![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36651 |
Lagen: 3.V30 + (IV-1)37 + VI49 + IV57. | |
Moderne Bleistiftfoliierung. Kustoden des 15. Jh. Die Handschrift ist nicht vollständig. Der Text reißt mitten im Satz ab. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 145-150 × 110 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 39 | |
Schreiber: Hainricus Basiliensis – Schriftart: Textualis – Marginalien Tintenlinien. Mit nachträglichen Ergänzungen/Korrekturen (zeitgleich). 2 Schreiberhände: 1) Bl. 1va-51vb. 2) Bl. 52rb-57vb. Zusätze weiterer Hände: Bl. 1ra-b (zwei zeitnah, eine 14. Jh.) und Bl. 57vb. Datierung 1288 Bl. 36va. | |
Ausstattung: Illuminiert Rubriziert Fleuronnéeinitiale(n) | |
Bl. 15v I-Initiale mit Fleuronnée. Vereinzelt darüber hinaus 2-zeilige Initialen mit meist einfachem Fleuronnée (Bl. 12vb, 13vb, 14ra, 14vb in Rot, Bl. 24ra in Schwarz). |
HDS | HDS Pergament um 1200 |
Quer zum Buchblock aufgeklebt. Aus demselben Codex discissus stammt auch das Nachsatzblatt von Cod. 218. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 140 × 155 Spaltenzahl: 1 Zeilenzahl: 6 | |
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift – Neumen Schriftraum in der Höhe beschnitten. Diastematische Neumen, die Neumen wurden radiert. |
Einband: 15. Jh. Gotisch Schmucklos |
Rotes Leder über Holz. Titelschild 15. Jh.: Sermones de tempore et de sanctis, item quedam notabilia de sanctis. Signaturschild fehlt, darunter die gotische schwarze Signatur p 34 aus Göttweig. Leder teilweise abgewetzt. |
Aufgrund der gotischen Signatur ist die Handschrift spätestens im 15. Jahrhundert in Göttweig nachweisbar. Welchen Hintergrund der Bl. 36va und 38ra erwähnte Auftraggeber der Hs. Habordus de Ratisbona hat, konnte nicht eruiert werden. Auch der Bl. 36va erwähnte Schreiber Heinricus Basiliensis ist nicht weiter bekannt. |
(VDS) | Komputistische Tafel. Mit den Litterae annales, Litterae dominicales, Hebdomadae a nativitate domini usque Invocavit, den Dies superflui, dem Aureus numerus für die Jahre 1291-1313. |
(1ra) | Legenda aurea, De ieiuniis quattuor temporum (Maggioni Nr. 35,1-15). 1 ![]() | :
1ra | Ieiunia quattuor temporum a Calixto papa instituta sunt. Fiunt autem haec ieiunia quater in anno ... — ... ex quattuor elementis quantum ad corpus et tribus potentiis, scilicet rationabili, concupiscibili et irascibili. |
(1ra-1rb) | Predigt zu Lucas ev. Schluss der Predigt aus Iacobus a Voragine: Legenda aurea (Maggioni, Nr. 152,125-127). 1 ![]() |
1ra | Honora medicum propter necessitatem (Sir 38,1). Duo hic notantur. Primo hortatur nos ad sancti Lucae honorationem ... — ... nobis medicum propinasse, cum ait 'omnia quaecumque habes, vende et da pauperibus et cetera'. |
(1rb) | Exzerpte aus Iacobus a Voragine: Legenda aurea (Maggioni, Nr. 45,5-11; Nr. 41,3-8; Nr. 40,2; Nr. 13,157.). 1 ![]() |
1rb | Nota quod secundum Ambrosium est triplex humilitas. Prima est afflictionis, qua quis dicitur humiliatus ... — ... status instabilis, mors tristabilis, dissolutio miserabilis et desperatio detestabilis. |
(1va-36vb) | Sermones de tempore (Schneyer, Wegweiser 94, 242). Die Predigten sind mit der Reihe Schneyer VIII, 597-600 [aus Clm 4617] verwandt, sind aber damit nicht zu identifizieren. Bl. 1va-32va entsprechen der Handschrift Kremsmünster, CC 286, 111r-171v [1. Hälfte 14. Jh.], Bl. 15va-17va folgt eine zusätzliche Predigt (siehe unten) und die Predigt CC 286, 175ra zur Dnca XVII wird hier Bl. 32va zur Dnca XIV verwendet. Bl. 1va-33ra weitgehend ident auch in der Reihe Göttweig, Cod. 154 (rot), 118ra-141ra (dort sind die Predigten Bl. 14va, 15va, 22rb, 22vb und 23va nicht berücksichtigt; für weitere Parallelüberlieferung siehe dort). Die folgenden Predigten Bl. 33ra-36vb weichen ab, die fünf letzten Predigten stimmen mit Kremsmünster, CC 277, 191r-193v (dieser Teil 1. Hälfte 14. Jh.) überein (s. u.). 59 ![]() |
1va | Tit.:Incipiunt flores ewangeliorum. In adventu. Cum appropinquaret dominus Ierosolimam et venisset … (Mt 21,1). Evangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit, quod dominus in Iersualem iturus de Bethania venire coepit ... — ... oremus deominum ut concedat nobis spiritualiter per illa loca transire et ad se pervenire. |
2rb | Tit.: Dominica secunda. Erunt signa in sole et luna … (Lc 21,25). In evangelio isto tria nobis sunt consideranda, quae a domino sunt dicta. Primo, quod adventum eius multa signa praecedunt ... — ... erunt signa in sole etc. Oremus deum, ut det nobis gratiam, quod rationem de illis reddamus. |
2vb | Tit.: Dominica tercia. Cum audisset Iohannes in vinculis … (Mt 11,2). In evangelio isto tria sunt nobis notanda. Primo quod Herodes Iohannem cepit et vinctum in carcerem misit ... — ... oremus dominum, ut det nobis gratiam, ut vincula Herodis evadere possimus. |
3va | Tit.: Dominica quarta. Miserunt Iudaei ab Ierosolimis … (Io 1,19). In evangelio isto tria nobis sunt notanda. Primo Iohannis mira sanctitas, secundo eius magna humilitas ... — ... ideo evangelium subditur: Miserunt Iudaei ad Ierosolimis etc. Oremus deum, qui det nobis illa tria, quae Iohannes habuit, scilicet sanctitatem humilitatem et caritatem. |
4ra | Tit.: In nativitate domini. Ecce evangelizo vobis gaudium … (Lc 2,10). Haec verba angelus pastoribus dixit, quando dei filius natus fuit, quia mos est, ut scitis, quando alicui terreno principi ... — ... ut det nobis gratiam nativitate sua bene credendi et post mortem ad se perveniendi. |
4vb | Tit.: Dominica prima post nativitatem. Erant Ioseph et Maria mirantes … (Lc 2,33). In evangelio isto tria nobis sunt consideranda. Primo quod Ioseph et Maria mirabantur etc. ... — ... mirantes etc. Oremus deum, ut sicut Simeon et Anna tunc corporaliter, sic nos nunc cognoscamus eum spiritualiter. |
