Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36523 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 52 (rot) / 49 (schwarz)
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: LEGENDAE SANCTORUM
Olim: F 10    Pergament   280 Bl.   310×215   12. bis 13. Jh.
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-240) 1. Hälfte 12. Jh.; 2  (241-280) 13. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 10)

Die Handschrift enthält ein modernes Vorsatzblatt und zwei moderne Nachsatzblätter. Vor den Buchblock eingehängt ist ein Doppelblatt mit einem handschriftlichen Index der Legenden, gezeichnet von Frater Leopoldus. Sehr wahrscheinlich Pater Leopold Tamschek (1796-1858), Bibliothekar in Göttweig von 1825-1849 (Lashofer 1983, 292, Nr. 1296).

Teil 11-240   Pergament   1. Hälfte 12. Jh.
Lagen: IV8 + (IV+1)17 + 10.IV97 + III103 + 10.IV183 + (IV+1)192 + 6.IV240
Foliierung beginnt mit 1, Text beginnt jedoch mitten in einer Legende, es fehlt am Anfang wohl mindestens eine Lage (?). Durchgehend foliiert (20. Jh.), zeitgleiche und neuere Kustoden, teilweise durch Beschnitt weggefallen. Der ganze Band wurde in neuerer Zeit restauriert.
Schrift:
Schriftraum: 230 × 160    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 32   
Schriftart: Karolingische Minuskel
Mehrere Hände: H1 mit Duktusschwankungen: 1r-184r Z3, 184v-196r Z16, 196r Z22-39, 196v Z16-240r; H2: 184r Z4 - Z39; H3: 196r Z 23-34; 196v Z1-15.
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Überschriften, rote 3-4zeilige Initialmajuskeln, z.T. an den linken Rand ausgerückt
Teil 2241-280   Pergament   13. Jh.
Lagen: 4.V280
Separate Foliierung von 1 bis 40.
Schrift:
Schriftraum: 240 × 165    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 36   
Schriftart: Textualis
Eine Hand.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Rubrizierungen und rote Überschriften; 241r: 13zeilige Fleuronnéeinitiale in Rot und Blau; 248v: 7zeilige Silhouetteninitale in Rot und Blau; vereinzelt Marginalien, erstes Blatt von Lage I abgenutzt.

Einband: Blindstempel   Platte   Rolle   Supralibros        
Hellbrauner Ledereinband aus der Sammlung des Abtes Bessel (18. Jh.), Streicheisenlinien, Einzel- und Rollenstempel, Stempelplatte des Abtes Bessel mit Abtswappen (vergoldet), 2 Schließen; Rücken: Titelschild aus geprägtem Leder Vitae & Passiones Variorum Sanctorum & Martyrum. Manuscript., darunter barockes Signaturschild F 10 / Saec. XI, darunter Signaturbeschriftung auf dem Rückenleder. Im unteren Abschnitt des Buchrücken das Signaturschild von Vinzenz Werl (19. Jh.).


Vorderdeckelspiegel: Kaufvermerk von Abt Gottfried Bessel aus dem Jahr 1726, die Handschrift stammt nicht aus Göttweig. Im Barockkatalog von 1738 ist sie auf Blatt 141r angeführt.
Astrid Breith, Juli 2017
"Lashofer 1983", "BHL", "PL", "CPL"
alle Initien
Teil 1
(1r-240v) Legendae sanctorum.
(1r) Gregorius Turonensis Liber de miraculis sancti Andreae apostoli (BHL 428). Nur Schlussteil erhalten (17 Zeilen), endet mit Miraculum 34.
   1
1r Expl.   ... Stratocleus vero credidit in domino et confortatus est in fide et non discedebat ab apostolo.
(1r-3r) Andreas apostolus (BHL 428).
(3v-10r) Thomas apostolus (BHL 8140).
(10v-15v) Iohannes apostolus et evangelista (BHL 4316).
(15v-17r) Iacobus Minor apostolus (BHL 4089).
(17r-v) Philippus apostolus (BHL 6814).
(18r-20v) Lucas evangelista (Vgl. BHL 4974).
(20v-22v) Marcus evangelista (BHL 5272).
(22v-24r) Barnabas apostolus (BHL 985).
(24r-25v) Barnabas apostolus (BHL 983).
(26r-27v) Augustinus De miraculis sancti Stephani protomartyris facta in Africa = De civitate dei, lib. 22, cap. 8 (BHL 7866).
(27v-35v) Arbeo Frisingensis Vita Emmerammi episcopi (BHL 2538).
(35v-37r) Perpetua et Felicitas et socii martyres in Africa (BHL 6636).
(37r-40v) Alexander papa, Eventius, Theodolus, Hermes et Qurinus martyres (BHL 266).
(40v-42v) Firmus et Rusticus martyres Veronae (BHL 3020).
(42v-44v) Laurentius diaconus et martyr Romae (Vgl. BHL 4758n).
(44v-48r) Hermagoras episcopus et Fortunatus diaconus Aquilegienses martyres (BHL 3838).
(48r-50r) Hilarius episcopus et socii (BHL 3881).
