Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36950 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 248 (rot) / 257 (schwarz)
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TEXTEN
Olim: M 7    Papier   228 Bl.   295 × 250   1. Hälfte 15. Jh.
Handschrift aus 7 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-10); 2  (11-92); 3  (61-89); 4  (93-116); 5  (117-188); 6  (189-204); 7  (205-216)
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 4)


Teil 11-10   Papier   
Lagen: V10
Schrift:
Schriftraum: 220 × 155    Spaltenzahl: 1-2    Zeilenzahl: 31-45   
Schriftart: Bastarda
Blätter unterschiedlich eingerichtet: 1r/v, 5r-7r, 8v: einspaltig und teilweise dicht beschrieben, 2r-4v, 9r-v: zweispaltig, Spalten teilweise nur zur Hälfte beschrieben. Mehrere Schreiber.
Teil 211-92   Papier   
Lagen: 4.VI58 + 2*60 + [Teil 3: V70 + (VII-1)83 + (V-2)89] + 3*92
In die letzte Lage zwischen die Blätter 60 und 90 sind drei separate Lagen eingebunden [Teil 3: V70 + (VII-1)83 + (V-2)89], die Blätter 80-92 gehören zu 59 und 60.
[[[Mitzi: Einzelblatt: 59; Gegenblätter zu 90-92 fehlen. Reklamant: 39v. Kustode: 2us (34v).
4.VI58 + (VI+1)71 + VI83 + (VI-3)92]]]
Schrift:
(11-60, 89-92) Schriftraum: 220 × 145-150    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 31-37   
Schriftart: Bastarda
Teil 361-89   Papier   
Lagen: V70 + (VII-1)83 + (V-2)89
Schrift:
(61-89) Schriftraum: 217 × 140    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 42   
Schriftart: Bastarda
Teil 493-116   Papier   
Lagen: 2.VI116
Schrift:
Schriftraum: 220 × 155    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 50   
Teil 5117-188   Papier   
Lagen: 6.VI188
Schrift:
Schriftraum: 220 × 155    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 43   
Schriftart: Bastarda
Teil 6189-204   Papier   
Lagen: VIII204
Schrift:
Schriftraum: 210 × 145    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 38   
Schriftart: Bastarda
Teil 7205-216   Papier   
Lagen: 2.VI228
Schrift:
Schriftraum: 230 × 150-5    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 22-23   
Kalendarium: Die Überschriften und Rubriken sind teilweise in Textualis angelegt, die Einträge wurden in einer Bastarda vorgenommen.

Einband: Schmucklos        
Schmuckloser Ledereinband über Holzdeckeln, 2 Schließen (entfernt). Vorderdeckel: Pergamenttitelschild mit Aufschrift Tractatus Bernhardi abbatis Clarevallensis super missus est. Miracula virginis Marie (?). Item legende quedam breves sanctorum. Item varia gesta antiquorum. Item sermones et epistole de tempore. Item statuta provincialia domini Eberhardi archiepiscopi Salczburgensis. Item qui sint denuncciandi in principio libri nova littera. Ebenda Aufschrift auf dem Einbandleder (getilgt). Buchrücken: Papiertitelschild, Signaturschild Mit olim-Signatur M7, darunter Titelschild nach Werl.
Astrid Breith, 2024
"PL", "SC", "CPL", "VL", "Knapp 1999"
alle Initien
VDS
(VDS) Inhaltsverzeichnis mit Seitenverweisen.
Teil 1
(1r-v) Notae, lat./ dt. Autoritätenzitate, darunter auch deutsche Sprüche.
   1
1r Beispiel: Veritas ist tad // Iusticia leidt grazze nat // falsitas ist hachgeparen // fidelitas hat dy synn gancz verlaren
(2r, 3r, 4r) De s. Laurentio.
   1
2r, 3r, 4r Refert Gregorius in libro dialogorum, quod in Sabina quaedam monialis fuit, quae carnis quidem continentiam habuit ... — ... (4ra) hic in ipso suppliciis sui igne.
(2v, 3v) leer.
(4r) Nota de convicio.
(4v) Notae.
(5r-v) Qui denuntiandi sint.
   1
5r Tit.: Isti sunt denunciandi
Invasores ecclesiarum et cimiteriorum ... — ... vel eos scientes ubicumque.
(5v) Nota de Sibylla Tiburtina.
   1
5v Legitur in Sibylla Tyberina tabula xiiiimo ...
(6r-v) Miracula beatae Mariae virginis.
   1
6r Tit.: Miracula beate Marie virginis in nona legendum
Miles quidam valde strenuus et beatae Mariae multum devotus ... — ... in servitio Dei genitricis permansit.
(6v-7r) Notae de sanctis.
