Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36560 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 108 (rot) / 52 (schwarz)
IOHANNES HYMMONIDES. GREGORIUS MAGNUS
Olim: H 6; I 46    Pergament   138 Bl.   240×160   4. Viertel 12. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 7)

Lagen: 2.V20 + IV28 + 4.V68 + IV76 + 6.V136 + I138
Durchgehend foliiert (20. Jh.); Pergament teilweise verfärbt, Risse im Pergament vernäht; vereinzelt Textergänzungen im Zeilenzwischenraum von zwei verschiedenen Händen (12. und 14. Jh.); Notazeichen; Marginalien von zwei verschiedenen Händen.
Schrift:
Schriftraum: 203 × 160    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 28-31   
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Mehrere Hände: H1: 1v Z 1-10, H2: 1v Z11- Blattränder z.T. beschnitten (Verlust von Marginalien, etwa Bl. 9v). Vereinzelt Anmerkungen und Nota-Monogramme.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Rankeninitiale(n)   
Rote Überschriften, 44v: Rankeninitiale; vereinzelt Majuskeln mit Rankenverzierungen oder zoomorphen Motiven: 120v, 122r, 124v, 128v, 129r; Majuskeln z.T. rot unterlegt, Initialen teilweise nicht ausgeführt.

Hs. enthält 2 Fragmente
VDS   Pergament   
Blätter dieses Codex discissus als Einbandmakulatur auch in Cod. 35, 36, 37, 90, 93, 108, 117, 173 (jeweils rot).
Schrift:
Schriftraum: mind. 215 × 160    Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Frühgotische Minuskel – Neumen
Ausstattung: Fleuronnéeinitiale(n)   
Rote Initialmajuskeln sowie zweifarbige Fleuronnéinitialen in Rot und Blau
HDS   Pergament   14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: mind. 220 × 150   
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Kapitelmarkierung und Initialmajuskeln

Einband: Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel        
Einbandfragment oder Abklatsch vorhanden
Hellbrauner Ledereinband mit nicht abgeschrägten Kanten, Streicheisenlinien und Einzelstempeln (Göttweiger Stempel Nr. 14, 11, 23 [Rosette, Doppeladler, Schriftband ‚Maria‘]), fünf Beschläge pro Deckel, eine Schließe; VD: aufgeklebtes Pergamenttitelschild mit Beschriftung Vita sancti Gregorii papae, darunter Spuren eines abgelösten Titelschildes und Spuren der olim-Signatur auf dem Einbandleder.


