Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=35998 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1092 (241, E 31)
SAMMELHANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TEXTEN
Papier   I, 350, I* Bl.   145×110   Melk, Mitte 15. Jh. (1445)   
Handschrift aus 8 Teilen zusammengesetzt: I  (I); 1  (1-142) Mitte 15. Jh.; 2  (143-200) 1445; 3  (201-225); 4  (226-257); 5  (258-329); 6  (330-349); I*  (I*) Anfang 14. Jh.
 Volldigitalisat



hebraica.at – Hebräisches Fragment in dieser Handschrift: fol. I
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 10)

Mittelalterliche Foliierung: 1-350 (76, 77 und 343 bei Zählung übersprungen). – Fragmente in den Fälzen.

Teil 11-142   Papier   Mitte 15. Jh.
Lagen: 4.VI48 + IV56 + 7.VI142.
76 und 77 bei Zählung übersprungen. – Reklamanten.
Schrift:
(1r-136r) Schriftart: Schlaufenlose Bastarda
Ausstattung: Rubriziert   
Lombarden in Rot. Vereinzelt Buchstabenfüllungen in Gelb.
Teil 2143-200   Papier   1445
Lagen: VI154 + V164 + 3.VI200
Reklamanten. – Zusätzlich eingehängte Zettel: 153a, 154a und 157a.
Schrift:
(143r-200v) Schriftart: Schlaufenlose Bastarda
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Lombarden in Rot und Blau. Buchstabenfüllungen in Gelb.
Teil 3201-225   Papier   
Lagen: VI212 + (VI+1)225
Schrift:
(201r-225v) Schriftart: Bastarda
Ausstattung: Rubriziert   
Lombarden in Rot ud Grün.
Teil 4226-257   Papier   
Lagen: 2.VI249 + IV257
Blattsignaturen.
Schrift:
(226r-254v) Schriftart: Schlaufenlose Bastarda
Teil 5258-329   Papier   
Lagen: 6.VI329
Blattsignaturen.
Schrift:
(258r-329v) Schreiber: Iohannes Frank de Sweinfordia (Schweinfurt) OSB – Schriftart: Bastarda
Schreiber festgestellt durch Schriftvergleich.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Lombarden in Rot und Blau.
Teil 6330-349   Papier   
Lagen: (VI-4)337 + VI350
Vor 330 vier Blätter herausgeschnitten, Textverlust. – 343 bei Zählung übersprungen.
Schrift:
(330r-350v) Schriftart: Bastarda

Hs. enthält 2 Fragmente
II   Pergament   
I*I*   Pergament   Anfang 14. Jh.
Schrift:
Schriftart: Textualis formata (Textura)

Einband: Gotisch     Streicheisenlinien        
Rotes Leder über Holz mit Streicheisenlinien. Eine Schließe. (VD) Signaturen- und Titelschild erhalten: Libellus de melliflua vita [Christi] secundum quatuor ewangelistas Weitere Signatur: 158.


(1r) Melker Besitzvermerk und Signatur des 16. Jh. – (Ir, 1r, 350v) Melker Besitzstempel (Melk Inventar I, Tafel XIV, Abb. 39).
"Melk Inventar I", "Walther, Initia", "RB", "PG", "Funk/Diekamp 1913", "PL", "Hain", "Hohmann", "Bloomfield", "CPL", "PLS", "BHM", "CPPM", "David ab Augusta 1899", "Glorieux IX"
alle Initien
(VDS) Tabula codicis.
(I) Fragmentum hebraicum.
(Ir) Versus (Walther, Initia 13537). Walther, Initia ohne diese Handschrift.
   1
Ir Otia, segnities, somnus, caro, femina, vinum / Prosperitas, ludus, carmina, forma, puer. Haec vitia carnis semper ...
Teil 1
(1r-135r) Liber de melliflua vita Christi secundum quattuor evangelia insertis quibusdam ex postillis magistri Nicolai de Lyra (Evangelienharmonie).
   3
1r Tit.: (Rot) Incipit libellus de melliflua vita Christi secundum quatuor ewangelistas quibusdam insertis ex postillis magistri Nicolai de Lira. De divina Christi generacione capitulum primum.