5rb | Tit.: Dominica prima post epiphaniam. Cum esset Iesus annorum duodecim … (Lc 2,42). Evangelium istud tria dicit. Primo, quod Iesus cum parentibus suis adiem [recte: ad diem] festum ascendit ... — ... si ea devote colimus, pervenimus ad caelestia festa, ideo evangelium subditur: Cum factus esset Iesus annorum XII. Oremus dominum. |
6ra | Tit.: Dominica secunda post epiphaniam. Nuptiae factae sunt … (Io 2,1). Evangelium istud tria dicit: Primo, quod Iesus cum matre et discipulis ad nuptias ivit. Secundo, quod ibi ad preces matris ... — ... ideo evangelium sequitur: Nuptiae factae sunt. Oremus deum et eius beatam matrem, quae pro nobis intercedat, ut de aqua convertat nos in vinum. |
6vb | Tit.: Dominica tercia post epiphaniam. Cum descendisset Iesus … (Mt 8,1). Evangelium istud in tres partes dividitur: Primo quod Iesus de monte descendit, secundo quod multa turba eum secuta fuit ... — ... apud etc. Oremus deum, ut possimus in spiritu etc. |
7va | Tit.: Dominica quarta. Ascendente Iesu in naviculam … (Mt 8,23). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus naviculam ascendit, secundo quod tempestas in mari valida surrexit ... — ... supra id quam sustinere possunt. Oremus deum, ut concedat nobis in navi ecclesiae vitam suam sequi. |
8ra | Tit.: Dominica in septuagesima. Simile est regnum caelorum homini patri … (Mt 20,1). Evangelium istud tria dicit. Primo quod paterfamilias vineam habuit, secundo quod operarios diversis horis in eam misit ... — ... ut post ea eos remuneretur. Ideo evangelium subditur: Simile est regnum caelorum homini patrifamilias etc. Oremus deum. |
8vb | Tit.: Dominica in sexagesima. Exiit qui seminat … (Lc 8,4). Super hunc locum dicit beatus Gregorius: Dominus fecit sermonem et eum exposuit: Stultum esset ... — ... et quia Christus omnibus salutem praedicavit. Ideo evangelium subditur: Exiit qui seminat. Oremus deum. |
9rb | Tit.: Dominica in quinquagesima. Ecce ascendimus Ierosolimam … (Lc 18,31). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus in Ierusalem ascendit, secundo quod in eis passionem suam futuram praedixit ... — ... in mundo isto multa mala sustinent, ideo evangelium subditur: Ecce ascendimus etc. Oremus deum. |
10ra | Tit.: In capite ieiunii. Cum ieiunatis, nolite fieri … (Mt 6,16). In evangelio isto tria nos docet facere dominus: Primo ieiunare, de quo hoc dicit: Cum ieiunatis ... — ... per gulam debet emendare, ideo evangelium subditur: Cum ieiunatis etc. Oremus deum, ut concedat nobis hanc quadragesimam bene ieiunare etc. |
10vb | Tit.: Dominica in quadragesima. Ductus est Iesus in desertum … (Mt 4,1). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus a spiritu in desertum ductus fuit. Secundo quod ibi temptatus fuit ... — ... bonos temptat diabolus, ideo evangelium subditur: Ductus est Iesus in desertum. Oremus deum, ut concedat nobis diabolum vincere. |
11va | Tit.: Dominica secunda. Egressus Iesus secessit … (Mt 17,1). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus de finibus Tyri et Sidonis exivit, secundo quod mulier de finibus illis egressa fuit ... — ... quia dei filius omnes sanare venit. Ideo evangelium subditur: Egressus Iesus etc. Oremus deum. |
12rb | Tit.: Dominica tertia. Erat Iesus eiciens … (Lc 11,14). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus daemonium de muto eiecit et mutus loqui coepit ... — ... et quia Christus illum in anima sanat, qui ad eum venit, ideo evangelium subditur: Erat Iesus eiciens daemonium etc. Oremus deum. |
12vb | Tit.: Dominica in media quadragesima. Abiit Iesus trans mare Galilaeae … (Io 6,1). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus mare transivit et in montem ascendit, secundo quod multa turba eum secunta fuit ... — ... duos filios et quia Christus praecessit, ut eum sequamur, ideo evangelium subditur: Abiit Iesus trans mare Galilaeae. Oremus deum. |
13va | Tit.: De passione. Quis ex vobis arguet me de peccato … (Io 8,46). In evangelio isto tria dicit: Primo quod ipse sine peccato erat, secundo quod ipse verum dicebat ... — ... cavere sibi debent a peccato, ideo evangelium subditur: Quis ex vobis arguet etc. Oremus deum, ut det nobis gratiam, ut possimus nobis cavere a peccato. |
14ra | Tit.: In palmis. Hosanna filio David … Haec verba turbae domino de Bethania in Ierusalem venienti dixerunt, quando obviam ei extra civitatem ... — ... dei filius sicut promisit sic venit, ideo evangelium subditur: Cum appropinquaret Iesus etc. Oremus deum. |
14va | Tit.: In cena domini. Si ego lavi pedes vestros … (Io 13,14). In evangelio isto tria nobis sunt notanda. Primo quod dominus in cena discipulos suos in cena congregavit ... — ... ut nos confiteri et sic communicari doceret. Ideo evangelium subditur: Si ego lavi pedes vestros etc. Oremus deum. |
15va | Tit.: De passione domini. Inclinato capite emisit spiritum (Io 19,30). Ut passionem domini melius intelligamus, dicendum est de passione tria, efficacia, magnitudine, multitudine ... — ... qui pauperes spoliant et eorum sanguinem comedunt et labores eorum. Oremus. (auch in Innsbruck, Cod. 475, 37va [Salzburg, 14. Jh.] und Cod. 499, 197ra [14. Jh.]) |
17vb | Tit.: In festo pasche. Maria Magdalena et Maria Iacobi … (Mc 16,1). Evangelium tria dicit: Primo quod tres Mariae aromata emerunt, secundo quod Mariae surrexerunt et ad ungendum Christum perrexerunt ... — ... et quod per bona opera deus invenitur, ideo evangelium subditur: Maria Magdalena. Oremus deum, ut concedat nobis devotionem istarum mulierum. |
18rb | Tit.: In octava pasche. Cum sero esset die illo … (Io 20,19). Evangelium istud tria dicit: Quod discipuli in cenaculo foribus clausis sedebant et resurrectionem Christi ... — ... et quia quamdiu vivimus, semper sub disciplina esse debemus. Ideo evangelium subditur: Cum sere [recte: sero] esset etc. Oremus deum. |
