Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36836 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 119 (rot) / 70 (schwarz)
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: ANSELMUS CANTUARIENSIS. AUGUSTINUS. HUGO DE SANCTO VICTORE. BERNARDUS CLARAEVALLENSIS. PASCHALIS II. PAPA
Olim: F 22    Pergament   I, 123 Bl.   280×185   12. bis 13. Jh.
Handschrift aus 3 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-53) 2. Hälfte 12. Jh.; 2  (54-97) 1. Hälfte 13. Jh.; 3  (98-123) 1. Hälfte 13. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 15)


Teil 11-53   Pergament   2. Hälfte 12. Jh.
Lagen: (I-1)1 + 6.IV49 + (III-2)53
Bleistiftfoliierung des 19. Jh., das Vorsatzblatt wurde mit 1 foliiert, gehört jedoch nicht zur Lage.
Schrift:
Schriftraum: 207 × 130    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 31   
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Mehrere Hände: Die Hand, welche auf Fol. 2r die roten Überschriften fertigt ist ebenfalls tätig in Göttweig, Cod. 120 (rot), fol 1r, Z 1-19, dort ebenfalls in Teil II, fol. 92v, Z 1-15 sowie in ÖNB, Cod. 446, fol. 1r, Z 1-6 und auch in Rom, BAV, Cod. Vat. lat. 254.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Rankeninitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   
Teil 254-97   Pergament   1. Hälfte 13. Jh.
Lagen: 5.IV93 + II97 + 3.IV113 + V123
Schrift:
Schriftraum: 205 × 125    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 33   
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Zeitnahe Kustoden ab der ersten Lage des zweiten Teils; Bl. 87, 91, 92, 97: unterer Blattrand beschnitten, kein Textverlust; Risse im Pergament einfach vernäht. Ebenso Kreuze: 14v, 15v, 19v, Ritzungen: 4, 5r/v, 7r, 8r, 9r, 13, etc. Blatt 54r: zwei Drittel der Seite sind leer, Textbeginn im unteren Drittel.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Rankeninitiale(n)   
Teil 398-123   Pergament   1. Hälfte 13. Jh.
Schrift:
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Farbige Nähte auf Fol: 100, 101, 102; 100v und 102v: Bleistiftkreuz / Ritzung am Seitenrand, (auf Fol. 100v um Schreibfehler zu markieren?).
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: Schmucklos        
Einband restauriert
Schmuckloser brauner Ledereinband mit dicken Holzdeckeln und unabgeschrägten Kanten, eine Langriemenschließe. VD: Pergamenttitelschild mit Einriss [Textverlust]: Anselmus de processione Spiritus sancti. De peccato originali et concepto vir[ginali] et [Li]ber sancti Augustini ad Paulinum episcopum [de cura pro m]ortuis agenda. Idem de continentia. Idem de christiana disciplina. Augustinus [...] octoginta tribus quaestionibus. Soliloquium [...]nis Bernhardus de libero arbitrio Antique[...]; Buchrücken: Titelbeschriftung quer über den Rücken, darunter olim-Signatur F 22. Der Einband wurde innerhalb der vergangenen Dekade restauriert.


Der Besitzeintrag auf Blatt 1v Liber sanctae Mariae Gotwich aus dem 13. Jahrhundert wie auch der dreimals auftauchende Buchstabe Q (1r, 59r, 123v) bezeugen die Handschrift durchgängig in der Göttweiger Bibliothek.
Astrid Breith, Dezember 2014
"PL", "SAO", "Sharpe", "CSEL", "CPL", "57", "CC", "CPPM", "SBO", "BGOC"
alle Initien
(1r) Leer.
(1v) Inhaltsverzeichnis. (13. Jh., mit Ergänzungen aus dem 19. Jh.). Ebd. Besitzeintrag: Liber sanctae Mariae Gotwich (12. Jh.).
Teil 1
(2r-17v) Anselmus Cantuariensis De processione Spiritus sancti (PL 158, 285-326; SAO 2, 177-219. - Sharpe 59).
   1
2r Tit.: Anshelmus de processione Spiritus sancti contra Graecos.
Negatur a Graecis quod Spiritus sanctus de filio procedat ... — ... si autem aliquid protuli quod aliquatenus corrigendum sit, mihi imputetur, non sensui latinitatis.
(17v-29r) Anselmus Cantuariensis De conceptu virginali et de originali peccato (PL 158, 431-464; Ed.: SAO 2, 137-173. - Sharpe 59).
   1
17v Tit.: De conceptu virginali et paeccato originali Anshelmus.