In principio erat verbum ... (52r) Hoc est opus Dei ut cre-|| [Text bricht ab]
52v-56v Leer.
57r Tit.: (Rot) 1.
Erat quidam languens incurabili infirmitate Lazarus a Bethania ... — ... quae est hic in aenigmate tandem veniamus ad contemplandum faciem praestante ipso domino nostro Iesu Christo qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen.
(1r-135r passim) Nicolaus de Lyra OFM Postilla in IV Evangelia, Exc. (RB 5896-5900). Eingeschoben in Liber vitae Christi.
(135r) Ps. Ignatius AntiochenusEpistolae IV: (3) Ignatius ad BMV (PG 5, 943-944. Ed.: Funk/Diekamp 1913, 321 f. – RB 165,1).
   1
135r Tit.: Epistola sancti Ignacii ad beatam virginem
Christiferae Mariae suus Ignatius. Me neophytum Iohannisque tui discipulum confortare et consolari debueras ... — ... Valeas et neophyti qui mecum sunt ex te et per te et in te confirmentur [!]. Amen.
(135r-v) Ps. Ignatius AntiochenusEpistolae IV: (4) BMV ad Ignatium (PG 5, 945-946. Ed.: Funk/Diekamp 1913, 322. – RB 165,1).
   1
135r Tit.: Epistola beate virginis ad Ignacium
Ignatio dilecto discipulo humilis ancilla Christi. Ita de Iesu quae a Iohanne audisti et didicisti vera sunt ... — ... sed valeat et exultet spiritus in Deo salutari suo [!].
(135v-136r) Miracula quaedam et historiolae.
   1
135v Tit.: [ohne Titel]
Cum sanctus Bernardus quadam legatione a papa functus ad civitatem Spirensem venisset ... — ... quod in scriptis aliorum inveniunt.
(136v-142v) leer.
Teil 2
(143r-197v) Haimo Altissiodorensis OSB (?) Historiae sacrae epitome sive de christianarum rerum memoria (PL 118, 817-874). Gekürzte Fassung.
   1
143r Tit.: (Rot) Incipit prologus Haymonis in librum qui dicitur cristianarum rerum memoriam id est abreviacio hystorie ecclesiastice
Quantum eruditionis quantumque divinarum et humanarum rerum notitiae pie legentibus ecclesiastica historia conferat ... Iesus Christus dominus ac salvator noster sexta mundi aetate in Bethlehem Iudae oppido nascitur ... — ... donec lacrimis ac bonis operibus paenitentia peracta a praefato pontifice reconciliaretur. – (197v, Schlussschrift) Expliciunt excerpta de hystoria Haymonis abreviate ex hystoria ecclesiastica. [Darauf folgt ein Nachtrag von der Hand Schlitpachers] Aliud exemplar sic terminat excerptum opus. Hic Rufinus ecclesiastice historie finem facit ... hic cum eo finem suscepti operis terminemus.
(198r) Descriptio formae Christi. Parallelüberlieferung in Melk: Cod. 1838, Göttweig: Cod. 228, ÖNB Wien: Cod. 509.
   1
198r Tit.: Descripcio Christi.
Legitur in annalibus libris apud Romanos existentibus quod Iesus Christus qui dictus fuit a gentibus propheta ... — ... et ideo bene speciosus prae filiis homini.
(198v) Historiola de Tiberio Caesare a lepra sanato per effigiem Christi a Veronica Romam allatam .
   1
198v Tit.: De Tyberio Cesare
Legitur quod Tiberius Caesar sepra infectus fuit ... — ... humanis putaretur assertionibus indigere.
(198v-199r) Ps. AbgarusEpistolae Abgari et Iesu.
   2
199r Tit.: (198v) Sequitur epistula regis Abagari missa Ihesu domino nostro
Abgarus rex ... Iesu ... salutem. Auditum mihi est de te et de sanitatibus quae facis ... — ... sufficit utrisque
199r Tit.: Rescripcio (!) Christi eidem regi
Beatus es quia credis in me ... — ... exsuperare possit.