(7v-8r) leer.
(8v) Notae, lat./ dt.
(9ra) Nota sollicitudinem pastoralis requisitionis.
   1
9ra Nota sollicitudinem pastoralis requisitionis ... festum natalis Christi ... et tenetur sub excommunicationis poena
(9va) Nota.
(10r) Rupertus (Truckner) de WeltzMandatum 1420 IV 26 circa Hussitas.
   1
10r Universis et singulis Dominis, abbatibus, praepositis, prioribus, rectoribus ... dioecesis Pataviensis salutem in domino et mandatis nostris immo verius reverendissimo in Christo patris et domino domini nostri generosi domini Georgii episcopi Pataviensis cancellarii supremi regiae maiestatis firmiter oboedire quia mali quibus regni Bohemiae partibus quaedam detestabilis et Deo odibilis secta .... Hussitae ... — ... Datum Wienne die vicesima sexta mensis Aprilis anno etc. XXmo (Wien, 26. April 1420). Ruppertus de Welcz canonicus et in spiritualibus vicarius generalis ecclesie necnon cancellarius curie Pataviensis.
(10v) Notae.
Teil 2
(11ra-29va) Bernardus Claraevallensis OCist In laudibus virginis matris homiliae (PL 183, 55-88; Ed.: J. Leclercq--H. Rochais, S. Bernardi Opera IV. Rom 1966, 13-58).
   1
11ra Tit.: (Rot) Prefatio domini Bernhardi Clarevallensis abbatis
Scribere me devotio iubet et prohibet occupatio ... (Rot) Lectio sancti ewangelii secundum Lucam. Missus est angelus Gabriel a deo in civitatem Galileae cui nomen Nazareth ad virginem ... (11rb) Quid sibi voluit evangelista tot propria nomina rerum in hoc loco ... — ... cui hoc medium qualecumque opusculum devotissimae destinavi.
(29va-39vb) Bernardus Claraevallensis OCist Sermo super 'Liber generationis'.
   1
29va Tit.: Liber generacionis Ihesu Christi filii David filii Abraham. Abraham autem genuit Ysach. Ysach genuit Iacob etc. (Rot) Bernhardus
Generationem domini Iesu quam ex parte patris nemo enumerabit (Mt 1,1) ... — ... in saecula saeculorum. Amen.
(39vb-41ra) Homilia in Mt 1,18-21.
   1
39v Cum esset desponsata mater Iesu Maria Ioseph (Mt 1,18). Evangelicae lectionis huius ineffabiliter ... — ... per infinita saecula saeculorum. Amen.
(41rb) leer.
(41va-54ra) Ps. Boto Pruveningensis OSBLiber de miraculis s. Mariae (Druck: B. Pez, Venerabilis Agnetis Blannbekin ... Vita et Revelationes ... Accessit Pothonis Presbyteri et Monachi ... Liber de Miraculis s. Dei Genetricis Mariae. Wien 1731, 305-456. -- BHL 5357).
   1
41va Ad omnipotentis Dei laudem cum saepe recitantur miracula sanctorum quae per eos egit divina potentia... In quodam coenobio erat quidam monachus secretarii officio functus ... — ... (54ra) nec iam eger a lecto prosylit in medicam dum nusquam respicit ioculans haec fratribus retulit dicens [bricht ab]
(54rb-54vb) leer.
(55ra-55vb) Eugippius Commemoratorium de vita s. Severini (Ed.: Noll 1963; SC 374. Druck: Pez, SSRA I [1721], Sp. 64-93. -- CPL 678).
   1
55ra Severinus de partibus orientis veniens ... — ... qui audierant gratias deo lacrimantibus gaudiis retulerunt.
(56ra-vb) leer.
(57r) Iohannes Beleth De dedicatione ecclesiae S. Michaelis.
   1
57r Tit.: (Rot) De dedicacione ecclesie sancti Michahelis. Iohannes Beleth
Festum angelorum quidem in hoc tempore colitur ... — ... ecclesia propter laicos.
(57v) leer.
(58ra-vb) Themata sermonum.
(59ra-b) leer.
(59v) Nota.
   1
59v Adventus dominum celebratur per quattuor dominicas
Teil 3
(60ra-113vb) Pronuntiamentum de sanctis (= Legendarium Austriacum minus) (Lit.: VL V (1985) Sp. 655 (G. Philippart); Knapp 1999, 140-143).
   1
60ra Adventus domini vel Christi agitur per quattuor septimanas ad designandum ... Andreas germanus Petri a Bethsaida civitate provincia Galileae oriundus fuit ... — ... inferni tormentorum etc.
(90ra) leer.
(113vb) Vers, dt.