19ra | Tit.: Dominica II. Ego sum pastor bonus etc. (Io 10,11). In evangelio isto dicit dominus se esse bonum pastorem et hoc probat per hoc, quod subdit ... — ... quia Christus fuit bonus et verus pastor. Ideo evangelium subditur: Ego sum pastor bonus. Oremus deum, ut possimus esse oves eius. |
19va | Tit.: Dominica III. Modicum et non videbitis me … (Io 16,16). In evangelio isto dominus tria dicit: Primo quod a discipulis suis modico tempore non videbitur ... — ... ideo evangelium subditur: Modicum et non videbitis etc. Oremus deum, ut det nobis gratiam hic pro more [vel amore?] suo testari et in futuro secum gloriari. |
20rb | Tit.: Dominica IIII. Vado ad eum, qui me misit … (Io 16,5). In evangelio isto tria dominus dicit: Primo quod ipsi de recessu suo contristandi erant, secundo quod ipse ... — ... ut nos post eum ascendamus, ideo evangelium subditur: Vado ad eum etc. Oremus deum. |
20vb | Tit.: Dominica quinta post pascha. Si quid petieritis patrem … (Io 16,23). In evangelio isto docet nos dominus orare et a se hic gratiam et in futuro gloriam quarere ... — ... et quia nil aliud est petendum nisi salus, ideo subditur: Si quid petieritis. Oremus deum. |
21rb | Tit.: In diebus rogationum. Multum valet deprecatio iusti assidua … (Iac 5,16). Quia isti tres dies dicuntur dies rogationum vel orationum, ideo de oratione vobis loqui volumus ... — ... petere haec omnia debemus, ideo evangelium subditur: Quis vestrum habebit. Oremus deum, ut concedat nos iustos esse. |
21vb | Tit.: In ascensione domini. Cum levare vellet dominus Eliam … (II Rg 2,1). Historia nota est, quomodo dominus Eliam propter eius sanctitatem non tantum in anima, sed in corpore ... — ... credunt Christi resurrectionem et ascensionem. Ideo evangelium subditur: Recumbentibus undecim discipulis. Oremus deum. |
22rb | Tit.: Dominica post ascensionem. Cum venerit paraclitus … (Io 15,26). Dominus fecit more matris a filiis suis recedentis et eos consolari volens, ne de recessu eius doleant ... — ... bonis et spiritualibus tantum datur sanctus [?]. Ideo evangelium subditur: Cum venerit paraclitus etc. Oremus. |
22vb | Tit.: In pentecoste. Si quis diligit me ... (Io 14,23). In evangelio isto dominus tria dicit: Primo qui eum diligt, ille sermonem eius servabit, secundo quod ad illum ... — ... per custodiam verbi eius probatur. Ideo evangelium subditur: Si quis diligit. Oremus deum. |
23va | Tit.: De sancta trinitate. Gratia domini nostri Iesu Christi … (II Cor 13,13). Haec verba dicit beatus Paulus, qui usque ad tertium caelum raptus fuit ... — ... noscit de trinitate, quantum ipsa ei se revelat. Ideo evangelium subditur: Homo quidam erat ex Pharisaeis. |
24ra | Tit.: Dominica prima post octgavam pentecostis. Homo quidam erat dives … (Lc 16,19). Evangelium istud dominus duabus de causis proposuit, scilicet ad consolationem bonorum pauperum ... — ... ideo pereunt. Merito subditur evangelium: Homo quidam erat dives. Oremus deum. |
24vb | Tit.: Dominica secunda. Homo quidam fecit cenam magnam … (Lc 14,16). In evangelio isto dominus tria dicit: Primo quod dives quidam cenam magnam fecit, secundo quod ad eam ... — ... omnes vocamur ad cenam illam, ideo evangelium subditur: Homo quidam fecit cenam magnam. Oremus dominum, ut concedat vobis gratiam venire ad cenam suam. |
25rb | Tit.: Dominica tercia. Erant ad Iesum appropinquantes publicani … (Lc 15,1). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus cum publicanis et principis manebat et eis praedicabat ... — ... quia deum accedit, gratiam eius acquirit, ideo evangelium subditur: erant ad Iesum appropinquantes. Oremus deum. |
26ra | Tit.: Dominica quarta. Estote misericordes … (Lc 6,36). In evangelio isto tria nos docet dominus facere. Primo ut misericordes etc. Secundo ut proximos nostros ... — ... quia per misericordiam filii dei sumus, ideo evangelium subditur: Estote misericordes. Oremus deum, ut concedat nobis misericordiam suam. |
26vb | Tit.: Dominica quinta. Cum irruerent turbae in Iesum … (Lc 5,1). Evangelium istud tria dicit: Primo cum magna devotione verbum dei audivit, secundo quod dominus propter nimiam pressuram ... — ... omnia ista facere nos docet verbum dei. Ideo evangelium subditur: Cum irruerent turbae. Oremus deum. |
27rb | Tit.: Dominica sexta. Nisi abundaverit iustitia vestra … (Mt 5,20). In evangelio isto tria nos dominus facere [!]: Primo ut Iudaeis carnalibus iustiores simus ... — ... quia iustiores debemus esse Iudaeis, ideo evangelium subditur: Nisi abundaverit etc. Oremus deum. |
27vb | Tit.: Dominica septima. Misereor super turbam … (Mc 8,2). In evangelio isto tria nobis consideranda: Primo quod dominus cum discipulis suis in desertum locum ivit ... — ... et eius gratiam quaerunt. Ideo evangelium subditur: Misereor super turbam. Oremus deum. |
28va | Tit.: Dominica octava. Attendite a falsis prophetis … (Mt 7,15). In praesenti evangelio tria dominus nos monet facere: Primum est ut a falsis prophetis nobis caveamus ... — ... Oremus deum, quod nobis cor [det] sic iuste agere, sicut calcifex iste egit. |
29ra | Tit.: Dominica nona. Homo quidam erat dives … (Lc 16,1). Evangelium istud tria dicit: Primum est, quod quidam dives hoom villicum habuit, secundum est quod villicus ille ... — ... rationem ei reddituri. Ideo evangelium subditur: Homo quidam erat dives, qui habuit villicum. Oremus, ut possimus esse villici boni. |
29vb | Tit.: Dominica decima. Videns Iesus civitatem … (Lc 19,41). Evangelium istud tria dicit: Primo quod dominus visa civitate flevit, secundo quod eius futuram destructionem praedixit ... — ... et quia deus dolet de praedictione malorum, qui eius vitam non sequuntur. Ideo evangelium subditur: Videns Iesus civitatem etc. |
30vb | Tit.: Dominica undecima. Duo homines ascenderunt … (Lc 18,9). Evangelium istud tria dicit: Primo quod duo homines ad orandum in templum ascenderunt ... — ... quod multi multa bona agunt, sed non bene. Ideo evangelium subditur: Duo homines ascenderunt. Oremus deum, quod det nobis humilitatem publicani. |
