Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36910 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 207 (rot) / 156 (schwarz)
PEREGRINUS DE OPPELN. PASSIO ACHATII ET SOCIORUM
Olim: B 24    Pergament   85 Bl.   150×110   2. Hälfte 14. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Ranna, Paulinerkloster
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 6)

Lagen: (IV+1)9 + 4.IV41 + (IV-1)48 + 4.IV80 + (II+1)85.
Erstes und letztes Blatt Vor- bzw. Nachsatzblatt (s. unten unter Fragment). Bl. 32, 34, 64-68 und 70-84 Palimpsest. Teilweise ist das Pergament stark abgerieben und dünn; Bl. 34v ist der alte Text in der unteren Blatthälfte noch erkennbar (Ps 118,89-91). Bl. 53-65 am Rand ein größerer Tintenfleck; Bl. 53v-54r ist die Lesbarkeit dadurch beeinträchtigt.
Schrift:
Schriftraum: 125 × 85    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 29   
Schriftart: Textualis
Bl. 84v Ergänzung von zeitnaher Hand in einer Textualis mit kursiven Elementen. VDS ungarischer Eintrag, 2. Hälfte 15. Jh.; weitere ungarische Federproben von gleicher Hand Bl. 1r und 85v.
Ausstattung: Rubriziert   

Hs. enthält 1 Fragment
VS, NSVS, NS   Pergament   1. Hälfte 12. Jh.
Kopfständig eingeheftet. Die Blätter sind stark beschnitten, der Schriftraum jeweils nicht vollständig erhalten.
Schrift:
Schriftraum: mind. 150 × 90    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: mind. 29   
Schriftart: Karolingische Minuskel – Neumen
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: 15. Jh.     Gotisch     
Rotes Leder über Holz. Streicheisenlinien, Blindstempel. Titelschild abgelöst. Barockes Rückenschild: Sermones aliquot de sanctis. Lederschließe ist abgerissen.


