![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36540 |
Lagen: (1+VI)13 + 4.VI61 + IV69 + 3.VI105 + (I+1)108 + VI120 + III126 + 7.VI210 + V220 + (I+1)223 + 4.VI271 + II275. | |
Durchgehende moderne Bleistiftfoliierung ab dem ersten Pergamentblatt. Erstes und letztes Doppelbl. aus Papier, das erste und letzte Blatt als Spiegel VD bzw. HD (nicht in der Lagenformel berücksichtigt). Reklamanten leicht beschnitten. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 225 × 152 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 41 | |
Schriftart: Textualis Bleistiftlinierung. Eine Haupthand im Wechsel mit fünf weiteren Händen: 1) Bl. 2ra-68ra; 109ra-192vb Z 32; 228rb Z 18 - 259vb; 260rb Z 11 - 275ra (Unterbrechungen der Bereiche durch freie Blätter nicht eigens erwähnt; vgl. hierzu die inhaltliche Beschreibung); 2) Bl. 70ra-106ra; 3) Bl. 192vb Z 32 - 197va; 4) Bl. 199ra-222va; 5) Bl. 224ra-228rb Z 17; 6) Bl. 260ra-b Z 10. - Bl. 106rb–108vb sowie Korrekturen und Marginalien zum vierten Buch von De doctrina christiana von einer Hand des 3. Viertels 15. Jh. (gleiche Hand auch in Cod. 65 [rot] und in zahlreichen Handschriften des Wiener Schottenstifts). - Inhaltsverzeichnis Bl. 1r in deutscher Textura, 15. Jh. mit Rubrizierung. | |
Ausstattung: Illuminiert Rubriziert Fleuronnéeinitiale(n) Deckfarbeninitiale(n) Goldverwendung | |
Je zwei Deckfarbeninitialen mit Blattgold Bl. 1ra und 70ra. Jeweils zu Text- oder Abschnittbeginn Initialen alternierend in Blau und Rot mit Fleuronnée in der Gegenfarbe und ornamental gespaltene Initialen mit zweifarbigem Fleuronnée und Randleisten. Seitentitel mit abwechselnd roten und blauen Lombarden. |
Einband: 3. Jahrzehnt 18. Jh. Barock Blindstempel |
Einband des Abtes Gottfried Bessel. |
(1r) | Inhaltsverzeichnis. 15. Jh. |
(1v) | leer. |
(2ra-68ra) | Confessionum libri XIII (Ed.: CC 27; CSEL 33. - CPL 251). Hs. bei Wilmart 1929 und Skutella 1930 nicht erwähnt. 2 ![]() | :
2ra | Confessionum mearum libri XIII et de malis et de bonis meis deum laudant iustum et bonum atque in eum excitant humanum intellectum et affectum ... — ... hoc opus sic incipit: ‘Magnus es, domine, et laudabilis valde’. |
2ra | Magnus es, domine, et laudabilis valde et magna virtus tua et sapientiae tuae non est numerus ... — ... in te quaeratur, ad te pulsetur, sic, sic accipietur, sic invenietur, sic aperietur. Amen. – (Schlussschrift, Schreibervers) >Explicit liber confessionum Aurelii Augustini. Deo gratias. Finis adest mete, liber explicit, ergo valete.< |
(68rb-69vb) | leer. |
(70ra-103rb) | De doctrina christiana (Ed.: CC 32, 1-167; CSEL 80. - CPL 263). 2 ![]() | :
70ra | Tit.: >Retractacio sancti Augustini in IIII libris de doctrina christiana< Libros de doctrina christiana cum imperfectos compertissem, perficere malui ... — ... sive de philosophia scripsit. Hoc opus sic incipit: ‘Sunt praecepta quaedam’. – >Explicit retractacio.< |
70ra | Tit.: Incipit proemium sancti Augustini episcopi in IIII libris De doctrina christiana. Sunt praecepta quaedam tractandarum scripturarum, quae studiosis earum video non incommode posse tradi ... — ... non solum sibi, sed et aliis etiam laborare studet quantulacumque potui facultate disserui. – (Schlussschrift) >Explicit liber quartus de doctrina christiana beati Augustini Aurelii yponensis episcopi.< |
(103rb-106ra) | De disciplina christiana (Ed.: CC 46, 207-224. - CPL 310). 1 ![]() | :
