Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35470 |
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (Kalendar Bl. IIr–VIv) Schriftraum: Spaltenzahl: 2 |
Schreiber: Hölzl, Georg – Schriftart: Bastarda | |
Schrift 2 | (Bl. 1r–195v) Schriftraum: Zeilenzahl: 18-20 |
Schreiber: Hölzl, Georg – Schriftart: Bastarda Auffällig gelängte Initialmajuskeln, Unterlängen und Kürzungsstriche, bisweilen i-Punkte in Kreisform, vgl. Cod. 654 | |
Ausstattung: Illuminiert Rubriziert Deckfarbeninitiale(n) Ranke(n)/Bordüre(n) Figürlicher Buchschmuck Miniatur(en) Goldverwendung Punze(n) | |
Buchmaler: Meister des Siebenhirterbreviers Zuschreibung an den Meister des Siebenhirterbreviers durch Regina Cermann (7/2022). Vgl. zu dessem Werk und weiteren Neuzuschreibungen unter der für den Meister namensgebenden Hs.: Wien, ÖNB, Cod. 2781. |
Einband: Neustift 1569-1581 Renaissance Platte Rolle Golddruck Supralibros |
Werkstatt: Narziß Schuechl |
Einband restauriert |
Im Mittelfeld des VD Plattenstempel mit Darstellung eines Erzengels (Michael?) mit Wappenschild von Propst Augustin Schabl (Propst 1569–1581) mit zwei steigenden geflügelten Löwen. Darüber Inschrift Augustinus praepositus Novæcelle. |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(Ir-v) | Titel samt Inhaltsverzeichnis. Darunter Auflistung aller Kapitel samt Angabe der Blattzahl (auch jene Kapitel genannt, die in Cod. 654 zu finden sind, allerdings ohne Angabe einer Blattzahl. |
(IIra-VIv) | Kalendar, unvollständig (bis 22. Dezember). Besonderheiten, die auf eine Entstehung in der Diözese Brixen hinweisen: Ingenuinus et Albuinus (5. Februar), Translatio s. Albuini (13. Mai), Dedicatio ecclesiae Brixinensis (31. Juli), Cassianus (13. August) Fehlstelle: Nach Bl. VI zwei Blätter herausgerissen (s. bei B), auf erstem Blatt urspr. Forts. und Abschluss des Kalendars, tw. erhalten. |
(1r-12v) | Cursus de proprio angelo. Mit Psalmen, Hymnen, Antiphonen, Lectiones und Responsorien, Cantica, Capitula (Hymnen: AH 50, Nr. 146, Strophen auf die einzelnen Tageszeiten aufgeteilt, Strophe 4 mehrfach). 8 |
3r | Stetit angelus iuxta aram templi habens thuribulum aureum in manu sua |
5v | Deus qui summa providentia humano generi supernorum spirituum praesidia subministras |
6v | Omnipotens et misericors Deus qui hominem ad imaginem tuam formasti et ei angelum corporis et animae custodem |
7v | Omnipotens et misericors Deus qui electos spiritus caelestium gaudiorum |
9r | Deus qui nos miseros peccatores perire non sinis praesta quaesumus ut angelum mihi deputatum |
10r | Perpetuum nobis domine tuae miserationis praesta subsidium |
11r | Omnipotens sempiterne Deus qui angelum tuum antequam nasceretur homo et ego nascerer ad custodiendum |
12v | Deus qui fidelium tuorum deprecationem semper exaudis praesta mihi indigno peccatori |
(13r-25v) | Cursus de aeterna sapientia. Mit Psalmen, Hymnen, Antiphonen, Benedictio, Capitulum, Lectiones, Responsorien, Canticum (enthalten in: H. Porro, Vita e morte della sig. Cornelia Lampugnana … Pavia 1624, 215–240. Hymnen: Mone I, 329 Nr. 258). 11 |
14r | Precibus et meritis sanctissimae suae matris salvat et protegat |
14r | Sapientia aeterna splendor gloriae et substantia patris qui universa de nihilo creasti |
14v | Iesu mi dulcissime felicissima sapientia verbum patris principium et finis alpha et o omnium entium ... — ... sed permaneat morte fortior noster amor in aevum. |
15v | O refugium meum o liberator meus per immensum amorem qui te in patibulo crucis amarissimam mortem pro me subire coegit ... — ... et ad conspectum gloriae tuae pervenire concedas. Tu autem. |