VDS ist ein durch Streichung getilgter barocker Besitzvermerk erkennbar: Ex bibliotheca monasterii Rannensis. Die ungarischen Einträge sind ein Hinweis, dass die Handschrift schon im 15. Jahrhundert von einem Ungarn, wahrscheinlich einem Pauliner, benutzt wurde. VDS die Ziffer 8 in Rot eingetragen. - Die Handschrift ist im Katalog von 1738, Cod. 961, 126r erwähnt und dort erstmals in Göttweig nachweisbar.
Nikolaus Czifra, 24.09.2015 auf Basis einer unveröffentlichten Beschreibung Gábor Sarbaks (Budapest)
"Sarbak 1998", "Schneyer", "Graesse", "Deshusses", "Hesbert"
alle Initien
(VDS) Gebet, ungarisch (Sarbak 1998).
   1
VDS Megkysirted en szivemeth es meg latad es eynek iw setithsigiben, az az haborussagnak ydeybe ... — ... azerth hwg az erek dychesegbe yteth riselthesse.
(VSr-VSv) Missale-Fragment. Passion des Dienstags der Karwoche: Mc 14,1-23 und 30-54.
(VSr) Notiz. Quer notiert, 2. Hälfte 15. Jh.: Prv 31,30-31, angehängt: Amen. Amen. Deo dicamus gratias. Alleluia Alleluia.
(2r-84v) Peregrinus de Oppeln Sermones de sanctis (Schneyer 4, 557-563). Teilweise mit abweichendem Expl.: Nr. 106-108. (6r) 110. (8v) s. u. (9v) Nr. 111. (12r) Nr. 113-114. (15r) s. u. (16r) Nr. 115. (17r) Nr. 118-119. (19v) Nr. 121-122. (21v) Nr. 125-126. (24r) Nr. 128-130. (32r) s. u. (34v) s. u. (36r) Nr. 132. (36v) Nr. 134. (38r) Nr. 136-137. (42r) Nr. 142. (44r) Nr. 144-150. (54v) s. u. (56r) Nr. 152-154. (59v) s. u. (60r) Nr. 155-156. (64r) s. u. (67v) Nr. 162. (69r) Nr. 165. (70r) Nr. 167. (72v) Nr. 170. (74v) Nr. 174. (76v) Nr. 177. (78v) Nr. 181. (80r) Nr. 185.
   14
2r Tit. [17. Jh.]: De sancto Andrea.
Vestigia eius secutus … (Iob 23,11). Dominus vocans Petrum et Andream dixit eis: Venite post me, volen, ut venirent post eum non soum gressu corporis ... — ... et honorifice spelivit et sic per viam passionis secutus est Christum et caeli hereditatem.
3r Tit. [zeitgleich]: De sancto Nycolao.
Ecce sacerdos magnus … (Eccli 44,16). Sancta mater ecclesia frequentans hoc verbum domino nobis exprimit de beato Nicolao ... — ... omnes animae sanctorum ipsum cum laetitia et laudibus susceperunt.
5r Tit.: De sancta Lucia virgine.
Mulierem fortem quis … (Prv 31,10). Licet Salomon tempore suo nullam fortem mulierem invenire potuit ... — ... illam penitus evasit et nunc possidet vitam aeternam, ad quam nos perducat …
8v Tit.: De nativitate domini.
Profert fructum multum … (Io 15,5). Hodie dicuntur boni rumores his, qui Christum expectaverunt in isto adventu et desideraverunt ... — ... ut pauperum solatium se esse monstraret.
15r Tit.: De nativitate domini [getilgt, von selber Hand korrigiert:] De epyphania.
Cum natus esset Iesus in diebus … (Mt 2,1). Fratres carissimi, in die epiphaniae quasi triplex festum celebratur vel triplex festivitas. Una est de adoratione magorum, qui obtulerunt ei munera scilicet aurum, thus, myrram, quae facta fuit XIIIo die a nativitate ... — ... in paradisum, scilicet caelestem Ierusalem, quod ipse praestare dignetur …
(auch Schlägl, Cpl. 224, 68r; auch dort an eine Sermones-Reihe Peregrinus’ de Oppeln anschließend)
32r Tit.: De assumptione Marie.
Fons ascendebat de terra … (Gn 2,6). Legimus enim in Genesi, quod post creationem caeli et terrae erat arida et hoc propter duas causas ... — ... de inferno ad gloriam istam prosequere.
34v Tit.: De sancta Maria virgine.
Sapientia aedificavit sibi domum … (Prv 9,1). Haec domus est beata virgo quam sapientia increata dei filio aedificavit, quando eam creavit ... — ... satietas sine defectu vel fastidio, ad quod nos perducat …
54v Tit.: De assumptione Marie virginis.
Quae est ista, que ascendit … (Ct 8,5). Videns ergo rex Salomon in spiritu gloriam beatae virginis, quam hodierne [!] die habuit, dixit verba praedicta ... — ... luminosa propter eius sanctitatem. Apocalypsis: Mulier amicta sole etc.
59v Tit.: De sancto Egidio.
Vidi angelum dei descendentem … (Apc 7,2). Verba proposita leguntur in apocalypsi secundo, possunt attribui beato Aegidio, cuius hodie festum colimus ... — ... numquam sanaretur, qui et a domino impetravit. Rogemus ergo dominum.
64r Tit.: De sancto Matheo.
Cum transiret dominus Iesus … (Mt 9,9). Verba ista leguntur in hodierno evangelio ad honorem sancti Mathhaei et ad consolationem fidelium ... — ... apostolorum simul martyribus heres regni caelorum.
(vgl. Nr. 158)
66r Tit.: De sancto Michee archangelo.
Michael princeps noster magnus … (Dn 12,1). In quibus verbis commendatur a fortitudine, a nobilitate, quia princeps magnus, tertio a magna bonitate ... — ... qui per angelos deportati sunt ad caelum et praecipue in Lazaro.
(vgl. Nr. 160)
78v Tit.: De sancta Cecilia.
Dominus omnium dilexit eam … (Sap 8,3). In his verbis tria videre possumus. Primo quod sit persona diligens, quae persona dilecta ... — ... quae cum audisset Almachius, iussit eam decollari.
80r Tit.: De sancto Clemente.
In mari via tua … (Ps 76,20). David propheta videns, quod beatus Clemens debuit in mari morari et ibidem habitare ... — ... sed iam propter peccata hominum istud beneficium cessavit.
81v Tit.: De sancta Katherina.
Mulier in caelo amicta … (Apc 12,1). In verbis istis ostendit beatus Iohannes qualem beata Catharina habuit statum, qualem domum ... — ... ad suum monasterium cum magno gaudio deportavit. Explicit Peregrinus de sanctis. Amen.
(84r) De decem milibus martyrum (Ed.: Graesse 183/178).
   1
84r Passio sanctorum martyrum X milia veneratur et colitur decimo kalendarum Iuliarum, qui omnes uno die interempti sunt ... — ... tribuendo eis sanitatem corporum, medicinam animarum.
(NS) Missale-Fragment. (NSv) Aus der Messe des Gründonnerstags ab dem Schluss des Evangeliums Io 13,14-15, darauf Offertorium (s. gregorien.info, mit Vers 1), Secretum (Deshusses 329), Postcommunio (Deshusses 337). Hier sind fünf Zeilen ausgelassen; es folgt der Karfreitag: Lectio Os 6,1-6, Tractus (Domine audivi auditum ..., Hesbert Nr. 78a MRBCKS); (NSr) Ex 12,4-11; Tractus (Ps 139,2-10 und 14, vgl. Hesbert Nr. 78a nach MCKS); Io 18,1-5.