(199v-200r) Ps. Pilatus Epistola ad Claudium de Christo (Ed. s. VL ??).
   1
199v Tit.: Epistula Pylati missa Claudiode de Christo domino
Pontius Pilatus Claudio suo salutem. Nuper accidit quod ipse probavi Iudeos ... — ... et aestimes credendum mendaciis eorum. (Schlussschrift) Hoc scriptum Pylati lectum fuit ... hec omnia ita se habere.
(200rv) Historiola de Sybilla et Augusto Caesare, cui virgo quaedam divinum puerum gestans apparuerit.
   1
200r Tit.: [ohne Titel]
Augustus Caesar cum totum mundum in unam redegisset ... — ... ubi nunc est ecclesia sanctae Mariae ara caeli. (Schlussschrift, Datierung) Finitus est iste libellus feria tericia (!) post Letare anno etcetera M·CCCC·XLVo.
Teil 3
(201r-225v) Henricus de Langenstein (de Hassia) Expositio in Pater noster et in Ave Maria (Drucke: Hain 8389-8394. - RB 3203, 3206; Hohmann Nr. 158, 200; Bloomfield 8180). – Parallelüberlieferung u.a. in Melk: Cod. 1589, Klosterneuburg: Cod. 205.
   3
201r Tit.: [ohne Titel]
Reverendo in Christo patri ac domino domino Echardo episcopo Wormatiensi Henricus de Hassia suum ut sequitur dicendum Pater noster. Divina sapientia rebus omnibus ... — ... expositionem legere non spernat vestra dignatio veneranda.
204r Tit.: (Rot) Incipit prologus in tractatum eximii doctoris magister Henricus de Hassia super Pater noster et Ave Maria
Dei filius Iesus Christus imago patris homo factus ut paternum in terra beneplacitum fieret ... (204v) Pater noster. Quia in exordio creaturae ex nihilo ad imaginem suam creavit nos ... — ... et proficiendo in virtutibus et meritis impedimur subveniente ipso amoveamus.
217r Tit.: [vgl. fol. 204r]
Ave Maria. Procul dubio illam sanctae matris ecclesiae generalem consuetudinem... (218r) Ave Maria ... Hanc orationem in quattuor particulas dividendam esse ... — ... et in memoriam exordii humanae redemptionis atque taliter mortalibus exhibitae divinae miserationis. Et sic est finis. (225v Schlussschrift) (Rot) Explicit tractatus super Pater noster et Ave Maria eiusdem ubi supra.
Teil 4
(226r-254v) Ps. AugustinusSuspiria (= Meditationum excerpta) (Exzerpte aus Ps. Augustinus, Meditationes: PL 40, 909 ff. mit Interpolationen. Auch Iohannes Fiscamnensis zugeschrieben, vgl. J. Leclercq, Écrits spirituels de l'école de Jean de Fécamp, in: Ders., Analecta monastica I [Studia Anselmiana 20]. Città del Vaticano 1948, 91-114, hier: 108-114; Glorieux, Pour révaloriser Migne, 28. – CPL 386).
   1
226r Tit.: [ohne Titel]
Summa trinitas virtus una et indiscreta Deus noster omnipotens confiteor ego tibi ultimus servorum et exiguum membrum ecclesiae tuae ... — ... atque in aeterna beatitudine una cum sanctis tuis aeternaliter regnare concedis, quia est tibi cum aeterno patre et Spiritu sancto una divinitas gloria virtus imperium et potestas in saecula saeculorum. Amen. Amen. Amen.
(253v) leer.
(255r-257v) leer.
Teil 5
(258r-275r) Iohannes Homo Dei OSB Liber de vitae ordine et morum institutione (PL 184, 559-586; Ed.: Wilmart 1971, 94-98 [Teiled.]. -- Bloomfield 2431).
   1
258r Tit.: (rot) Tractatus bonus compositus a quodam monacho ordinis sancti Benedicti pro exhortatione iuvenum
Hortatur quidem mentis meae timidam imperitiam quam saepe fraterna caritas ut de vitae et [!] ordine et morum institutione seu instructione breviter loqui debeam ... — ... totisque viribus sibi diripiunt illud. Quod nobis concedat Iesus Christus oboediens. Deo gratias. Amen.