18r | Deus qui per coaeternam sapientiam hominem cum non esset condidisti |
19r | Corda nostra quaesumus domine aeternae sapientiae splendor illustret |
20r | Deus qui per coaeternam sapientiam hominem cum non esset condidisti |
21v | Exaudi nos misericors Deus et mentibus nostris sapientiae tuae lumen ostende |
22v | Infunde quaesumus domine Deus tuae cordibus lumen sapientiae |
23v | Deus qui per coaeternam sapientiam hominem cum non esset condidisti |
25v | Fragilitatem nostram quaesumus domine benignus respice et saporem nobis aeternae sapientiae |
(26r-39r) | Cursus de sancto spiritu. Mit Psalmen, Hymnen, Antiphonen, Capitula, Cantica (Hymnen: falls nicht anders ausgewiesen AH 50, Nr. 144). 11 |
29v | Concede quaesumus omnipotens Deus sanctum nos spiritum vocis promereri |
30r | Omnipotens sempiterne Deus qui dedisti famulis tuis in confessione verae fidei aeternae trinitatis gloriam agnoscere |
30v | Deus qui virginalem aulam beatae Mariae virginis in qua habitares eligere dignatus es |
31r | Omnes sancti tui quaesumus domine nos ubique laetificent et adiuvent ut dum eorum merita recolimus patrocinia sentiamus |
31r | Protege domine populum tuum et apostolorum tuorum Petri et Pauli et omnium aliorum |
33r | Cordibus nostris quaesumus domine spiritum sanctum |
34r | Mentes nostras quaesumus domine spiritus sanctus reparet |
35r | Deus cui omne cor patet et omnis voluntas loquitur et quem nullum latet secretum |
36r | Illo nos igne spiritus sanctus inflammet quem dominus noster Iesus Christus |
38r | Deus qui corda fidelium sancti spiritus illustratione docuisti |
39r | Sancti spiritus corda nostra mundet infusio |
(39v) | ganzseitige Miniatur. |
(40r-54r) | Cursus de misericordia domini. Mit Psalmen, Hymnen, Antiphonen, Benedictio, Cantica, Lectiones, Responsorien, Capitula (Hymnen: Chevalier Nr. 30585. AH 30, Nr. 12). 10 |
41r | Ostende nobis domine misericordiam tuam et salutare tuum da nobis |
42v | Te Deum laudamus te dominum misericordissimum confitemur tuam maximam misericordian semper imploramus |
45v | Deus qui omnipotentiam tuam parcendo maxime et miserando manifestas multiplica super nos misericordiam tuam |
47r | Subveniat nobis domine misericordia tua ut ab imminentibus peccatorum nostrorum periculis |
48r | Pateant aures misericordiae tuae domine precibus supplicantium et ut petentibus desiderata |
49v | Adesto supplicationibus nostris omnipotens Deus et quibus fiduciam sperandae pietatis |
50v | Tua nos domine Deus misericordia ab omni surreptione vetustatis |
52r | Omnipotens sempiterne Deus qui ex abundantia pietatis tuae et merita supplicum excedis |
53v | Ego dixi miserere mei domine. Sana animam meam quia peccavi tibi. Convertere domine |
54r | Protector noster in te sperantium Deus sine quo nihil est validum |
(54v) | ganzseitige Miniatur. |
(55r-70r) | Cursus de corpore Christi. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Antiphonen, Benedictio, Lectiones, Responsorien, Cantica, Capitula. 11 |
56v | Corporis et sanguinis domini nostri Iesu Christi sacramentum sit |
56v | Immensa divinae largitatis beneficia exhibita populo Christiano inaestimabilem ei conferunt dignitatem ... — ... servitute a peccatis omnibus mundaremur. Tu autem. |
57v | Et ut tanti beneficii iugis in nobis maneret memoria corpus suum in cibum ... — ... de accidentibus iudicant sibi notis. Tu autem. |
58v | Nullum etiam sacramentum est isto salubrius quo purgantur peccata ... — ... Deo gratiarum debitae actiones. Tu autem. |
60v | Deus qui nobis sub sacramento mirabili passionis tuae memoriam reliquisti tribue |