   1
113vb Der pösen yrsal enpfecht // üppichayt dy da wächt // uber der frumen wyrdichait // mit pöser sucht das ist mir layd
(114ra-va) Sachregister zum pronuntiamentum de sanctis mit Seitenverweisen.
(114vb-115vb) leer.
(116r) Nota de Iesu Christo sub specie sacramenti.
   1
116r Nota quod Christus sub specie sacramentum est: Ita amabilis sicut in matris Mariae deosculatione
(116v) Nota qui procedunt in iudicium.
   1
116v Cain cum omnibus homicidis qui suum fratrem innocentem occidit
Teil 5
(117ra-180va) Henricus de Warnsdorf OHospSIConcordantia epistolarum et evangeliorum de dominicis per annum et quadragesimam.
   1
117ra Tit.: (Rot) Hic incipit principium concordanciarum supra scriptarum editarum a fratre Henrico de Warnsdorff ordinis cruciferorum doctorum Iohannitarum
A pictorato verborum fastu abstinens in simplicitate... (117rb) Quadruplex est adventus Christi qui in evangeliis quattuor dominicarum adventus nobis significatus est ... — ... (180va Schlussschrift) Explicit concordancia epistolarum et ewangeliorum de dominicis et per quadragesimam edita per fratrem Heynricum de Warnisdorff ordinis cruciferorum sancti Iohannis Ierosolimitarum. Amen.
(180vb-181vb) Iohannes Calderinus Tractatus de interdicto ecclesiastico (Exzerpte) (Druck: Tractatus universi iuris XIV. Venedig 1584, 325ra-326ra. -- Schulte GQ II, 250 Nr. 6c. -- Parallelüberlieferung: Graz UB, Cod. 1054, 1r ff.).
   1
182vb Circa observantiam generalis interdicti quomodo vel qualiter sacerdotes curati vivere et subditos teneantur regere est sciendum prout collegi ... — ... ad perpetuam poenitentiam agendam.
(181vb-183vb) Nota de tribus Herodibus.
   1
181vb Nota tres fuisse Herodes ecclesiam successive persequentes ... — ... qui sine fine vivit et regnat amen.
(184ra-186vb) Sermo de confessione.
   1
184ra Confitemini domino quoniam bonus (Ps 106,1; Ps. 135,1). Ecclesiastes dicitur tercio est tempus tacendi et tempus loquendi
(186vb-187ra) De excommunicatione.
   1
186vb Nota. Timenda est excommunicatio quia est gladius spiritualis separans animam a deo
(187va-188vb) leer.
Teil 6
(189r-202r) Rupertus (Truckner) de WeltzPromulgatio et tenor statutorum synodi Salisburgensis 1419 sub Eberhardo archiepiscopo celebrata (Ausg.: Frieß 1864, 104-116).
   1
189r Rupertus de Wels canonicus et in spiritualibus vicarius generalis ecclesiae nec non cancellarius curiae Pataviensis ... notitiam subscriptorum. Dudum reverendus in Christo pater et dominus noster Georgius episcopus Pataviensis ... — ... Datum Pattavie die xxiiii mensis novembris anno domini millesimo CCCCo decimo nono. Deo gracias.
(202v-203r) Rupertus (Truckner) de WeltzMandatum 1420 (Krems) super promulgatione statutorum synodi Salisburgensis 1419.
   1
202v Tit.: Tenor mandati
Rupertus de Wels ... Quamvis per sacros canones indecentia in vita et habitu clericorum ... — ... Datur in Chrembs die prima mensis Januarii Anno etc. xxo nostri sub appentione sigilli Deo gratias. (dat. Krems 1420).
(203r-204v) Notata de missa.
Teil 7
(205r-225v) Calendarium mit Nekrologeinträgen. (205r-213r) Liste der Sonntage im Kirchenjahr, mit Platz für Notizen. Kalendar für Sermones. (213v-225r): Calendarium de sanctis, mit Eintrag zu Hochfesten u.a. zu Rupertus (27.3.), Koloman (13.10.); vereinzelt Ergänzungen und Details einzelnen Heiligen, zudem Verweise auf vorausgehende Texte.
(225r) Holzerin, Barbara: Notata de morte Barbara Holzerin in Wilhelmsburg anno domini 1438 dominica Trinitatis feria secunda mane sept.
   1
225r [29.12.] Thome cantuarensis episcopi et martyr - Eintrag: Anno domini 1438 dominica die obiit Barbara Holzerin de Bilhalmbspurg feria secunda mane septembris in Hallnburg
(225v-HD-Spiegel) Tabula codicis. Blätter liniert, aber nur teilweise beschrieben, Inhaltsverzeichnis unvollständig.
(308v) Notae, dt./lat.