Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36492 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 34 (rot) / 19 (schwarz)
HIERONYMUS
Olim: G 6    Pergament   109 Bl.   345×245   2. Hälfte 12. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 2)

Lagen: 4.IV32 + (IV-1)39 + 8.IV103 + III109
Häufig Doppelhaken (Diple) als Zitatmarkierung am äußeren Zeilenrand, vereinzelt Wortergänzungen und Notamonogramme von zeitnaher Hand, griechische Ausdrücke im Text unterstrichen (bzw. Strich über dem Wort), Risse im Pergament einstmals vernäht (Fäden entfernt).
Schrift:
Schriftraum: mind. 265 × max. 175    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 27   
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Durchgehend foliiert (15. Jh.), Kustoden (12. Jh.), Blindlinierung; Drei verschiedene Hände: Hand 1a) (1v-39v); Hand 1b) (40r-54v) wie ÖNB, Cod. 67 Hand 4; Hand 2) (55r-109r) wie Cod. 37 Einschub (29v Z 1-35), Cod. 50 (rot), 76ra-127ra, Cod. 90 56v Z 6-62r, Cod. 103 (rot), Bl. 43r-66v sowie Cod. 107 (rot), 120r-125v . Ebendiese Hand hat auch Teil drei der heute in Rom aufbewahrten Handschrift Rom, BAV, Codex Pal. Lat. 571 verfasst.
Ausstattung: Rubriziert   Rankeninitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   
Rote Überschriften, vereinzelt Rubrizierungen, rote dreizeilige Initialmajuskeln zu Beginn eines neuen Buches (zum Teil nicht ausgeführt), Rankeninitialen (Bll. 1r, 1v, 40r, 41v), figürliche Initiale (59v); im Bereich 1r-20v sind Satzanfänge mit schwarzen Majuskeln ausgestattet, deren Buchstabeninnenfeld Rubrizierungen aufweisen. VDS: Vorzeichnung von zwei Musterinitialen (eine nur als Abklatsch erkennbar).

Hs. enthält 1 Fragment
HDS1 Bl.   Pergament   Ende 12. Jh.
Schrift:
Schriftraum: 195 × 130    Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Frühgotische Minuskel – Neumen
Liturgisches Fragment - Antiphonar
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: 15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel        
Dunkelbraunes Leder über Holzdeckeln, Streicheisenlinien, Blindstempel in Form von kleinen Kreisen (nicht bei Fingernagel / Simader) sind teilweise als Kreuze oder Blüten angeordnet, teilweise willkürlich verstreut. Ehemals fünf Metallbeschläge pro Deckel (alle entfernt), Spuren von 2 Schließen (entfernt), Pergamenttitelschild auf dem Vorderdeckel (15. Jh.) mit Titelbeschriftung: Ieronimus super Danielem. [Ergänzung von anderer Hand] et Micheam libri duo et in Osee prophetam libri 3 et in Abdiam prophetam liber unus. Olim-Signatur mit Tinte auf dem Vorderdeckel unterhalb des Titelschildes und auf dem Buchrücken, ebd. zwei alte, halbabgelöste Papierschilder mit olim-Signatur, zwei Papierschilder mit roter Signatur (19. Jh.).