(50r-51r) Felix et Fortunatus martyres (BHL 2860).
(51r-52v) Cantius, Cantianus et Cantianilla martyres (Vgl. BHL 1545-1546).
(52v-55v) Vitus, Modestus et Crescentia martyres (BHL 8713).
(55v-59v) Pantaleon martyr Nicomediae (BHL 6437).
(59v-63r) Marinus puer martyr Romae (BHL 5538).
(63r-v) Anastasius Bibliothecarius Petrus Balsamus martyr in Palaestina (BHL 6702).
(63v-65r) Theogenes martyr in Hellesponto (BHL 8107).
(65r-66r) Felix presbyter Romanus (BHL 2885).
(66r-69r) Marcellus papa et socii martyres (BHL 5235).
(69r-70v) Fuscianus, Victoricus et Gentianus martyres (BHL 3226).
(70v-78v) Tyrsus, Leucius et Calinicus et socii (BHL 8280).
(78v-79v) Fructuosus episcopus Tarraconensis, Augurius et Eulogius diaconi et martyres (BHL 3200).
(79v-82v) Vincentius diaconus (Vgl. BHL 8628-8634).
(82v-85v) Potitus martyr (BHL 6908).
(85v-86v) Ascla martyr (BHL 722).
(86v-89v) Babylas episcopus Antiochenus (BHL 891).
(89v-91r) Nestor episcopus et martyr (BHL 6068).
(91r-93r) Phocas episcopus et martyr Sinope (BHL 6838).
(93r-96v) Philemon, Apollonius et socii martyres (BHL 6803).
(96v-97v) Pancratius martyr Romae (BHL 6422).
(97v-98v) Pontianus martyr Spoleti (BHL 6891).
(98v-99v) Felix episcopus Tubzacensis (BHL 2894).
(99v-100v) Felix et Audactus martyres Romae (BHL 2880).
(100v-115v) Ps. Ambrosius MediolanensisPassio Sebastiani martyris (BHL 7543; PL 17, 1021C-1023A). 107v: liber secundus.
(115v-118r) Polychronius episcopus Babylonis (BHL 6884).
(118r-119r) Patroclus (BHL 6520).
(119r-124r) Anastasius Persa (BHL 410).
(124r-129v) Blasius episcopus Sebastenus (BHL 1377).
(129v-130v) Valentinus episcopus Interamnensis, martyr Romae (BHL 8460).
(130v-131v) Faustinus et Iovita (BHL 2836 - Kurzfassung).
(131v-133v) Theodoritus presbyter et martyr Antiochiae (BHL 8074).
(133v-135r) Quiriacus episcopus et martyr Hierosolymis (BHL 7022).
(135r-137r) Ps. Maximianus notariusVictor Maurus (BHL 8580).
(137r-139r) Anthimus presbyter et socii (BHL 561).
(139r-140v) Nereus et Achilleus (BHL 6063- Expl. wie 6066).
(140v-142r) Victor et Corona martyres (BHL 8561).
(142r-145r) Eustachius, Theopiste uxor et fili martyres (BHL 2761b).
(145r-147v) Christophorus martyr in Lycia (BHL 1766).
(147v-148r) Florianus martyr Laureaci in Norico (Quadraginta martyres) (BHL 3054).
(148r-150r) Agapetus martyr (BHL 125).
(150r-v) Symphorianus martyr (Vgl. BHL 7968).
(150v-151v) Timotheus et Apollonaris martyres (BHL 8300).
(151v-153r) Claudius et socii (Quattuor coronati) (BHL 1837).
(153r-154v) Theodorus tiro martyr Amaseae in Ponto (BHL 8077).
(154v-155v) Chrysogonus et Anastasia (BHL 1796).
(156r-157v) Gregorius martyr Spoleti (BHL 3677).
(157v-160r) Martyres quadraginta.
(160r-162r) Sabinus episcopus Spoleti et socii (BHL 7451).
(162r-164r) Sabinianus martyr Trecis (BHL 7438).
(164r-167v) Apollinaris episcopus Ravennas (BHL 623).
(167v-170v) Lucia et Geminianus martyres Romae (BHL 4985).
(170v-172v) Marcellinus, Petrus et socii (BHL 5230).
(172v-174r) Primus et Felicianus martyres Romae (BHL 6922).
(174r-175v) Nabor et Felix martyres Mediolani (BHL 6028).
(175v-177r) Gallicanus martyr et socii (Vgl. BHL 3236).
(177r-177v) Symphorosa et septem filii (BHL 7971).
(177v-179r) Processus et Martinianus martyres Romae (BHL 6947).
(179r-185r) Procopius martyr (In BHL nicht nachgewiesen).
   1
179r Tit.: Passio sancti Procopii martyris
Sancte recordationis magno ei clarissimo imperatore Constantino, sub quo fides catholica pullularat viam universae carnis ... — ... quam ipse beatus impetravit gracia sanitatum operatur per eum cui est cum patre et spiritu sancto par potestas honor laus nunc per omnia saecula. Amen.
(185r-188v) Kilianus episcopus et martyr (BHL 4661).