31rb | Tit.: Dominica XII. Exiens Iesus de finibus Tyri … (Mc 7,31). Evangelium istud tria dicit: Primo quod Iesus [de finibus] Tyri exivit et per Sydonem ad mare Galilaeae venit ... — ... in mundum pro salute peccatorum venit. Ideo evangelium subditur: Exiens Iesus de finibus. Oremus deum, quod sicut surdum istum corporaliter, sic nos sanet spiritualiter. |
31vb | Tit.: Dominica XIII. Beati oculi, qui vident … (Lc 10,23). Evangelium istud tria dicit: Primo illos, qui Christum viderunt beatos esse dicit, secundo dicit ... — ... hic per spem et in futuro videbimus per speciem. Ideo evangelium subditur: Beati oculi etc. Oremus deum. |
32va | Tit.:Dominica XIIII. Cum intraret Iesus in domum cuiusdam principis … (Lc 14,1). In evangelio isto tria sunt notanda. Primo Christi vera humanitas, secundo eius vera divinitas ... — ... Christus verus homo et verus deus fuit. Ideo evangelium subditur ‚Cum intraret Iesus’ etc. Oremus deum etc. (auch in Kremsmünster, CC 286, 175ra) |
33ra | Tit.: Dominica XV. Nemo potest duobus servire etc. (Mt 6,24). In evangelio isto tria nobis sunt consideranda. Primo quod nemo duobus dominis serviat, secundo quod exemplum ... — ... soli deo est serviendum. Ideo evangelium subditur ‘Nemo potest duobus’ etc. |
33va | Tit.: Dominica XVI. Ibat Iesus in civitatem Naim (Lc 7,11). Evangelium istud in tres partes dividitur: In prima parte dicit, quod dominus ibat in civitatem Naim ... — ... quia tales salvat per gratiam. Ideo evangelium subditur ‘Ibat Iesus in civitatem etc.' Oremus deum. |
33vb | Tit.: De eodem. Adolescens, tibi dico: Surge … (Lc 7,14). In evangelio hodierno quinque sunt consideranda. Primo quae sit haec vidua, secundo quis sit filius defunctus ... — ... ego deficiam, quinto diabolus: ego interficiam. Oremus dominum. |
34ra | Tit.: Dominica XVII. Cum intraret Iesus in domo … (Lc 14,1). Evangelium istud in tres partes dividitur. In prima dicit, quod dominus in domum principis Pharisaei iit ... — ... ut salvetur mundus per eum. Ideo evangelium subditur ‘Cum intraret Iesus in domum cuiusdam etc.’ Rogemus ergo deum etc. |
34rb | Tit.:Dominica XVIII. Magister, quod est mandatum magnum in lege … (Mt 22,36). Hoc quaeri postest, sed si hoc sit mandatum: Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo ... — ... mandatum magnum quaerit primum. Ideo evangelium subditur 'Magister, quod est manduatum.' Oremus deum. |
34va | Tit.: Dominica XIX. Ascendens Iesus in naviculam … (Mt 9,1). In evangelio tria sunt nobis consideranda. Primo quod dominus in naviculam ascendit ... — ... in praesenti gratiam et gloriam in futuro. Ideo evangelium subditur 'Ascendens Iesus in naviculam' etc. Oremus etc. |
35ra | Tit.:Dominica XX. Simile est regnum caelorum homini regi, qui nuptias … (Mt 22,1). Evangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit, quod rex nuptias filio suo fecit ... — ... vocantur et veniunt. Ideo evangelium subditur 'Simile est regnum caelorum'. Oremus etc. (ähnlich Kremsmünster, CC 277, 190v) |
35rb | Tit.:Dominica XXI. Simile est regnum caelorum homini regi, qui voluit … (Mt 18,23). In evangelio isto tria sunt nobis notanda. Primo quod rex cum servis rationem posuit ... — ... in his enim tribus est vita aeterna. Oremus deum. (Kremsmünster, CC 277, 191r) |
35vb | Tit.:Dominica XXII. Erat quidam regulus … (Io 4,46). Evangelium praesens in tres dividitur. In prima parte dicit, quod filius reguli in Capharnaum infirmus fuit ... — ... quia tales deus sanat et salvat. Ideo evangelium subditur 'Erat quidam regulus'. Oremus deum etc. (Kremsmünster, CC 277, 191v) |
36ra | Tit.:Dominica XXIII. Loquente Iesu ad turbas … (Mt 9,18). In evangelio isto tria sunt nobis consideranda. Primo quod dominus praedicavit, secundo quod princeps synagogae ... — ... qui dum irent mundati sunt etc. Oremus deum etc. (Kremsmünster, CC 277, 192v) |
36rb | Tit.:Dominica XXIIII. Cum sublevasset oculos … (Io 6,5). In evangelio isto tria nobis sunt consideranda et saluti nostrae valde neccessaria. Primo nota domini religiositas ... — ... talibus deus dat gratiam. Ideo evangelium subditur 'Cum sublevasset'. Oremus deum. Expliciunt flores evangeliorum domini Habordi de Ratispona. (Kremsmünster, CC 277, 193r) |
36va | Ne autem ea qua geruntur in tempore simul labantur cum tempore, noverint universi tam posteri quam presentes, quod anno domini Mo CCo LXXXVIIIo liber iste comparatus est a domino Habordo sacerdote de Ratispona et scriptus a Hainrico Basiliensi in Sancto Ruperto in Florimarchia, quorum gratia anime ut in celis collocentur orent presentium inspectores. |
(36vb-37vb) | Sermones de diversis. 5 ![]() |
36vb | Tit.: De effectibus misse. Ecce sacerdos magnus etc. (Sir 50,1). Hic notantur tria de missa. Primo quomodo quilibet audire debeat, scilicet cum magna reverentia ... — ... et bibit meum sanguinem etc. Et ego vitam aeternam do eis. Oremus deum etc. (auch Innsbruck, Wilten, Stiftsbibliothek, Cod. 32 03 07, 240vb, dieser Teil 1401) |
37ra | Tit.:De remissione. Prima remissio peccatorum est, qua baptizantur in aqua secundum quod scriptum est ‘Nisi quis renatus ex aqua et spiritu etc.’ ... — ... domino latroni respondente 'Amen dico tibi, hodie mecum eris in paradiso.' Oremus deum. |
37rb | Tit.: In diebus rogationum. Beati qui lugent, quia ipsi consolabuntur (Mt 5,5). Divina scriptura, carissimi, aliquando nos ad lacrimas monet, aliquando ad gaudium ... — ... simus omnium bonorum ibi existentium praestante domino. Amen. |
37va | Tit.: De uno martire. Esto fidelis usque ad mortem … (Apc 2,10). Satis ostenditur in his verbis, quod quando aliquis bene moritur, non est de eo dolendum, sed potius gaudendum ... — ... de aeternalibus poenis, unde Isaias: Coronans coronabit te dominus tribulatione. |
37va | [Zweizeilige B-Initiale ohne Text.] |