103rb | Tit.: (Nachgetragen über Rasur, 15. Jh.) Incipit liber V beati Augustini episcopi de disciplina christiana Locutus est ad nos sermo divinus et providus est ad exhortationem nostram dicente scriptura 'Accipite disciplinam in domo disciplinae' ... — ... recole evangelium, quod audisti‚ ego et pater unum sumus’ conversi sunt ad dominum. Amen. – >Explicit liber beati Augustini De doctrina christiana et De disciplina christiana.< |
(106rb-107vb) | Register zum vierten Buch De doctrina christiana. Im 3. Viertel 15. Jh. hinzugefügt. |
(107vb-108vb) | 'Recommendatio' zum vierten Buch De doctrina christiana (Druck GW 2871). Auch in Freiburg/Br., UB, Hs. 667, 1r (Digitalisat | Katalog) und Hs. 668, 1r (Digitalisat | Katalog) (beide Handschriften um 1470). Im 3. Viertel 15. Jh. hinzugefügt (siehe oben unter Schrift). 1 ![]() |
107vb | Tit.: Canon pro recommendacione huius famosi operis sive libelli precedentis sancti Augustini de arte predicandi. Cum sit res non solum nimis praesumptuosa, verum etiam plurimum periculosa ante velle docere quam discere ... — ... ad vota cum placuerit, cito poterit reperiri. |
(109ra-126rb) | Enchiridion ad Laurentium de fide, spe et caritate (Ed.: CC 46, 49-114. - CPL 295; CPPM II 3061). 2 ![]() | :
109ra | Tit.: >Incipiunt capitula libri Augustini, quem enchiridion appellavit ad Laurentium conscriptus< Scripsi etiam librum de fide, spe et caritate, cum a me, ad quem scriptum est, postulasset ... — ... quam sapientiam esse hominis utique veram divina sciptura diffinit. – >Explicit prologus.< |
109ra | Tit.: In nomine dei summi incipit liber enchiridion.< Dici non potest, dilectissime fili Laurenti, quam tua eruditione delecter quamque te cupiam esse sapientem ... — ... ad te sicut valui utinam tam commodum quam prolixum de fide et spe et caritate conscripsi. – (Schlussschrift) Explicit liber Enchiridion sancti Augustini episcopi ad Laurencium de fide spe et caritate. |
(126v) | leer. |
(127ra-133va) | De natura boni (Ed.: CSEL 25/2, 855-889. - CPL 323). 2 ![]() | :
127ra | Tit.: >De natura boni ex libro retractacionum sancti Augustini.< Liber de natura boni adversum Manichaeos est, ubi ostenditur naturam incommutabilem Deum esse ... — ... quas naturas finxit error ipsorum. Hic liber sic incipit. |
127ra | Tit.: Incipit liber sancti Augustini de natura boni. Summum bonum, quo superius non est, Deus est, ac per hoc incommutabile bonum est, ideo vere aeternum ... — ... et omnibus carnalis vitae illecebris caelestem vitam aeternamque praeponant. Amen. – >Explicit liber Augustini de natura boni.< |
(133va-134rb) | De octo quaestionibus ex veteri testamento (CC 33, 469-472. - CPL 277). 1 ![]() | :
133va | Generalem iustitiam non violat quis, nisi libidine transgressus fuerit placitum societatis humanae ... — ... non ad hoc agni in lacte, sed iam arietes in grege. Amen. |
(134va-144vb) | De fide ad Petrum (CC 91A, 709-760. - CPPM II 152; CPL 826). 1 ![]() | :
134va | Tit.: >Incipit liber beati Augustini de fide ad Petrum.< Epistolam, fili Petre, tuae caritatis accepi, in qua te significasti velle Hierosolymam pergere ... — ... et si quid aliter sapit, hoc quoque illi revelabit Deus. – (Schlussschrift) >Explicit liber sancti Augustini de fide ad Petrum<. |
(144vb-148rb) | Liber sive diffinitio ecclesiasticorum dogmatum, versio brevis (Ed.: PL 42, 1213-1222. - CPPM II 174; CPL 958). 1 ![]() | :
