Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35439 
Neustift/Novacella, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 163
ARISTOTELES
Papier   I, 79, I* Bl.   290×220   Wien, um 1389/1443 (T. I: um 1389 und um 1443, T. II: Ende 14. Jh.)   
Provenienz/Letztbesitzer: Innsbruck, ULBT
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (I, 1-30); 2  (31–79, I*)
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der mittelalterlichen Handschriften in der Stiftsbibliothek Neustift (siehe unten angeführte Literatur; auch online zugänglich). Diese Daten, insbesondere die Bibliografie, werden laufend korrigiert und ergänzt.

 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2  |  Einzelbilder: fol. 1, 2, 13, 19, 27, 30, 32, 36, 45, 47, 77, 55, 57, 67.
Literatur zur Handschrift: Kat. Neustift 2021, 179-182 (online)
Am oberen Blattrand Foliierung 19. Jh. durch die ULB Tirol.

Teil 1I, 1-30   Papier   
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1(Bl. 1r–24v) Schriftart: Bastarda
14. Jh. von zwei sich abwechselnden Händen
Schrift 2(Bl. 25r–29r) Schriftart: Bastarda
15. Jh.
Ausstattung: Rubriziert   
Teil 231–79, I*   Papier   
Schrift: 4 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1(Bl. 32r–44r, Z. 3 ) Schriftart: Textualis cursiva
Schrift 2(Bl. 44r, Z. 4–74v ) Schriftart: Bastarda
Schrift 3(Bl. 75r–76v ) Schriftart: Bastarda
von späterer Hand
Schrift 4(Bl. 79v ) Schriftart: Notula
von späterer Hand in dunkler Tinte, geschrieben wohl in Neustift, vgl. die Eintragungen in Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 157, 159 und 164
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Einfacher Dekor   Fleuronnéeinitiale(n)   

Einband:
Neuzeitlicher Bibliothekseinband: schwarz gesprenkeltes braunes Pap. über Pappe. Neustift, 2. H. 18. Jh.