(38ra-57vb) | Sermones et sententiae de diversis. Laut Angabe der Handschrift zusammengestellt von Habordus de Ratisbona. Weitgehende, allerdings in Reihenfolge und Umfang nicht vollständige Übereinstimmung mit Graz, UB, Ms. 1494 (Ende 13. Jh., St. Lambrecht). 99 ![]() |
38ra | Tit.:Incipiunt notule de sanctis domini Habordi de Ratispona et primo de purificacione sancte Marie virginis. Adorna thalamum tuum Sion (CAO 1293). Sion interpretatur specula et intelligitur quaeque fidelis anima ... — ... mors quam non timent homines, quae separat animam a deo. (vgl. auch Graz, UB, Ms. 1494, 1r) |
38ra | Tit.:Item de sancta Maria. Accedamus confiducia ad thronum gratiae … (Hbr 4,16). Thronus iste est beata virgo, de quo legitur in libro Regum, quod rex Salomon fecit thronum grandem ... — ... illuc producam cornu David, paravi lucernam Christo meo. (vgl. auch Graz, Ms 1494, 2v, Herzogenburg, Cod. 38, 133v [um 1400] und Innsbruck, ULBT, Cod. 409, 46v [13./14. Jh.]) |
38va | Tit.:De dilectione dei et proximi. Hoc est praeceptum meum, ut diligatis invicem (Io 15,12). Tria sunt diligenda: Deus, proximus et nos ipsi. Superbia tollit deum, invidia proximum, ira seipsum ... — ... in nobis non possumus implere praeceptum dei, ut diligatis invicem. (Graz, UB, Ms 1494, 5v) |
38va | Tit.:Que sint relinquenda. Ecce nos reliquimus omnia et secuti sumus te (Mt 19,27). Tria debet homo relinquere: peccatum, mundum et se ipsum. Peccatum propter tria dimittendum est ... — ... tertio ut vitam aeternam accipiat (Graz, UB, Ms 1494, 6r) |
38va | Tit.:De iugo domini. Iugum meum suave est et onus meum leve (Mt 11,30). Iugum domini est onus triforme. Primum non regularis disciplinae ... — ... mercenarii proficientes, filii perseverantes. (Graz, UB, Ms 1494, 6r) |
38vb | Tit.:De sancto Petro. Nimis honorati sunt amici tui, deus (Ps 138,17). Dominus honoravit beatum Petrum quinque privilegiis. Primum est ... — ... manus tuas scilicet in cruce (Graz, UB, Ms 1494, 6v) |
38vb | Tit.:De sancto Paulo. Nimis honorati sunt amici tui deus (Ps 138,17). Dominus honoravit beatum Paulum quinque magnis honoribus ... — ... sed per revelationem domini nostri Iesu Christi. (Graz, UB, Ms 1494, 7r) |
38vb | Tit.: Item de eodem. Sufficit tibi gratia mea (II Cor 12,9). Quattuor facit gratia dei. Primo cor hominis implet, unde Actuum ... — ... peccatum luxuriae, quarto peccatum gulae. (Graz, UB, Ms 1494, 7r) |
39ra | Tit.:De racione dei. Mirabilis deus in sanctis suis (Ps 67,36). Mirabilis in tribus: Primo in eligendo, secundo in custodiendo ... — ... culus [recte oculus] non vidit nec auris audivit. (Graz, UB, Ms 1494, 8r) |
39ra | Tit.:De sancto Petro. Dixit Iesus Petro: Amas me (Io 21,17). Tertio dixit amas me, quia tria sunt in mundo, quae solent homines inescare ... ... — ... pasce doctrina, pasce oratione. (Graz, UB, Ms 1494, 8r) |
39rb | Tit.: De vigiliarum utilitate. Estote prudentes et vigilate in orationibus (I Pt 4,7). Propter mortis periculum, propter ultimum iudicium, propter aeternum supplicium ... — ... propter violationem fidei. (Graz, UB, Ms 1494, 8v) |
39rb | Tit.:De premio iustorum sive conversorum. Mensuram bonam et confertam ... (Lc 6,38). Volens dominus damna, quae ex peccatis proveniunt liberaliter ... — ... quod oculus non vidit nec auris audivit. (Graz, UB, Ms 1494, 9v) |
39va | Tit.: De statu agnicionis divine. Populus, quem non cognovi servivit mihi (Ps 17,45). Non esset magnae admirationis, si populus a deo cognitus serviret illi ... — ... vasa figuli probat fornax. (Graz, UB, Ms 1494, 10r) |
39va | Tit.:De labore. Reddet deus mercedem laborum sanctorum suorum etc. (Sap 10,17). Tres sunt labores. Primus carnalis, secundus compunctionis, tertius caritatis ... — ... nisi in cruce domini nostri Iesu Christi. (Graz, UB, Ms 1494, 10v) |
39vb | Tit.: De martyribus. Pretiosa est in conspectu domini mors sanctorum eius etc. (Ps 115,15). Pretiosam in conspectu domini mortem sanctorum facit aliquando vita, aliquando causa ... — ... quae animam perfecte deo subditam facit. (Graz, UB, Ms 1494, 11r) |
39vb | Tit.: De morte peccatoris. Mors peccatorum pessima et mala amissione mundanorum, quae non possunt sine dolore ... — ... deus, o tua mansio qualis. (Graz, UB, Ms 1494, 11v) |
40ra | Tit.:De vigiliarum utilitate. Vigilate. Propter timores nocturnos fortes esse debent laici, fortiores clerici ... — ... quod nos concedat deus evadere. Amen. (Graz, UB, Ms 1494, 11v) |
40ra | Tit.: Notula bona. Venite, filii, audite me, timorem domini docebo vos (Ps 33,12). Sciendum, quod aliter venit deus ad hominem et aliter homo ad deum ... — ... his tribus passibus redit ad deum. (Graz, UB, Ms 1494, 12r) |
40rb | Tit.:De martyribus. Absterget deus omnem lacrimam ab oculis sanctorum (Apc 21,4). Nota quod deus omnem lacrimam abstergit. Triplex autem est lacrima ... — ... deus ab oculis nostris in terra viventium. (Graz, UB, Ms 1494, 13r) |
40va | Tit.: De utilitate verbi dei. Beati qui audiunt verbum dei (Lc 11,28). Quinque facit verbum dei. Primo sanat, unde psalmus ... — ... tertio ligabis ea quasi in manu tua. (Graz, UB, Ms 1494, 13v) |
40vb | Tit.: Notula. Qui per te seminet, per te et metet. Quadrupliciter est semen. Primum seminatur a iusto ... — ... quia semen bonum est filius dei. (Graz, UB, Ms 1494, 14v) |
40vb | Tit.: De uno martire. Nisi granum frumenti cadens ... (Io 12,24). Martyr iste granum frumenti dicitur propter septem virtutes ... — ... congregate in horreum meum. (Graz, UB, Ms 1494, 14v) |
41ra | Tit.:De iusticia sanctorum. Iustum deduxit dominus per vias etc. (Sap 10,10). Et est iustus, qui in principio accusator est sui et iustus, qui absque terrore ... — ... quia iam totus mundus intrat. (Graz, UB, Ms 1494, 49r) |
41ra | Tit.: De regno. Et ostendit illi regnum dei (Sap 10,10). Regnum dei conceditur, promittitur, ostenditur. Conceditur in praedestinatione ... — ... in iustificatione laetitia, in magnificatione gloria. (Graz, UB, Ms 1494, 49v) |