62r | Reminiscere miserationum tuarum quaesumus domine et famulos tuos |
63v | Deus qui ecclesiam tuam pretiosi corporis et sanguinis domini nostri Iesu Christi mysterio |
65r | Propitiare nobis quaesumus omnipotens pater per unigeniti tui corpus et sanguinem |
66r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui pro nobis in cruce moriens dulcissimi lateris |
68r | Domine Iesu Christe qui in ultima cena tradidisti discipulis tuis |
70r | Deus cuius unigenitus tuus pro nobis usque ad mortem oboediens |
(70v) | ganzseitige Miniatur. |
(71r-93r) | Cursus de passione domini. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Antiphonen, Lectiones, Responsorien, Cantica, Capitula (Hymnen: AH 50, Nr. 382). 15 |
71r | Gloriosa passio Christi perducat nos ad gaudia paradisi |
77r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui hora matutina stans ligatus |
77v | O virgo virginum sanctissima Dei genitrix Maria propter gravamen et tormentum quo torquebatur |
79r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui hora diei prima permisisti te duci in consilio Iudaeorum |
79v | O virgo virginum praedulcissima mater Maria quando vidisti filium tuum |
81v | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui hora diei tertia fuisti ab Herode illusus |
81v | O virgo virginum beatissima virgo Maria propter angustias et cruciam inaque cor tuum sustinuit |
83v | Domine Iesu Christe qui hora diei sexta ante crucem fuisti denudatus |
84r | O virgo virginum clementissima mater Maria propter doloris gladium qui pertransivit animam tuam |
85v | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui hora diei nona pendens in cruce et clamans voce magna te derelictum dixisti |
86r | O virgo virginum sanctissima regina propter gravamen et tormentum quo torquebatur spiritus tuus iuxta crucem |
89r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui hora vesperarum cenasti cum discipulis tuis turbatus spiritu unum ex eis te traditurum |
89v | O virgo virginum castissima Dei genitrix Maria propter planctum acerbi eiulatus |
92r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui hora completorii sepultus es et a mulieribus planctus es et lamentatus |
92v | O virgo virginum gloriosissima mater Maria propter gemitus et suspiria indicibiliaque lamenta quibus afficiebaris |
(93v) | ganzseitige Miniatur. |
(94r-114v) | Cursus de compassione BMV. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Benedictio, Antiphonen, Lectiones, Responsorien, Cantica (enthalten in: Thesaurus cursuum devotissimorum … collectus ab G. B. Pontano. Prag 1600, 185–219). 14 |
96v | De cruce quando dominus ad cumulum portatur confestim ei genitrix portantes ... — ... rigans lacrimis madefecit. Tu autem. |
101v | Domine Iesu Christe fili virginis et matris Mariae qui hora matutinali pro salute humani generis ex Maria |
101v | Domine Iesu Christe clementissime qui pro nobis peccatoribus mortem subiens temporalem nec materno dolori |
103v | Domine Iesu Christe qui pro nobis peccatoribus in cruce agonizans |
104r | Domine Iesu Christe fili virginis Mariae salus mundi qui hora diei prima Pilato praesidi fuisti praesentatus |
105v | Domine Iesu Christe qui pro nobis peccatoribus in cruce agonizans |
105v | Domine Iesu Christe fili virginis Mariae salus mundi qui hora diei tertia coram Pilato praeside purpura indutus fuisti |
107r | Domine Iesu Christe fili virginis Mariae salus mundi qui hora diei sexta in cruce alta clavis durissimis affixus fuisti |
108v | Domine Iesu Christe fili virginis Mariae salus mundi qui hora diei nona crucifixus manibus et pedibus verberibus et flagellis |
