Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36551 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 102 (rot) / 41 (schwarz)
GILBERTUS UNIVERSALIS. BERNARDUS CLARAEVALLENSIS. PETRUS PICTOR. MIRABILIA URBIS ROMAE
Olim: I 18 (barock)    Pergament   141 Bl.   273×181   Mitte 12. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 12)

Lagen: 9.IV71 + V81 + 7.IV137 + II141
Erstes Bl, als VD-Spiegel aufgeklebt. Moderne Bleistiftfoliierung; HD-Spiegel als 142 gezählt und beschriftet. Buchstabe T Bl. 1r, 44r und 141v.
Schrift:
Schriftraum: 210 × 125    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 31   
Schriftart: Karolingische Minuskel – Marginalien
Stiftlinierung. Ein Schreiber. - Zahlreiche Nota-Monogramme.
Ausstattung: Illuminiert   Rankeninitiale(n)   
Bl. 1r Rankeninitiale, Bl. 3r Maskeninitiale; Initialen mit Punktverdickung.

Einband: 15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien        
Titelschild (15. Jh.): Exposicio Paschasii et Gisilberti super lamentaciones Ieremie prophete. Bernardus de diligendo deo. Bernardus de precepto et dispensacione. Bernardus sermo exhortatorius ad milites Christi. Versus Bernhardi super sacramento corporis Christi. Descripcio edificacionum Romane urbis.


VD Spiegel zeitnahe Besitzeinträge des Stiftes Göttweig und Inhaltsverzeichnis Anfang 13. Jh.: Iste liber pertinet ad sanctam Mariam Gotuwic. Iste liber pertinet ad sanctam Mariam Gotwich.

Die Texte Bl. 82r-135v stehen in derselben Abfolge wie in Heiligenkreuz, Cod. 221 1v-55v, Lilienfeld, Cod. 96, 1r-52r und Zwettl, Cod. 306, 2r-87vb - der Edition von Petrus' Pictor Liber de sacramentis nach dürfte der Göttweiger auf den Heiligenkreuzer Codex zurückgehen. - Bl. 82r-124r auch in Graz, UB, Ms. 1287, 1r-70r und Klosterneuburg, CCl 805, 2r-38v.

Nikolaus Czifra, 4.4.2014
"Walther, Initia", "RB", "SBO", "CCCM 25", "Miedema 1996"
alle Initien
(VDS) Inhaltsverzeichnis. Anfang 13. Jh.
(VDS) Carmen de fide mulieris (Walther, Initia 3772).
   1
VDS Cum sine doctrina nil proficiat medicina, Haec sine doctrina tendatur in aequora lina ... — ... ergo cave, ne tu prave capiaris ab illa, namque fidem servare quidem scit femina nullam.
(VDS) Besitzeinträge (Anfang 13. Jh.).
(1r-81r) Gilbertus Universalis Glossa in Lamentationes Ieremiae (RB 2544).
   1
1r Paschasius: Sunt Cantica canticorum, sunt et lamentationes lamentationum. Liber Salomonis Cantica canticorum, Treni Ieremiae Lamentationes lamentationum ... — ... cum iam nec paenitentiae nec veniae locus erit. Sufficiant haec ad expositionem lamentationum Ieremiae, quae de patrum fontibus hausi ego Gislibertus Autissiodorensis ecclesiae diaconus. Expliciunt Treni lamentationum Hieremie.
(81v) Leer.
(82r-96v) Bernardus Claraevallensis OCist Liber de diligendo deo (SBO 3, 119-154).
   1
82r Tit.: Incipit liber Bernhardi Clarevallensis abbatis ad Almericum diaconum de diligendo deo.
Domino Almerico ecclesiae Romanae diacono cardinali et cancellario Bernardus abbas dictus de Claraevalle domino vivere et in domino mori. Orationes a me et non quaestiones poscere solebatis ... — ... non erit miseriae locus aut misericordiae tempus. Nullus profecto esse poterit miserationis affectus.
(96v-113v) Bernardus Claraevallensis OCist Liber de praecepto et dispensatione (SBO 3, 253-294).
   1
96v Domino abbati Columnensi frater B. abbas dictus de Claraevalle valere in domino semper. Rescriptum meum ad epistulas duorum Carnotensium quorundam monachorum vobis primum, ut promiseram ... — ... nam ego sive in multis, sive in paucis vestrae debui, quod et studui satisfacere, voluntati.
(113v-124r) Bernardus Claraevallensis OCist Liber ad milites templi de laude novae militiae (SBO 3, 213-239).
   2
114r Hugoni militi Christi et magistro militiae Christi B. Claraevallis solo nomine abbas. Bonum certamen certare semel et secundo et tertio nisi fallor petisti
114r Tit.: Sermo exhortatorius ad milites templi.
Novum militiae genus nuper auditur in terris et in illa regione, quam olim in carne praesens visitavi oriens ex alto ... — ... qui docet manus vestras ad proelium et digitos vestros ad bellum. Explicit.
(124v-135v) Petrus Pictor Liber de sacramentis (Ed.: CCCM 25, 9–46. - Walther, Initia 16200 [mit Nennung der Hs.]). Möglicherweise eine Abschrift von Heiligenkreuz, Cod. 221 (vgl. CCCM 25, CLIV).
   1
124v Tit.: Prologus domni Bernardi de sacramento corporis Christi.
Quisquis nostri redemptoris vestiris imagine et divine sacramentis delectaris pagine, nostrum lege codicellum ... — ... sicque redemptus abit homo, quo suus auctor abivit.
(136r-142r) Mirabilia Romae (Miedema 1996, L49).
   1
136r Ut extraneis gentibus esset ad miraculum, Romanis ad honorem et dignitatem, Romane urbis pulchritudinem ... — ... dorso recepit, cuius priores pedes facie humani vestigii traduntur fuisse.
(142r) Federproben. 14./15. Jh.
   1
142r u. a.: Oboedientiae meritum non percipit, qui in hoc oboedit, ad quod ipsum libido pertrahit.