Nach dem Inhaltsverzeichnis in Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 157, Bl. Ir gehört Cod. 163 zu einer Gruppe von urspr. selbständigen Hs. des 14. und 15. Jh., die im 15. Jh. in Neustift zu einem Sammelband vereinigt wurden. Im Zuge der Neuaufstellung der Neustifter Bibliothek in der 2. H. 18. Jh. wurde die Sammelhandschrift (wie dies auch bei anderen Hs. und Inkunabeln gemacht wurde) in sieben Einzelhandschriften aufgelöst; jeder Einzelband erhielt den für Neustift typischen Halbledereinband. Zur urspr. Hs. zählen folgende Signaturen (in der urspr. Reihenfolge):
Cod. 157: Aristoteles: Ethica Nicomachea und Oeconomica.
heute nicht mehr nachweisbar: Aristoteles: Politica.
Cod. 159: Albertus de Saxonia: Kommentar zu Cod. 157.
Cod. 168: Aristoteles: Physica, Lib. 1–5.
Cod. 163: Aristoteles: Physica, Lib. 6–8 und De anima.
Cod. 181: Alanus ab Insulis: Summa de arte praedicatoria.
Cod. 164: Anshelmus Havelburgensis. Anticimenon.
Von diesen sieben Hs. ist eine nicht mehr erhalten, drei befinden sich heute an der ULB Tirol in Innsbruck (Cod. 157, 159 und 164), drei werden in der Stiftsbibl. Neustift (Cod. 163, 168 und 181) aufbewahrt.
1809 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Neustift der ULB Tirol übergeben. Am Spiegel des VD alte Signaturen der ULB Tirol II 2 H 11 (Tinte, Bleistift) und Nr. 163 (Tinte) sowie Bleistiftnotiz (Vide Grundzettel). Am Rücken gelbes Signaturschild der ULB Tirol 163. Bl. 1r Stempel der ULB Tirol 19. Jh. 1921 aufgrund des Friedensvertrages von St. Germain an den italienischen Staat abgegeben und von diesem 1929 dem Kloster Neustift als Dauerleihgabe überlassen. Bl. 1r Stempel der Soprintendenza Tridentina 20. Jh.
Vorbesitzer: Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Neustift 2021", "H", "GW", "Aristoteles latinus, Codices, Pars prior", "Aristoteles latinus, Codices, Pars posterior", "Thorndike–Kibre", "Aristoteles latinus, Codices, Pars posterio"
alle Initien
Teil 1
(Ir-v) leer.
(1r-29r) Aristoteles Forts. von Cod. 168, Bl. 46v: Physica, Lib. 6–8, Translatio nova durch Guillelmus de Moerbeke. Mit umfangreichen Kommentar (Ed.: Aristoteles Latinus, Vol. 7: Physica, Fasc. 1: Translatio vetus. Druck: u. a. H 1682. GW 2336. – Aristoteles latinus, Codices, Pars prior 52, Nr. 17 und 126–127, Nr. 17 und Aristoteles latinus, Codices, Pars posterior 1023, Nr. 1495. Thorndike–Kibre Sp. 1296).
(1r–9v) Lib. 6. – (10r–14v) Lib. 7. – (15r–29r) Lib. 8.
(1r-29r) Kommentar.
(1r–9v) Zu Lib. 6. - (10r–14v) Zu Lib. 7. - (15r–29r) Zu Lib. 8.
   3
1r Iste est liber sextus Physicorum, in quo philosophus determinat de divisione motus et quietis in suas partes
10r Omne quod movetur necesse. Iste est septimus liber Physicorum in quo philosophus determinat de comparatione motuum
15r Utrum autem factus. Iste est octavus liber Physicorum in quo Aristoteles determinat de perpetuitate motus
(29v-30v) leer.
Teil 2
(31r-74v) Kommentar.
(31r–34v) Kommentar 1 (Beginn Bl. 32r, Forts. nach Bl. 32r auf Bl. 31v und anschließend auf Bl. 31r, Forts. auf Bl. 32v) - (35r–36r) Kommentar 2. - (47r–48v) Kommentar 3 (zu Lib. 2). - (50v–71r) Kommentar 4a (zu Lib. 2). -(71v–74v) Kommentar 4b (zu Lib. 3).
   5
32r Circa initium huius libri sicut aliorum sunt aliqua generalia autem textus in titulationem praenotanda. Primo in quali scientia
35r Notandum circa textum nonnulli priorum opinati sunt quod quando anima ingrediebatur corpus
47r Circa textum notandum quod philosophus in textu dicit quod erit determinandum
50v Doctrinarum autem animae. Capitulum tertium in quo determinatur de potentiis animae
71v De parte autem animae. Iste est tertius liber partialis in quo dicitur de aliis animae potentiis …
(32r-76v) Aristoteles De anima, Translatio nova durch Guillelmus de Moerbeke. Lib. 1–3, cap. 10.
Mit Kommentar bis Bl. 75v und tw. Interlinearglossen.
(Druck: GW 2343–2349. Aristotelis de anima libri tres, cum Averrois commentariis et antiqua tralatione suae integritati restituta … Michaele Sophiano interprete, Venedig 1562, ND Frankfurt a. M. 1962. – Aristoteles latinus, Codices, Pars prior 58, Nr. 27 und 136–137, Nr. 27, sowie Aristoteles latinus, Codices, Pars posterior 1023, Nr. 1495. Thorndike–Kibre Sp. 179).
(32r) Lib. 1. – (47r) Lib. 2. – (71v) Lib. 3.
   1
32r Bonorum honorabilium notitiam opinantes magis autem alteram altera aut secundum certitudinem aut ex eo
(79v) Notabilia zu De Anima.
   1
79v Item nota quod per quidditatem animae intellegitur summa et essentia ipsius animae 1
(I*r-v) leer.