Cum in omnibus religiosae tuae voluntati velim si possim obsequi ... — ... Si cui vero aliter visum fuerit, nullius respuo sententiam si vera probari poterit. Explicit.
(29v-37r) Augustinus De cura pro mortuis gerenda, Excerpta (PL 40, 591–610; CSEL 41, 621–660. – CPL 307). Mit vorangestellten Retractationes II 90 (PL 32, 655 f.; CSEL 36, 202, CC 57, 140).
   2
29v Tit.: Incipit liber sancti Augustini ad Paulinum Nolensem episcopum. (Am Rand nachgetragen) Excerpta ex libro Augustini de cura pro mortuis agenda ad Paulinum
Librum de cura pro mortuis gerenda scripsi, cum interrogatus litteris fuissem, utrum prosit cuique post mortem, quod corpus eius apud sancti alicuius memoriam sepelitur.
29v Haec ita solvitur quaestio, quoniam quodam vitae genere acquiritur ... — ... ut commendans eum etiam martyrum patrociniis affectus pro illo supplicationis augeatur.
(37r-43v) Augustinus De continentia, Excerpta (PL 40, 359-372; CSEL 41, 141-183. – CPL 298).
   1
37r Tit.: (Nachtrag) Excerpta ex libro Augustini de continencia anime
Pone, Domine, custodiam ori meo et ostium continentiae circum labia mea ... — ... idem nobiscum salubriter agitur, ut qui gloriatur, in domino glorietur.
(43v-44r) Augustinus De magistro, cap. 1 (PL 32, 1193-1220; CSEL 77, 3-55; CC 29, 157-203. – CPL 259).
   1
43v Nescire te arbitror non ob aliud nobis perceptum esse ... — ... cui roganti omnia responderes.
(44r-50r) Augustinus De decem chordis sermo (= sermo 9) (CPL 284; CPPM I 456).
   1
44r Dominus et Deus noster misericors et miserator, longanimis et multum misericors et verax ... — ... erit ergo illud sabbatum sabbatorum, ut quod hic desideramus, ibi inveniamus.
(50r-53v) Augustinus De disciplina christiana, Excerpta (PL 40, 669-678; CC 46, 207-224. – CPL 310).
   1
50r Tit.: De christiana disciplina.
Accipite disciplinam in domo disciplinae. Disciplinae domus est ecclesia Christi ... — ... conversi ad dominum. Mane in Deo et maneat in te Deus. Amen. – Explicit liber Aurelii Augustini.
Teil 2
(54r-97v) Augustinus De diversis quaestionibus LXXXIII (CC 44A, 11-249. - CPL 289). Mit vorangestellten Retractationes.
   2
54r Tit.: Augustinus in libro retractationum
Est inter illa, quae scripsimus, quoddam prolixum opus, qui tamen unus deputatur liber, cuius est titulus de diversis quaestionibus octoginta tribus. Cum autem dispersae fuissent per cartulas multas, quoniam ab ipso primo tempore conversionis meae, postea in Africam venimus, sicut interrogabar a fratribus, quando me vacantem videbant nulla servata ordinatione dictatae sunt, iussi eas iam episcopus colligi et unum ex eis librum fieri adhibitis numeris, ut quod quisque legere voluerit, facile inveniat.
54v Tit.: Augustinus de diversis quaestionibus octoginta tribus. Prima
Omne verum a veritate verum est. Et omnis anima eo anima est ... — ... deterret exitiabilis pudor mutandae quamvis falsae diu tamen et cum temeritate defensae sententiae.
Teil 3
(98r-108v) Hugo de Sancto Victore Soliloquium de arrha animae (PL 176, 951-970D).
   1
98r Dilectio fratri G. ceterisque servis Christi Hamerislevae de gentibus H. qualiscumque vester servus ... — ... Hoc opto hoc desiderio hoc totis praecordiis concupisco.
(109r-123v) Bernardus Claravallensis De gratia et libero arbitrio (PL 182, 999-1030A; SBO III 165-203; BGOC 7125, 7443).
   1
109r Opusculum de gratia et libero arbitrio quod illa, qua scitis, occassione nuper aggressus sum ... — ... Denique quos iustificavit, non quos iustos invenit, hos et magnificavit (Rom 8,30).
(123v) Paschalis II. papa Epistola 506: Archiepiscopo (Spalatino) explicat cur legati sui pallium deferentes sacramentum ab eo exegerint (PL 163, 428-430).
   1
123v Significasti, frater carissime, regem et regni maiores admiratione permotos ... — ... haerere et catholici capitis unitatem servare declarent.