41ra | Tit.:De martiribus. Qui vult venire post me, abneget ... (Mt 16,24). Post me venite, quia virtus sum, per me, quia ostium sum ... — ... a dignitate, a beatitudine. (Graz, UB, Ms 1494, 49v) |
41rb | Tit.:Notula optima. Qui mihi ministrat, me sequatur (Io 12,26). Quidam sunt, qui non sequuntur Christum, sed fugiunt ... — ... mansio est aeternae beatitudinis, ad quam nos perducat etc. (Graz, UB, Ms 1494, 50r) |
41rb | Tit.: De prelatis. Sint lumbi vestri praecincti (Lc 12,35). In his verbis tria considerantur, quae praelatis sunt necessaria ... — ... patriciduum [recte patricidium] in patrem. (Graz, UB, Ms 1494, 50v) |
41va | Tit.:De sancto Stephano. Eicientes eum extra civitatem lapidabant (Act 7,57). Civitas est ecclesia sancta, in qua introitur per tres portas ... — ... regula, qui regulam bene servaverit. (Graz, UB, Ms 1494, 51v) |
41vb | Tit.: De multiplici semine. Qui parce seminat (?). Quadruplex est semen. Primum seminatur a iusto. Secundum ab impio, tertium a diabolo. Quartum a deo ... — ... qui seminat semen bonum, est filius dei. (Graz, UB, Ms 1494, 52r) |
42ra | Tit.: De visione dei. Egrediemini, filiae Sion et videte regem Salomonem (Ct 3,11). Tripliciter est visio. Prima est in hoc exilio, de quo dicitur ... — ... noverca cero spineo diademate. (Graz, UB, Ms 1494, 52v) |
42ra | Tit.: De anima sive sponsa Christi. Veni sponsa Christi (vgl. Ct 4,8). Venit sancta sponsa ad Christum idest anima dum in hoc mundo bona ... — ... qui perseveraverit usque in finem, salvus erit. (Graz, UB, Ms 1494, 53r) |
42ra | Tit.: Sapientia divina. Sapientia vincit malitiam, attingit autem a fine usque ad finem fortiter et disponit omnia suaviter. A summo caeli fortiter supervenientem ... — ... et suaviter inserendo virtutes. (Graz, UB, Ms 1494, 53r) |
42rb | Tit.:Marie Magdalene. Maria tersit capillis et unxit ungento (vgl. Lc 7,38). Dicuntur enim esse tria genera ungentorum. Primum sit de recordatione peccatorum ... — ... tertium pietatis, quod non absumitur, sed consumatur. (Graz, UB, Ms 1494, 53v) |
42va | Tit.: De multiplici osculo sponse. Osculetur me osculo oris sui (Ct 1,1). Tria sunt oscula. Primum reconciliatorium, secundum remuneratorium ... — ... pietas ex consideratione miserorum. (Graz, UB, Ms 1494, 54r) |
42va | Tit.: Iohannis baptiste. Dominus ab utero vocavit me ... (Is 49,1). Verba sunt Isaiae. In verbis istis quattuor considerantur. Primo quis vocet ... — ... tertio in praedicatione, quarto in morte. (Graz, UB, Ms 1494, 55v) |
42vb | Tit.: De omnibus sanctis. Gaudent in caelis animae sanctorum. Nota quantum gaudeant et de quibus gaudeant. Audiamus: Gaudent enim de duodecim ... — ... unde gaudium vestrum nemo tollet a vobis. (Graz, UB, Ms 1494, 56r) |
43ra | Tit.: In dedicacione. Et dixit, qui sedebat in throno ... (Apc 21,5). In throno hoc est in extremo iudicio. Ecce nova facio omnia idest hominem ... — ... ad quod nos perducat, qui sine termino regnat. (Graz, UB, Ms 1494, 57r) |
43rb | Tit.:Notula optima. Sana me domine, quoniam conturbata sunt ossa mea (Ps 6,3). Fidelem medicum invocat propheta. Sana me. Sciens quod ipse dominus Iesus, si nos volumus ... — ... dicamus cum propheta: Sana me, domine Iesu Christe. Amen. (Graz, UB, Ms 1494, 59r) |
43vb | Tit.:De renovacione. Renovamini spiritu mentis vestrae propter quinque. Primo quia morti aeternae proximum facit peccatum ... — ... unde Ecclesiastes: vae duplici corde. (Graz, UB, Ms 1494, 60v) |
43vb | Tit.:Qualiter rerenovetur peccator. Primo renovatur sicut ferrum purgatur a rubigine, aurum et argenum, sic dominus purgat peccatorem ... — ... quando ex pulveribus fiet restauratio. (Graz, UB, Ms 1494, 61r) |
44rb | Tit.: Quare homo debeat semper esse cautus. Videte, quomodo caute ambuletis propter quinque. Est ambulandum caute primo quia arta est via ... — ... transivimus per ignem et aquam. (Graz, UB, Ms 1494, 62r) |
44rb | Tit.: De discrecione viatoris. In quibus consistit viatoris discretio? Scilicet in sex. Primo quod competentem societatem sibi eligat ... — ... sed patienter iniurias sustinere. (Graz, UB, Ms 1494, 62v) |
44rb | Tit.: De confortacione hominis. Confortamini in domino (Eph 6,10). Qui timent praesentia et futura, debent tripliciter confortari. Primo in strenuo ductore ... — ... vero proter virginitatem. (Graz, UB, Ms 1494, 63r) |
44va | Tit.: De perfeccione hominis. Ad perfectionem hominis quattuor sunt necessaria. Primo ut homo animalis amplius caveat ... — ... qui perseveraverit usque in finem, salvus erit. (Graz, UB, Ms 1494, 63r) |
44va | Tit.: De adventu. Hora est iam nos de somno surgere (Rm 13,11). Hoc tempus dicitur adventus, quia cantus ecclesiae de adventibus sunt ... — ... ad mortem cuiuscumque. (Graz, UB, Ms 1494, 63v) |
44va | Alter alterius onera portate etc. (Gal 6,2). Nemo pondus alterius portat nisi sit de vera caritate ... — ... opera enim illorum sequuntur illos. (Graz, UB, Ms 1494, 63v) |
44vb | Tit.: De servicio dei. Servite domino in timore etc. (Ps 2,11). Propter quattuor. Primo quia nullus eo iustior, unde psalmus ... — ... et transiens ministrabit illis. (Graz, UB, Ms 1494, 64r) |
44vb | Tit.: De gaudio domini. Gaudete in domino semper etc. (Phil 4,4). Quattuor modis gaudendum est. Primo de hoc quod est cum tam bono domino ... — ... quasi impuncto ad inferna descendit. (Graz, UB, Ms 1494, 64r) |
45ra | Tit.: De presencia domini. Dominus enim prope est omnibus invocantibus eum (Ps 144,18). Propter tria: Primo praesens est eis ut merito de eius praesentia ... — ... revertere et ego suscipiam te. (Graz, UB, Ms 1494, 64v) |
45ra | Tit.: De gaudiis celi. Tripliciter est gaudium in caelo. Primo a claritate loci, unde Tobie XIIII: Beatus ero ... — ... ubi sancti regnabunt. (Graz, UB, Ms 1494, 65r) |