111r | Domine Iesu Christe virginis fili dulcissime qui cum proditore cenasti |
111v | Domine Iesu Christe fili virginis Mariae salus mundi qui hora diei vespertina pressuris innumeris nimis fatigatus |
113v | Salvator clementissime qui inter opprobria quae tulisti piae matris anxietatibus compassus fuisti |
114r | Christe rex clementissime fili Mariae qui inter plurima opprobria sanctissimum spiritum emittendo patri tuo |
114r | Interveniat quaesumus domine Iesu Christe pro nobis apud tuam ineffabilem clementiam nunc et in hora mortis nostrae |
(115v) | ganzseitige Miniatur. |
(116r-130r) | Cursus de sancta trinitate. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Benedictio, Antiphonen, Lectiones, Responsorien, Cantica. 11 |
117r | Te invocamus te adoramus te laudamus beata trinitas miserere nobis |
117v | Adesto Deus unus omnipotens pater et filius et spiritus sanctus te unum in substantia trinum ... — ... domine. |
118r | Deus gratias tibi vera una trinitas: una et trina unitas te sanctam trinitatem |
118v | Credimus te Deum patrem a temetipso non ab alio nec factum nec creatum nec genitum te filium |
121r | Omnipotens sempiterne Deus qui dedisti famulis tuis in confessione verae fidei aeternae trinitatis gloriam agnoscere |
122v | Sancta trinitas unus et omnipotens Deus nos quaesumus a peccatorum nostrorum maculis |
124r | Omnipotens sempiterne Deus qui in unitate permanes et in trinitate semper consistis |
125r | Domine sancte pater omnipotens sempiterne Deus famulos tuos maiestati tuae subiectos per unicum filium tuum |
126r | Concede quaesumus omnipotens Deus ut sicut in nomine patris et filii divini generis intellegimus |
128r | Filium tuum omnipotens pater ante saecula gemitum invocantes exoramus |
130r | Exaudi nos domine sancte pater omnipotens aeterne Deus invocationem omnipotentis filii tui |
(130v) | ganzseitige Miniatur. |
(131r-163r) | Cursus communis de BMV. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Benedictio, Antiphonen, Lectiones, Responsorien, Cantica. 19 |
134r | Precibus et meritis beatissimae Mariae virginis et omnium sanctorum perducat nos dominus ad regna caelorum |
143r | Concede nos famulos tuos quaesumus domine Deus noster perpetua mentis et corporis sanitate gaudere |
143v | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui dixisti nolo mortem peccatoris sed ut magis convertatur et vivat quaeso pone amaram mortem |
146r | Deus qui salutis aeternae beatae Mariae virginitate fecunda humano generi praemia praestitisti |
146v | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui dixisti nolo mortem peccatoris sed ut magis convertatur et vivat quaeso pone amaram mortem |
149r | Deus qui nos concedis omnium sanctorum memoriam agere |
149r | Concede misericors Deus fragilitati nostrae praesidium ut qui sanctae Dei genitricis Mariae |
149v | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui dixisti nolo mortem peccatoris sed ut magis convertatur et vivat quaeso pone amaram mortem |
151v | Famulorum tuorum quaesumus domine delictis ignosce ut qui tibi placere |
152r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui dixisti nolo mortem peccatoris sed ut magis convertatur et vivat quaeso pone amaram mortem |
153Ir | Porrige nobis Deus dexteram tuam et per intercessionem sanctissimi Dei genitricis Mariae auxilium nobis supernae virtutis impende |
153Iv | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui dixisti nolo mortem peccatoris sed ut magis convertatur et vivat quaeso pone amaram mortem |
157v | Supplicationem servorum tuorum Deus miserator exaudi ut qui in commemoratione sanctae Dei genitricis et virginis Mariae congregamur eius intercessionibus |