145rb | Tit.:>Incipit ecclesiasticum dogma beati Augustini.< Credimus unum Deum esse patrem et filium et Spiritum sanctum, patrem eo quod habeat filium, filium eo quod habeat patrem ... — ... libere confitemur imaginem in aeternitate, similitudinem in moribus inveniri. – Explicit, deo gratias. |
(148v-150v) | leer. |
(151ra-182vb) | De diversis quaestionibus (Ed: CC 44A, 11-249. - CPL 289). Die Liste CC 44A, L-LVIII ohne die vorliegende Handschrift. 2 ![]() | :
151ra | Tit.: >Incipit retractacio sancti Augustini episcopi in libro De diversis questionibus LXXXIIIIor.< Est etiam inter illa, quae scripsimus, quoddam prolixum opus, quod tamen imus liber deputatur ... — ... unde mihi tamquam scriptum sit occurrerit, nescio. – >Explicit retractacio. Incipiunt capitula.< |
152vb | Tit.: >Incipit liber Aurelii Augustini De diversis questionibus LXXXIIII, utrum anima a se ipsa sit.< Omne verum a veritate verum est et omnis anima eo anima est, quo vera anima est. Omnis igitur anima ... — ... ut neuter alterum dimitteret, si fideles ambo essent. – (Schlussschrift) >Explicit liber beati Augustini episcopi De diversis questionibus octoginta quatuor.< |
(182vb-190ra) | Sermo 10 adversus quinque haereses (CPL 410; CPPM I 1204). Titel, Incipit und Autorenzuschreibung wie in Olmütz, Wissenschaftliche Staatsbibliothek, M I 162 (2. Hälfte 15. Jh.), 218r–230v und M II 35 (Anfang 14. Jh.), 178r–185r. 1 ![]() | :
182vb | Tit.: >Incipit certamen beati Augustini episcopi adversus quinque hereses.< De necessitate, sed quod est vehementius, caritate ad compellendum non debet esse molestus ... — ... a facie inimici, qui in se credentes custodit in saecula saeculorum. Amen. – (Schlussschrift) >Explicit certamen sancti Augustini contra quinque hereses.< |
(190rb-197va) | De sacramentis legis naturalis et scriptae dialogus (Ed.: PL 176, 17-42. - RB 3790; Goy 75–81). Die eckigen Klammern markieren radierte Stellen. 1 ![]() | :
190rb | Tit.: [ohne Titel] Quid fuit, priusquam mundus fieret. M: Solus Deus. [...] Quam diu prius fuit? ...] Ab aeterno ... — ... M: Hoc dei [!] relinquendum mihi videtur. |
(197vb-198vb) | leer. |
(199ra-222va) | Retractationes (Ed.: CC 57; CSEL 36. - CPL 250). 1 ![]() | :
199ra | Tit.: >Incipit prefacio retractacionum beati Augustini episcopi.< Iam diu istud facere cogito atque dispono, quod nunc adiuvante domino aggrediar, quia differendum esse non arbitror ... — ... sermones ad populum alios dictatos alios a me dictos retractare coepissem. |
(222vb-223v) | leer. |
(224ra-225ra) | De unitate et uno (PL 63, 1075-1078; Ed.: Correns 1891, 3-11. - Thorndike-Kibre 1601.6). 1 ![]() | :
224ra | Tit.: >Liber Boecii de unitate et uno.< Unitas est id [getilgt: vel qua], quod res una dicitur, sive [getilgt: enim] sit simplex sive composita sive [getilgt: puritas] spiritalis sive corporea unitate ... — ... unitas igitur est, quam unaquaeque res una est et est id quod est. |
(225ra-226vb) | Quomodo trinitas unus deus ac non tres dii (CPL 890). 1 ![]() | :
225ra | Tit.: >Incipit liber Boecii de trinitate contra Nestorium et Euthichem <. Investigatam diutissime quaestionem, quantum nostrae mentis igniculum lex divina dignata est ... — ... quod si ultra se humanitas ascendere nequiverit, quantum imbecillitas subtrahit, vota supplebunt. – >Explicit.< |