45ra | Tit.: Item triplex gaudium. Ex societate triplex est gaudium. Primo ex multitudine, unde Apocalypsis ... — ... quod gaudia aliorum sua reputabunt. (Graz, UB, Ms 1494, 65r) |
45ra | Tit.: Item triplex gaudium. Primo gaudent iusti, quod infernum evaserunt, secundo ex hoc, quod hostes eorum ... — ... sed ultimo descendet ad inferna. (Graz, UB, Ms 1494, 65v) |
45rb | Tit.: Item triplex gaudium. A mundo tripliciter gaudium [hinzugefügt: sanctis] provenit. Primo quod a poenali miseria huius exilii ... — ... quia gaudium eorum nemo tollet ab eis. (Graz, UB, Ms 1494, 65v) |
45rb | Tit.: De animabus in purgatorio. Sex admonent nos animabus subvenire in purgatoriis, quia mali cruciantur pro eorum delictis ... — ... commendationes animarum frequentius egerunt. (Graz, UB, Ms 1494, 66r) |
45va | Tit.: De mensa peccatoris. Quae mensa peccatori praeponatur. Prima mensa est mala, secunda peior, tria pessima ... — ... quacumque hora peccator ingemuerit, sal erit. (Graz, UB, Ms 1494, 67r) |
45vb | Tit.:De dampno peccatoris. Peccator cum peccat mortatliter, quinque magna damna incurrit: Primum est, quia deum offendit ... — ... ita dolores multo maiores. (Graz, UB, Ms 1494, 67v) |
45vb | Tit.: De adventu filii dei. Veni, domine, visitare nos in pace etc. Venit filius propter tria. Primo pauperem ditare ... — ... quaerere et salvum facere, quod perierat. (Graz, UB, Ms 1494, 68r) |
45vb | Tit.:De insidiis dyaboli. Induite vos armatura dei ut possitis stare ... (Eph 6,11). Tres sunt insidiae trahentes nos ad inferna. Primo diabolus ... — ... adversus spiritum, spiritus adversus carnem. (Graz, UB, Ms 1494, 68r) |
46ra | Tit.: De elemosina. Sex facit elemosina. Primo temporalia multiplicat. Secundo ab adversitate liberat ... — ... quin elemosina et confessione deleatur. (Graz, UB, Ms 1494, 68r) |
46ra | Tit.: De doloribus inferni. Quales sint dolores inferni audiamus. Primus est ignis inextinguibilis, in quo ardens incessanter ... — ... ligatis manibus et pedibus. (Graz, UB, Ms 1494, 68v) |
46rb | Tit.: De mortuis. Audivi vocem de caelo dicentem etc. usque sequuntur illos (Apc 14,13). In his verbis quattuor notanda sunt. Primo auditus, secundo verba, tertio opera ... — ... ex splendore vultus dei omnipotentis, a [recte: ad] quem vultum nos perducat, qui sine fine vivit et regnat. Amen. (Graz, UB, Ms 1494, 69r) |
47ra | Tit.: In dedicacione. Haec est domus domini firmiter aedificata etc. Nota quod quadruplex est domus domini. Prima est uterus virginis, in qua habitavit una ... — ... omnia suffert pro amore dei et proximi. (Graz, UB, Ms 1494, 19r) |
47va | Tit.: In cena domini. Cum dilexisset suos, in finem dilexit eos (Io 13,1). Licet dominus multa signa dilectionis ostenderit apostolis ... — ... ei vitem reddere debemus. (Graz, UB, Ms 1494, 21r) |
47vb | Tit.: Nota. Expedit vobis, ut unus moriatur homo (Io 11,50). Expediebat, ut Christus moreretur pro humano genere propter multa ... — ... clavis domus huius est crux Christi. (Graz, UB, Ms 1494, 21v) |
47vb | Tit.:De peccatorum dampnis. Item nota, quod quattuor modis perpetratur peccatum in corde et quattuor consummatur in opere ... — ... monens, ut ipsum sequamur. (Graz, UB, Ms 1494, 22r) |
48ra | Tit.: Item nota. Recordare, quod steterim in conspectu tuo ... (Ier 18,20). Haec sunt verba Christi. Sistit enim in conspectu domini pro nobis ... — ... ubi ego sum et ipsi mecum sint. (Graz, UB, Ms 1494, 22v) |
48ra | Tit.:De verbis sancte Marie. Dixit mater Iesu ad eum … (Io 2,3). Nota sex verba Mariae virginis, praeter quae in scriptura tota non reperies eam plura fuisse ... — ... o peccator, securum habes accessum. (Graz, UB, Ms 1494, 23v) |
48va | Tit.: Item nota. Nota quod nulla hora diei et noctis Christus cavuit contumeliis ... — ... propter quae toleranda tanta amaritudo necessaria fuit. (Graz, UB, Ms 1494, 26r) |
48vb | Tit.:De fletu domini. Item nota, quod Christus pluries flevit. Flevit in sua nativitate, ut ibi ... — ... ut signum victoriae suae demonstraret. (Graz, UB, Ms 1494, 26r) |
48vb | Tit.:Nota. Nota omnia Christi membra passa pro homine: Caput spina et harundine percussum ... — ... et glorificabimur ipso praestante, qui vivit et regnat deus. (Graz, UB, Ms 1494, 26v) |
49ra | Tit.: Nota de peccato. Nota tribus modis dat diabolus securitatem homini, ne peccatum confiteatur ... — ... recipiant vos in aeterna tabernacula. (Graz, UB, Ms 1494, 27v) |
49rb | Tit.:Item nota. Ecce quomodo moritur iustus etc. Dulcissimi domini dominus Iesus Christus multa pro nobis passus est ... — ... tamen revertere et ego recipiam te. (Graz, UB, Ms 1494, 27v) |
49rb | Tit.:De amaritudine mortis. Qui vicerit non laedetur a morte secunda (Apc 2,11). Nota de triplici hoste hominis, scilicet mundo, carne ... — ... tertio quia numquam inde liberabor. (Graz, UB, Ms 1494, 31r) |
49vb | Tit.: Nota quod triplici de causa tolluntur sancti de mundo. Nota quod de causa triplici tolluntur iusti de hoc mundo ... — ... timor incipiendi et timor deficiendi. (Graz, UB, Ms 1494, 33v) |
49vb | Tit.:Vigilandum propter VII. Vigilate quia nescitis qua hora fur ... (Mt 24,42). Vigilandum est nobis, quia septem sunt fures et latrones ... — ... idest fieri voluisset quasi deus. (Graz, UB, Ms 1494, 33v) |
49vb | Tit.:Nota de preliis huius mundi. Cum audieritis proelia et seditiones, nolite terreri (Lc 21,9). In hac auctoritate tria notantur: Daemonum infestatio ... — ... cum mater tua dolens vix te invenerit. (Graz, UB, Ms 1494, 34r) |
50rb | Tit.: Nota tria trahentia ad peccatum. Amice, quomodo huc intrasti non habens vestem nuptialem (Mt 22,12). Notandum, quod tria sunt, quae peccatores trahunt in peccatis ... — ... ibi erit fletus et stridor dentium. (Graz, UB, Ms 1494, 35r) |
50rb | Tit.:Nota de passione domini. Iesus clamans voce magna emisit spiritum (Mt 27,50). In his verbis duo vocantur. Clamor Christi et emissio spiritus ... — ... quia pauci mortem suam sibi prodesse permittunt. (Graz, UB, Ms 1494, 37r) |