Besitzeintrag des Klosters Göttweig auf dem Vorderdeckelspiegel: Iste liber pertinet ad sanctam Mariam Gotuwich (12. Jh.). Das Zeichen X auf den Blättern 1r, 45r, 109r läßt vermuten, dass die Handschrift im 15. Jahrhundert neu gebunden wurde. Im Barockkatalog ist sie unter der Signatur G 6 verzeichnet.
Astrid Breith, Mai 2016
"PL", "CC", "CPL", "BHM", "RB"
alle Initien
(VDS) Inhaltsangabe. 12. Jh. Kopfständig geschrieben.
   1
VDS Hieronimus super prophetas Danielem Micheam Osee Abdiam
(VDS) Besitzeintrag (12. Jh.). Kopfständig geschrieben.
(1r-20r) Hieronymus Commentarii in Danielem cap. I-XII (PL 25, 491-579D; CC 75 A. – CPL 588; BHM 215; RB 3358). Textbeginn in der vorliegenden Handschrift in PL noch Teil des Prologs, Text beginnt dort mit 'Anno tertio'.
   2
1r Tit.: Incipit prologus sancti Hieronimi presbyteri super Danihelem prophetam.
Contra prophetam Danielem duodecimum librum scribit Porphyrius nolens eum ab ipso cuius inscriptus est nomine esse compositum ... — ... iuxta Septuaginta interpretes in titulo eiusdem Belis fabulae ponitur.
1v Tit.: In nomine domini Ihesu Christi incipit expositio sancti Hieronimi presbyteri super Danihelem prophetam. Prout potuit breviter explanavit ut eo facilius secreta illius legentibus panderentur quo commatico sermone dictata viderentur. Hoc opus domino adiuvante ita exorsus est
Homo quidam erat sacerdos nomine Daniel filius Abda conviva regis Babylonis ... et aliarum gentium litteris contineri. Anno tertio regni Ioachim regis Iudae venit Nabuchodonosor rex Babylonis Ierusalem et obsedit eam ... — ... ex parte disertissimus vir martyr Methodius quae qui scire voluerit in ipsorum libris poterit invenire. – Explicit expositio Danihelis. Amen.
(20r-39v) Hieronymus Commentarii in Prophetas minores: In Michaeam (hier PL 25, 1151-1154, 1189-1190, 1185-1230. – CPL 589; RB 3365). Textabfolge: Prolog zu lib. I, Prolog zu lib. II, Textbeginn mit Kommentar zu Mich 4,1.
   2
20r Tit.: Incipit sequens de expositione Michee prophete de libro primo et secundo in integrum
Michaeas in quem nunc commentarios dictare cupio in ordine duodecim prophetarum secundum Septuaginta interpretes tertius est ... – ... a parentibus imponuntur. (Prologus libri II) Nam quod dicunt homines invidi Origenis me volumina compilare ... — ... contundere prophetali. Explicit prologus
20r Tit.: Incipit expositio
Non ab initio primi libri expositionem scripsimus sed ab eo loco ubi de ecclesia vel proprie de persona domini salvatoris propheta locutus est. De libro primo (zu Mich 4,1 = PL 1185:) Et erit in novissimo dierum mons domus domini ... — ... ne amplius de luto et paleis Aegyptias exstruat civitates. Explicit in Micheam prophetam explanatio libri secundi.
(40r-100r) Hieronymus Commentarii in Prophetas minores: In Hoseam (PL 25, 819-946. – CPL 589; RB 3359).
   2
40r Tit.: Incipit prologus Hieronimi presbiteri in Osee prophetam
Si in explanationibus omnium prophetarum sancti Spiritus indigemus adventu, ut cuius instinctu scripti sunt, illius revelatione pandantur ... — ... et quae scripta sunt disseramus. Explicit prologus.
41v Tit.: Incipit liber primus in Osee prophetam
Verbum Domini quod factus est ad Osee filium Beeri. Septuaginta similiter: Verbum domini quod in principio erat apud Deum patrem ... — ... Ecce iste positus est in ruinam et resurrectionem multorum in Israel.
(100r-109r) Hieronymus Commentarii in Prophetas minores: In Abdiam (PL 25, 1097-1118. – CPL 589; RB 3362).
   2
100r Tit.: Incipit prologus Hieronimi presbyteri in Abdiam prophetam
Cum essem parvulus ut parvulus loquebar (1 Cor 13,11), ut parvulus sapiebam, ut parvulus cogitabam. Post quam factus sum vir ... — ... et saeculi recursos gurgites transfretare. Explicit prologus.
100v Tit.: Incipit liber in Abdiam prophetam
Visio Abdiae. Hunc aiunt esse Hebraei, qui sub rege Samariae Achab et impiissima Iezabel pavit centum prophetas in specubus ... — ... qui veriora et meliora dixerit in illius sententiam transgredere.
(109v) Leer.
(HDS) Antiphonarfragment, neumiert. Darin: Antiphon und Responsorium zum Fest des Hl. Laurentius.
   4
HDS Noli me derelinquere pater sancte quia thesauros tuos jam expendi ... (cao 3892)
HDS Beatus Laurentius clamavit et dixit: deum meum ... (cao 6213)
HDS Beatus Laurentius orabat dicens gratias tibi ago, domine, quia ianuas tuas ingredi merui ...
HDS Beatus Laurentius orabat dicens ... (cao 1643)