Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36867 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 156 (rot) / 165 (schwarz)
CONRADUS DE WALDHAUSEN
Olim: L 19 (barock)    Papier   128 Bl.   297×216   4. Viertel 14. Jh.
 VIVARIUM — images (HMML)
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 24, 25, 61, 78, 88, 125, 127.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 11)


Lagen: 10.VI120 + IV128.
Moderne Bleistiftfoliierung. Kustoden teilweise beschnitten. Datierung der Wasserzeichen: um 1377/1380. Buchbinderzeichen gotischer Buchstabe h Bl. 1r, 72r, 128r.
Schrift:
Schriftraum: 215 × 170    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 43   
Schriftart: Notula – Marginalien
Ein Schreiber. Zahlreiche Marginalien einer zeitgleichen Hand.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Deckfarbeninitiale(n)   
Bl. 1ra Figürliche Deckfarbeninitiale: Augustinerchorherr in Pelzmozzetta mit aufgeschlagenem Buch (wohl als Bild des Autors zu interpretieren, vgl. Lechner 1996, 146). Randleisten (Roland 1997, 97 reiht die Handschrift in die Gruppe der Vorläufer des Niederösterreichischen Randleistenstils). – Stilistisch der Gruppe um die in 1370er Jahre datierbare Weltchronik Wien, ÖNB, Cod. Ser. n. 9470 zuzuordnen (siehe MeSch II 2002, Kat. 18 [Katharina Hranitzky]).
VDS etc.VDS, NS, HDS   Papier   1. Hälfte 14. Jh.
Auf dem Vorderdeckel ein Einzelblatt als Spiegel. Auf dem Hinterdeckel ein Doppelblatt, Spiegel und Nachsatzblatt.
Schrift:
Schriftraum: 215 × 143    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 33   
Schriftart: Textualis
Ausstattung:
Auf der Rectoseite des Nachsatzblattes ist Platz für eine drei- und eine zweizeilige Initiale gelassen, die aber nicht ausgeführt wurden. Rubrizierung fehlt.

Einband: um 1400     Gotisch     Schmucklos        
Signaturschild fehlt, darunter gotische schwarze Signatur M 33. An der unteren Ecke des HD ist das Leder abgerissen. Darunter kleben einzelne Streifen aus dem Fragment VDS, NS, HDS.


Aufgrund des dreifach eingetragenen Buchstaben h und der gotischen schwarzen Signatur ist die Handschrift spätestens für das 15. Jh. in Göttweig anzunehmen.
Nikolaus Czifra, 24.02.2015
"Lechner 1996", "Roland 1997", "MeSch II 2002", "Muckle 1940", "Smet, Initia commentariorum", "Schneyer"
alle Initien
(VDS, NS, HDS) Dominicus GundissalinusDe anima, Fragment (Ed.: Muckle 1940. - Smet, Initia commentariorum Nr. 93 und 214).
   2
VDS ... [apprehen]sione [recte apprehensiones] per instrumenta, quae diversae sunt secundum diversitates instrumentorum. Si autem intelligibiles ... — ... quod est vegetabilis, habet tres vires, virtutem nutriativam, augmentativam et generativam. Vis ... (Muckle 1940, 65,7-66,21)
NS [Textanfang:] Cum omnes aeque constant ex anima et corpore, sed tamen non omnes certi sunt de anima sicut de corpore, quippe cum hoc sensui subiaceat ... — ... movet corpus suum ad multa et diversa non moveretur, ad unam partem ... (Muckle 1940, 31,1-34,30)
(1ra-128ra) Conradus de Waldhausen Postilla studentium sanctae universitatis Pragensis (Schneyer I 797-801). (1ra) Prologus, s. u. (1va) Nr. 73-77. (13va) Nr. 78-81. (28rb) Nr. 82-85. (42vb) Nr. 86-89. (57va) Nr, 90-93. (70va) Nr. 94-98. (85ra) Nr. 99-102. (105ra) Nr. 103-105. (117ra) Nr. 106-107.
   7
1ra Tit.: Postilla studencium sancte Pragensis universitatis.
Ut super evangelia dominicalia, quae leguntur per annum per talem modum, quo ipsam ad populum ... — ... sicut ait Augustinus: In caelo habet, qui corda docet et sic est finis.
(Prolog in dieser Form auch in Innsbruck, ULBT, Cod. 589, 42ra)
1va Cum appropinquasset Hierosolymis ... (Mt 21,1). Quia hodie sancta mater ecclesia incipit officium divinum, quo per quattuor solares anni ... — ... dominica palmarum surrexit cum discipulis suis et iit in Ierusalem.
2va Cum appropinquasset Hierosolymis ... (Mt 21,1). Bethphage enim fuit villa sacerdotum sita in latere montis Oliveti distans unum miliare ... — ... prolongatio sermonis de adventu domini obmissa supplere.
... ... ...
112vb Tit.: Dominica in medio quadragesime.
Abiit Iesus trans mare Galilaeae ... (Io 6,1). Sic scribitur Iohannis sexto. Dominica proxima audistis, quomodo Ieremias docuit nos ... — ... et civitatem et educationem et vestimentorum stolam.
117ra Tit.: Dominica in passione.
Quis ex vobis arguet me ... (Io 8,46). Sic scribitur Iohannis octavo et legitur per ecclesiam in evangelio hodierno. Pueri dilecti, dominica hodierna vocatur ... — ... si ad deliberationem transiit Iesus extinguit.
122ra Tit.: Dominica in passione.
Cum appropinquasset Hierosolymis ... (Mt 21,1). Sicut scribitur Mt XIo et legitur per ecclesiam in evangelio hodierno, dominica hodierna vocatur ... — ... carnem mortificantes ramos carpimus sanctorum vestigia imitantes. Ad pronuntiamentum future.
(HDS) Dominicus GundissalinusDe anima, Fragment (Ed.: Muckle 1940. - Smet, Initia commentariorum Nr. 93 und 214).
   1
HDS ... [com]parentur nisi illis nec cognoscantur sine illis. Ad auditum pertinent octo sed carent nominibus ... — ... eum expavescat et fugiat id quamvis non apprehendat sensus exteriorali quomodo ... (Muckle 1940, 69,22-71,8)