50va | Tit.: De multiplici mansione dei. In domo patris mei mansiones multae sunt (Io 14,2). Domus ista vita aeterna, unde psalmus: in domum domini laetantes ibimus ... — ... quam mansionem quilibet habeat in caelo. (Graz, UB, Ms 1494, 37v) |
50va | Tit.:In pascha. Haec est dies, quam fecit dominus (Ps 117,24). In his verbis primo solemnitas resurrectionis commendatur ... — ... qui sibi non displiceret, non se ornaret. (Graz, UB, Hs 1494, 38r) |
50vb | Tit.: De visione dei. Egrediemini, filiae Sion et videte regem etc. (Ct 3,11). Si quid haberet speculum talis naturae, quod omnes feminae ... — ... pacificum videre mereamur. (Graz, UB, Ms 1494, 38v) |
50vb | Tit.: De passione. Recordare, domine, paupertatis meae (Lam 3,19). Dicit dominus haec verba per Ieremiam. Nota tria sunt in mundo ... — ... et immortales Iesus Christus dominus noster. (Graz, UB, Hs 1494, 38v) |
51ra | Tit.: De die iudicii nota. Tunc videbunt filium hominis venientem (Lc 21,27). Veniet dominus, ut rationem de commissis exigat, ut conquerentibus ... — ... praeceptorum, sacramentorum et promissorum. (Graz, UB, Ms 1494, 39r) |
51rb | Tit.: De agnitione peccati. Nota quod quivis homo ad minus quattuor debet agnoscere, peccatum, scilicet vitam praesentem ... — ... dies mei sicut umbra declinaverunt. (Graz, UB, Ms 1494, 40r) |
51rb | Tit.: In pascha. Expurgate vetus fermentum (I Cor 5,7). Nota quod tripliciter solent homines peccare in pascha: Quidam enim indigne ... — ... unus panis unum corpus multi sumus in Christo. (Graz, UB, Ms 1494, 40v) |
51vb | Tit.:De doloribus dampni [?]. Cum resurgunt impii et quando unaquaeque anima inspicit corpus suum, maledicit ei dicens ... — ... pater et mater, qui te genuerunt ... (Text reißt hier ab; nächste Spalte Bl. 52ra bleibt frei; vollständig in Graz, UB, Ms 1494, 41v) |
52rb | Tit.:De sancta Maria. Transite ad me omnes etc. (Eccli 24,26). In his verbis tria sunt notanda. Primum est, quod beata virgo mater in omni gloria sua ... ... — ... ad visionem sui filii perduxit, ad quam nos perducat ... |
52va | Tit.:Item de sancta Maria. Ave Maria (Lc 1,28). Legitur de Salomone, quod fecit sibi thronum grandem de ebore et vestivit eum auro ... — ... cum filio tuo benedicto Iesu Christo domino nostro, qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen. (Graz, UB, Ms 1494, 45r mit abweichendem Schluss) |
53rb | Tit.: De dedicacione ecclesie. Zachaee, festinans descende (Lc 19,5). Nota quod quinque fuerunt in Zachaeo. Primum est, quod peccator fuit, unde dicit, quod Iesum ... — ... hodie domui huic salus facta est. |
53va | Tit.: Item de eodem. Ingressus Iesus perambulat Iericho (Lc 19,1). Iericho interpretatur luna et signat mundum propter sui miserabilitatem ... — ... unde Petrus: Christus passus est pro nobis vobis relinquens exemplum. |
53vb | Tit.: De animabus. Beati mortui (Apc 14,13). Nota quod quidam moriuntur contra Christum, quidam praeter Christum ... — ... item cum Christo moriuntur, qui cum Christi fide et caritate moritur. |
54ra | Tit.: Bartholommei. Exspoliavit se Ionathas tunica ... (I Sm 18,4). Verba ista leguntur in libro Regum et ponuntur ad laudem beati Bartholomaei ... — ... his vestibus vestiri volumus studeamus huius sancti vestigia imitari. Rogemus. |
54ra | Tit.: Matthei ewangeliste. Spiritus domini induit Gedeonem ... (Idc 6,34). Verba ista leguntur in Iudicum. Beatus Matthaeus apostolus, cuius hodie ... — ... de miraculorum operatione. Rogabimus. |
54va | Tit.: De sancto Michaele. Angeli eorum semper vident faciem patris etc. (Mt 18,10). Ista verba leguntur in hodierno evangelio et nota, quod tria sunt ... — ... et vitam perpetuam, quam ipse nobis praestare etc. |
54vb | Tit.: Symonis et Iude. Expectatio iustorum laetitia ... (Prv 10,28). Haec verba leguntur in Proverbiis, sunt autem in auctoritate ... — ... istorum duorum apostolorum pervenire mereamur. Rogabimus. |
55rb | Tit.: De omnibus sanctis. Clamavit voce magna quattuor angelis ... (Apc 7,2). In verbis istis insinuat nobis spiritus sanctus domino. Primum est, ut custodiamus nos ... — ... orare, ut a poenis solvantur, a quibus nos etc. |
56rb | Tit.:De animabus nota. Eritis quasi quercus … (Is 1,30). Notandum est, quod quercus habet scissas cortices, sicut peccatores in morte dividuntur. Primam partem tollunt parentes ... — ... spiritus sancti et proximos nostros diligere. Rogabimus. |
56va | Tit.: Notula bona. Timenti deum bene erit in extremis et in die defunctionis suae benedicetur (Sir 1,13). Tria facit hic Salomon. Primo ostendit meritum, quod habere debemus, secundo praemium, quod pro eis recipiemus ... — ... proverbium: Memoria iusti erit cum laudibus. |
56va | Tit.: De beata virgine. Nomen virginis Maria (Lc 1,27). Hoc nomen Maria dictatum est in caelis et per Gabrielem archangelum manifestatum in terris Ioachim et Annae parentibus Mariae ... — ... etiam signo sanctae crucis consecraretur. Rogemus beatam Mariam, ut has virtutes in nobis complere dignetur. |
(57vb) | Spätere Zusätze. 2 ![]() |
57vb | Tit.: In adventu domini sermo. At ubi venit … (Gal 4,4). In verbis istis circa missiones Christi nota tria: Primo mittendi congruitas, secundo mittentis caritas, tertio missionis utilitas ... — ... tertio indignitas eius, pro quo mittitur. |
57vb | Tit.: De sancta Agnete. Eris quasi hortus irriguus … (Is 58,11). Verbum istud potest intelligi de beata Agnete, quae quidem fuit agri cultura dei ... — ... in secundo ostenditur utilitas pluviae... [Expl. mut.] |
(HDS) | Graduale-Fragment. Feria II post pentecosten. Introitus (unvollständig) bis Communio (unvollständig) (wie Graz, UB, Ms 807, 128v mit abweichendem Versus alleluiaticus: Sancti spiritus, domine, corda nostra mundet infusio et sui roris intima aspersione fecundet, vgl. Deshusses 525, Complenda). |