158r | Domine Iesu Christe fili Dei vivi qui dixisti nolo mortem peccatoris sed ut magis convertatur et vivat quaeso pone amaram mortem |
161r | Quaesumus omnipotens Deus ut beatae et gloriosae semperque virginis Dei genitricis Mariae intercessio gloriosa nos ab omni malo protegat |
161v | Has horas canonicas Maria mater pia tuae laudi refero cordis symphonia |
161v | Ave gloriosa Maria mater Christi virgo pia pone misericordiam et compassionem |
162r | Stabat mater dolorosa iuxta crucem lacrimosa dum pendebat filius |
163r | Interveniat pro nobis domine Iesu Christe nunc et in hora nostrae mortis apud tuam clementiam gloriosa Dei genitrix virgo Maria |
(163v) | ganzseitige Miniatur. |
(165r-183r) | Cursus de septem gaudiis Mariae Virginis. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Benedictio, Antiphonen, Lectio, Responsorium, Cantica (Hymnen: AH 30, Nr. 52). 11 |
166r | Precibus et meritis beatae Marie virginis liberet nos filius eius ab omnibus malis |
166v | Gaude felix mater cum tibi per angelum Dei filius nuntiatur cum pudicus alvus tuus spiritu sancto fecundatur ... — ... angeli laetitiam iusti gratiam et peccatores veniam inveniunt in aeternum. Tu autem. |
168v | Te matrem laudamus te Mariam virginem confitemur ... — ... In te domina speramus ut nos defendas in aeternum. |
172r | Laetifica et adiuva qui sumus omnipotens et misericors Deus dominicae annuntiationis et conceptionis gaudia recolentes |
174r | In mentibus nostris quaesumus domine tuae gratiae lumen infunde ut qui conceptum et natum de virgine Deum verum et hominem confitemur |
176r | Deus qui novo stellae signo novum filium regibus ostendisti praesta quaesumus ut intercedente benedicta et gloriosa semper virgine |
177r | O domine Iesu Christe fili Dei vivi benedicti qui pro nobis peccatoribus agonizans in cruce praedilectam matrem |
178v | Festina quaesumus domine Iesu festina ne tardaveris et auxilium nobis supernae virtutis impende 3 |
180v | Deus qui benedictae et gloriosae semper virginis genitricis filii tui Mariae corpus et animam sancti spiritus illustrationem perfecisti |
182v | Deus qui beatissimam semper virginem Mariam in conceptu et partu virginitate servata triplici gaudio |
182v | Tit.: Sequitur quaedam prosa de omnibus septem gaudiis beatae virginis Mariae. Gaude virgo quae de caelis iuxta vocem Gabrielis concepisti filium. Gaude mater Iesu Christi quia virgo peperisti creatorem omnium |
(183v) | ganzseitige Miniatur. |
(184r-195v) | Cursus de anima Christi. Mit Gebeten, Psalmen, Hymnen, Benedictio, Antiphonen, Lectio, Responsorien, Cantica (Hymnen: AH 30, Nr. 8). 8 |
185r | Exaudi domine preces servi tui ad te clamantis qui in trinitate perfecta vivis et regnas Deus |
185r | Domini Iesu felix anima divinitati personaliter unita humanae infirmitatis defectus habuit mihi tristis fuit |
187r | Caelesti quaesumus domine lumine semper et ubique nos praeveni rationalis |
188v | Illumina quaesumus domine populum tuum et splendore passionum charismatum et gloriae rationalis ac beatissimae animae unigeniti filii tui domini nostri Iesu Christi |
189v | Praesta quaesumus omnipotens Deus ut passionum charismatum et gloriae rationalis ac beatificae animae unigeniti filii tui domini nostri Iesu Christi |
190v | Domine Iesu Christe qui dum hora sexta pro redemptione mundi crucis ascendisses lignum |
192r | Accepta sit quaesumus domine in conspectu tuo nostra devotio ut passionum charismatum et gloriae rationalis ac beatissimae animae |
193v | Domine Deus virtutum qui collapsa restauras et restaurata conservas |