(189r-190r) Felicitas et septem filii (BHL 2853).
(190r-194r) Stephanus I. papa et martyr (BHL 7845).
(194r-195r) Sixtus II. papa et martyr (BHL 7801).
(195r-197r) Hippolytus romanus presbyter (BHL 3962).
(197r-v) Eusebius presbyter romanus (BHL 2740).
(197v-198r) Victorinus episcopus et martyr (BHL 7663d).
(198r-203r) Hadrianus martyr et socii (BHL 3745).
(203r-204r) Cornelius papa et martyr (BHL 1958).
(204r-205r) Cyprianus episcopus Carthaginiensis martyr (BHL 2038).
(205r-207r) Caesarius et Iulianus martyres (BHL 1511).
(207r-211r) Martyres 1484 in Palaestina (BHL 5673).
(211r-v) Felix II. papa (BHL 2857).
(211v-214v) Mauritius et socii Agaunenses (BHL 5743).
(214v-217v) Cosmas et Damianus cum socii (BHL 1968).
(217v-219v) Vigilius episcopus Tridentinus et martyr (Vgl. BHL 8602-8603).
(219v-220v) Gervasius et Protasius martyres (Ps. Ambrosius epist. LIII, al. II; BHL 3514; PL 17, 743B-747).
(220v-223v) Mennas Aegyptius martyr in Phrygia (Vgl. BHL 5921-5923). 221v: Miracula eiusdem.
(223v-229r) Georgius Cappadox martyr (BHL 3394f).
(229r-230v) Longinus miles martyr in Cappadocia (BHL 4965c).
(230v-232r) Gallicanus, Iohannes et Paulus martyres (BHL 3239).
(232r-234r) Nazarius et Celsus (BHL 6039).
(234r-240v) Lambertus episcopus Traiectensis (BHL 4683 [ohne Prolog]).
Teil 2
(241v-248v) Vita Mariae Aegyptiacae (BHL 5417).
   1
241v Tit.: Vita Marie egiptiace
Fuit vir quidam senex in Palaestinorum monasterio vita et moribus verbo decoratus nomine Zosimas ... — ... Habitabat autem Zosimas in eodem monasterio venerabilem dicens vitam per centum annorum spacia glorificans et collaudans Deum qui se toto cordis desiderio quaerentibus misericordiae ianuam aperire dignatur et eorum replere desiderium cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.
(248v-252v) Vita sancti Benedicti (BHL 1117).
   1
248v Tit.: In translatione sancti Benedicti abbatis
Cum diu gens Langobardorum infidelitatis suae tenebris carere noluisset et iugum diu ferre decretans ... — ... Praestante omnipotentia divinitatis domini nosrti Iesu Christi cuius regnum et imperium cum patre et Spiritu sancto in trinitate et unitate aequaliter viget semper ac permanet in saecula saeculorum. Amen.
(252v-257v) Theodoricus Floriacensis Illatio beati Benedicti (BHL 1122).
   2
252v Tit.: Incipit prologus de illatione sancti Benedicti
Cum caelestium sacramentorum limpidissimus speculator propheta David ... — ... sed etiam paganorum rabidissima invasione temerari.
253r Tit.: De illatione sancti Benedicti abbatis de Monte Cassino in castrum Floriacense
Temporibus Karlomanni serenissimi regis Francorum ... — ... ab omni incomoditate liberati ad propria sunt regressi laudantes et benedicentes dominum. Qui vivit et regnat in saecula saeculorum.Amen.
(257v-263v) Passio sanctae Margaretae virgo martyr Antiochiae (BHL 5305).
   2
257v Tit.: Incipit prologus in vitam et passionem beatissime Margarete virginis et martiris
Post passionem et resurrectionem domini nostri Iesu Christi et gloriosam ascensionem eius in caelum ... — ... ut accipiatis salutem et talem coronam ut mereamini habere requiem sempiternam cum beata Thecla et et sancta Susanna.
257v Tit.: Incipit passio
Beatissima autem Margareta erat Theodosii filia qui erat gentilium patriarcha et idola adorabat ... — ... Cui est cum aeterno patre et Spiritu sancto honor laus et potestas et gloria per infinita saecula saeculorum. Amen. Explicit passio beatissime virginis ac marthiris Margarete.
(263v-271v) Vita sancti Augustini (BHL 788e, mit Abweichungen).
   2
263v Tit.: Incipit vita beati Augustini confessoris.
264r Administrante rem publicam Theodosio gloriosissimo ac victoriosissimo imperatore patre Archadii atque Honorii imperatorum ... beatus Augustinus fuit in Thagastensi oppido africanae provinciae patre Patricio et matre Monica qui fuerunt de numero curialium satis florentes ... — ... ubertim eo flente ac omni modis renitente.
(271v-280v) Possidius Vita Augustini, cap. V-XXX (PL 32, 37-62. – CPL 358). Unabgesetzt.
   1
271v Factus itaque presbyter monasterium intra ecclesiam mox instituit ... — ... aliis utique necessitate similem non habentibus a quibus illic ministerium absit ut deferretur ecclesiae sicut fugit.