Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36573
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 117 (rot) / 64 (schwarz)
EVANGELIUM IOHANNIS. CANTICUM CANTICORUM CUM GLOSSIS. SERMONES.
Olim: H 18 (barock)    Pergament und Papier   110 Bl.   210×140   1. Hälfte 13. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 6)

Lagen: 2.12 + 3.V32 + III38 + 5.IV78 + III84+ (III+1)91 + (IV+2)101 + (III+1)108 + 2.1110.
Moderne Bleistiftfoliierung. Kustoden nur teilweise vorhanden. Bl. 95 und 97 von geringere Blatthöhe, jeweils einzeln dazugeheftet. VDS, Bl. 2, 104, 105, 106, 109, HDS aus Papier. Diese Blätter wurden im Zuge der Neubindung im 15. Jh. hinzugeheftet.
Schrift: 3 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1Schriftraum: 150-160 × 55-65    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 15   
Schriftart: Frühgotische Minuskel – Marginalien – Glossen
Mit Marginalglossen Schriftraumbreite 120, stark wechselnde Schriftraumhöhe und Zeilenzahl. Seitentitel in Rot. Zusätze Bl 3r-v, 91r-v und 108v Halbkursive, 3. Viertel 14. Jh.
Schrift 2(Bl. 104r-106v) Schriftraum: 150-160 × 55-65    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 15   
Schriftart: Bastarda
Als ergänzender Text hinzugeheftet. Schleifenlose Bastarda, Bleistiftlinierung, auf 1470 datiert.
Schrift 3(Bl. 3r-v, 91r-92r, 108v) Schriftart: Gotische Kursive
Schriftraum und Zeilenzahl wechselnd, sehr eng geschrieben. Kursive, 3. Viertel 14. Jh.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Bl. 4r ornamental gespaltene I-Initiale in Blau und Rot, erste Zeile in Lombarden, Bl. 92v ornamental gespaltene Initiale, jeweils mit Fleuronnée.

Hs. enthält 2 Fragmente
VS1   Pergament   
Palimpsest; Text vollständig radiert.
Schrift:
– Quadratnotation
Notation quer zum Buchblock auf vier roten Zeilen ohne Text. Abschnittsweise Modal- und Hufnagelnotation (Auskunft von Bernhard Janz).
NS110   Pergament   1. Viertel 14. Jh.
Fragment ist quer eingebunden und stark beschnitten. Blätter dieses Codex discissus als Einbandmakulatur auch in Cod. 35, 36, 37, 90, 93, 108, 173 (jeweils rot).
Schrift:
Schriftart: Textualis

Einband: 3. Drittel 15. Jh.     Gotisch     Schmucklos        
Weißes Leder über Holz. Auf dem Rücken und Hinterdeckel ist die Oberfläche des Leders teilweise abgerieben. Titelschild (15. Jh.): Ewangelium Iohannis. Cantica canticorum cum glosula. Signaturschild darunter fehlt, aber mit der Göttweiger gotischen Signatur in Schwarz: X 14 (oder X 34).


Eine Notiz (3. Viertel 15. Jh.) auf dem VDS zu Abt Martin Matschauer (1457-1468) und die Einbandgestaltung deuten auf Göttweiger Besitz im 15. Jh.
Nikolaus Czifra, 25.04.2014, letzte Änderung 18.12.2014
"CAO", "RB", "AH 53", "AH 50"
alle Initien
(VDS) Notiz zu Abt Martin Matschauer (1457-1468). 3. Viertel 15. Jh.
   1
VDS Dem hochwirdigen in got geistlichen herrn herrn Mertten Abbt zu Gottwig meinem gnädigen Herrn.
(1r) Notiz. Zwei Notenzeilen mit wechselnd Modal- und Hufnagelnotation (Auskunft von Bernhard Janz); außerdem einzelne Notenköpfe außerhalb der Zeilen; quer am Blattrand unvollständig, unabhängig von den Notenzeilen, das Responsorium CAO 7524 (Regnum mundi et omnem ornatum saeculi ...; wohl als Federproben zu verstehen).
(1v-2v) leer.
(3r) Exzerpte. U. a. aus Thomas Cantimpratensis: Liber de natura rerum (ed. Thomas Cantimpratensis, Liber de natura rerum, Teil 1: Text, ed. Helmut Boese. Berlin - New York 1973, 17,4,41-78 und 17,7,1-46). Diese Abschnitte werden in der Handschrift als ein Text aufgefasst.
   3
3r Pulchrum ut luna (Ct 6,9). Possunt decem proprietates lunae perstringi sex versibus, quibus apte designari potest beatitudo gloriosae virginis Mariae ... — ... vel fuit prima in reconciliatione et ultima in gratiae conservatione.
3r Sequitur: Electa ut sol (Ct 6,9). Nota octo proprietatibus solis VII noctemque diemque ministrat, fructus maturat ac humida cuncta resiccat ... — ... apostolorum, martyrum, confessorum, virginum.
3r Item nota, quod sol octies maior terra est, ut multi philosophi probant ... — ... unde in apostolorum: luna sub pedibus eius, idest omnis creatura mutabilis.
(3v) Sermo. Erste Zeile zur Hälfte beschnitten und nicht mehr lesbar.
   1
3v A summo caelo egressio eius (Ps 18,7). Haec verba sunt psalmistae [?] ... — ... sed apostolos coheredes Christi. ad hanc hereditatem nos perducat ...
(4r-91r) Evangelium Iohannis cum glossis.
   3
4r Alii evangeliste describut Christum natum ex tempore, Iohannes confirmat eum fuisse in patre (RB 11073.)
4r ‚Sum‘ verbum duplicem habet significationem, aliquando enim temporales motus secundum analogiam aliorum ... — ... fide rerum plerumque verba videantur excedere fidem per hyperbolen. (Glossa ordinaria RB 9622)
4r In principio omnium creaturarum vel temporum, idest cum inciperent omnes creaturae vel tempora ... (wie Innsrbuck, Cod. 209 [Rheinland um 1460], 278rb-279vb)
(91r-91v) Sermo de spiritu sancto.
   1
91r Tit.: Sermo de sancto spiritu.
Rigans montes de superioribus suis (Ps 103,13). Verba proposita accipere possumus de sancto spiritu, qui spiritualiter rigat montes, idest contemplationes ... — ... fluentes VII divisiones gratiarum probabiliter designantur.
(92r) Komputistische Schemata. Von fremder Hand ein Hinweis für das Jahr 1382 dazunotiert.
(92v-108r) Canticum canticorum cum glossa ordinaria (RB 11804). Die später hinzugehefteten Bll. 104r-106v stehen ohne Glosen.
   1
92v Tangat me dulcedine praesentiae suae, quam saepius a prophetis promissum audivi et velut osculum afferens ... — ... cum in montes figas pedes, dignare dilabi ad valles.
(108v) Sermo.
   1
108v Venit enim filius hominis … (Mt 18,11). Nota, quod aliter quaerit deus hominem, aliter diabolus. Deus quaerit, ut salvet, unde venit enim ... — ... item ego occidere, dicit filius. Ego virum, dicit mater. Rogemus deum.
(109r-109v) leer.
(110r-110v) Sequentiar-Fragment. Auf der Recto-Seite der Anfang der Sequenz AH 53/67, auf der Verso-Seite Bruchstücke (4.-5. Strophe) von AH 50/240.
(HDS) Notiz. 3. Viertel 15. Jh.; von anderer Hand wie VDS.
   1
HDS Dem erwirdigen herrn herrn … abt zu dem Kötbeig sol der bi…