(226vb-227rb) | Utrum pater et filius et spiritus sanctus de divinitate substantialiter praedicentur (CPL 891). 1 ![]() | :
226vb | Tit.:>Incipit liber eiusdem ad sanctum Iohannem diaconum ecclesie Romane, utrum pater et filius et Spiritus sanctus de divinitate sibi aliter predicentur.< Quaero an pater et filius et Spiritus sanctus de divinitate sibi aliter praedicentur ... — ... diligentius intuere, quae dicta sunt et fidem si poteris rationemque coniunge. – (Schlussschrift) >Anicii Ma[n]lii Severini Boecii viro clari et item [?] liber explicit<. |
(227rb-228ra) | Quomodo substantiae in eo, quod sint, bonae sint sive De hebdomadis (CPL 892). 1 ![]() | :
227rb | Tit.: >Incipit eiusdem ad eundem, quomodo substancie in eo, quod sint, bone sint, cum non sit substancia alia bona.< Postulas, ne ex hebdomadibus nostris eius quaestionis obscuritatem, quae continet modum ... — ... idcirco alia quidem iusta, at alia ad aliud omnia bona. >Explicit.< |
(228ra-230rb) | Liber de causis (Ed.: Pattin 1966. - Thorndike-Kibre 996,1). Dieser Text ist in zwei verschiedenen Schriftgrößen (wie Text und Kommentar) geschrieben. 1 ![]() | :
228ra | Tit.: [ohne Titel] Omnis causa primaria plus est influens super causatum suum quam causa sua universalis ... — ... unitates faciens acquirere non acquisitum, sicut ostendimus. – (Schlussschrift) Completus est sermo de causis textus et commentum. Deo gratias. |
(230rb-232va) | Liber XXIV philosophorum cum commentariis (Ed.: CCCM 143A). 1 ![]() | :
230rb | Tit.:>Incipit Termegistus.< Congregatis 24 philosophis solum eis in quaestione remansit, quid est Deus ... Deus est monas monadem gignens in se unum reflectens ardorem. [Commentarius 1:] Haec definitio data est in imaginationem ... [Commentarius 2b:] Deus est monas. Quia numerus est principium sapientiae, tum quia numerus principium est ... — ... non cognoscit ipsum cognoscendo, quid non est, ignorando, quid est. – Explicit Termegistus. Deo gratias. |
(232va-233va) | Quomodo substantiae in eo, quod sint, bonae sint sive De hebdomadis (CPL 892). Interlinear glossiert. 1 ![]() | :
232va | Tit.: Incipit liber Boecii de ebdomadibus. Postulas, ut ex hebdomadibus nostris eius quaestionis obscuritatem, quae continet modum, quod substantiae ... — ... idcirco alia sunt quaedam iusta, alia ad aliud, omnia bona. |
(233va-238va) | Liber contra Eutychen et Nestorium (CPL 894). Interlinear glossiert. 1 ![]() | :
233va | Tit. [in marginem]: Boetius de duabus naturis in Christo. Anxie te quidem diuque sustinui, ut de ea, quae in conventu mota est, quaestione loqueremur ... — ... quod illa incommutabilis bonitas atque omnium bonorum causa perscribit. – Explicit Boetius de trinitate, deo gracias. |
(238va-240rb) | De fide catholica (CPL 893). Mit Klammerglosse. 1 ![]() | :
238va | Tit.: [ohne Titel] Christianam fidem novi ac veteris testamenti pandit auctoritas et quamvis nomen Christi intra semet continuerit ... — ... gaudium sempiternum, delectatio, cibum, opus, laus perpetua creatoris. – Explicit Boecius de fundamento ecclesiastice fidei. |
(240rb-275ra) | De anima (Ed.: Bougerol 1995. – Mohan 412*,1; Thorndike-Kibre 1451,2). 1 ![]() | :
240rb | Tit.: [ohne Titel] Si ignoras te, o pulcherrima mulier, vade et abi post greges caprarum ... — ... haec enim duo sunt, in eo quod est loqui cum intentione proferre. – Explicit, deo gracias. |
(275rb-vb) | leer. |
(276r-v) | leer. |