Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35444
Neustift/Novacella, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 168
ARISTOTELES
Papier   I, 46, I* Bl.   290×220   Wien, 9. Jahrzehnt 14. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Innsbruck, ULBT
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der mittelalterlichen Handschriften in der Stiftsbibliothek Neustift (siehe unten angeführte Literatur; auch online zugänglich). Diese Daten, insbesondere die Bibliografie, werden laufend korrigiert und ergänzt.

 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 8, 9, 14, 39, 43, 46.
Literatur zur Handschrift: Kat. Neustift 2021, 193-194 (online)
Am oberen Blattrand Foliierung 19. Jh. durch die ULB Tirol.
Schrift:
(Haupttext) Schriftraum: 160 × 95/110    Zeilenzahl: 27-33   
Schriftart: Bastarda cursiva
Von mehreren einander abwechselnden Händen. Schreiberwechsel Bl. 2v, 3v, 5v, 10v, 12v/13r, 16v, 17r (die letzten drei Zeilen gleiche Hand wie die dazugehörige Glosse), 18v, 28r/v, 34v/35r, 35r/v, 36v/37r, 38r–39r Forts. von Bl. 36v. Bl. 35r Text in kalligraphischer Bastarda. Weitere Schreiberwechsel 39r, 40r, 41r/v, 41v/42r. Glossen weitgehend von einer Hand. Vgl. auch Cod. 163, T. I.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Einfacher Dekor   Fleuronnéeinitiale(n)   

Einband:
Neuzeitlicher Bibliothekseinband: schwarz gesprenkeltes braunes Pap. über Pappe. Neustift, 2. H. 18. Jh.


Nach dem Inhaltsverzeichnis in Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 157, Bl. Ir gehört Cod. 168 zu einer Gruppe von urspr. selbständigen Hs. des 14. und 15. Jh., die im 15. Jh. in Neustift zu einem Sammelband vereinigt wurden. Im Zuge der Neuaufstellung der Neustifter Bibliothek in der 2. H. 18. Jh. wurde die Sammelhandschrift (wie dies auch bei anderen Hs. und Inkunabeln gemacht wurde) in sieben Einzelhandschriften aufgelöst; jeder Einzelband erhielt den für Neustift typischen Halbledereinband. Zur urspr. Hs. zählen folgende Signaturen (in der urspr. Reihenfolge):
Cod. 157: Aristoteles: Ethica Nicomachea und Oeconomica.
heute nicht mehr nachweisbar: Aristoteles: Politica.
Cod. 159: Albertus de Saxonia: Kommentar zu Cod. 157.
Cod. 168: Aristoteles: Physica, Lib. 1–5.
Cod. 163: Aristoteles: Physica, Lib. 6–8 und De anima.
Cod. 181: Alanus ab Insulis: Summa de arte praedicatoria.
Cod. 164: Anshelmus Havelburgensis. Anticimenon.
Von diesen sieben Hs. ist eine nicht mehr erhalten, drei befinden sich heute an der ULB Tirol in Innsbruck (Cod. 157, 159 und 164), drei werden in der Stiftsbibl. Neustift (Cod. 163, 168 und 181) aufbewahrt.
1809 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Neustift der ULB Tirol übergeben. Am Spiegel des VD alte Signaturen der ULB Tirol II 2 H 16 (Tinte, radiert), II 2 H 16 (Bleistift) und Nr. 168 (Tinte) sowie Bleistiftnotiz (Vide Grundzettel). Am Rücken gelbes Signaturschild der ULB Tirol 168. Bl. 2r Stempel der ULB Tirol 19. Jh. 1921 aufgrund des Friedensvertrages von St. Germain an den italienischen Staat abgegeben und von diesem 1929 dem Kloster Neustift als Dauerleihgabe überlassen. Bl. 2r Stempel der Soprintendenza Tridentina 20. Jh.
Vorbesitzer: Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Neustift 2021", "GW", "Aristoteles latinus, Codices, Pars prior", "Aristoteles latinus, Codices, Pars posterior", "Thorndike–Kibre"
alle Initien
(Ir-v) leer.
(1r) Schreibervers.
   1
1r Assit ad inceptum sancta Maria meum
(1r-46v) Aristoteles Physica, Translatio nova durch Guillelmus de Moerbeke, Lib. 1–5. Mit umfangreichem Kommentar. (Ed.: Aristoteles Latinus, Vol. 7: Physica, Fasc. 1: Translatio vetus. Druck: u. a. GW 2336. – Aristoteles latinus, Codices, Pars prior 52, Nr. 17 und 126–127, Nr. 17 und Aristoteles latinus, Codices, Pars posterior 1024, Nr. 1496. Thorndike–Kibre Sp. 1296).
(1r–8v) Lib. 1. – (9r–17r) Lib. 2. – (17r–24r) Lib. 3. – (24v–39r) Lib. 4. – (39r–46v) Lib. 5.
   1
1r Quoniam quidem scire et intellegere contingit circa omnes scientias quarum principia sunt aut causae aut elementa
(1r-46v) Kommentar.
(1r) Einleitender Kommentar zum gesamten Werk. - (1r–8v) Zu Lib. 1. - (9r–17r) Zu Lib. 2. - (17r–24r) Zu Lib. 3. - (24v–39r) Zu Lib. 4. - (39r–46v) Zu Lib. 5.
   6
1r Dubitatur utrum scientia naturalis est scientia de omnibus rebus ... — ... et quae quando cum ad formationem.
1r Quoniam quidem. Iste liber intitulatur liber Physicorum Aristotelis filii Nicometi Graecorum sapientissimi ... — ... pateant declaranda. Et sic est finis primi libri Physicorum etc. Deo gratias Amen etc.
9r Eorum quae. Iste est liber secundus Physicorum in quo Aristoteles determinat de principiis doctrinae ... — ... et sic est finis secundi de quo sit benedictus Iesus Mariae filius Amen etc.
17r Quoniam autem natura. Hic incipit tertius liber Physicorum in quo Aristoteles determinat de passionibus ... — ... Et sic est finis Aristotelis tertii libri de quo sit benedictus Iesus Mariae filius in saecula saeculorum Amen Amen etc.
24v Similiter autem. Hic est quartus liber Physicorum in quo Aristoteles determinat de passionibus ... — ... et anima in 10 casibus.
39r Transmutatur autem. In ista parte Aristoteles ponit quintum librum Physicorum in quo Aristoteles determinat de divisione motus ... — ... solvit ut praesens fuit soluta.
(I*r-v) leer.