – (27r) Dominica 14. post pent. – Dominica 15. post pent. – Feria 4. Quatuor temporum.– (27v) Feria 6. – Sabbato. (28r) Dominica 16. post pent. – Dominica 17. post pent. – Dominica 18. post pent. – (28v) Dominica 19. post pent. – Dominica 20. post pent. – Dominica 21. post pent. – (29r) Dominica 22. post pent. – Dominica 23. post pent. – Dominica 1. adventus domini. – (29v) Dominica 2. adv. dni. – Dominica 3. adv. dni. – Feria 4. – (30r) Feria 6. – Sabbato. – (30v) Dominica 4. adv. dni.
(30v-36r) Sanctorale und Missae votivae.
(30v) De s. Margaretha. – (31r) De s. Matthaeo. – In dedicatione ecclesiae. – (31v) De sancta trinitate. – Feria 2 de sapientia. – Feria 3 de sancto spiritu. – (32r) Feria 4 de angelis. – Feria 5 de caritate. – Feria 6 de sancta cruce. – (32v) Sabbato de BMV. – De omnibus sanctis. – (33r) In basilica cuiuslibet sancti. – Pro papa vel episcopo. – (33v) Pro omni gradu ecclesiae. – Pro peccatis. – Pro pluvia.– (34r) Pro serenitate. – Pro salute vivorum. – Pro tribulatione. – (34v) Pro amicis. – (35r) Pro iter agentibus. – Generalis. – (35v) Item generalis.
(36r-38v) Missae pro defunctis.
(36r) In depositione defuncti. – In anniversario. - (36v) Pro episcopo (bzw. darüber geschrieben: episcopis). – Pro sacerdote (darüber geschrieben: sacerdotibus). – Pro congregatione. - (37r) Pro uno defuncto. – Pro parentibus. - (37v) Pro femina. – Pro elemosinariis. - (38r) Pro in cimiterio. – Pro nuper defunctis. - (38v) Communis oratio.
(38v-47v) Lectionarium. Temporale und Sanctorale gemischt.
(38v) De nativitate dni. - (39v) Infra nativitatem dni de BMV. - (40v) De s. Vincentio. - (41r) De s. Matthia. - (41v) In annuntiatione BMV. - (42r) In resurrectione dni. - (42v) In ascensione dni. - (43v) In festo pentecostes. - (44r) De s. Margareta. - (44v) De s. Mattheo. - (45r) In dedicatione ecclesiae. - (45v) De sancta trinitate. Zwei Lesungen bzw. Evangelien. - (46v) De s. cruce. - (46v) De BMV. Mit zusätzlichem Evangelium Infra pascha (Ioh. 19,25). - (47r) Pro peccatis. - (47r) Pro defunctis.
(I*r-v) leer.