(275v-276r) Verse (Bei Walther nicht nachgewiesen).
   1
275v Tit.: [ohne Titel]
Omne quid est nimium vertitur in vitium...
(276v-289v) Ps. AugustinusSpeculum peccatorum (PL 40, 983-992 = Roth G. 1991, 183-226 [gemeinsam mit einer oberdeutschen u. mittelniederdeutschen Übersetzung]. PLS 2, 1366. -- Vgl. CPL 386; BHM 616; CPPM II 3076).
   1
276v Tit.: [ohne Titel]
Quoniam carissimi in via huius saeculi fugientis sumus et dies nostri sicut umbra praetereunt ... — ... et cum domino nostro Iesu Christo vitam aeternam possideas. Quod nobis concedat qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen
(289v-294v) Ps. Bernardus Claraevallensis OCistFormula honestae vitae (PL 184, 1167-1170. -- Bloomfield 3897).
   1
289v Tit.: (289v) Tractatus sancti Bernhardi abbatis De formula honeste vite
(290r) Petis a me mi frater carissime quod numquam et nusquam a suo provisore audivi aliquem petiisse ... — ... te amare memento. Amen.
(294v-295v) Ps. Bernardus Claraevallensis OCistDe paucitate loquendi (PL 184, 1167-1170. -- Bloomfield 3897).
   1
294v Tit.: Item Bernhardus De paucitate loquendi
Silentium diligas etiam cum tibi licet loqui. Magis elige silere si vis pacem habere ... — ... stude omnia opera tua coram coram (!). Deo facere et ad eum referre. Amen.
(295v-310v) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. I, pars 2 (Ed.: David ab Augusta 1899, 36-57. -- Bloomfield 5676).
   1
295v Tit.: (295v) Sequitur compendium sancti Thome. (296r) Incipit passus de virtute bonorum religiosorum. Capitulum primum: Quod nimis remissum regimen nutriit vicia in subditis et religionem confundit.
Si vis in spiritu proficere et hoc esse propter quod ut hoc fieres ad scholam virtutum id est ad religionem venisti et si vis ne fias eis similis ... — ... Si dignus fueris diligeris sin autem iustum est indignum non diligi nec ullam ei reverentia exhiberi.
(311r-329v) De duobus sociis mirabiliter in vita mirabilius in morte sociatis (historia allegorica) (Parallelüberlieferung: Nürnberg, Stadbibliothek, Cent. V, App. 15, 431v-437v).
   1
311r Tit.: Incipit prologus de duobus sociis mirabiliter in vita et mirabilius in morte sociatis. (Rot) Res multum solaciosa et edificatoria
Sicut semper vinum bibere aut semper aquam contrarium est alternis... Regem fuisse quendam regnum subiectosque pie regentem audivi. Huic frater erat carne, fide tamen et morum probitate germanior ... — ... Salva nos Deus noster et congrega de nationibus ut confiteamur nomini sancto tuo et gloriemur in laude tua ut quandoque illis in requie sociemur, de quibus scriptum est: In saecula saeculorum laudabunt te. Amen. -- (Sentenz) Hoc valet ad veram cordis contritionem et paenitentiam
Teil 6
(330r-345r) Libellus de doctrina virtutum et fuga vitiorum (Bloomfield 4449).
   1
330r Tit.: Libellus de doctrina virtutum et fuga viciorum docens per quatuor
Quattuor sunt quae prudentia nos edocet ... — ... incendii accensio et fluminis irruptio.
(345v-350v) Iohannes Gerson De statu papae et minorum praelatorum (Ed.: Glorieux IX, 25-35, Nr. 424).
   1
345v Tit.: Tractatulus eiusdem domini cancellarii Parisiensis de duplici statu in dei ecclesia scilicet curatorum et privilegiatorum
Postquam omnes observare convenit cum omnibus christianis ... — ... et personam christianae religionis si vult inveniri.Amen.
(I*) Missale-Fragment (?); Anfang 14. Jh.