1r, 138v: Iste liber pertinet ad sanctam Mariam Kotwich (12. Jh.). Das Zeichen g auf Blatt 1v, 69r und 138r verortet die Handschrift in der Göttweiger Bibliothek im 15. Jahrhundert.
Astrid Breith, Juni 2014
"PL", "BHL", "CPL", "Valtorta, Clavis", "CC", "AH 50"
alle Initien
(VDS) Graduale-Fragment. Neumiert.
(1r) Besitzvermerke (12. und 15. Jh.).
(1v-131r) Iohannes Hymmonides Vita Gregorii Magni (PL 75, 61–242. – BHL 3641; CPL 1723o; Valtorta, Clavis 151 f., IoHyl3). Nach Buch drei (76r) ist ein Brief Gregors des Großen inseriert, danach weitere Briefe, vgl. auch Klosterneuburg, Cod. 236 und Heiligenkreuz, Cod. 230.
   5
1v Tit.: Incipit prefatio Iohannis Diaconi Romane ecclesie de vita sancti Gregorii papae
Beatissimo ac felicissimo domino Iohanni sanctae catholicae et apostolicae Romanae ecclesiae praesuli Iohannes ultimus levitarum. Nuper ad vigilias beati Gregorii Romani pontifici Anglorum gentis apostoli lectione de Paulino civitatis Nolanae ... — ... et in futuruo a peccatorum nexibus merear misericorditer liberari. Explicit prologus.
2v Tit.:Incipit vita sancti Gregorii. (Liber I)
Gregorius genere Romanus arte philosophus Gordiani viri clarissimi et beatae Silviae filius praefuit ... — ... in libello alio suffragante domino referantur. Explicit liber primus.
19r Tit.: Incipit liber secundus
Age nunc quoniam athletae Christi Gregorii viriliter in gymnasio sanctae ipsius ecclesiae desudantis ... — ... ut quae secutura sibi auxiliante domino persequamur. Explicit liber secundus.
44v Tit.: Incipit liber tertius
Tunc papa Gregorius commissam sibi divinitus ecclesiam studiis efficaciter gubernabat ... — ... apud omnipotentem Deum custodirent suum. Explicit tertius liber.
77r Tit.: Explicit liber tertius. Incipit liber quartus.
Haec est Gregorii de refutatione nominis universalis plena humilitatisque sententia ... — ... quae valeo minime denegasse cognoscar.
(76r [eingeschoben zwischen Lib. III und IV]) Gregorius MagnusRegistrum epistolarum IX 227 (Epistola 116 ad Theodoricum et Theodebertum reges Francorum) (PL 77, 1047-1048; CC 140A, 801–802). (76v) Leer.
   1
76r Tit.: Epistola Gregorii
Gregorius Theodorico et Theododerto regibus Francorum. Summum in regibus bonum est iustitiam colere ... — ... ante dei semper occulos foreatis.
(76v) Leer.
(131r-v) Gregorius Magnus Registrum epistolarum XI 1 (PL 77, 1119B-1121C; CC 140A, 857–859). Die folgenden sechs Briefe als Kapitel 101 bis 106 des vorangehenden vierten Buches der Vita Gregorii Magni gezählt.
   1
131r Gregorius Palladio presbytero epistolas dilectionis tuae susceptis filium meum simplicium requirere curavi ... — ... qua a nobis transmissa sunt.
(131v-132r) Gregorius Magnus Registrum epistolarum XI 2 (PL 77, 1117D-1119A; CC 140A, 860).
   1
131v Gregorius Iohanni abbati montis Sinae sanctitatem vitae tuae humilitatis tuae testatur epistola ... — ... sed in loco quo transmissa sunt praebere.
(132r-v) Gregorius Magnus Registrum epistolarum XI 9 (PL 77, 1126C-1127C; CC 140A, 871–872).
   1
132r Gregorius Caonori [!] abbati Galliarum monasterii Lirinenis. Praepositorum sollicitudo subiectorum cautela est ... — ... qui caritati tuae suis est meritis commendatus in tua dilectione proficere optamus. (PL 77, 1126C-1127C)
(132v-133r) Gregorius Magnus Registrum epistolarum XI 46 (PL 77, 1209B-1210A; CC 140A, 943–944).
   1
132v Gregorius Brunnihilde reginae Francorum. Cum scriptum sit iustitia elevat gentem ... — ... si tanti labere facinoris de viris citius finibus amputatis.
(133r-v) Gregorius Magnus Registrum epistolarum II 48 (PL 77, 572B-573A; CC 140A, 139-140).
   1
133r Gregorius Maximiano episcopo de abbate suo refovendo. Frequenter me admonuisse vos recolo ... — ... ipsi te sine causa atrociorem contra se sentiant.
(133v-138r) Gregorius Magnus Registrum epistolarum XI 27 (PL 77, 1156B–1164B; CC 140A, 902–913).
   1
133v Tit.: Epistola Gregorii Theotiste patricie
Gregorius Theotistae patriciae. Magnas omnipotenti Deo gratias agere debemus quod piissimi et benignissimi imperatores nostri tales de suo genere iuxta se propinquos habent ... — ... Omnipotens Deus gratia vos caelesti custodiat et salva domini nostri pietate domini a tranquillitate pro parvulorum dominorum nutrimento vitam vestram longius extendat. Amen.
(138v) Hymnus de s. Michaele (neumiert), Federproben (Nachweis in der Cantus-Database 200891. Der Hymnus findet sich ebenfalls überliefert in Klosterneuburg, Cod. 586, Cod. 1012, Cod. 1018 sowie in Vorau, Cod. 287).
   1
138v Consurgat quaesumus domine Michael archanelus (!) in tempore hoc qui stet pro filiis populi tui contra furorem draconis
(138v) Versus.
   1
138v Vox animum prodit, fraus laudat, quod tamen odit. // Maria mundum relinquens ascendit ad ethera.
(HDS) Missale-Fragment (AH 50, 584 f. Nr. 385). Schlussteil der Fronleichnamssequenz 'Lauda Sion salvatorem' und Beginn des Evangeliums zum Fronleichnamsfest (Io 6,51-59).