Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36984 |
Teil 1 | I-71 Papier um 1438/1439 |
Lagen: 1I + 5. VI60 + (VI-1)71. Gegenblatt zu 61 fehlt. | |
Papier- und Pergamentstreifen zur Falzverstärkung, zum Teil beschriftet. Zwischen Blatt 12 und 13 je ein herausgelöster Pergament- und Papierfalz (beschriftet). Reklamanten auf den Blättern 12v, 24v, 36v, 48v und 60v. — Datierung nach Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber | |
Schrift 1 | (1ra-37ra (4. Zeile)) Schriftraum: 215 × 145-148 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 45-51 |
Schriftart: Bastarda | |
Schrift 2 | (37ra (4. Zeile)-71vb) Schriftraum: 215 × 147 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 40-41 |
Schriftart: Bastarda | |
Ausstattung: Rubriziert Fleuronnéeinitiale(n) | |
Siebenzeiliges Fleuronnée in Rot und Braun auf Blatt 1r. Lombarden in Rot. | |
Teil 2 | 72-202 Papier 1412 |
Lagen: 10. VI191 + (VI-1)202. Gegenblatt zu 193 fehlt. | |
Pergamentstreifen zur Falzverstärkung, zum Teil beschriftet. Kustoden durchgängig von 1 bis 11. Der gesamte Teil (Blätter 72 bis 201) ist bis auf das letzte Blatt mit einer zeitnahen Foliierung (1-130) versehen. | |
Schrift: | |
(72ra-201va) Schriftraum: 228 × 145 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 41-44 | |
Schriftart: Bastarda | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Maniculae in Rot. Lombarden in Rot. | |
Teil 3 | 203-237 Papier um 1423 |
Lagen: 2. VI226 + (VI-1)237. Gegenblatt zu 228 fehlt. | |
Pergamentstreifen zur Falzverstärkung, zum Teil beschriftet. Reklamanten auf den Blättern 214v (beschnitten) und 226v. — Datierung nach Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: | |
(203ra-236rb) Schriftraum: 215-20 × 150 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 38-43 | |
Schriftart: Bastarda – Marginalien | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Lombarden in Rot. |
Einband: Gotisch Streicheisenlinien |
Ledereinband über Holz, ursprünglich fünf Metallbeschläge je Deckel, einer fehlt vorne und hinten. Zwei Schließen. Abriebspuren. Auf dem Vorderdeckel Pergamenttitelschild: Liber de viciis et virtutibus in papiro et plurima materia vide in [...]. Barockpapiertitelschild auf dem ersten Bund des Einbandrückens teilweise zerstört, auf dem zweiten Bund Schildchen mit Olimsignatur A 26, auf dem vierten Bund die Signatur nach dem Katalog von V. Werl. |
Bei Werl Hinweis auf inzwischen fehlende Fragmente: "Ein erstes und zuletzt 2 Pergbll. (nicht mitgez.) enthaltene fragmenta Gradualis manu. sec. XII, mit Neumen in 4 Linien (die rothe darunter) mit Buchstaben zu Anfang derselben. Auf dem vorletzten steht auch mit Mönchschrift sec. XV: Iste liber pertinet ad S. Mariam in Gottwico und Frater Erhardus pinxit." Dieser Absatz ist von einer jüngeren Kurrenthand versehen mit: "Nicht mehr vorhanden. 10/12 [18]78. Wo?"
Korrekturvermerk 130v: Comparatus et correctus per Dominum Werdungen (?) Vienne ad profectum sui dilecti fratris ac domini Ulrici plebani in Cottwico. |
(I u. I*-II*) | Graduale-Fragment. Mit Neumen. | |
(Ir) | Inhaltsverzeichnis. | |
(Iv) | leer. | |
Sermo . | ||
(1ra-69vb) | De vitiis et virtutibus = Tractatus octo (VI) (Madre 192-199; mit Nennung dieser Handschrift auf 196.). 1 | : |
1ra | [Ohne Titel] Nunc dicendum est de vitiis et aliquibus virtutibus eis oppositis. Et pro illo: - Notandum, quod, ut docet Magister in secundo sententiarum distictione prima: Deus a principio primum hominem creavit, ut particeps fieret suae beatitudinis aeterne ... — ... nolite quiescere lucrari Christo quia lucrati estis a Christo. Haec ille etc etc. | |
(70ra-71vb) | Sermo de oblationibus (Ratione relapsi) (Madre 251, mit Nennung dieser Handschrift. Vgl. auch Lhotsky 1957, 82 Nr. 92). Der vorhergehende Text wird öfters mit diesem Sermo beendet. (Madre 195). 1 | : |
70ra | [Ohne Titel] Ratione relapsi nuper combusti possent aliqui simplices errare et credere numquam offerendum esse, aut dubitare, an offerre teneantur aliquando, vel licitum sit an non et sic cum scrupulo omittere. ... — ... saeculari iudicio sunt relinquendi etc. etc. etc. etc. (verwischte Schreibernennung, Lokalisierung) frater Martinus professus in G[ottwico] (?) | |
(72ra-87ra) | In Matthaeum (Madre 54 (c. 5), mit Nennung dieser Handschrift.). 1 | : |
72ra | Tit.: (Rot) Incipit lectura magistri Nycolaii Tinchelspuhel super octo beatitudines Matheii quinto Videns autem turbas (Mt 5,1) Descripta populi adunatione per praedicationem Christi ponitur hic legis lacio et primo praemittitur ... — ... ut ad perfectionem caritatis istis gradibus possimus ascendere. | |
(87ra-93va) | De exterioris et interioris hominis compositione, lib. I, pars 1 (Ed.: David ab Augusta 1899, 3-36; PL 184, 1189-1198 [Liber I unvollst.] – Bloomfield 1524 und 4155). 1 | : |
87ra | Tit.: Incipiunt collato profectuum religiosorum. Primo quare homo religionem intrans cause assingnatur Primo considerare debes quare veneris ad quid veneris propter quid enim venisti nisi propter Deum solum ... — ... non intrares per hostium quod est Christus in ovile sancte religionis. | |
(93va-164rb) | De exterioris et interioris hominis compositione, lib. II (Ed.: David ab Augusta 1899, 63-160. – Distelbrink Nr. 100; Bloomfield 2655). 1 | : |
93va | Tit.: (Rot) Incipiunt collationes profectus religiosorum et primo quadam praeambula (Marginale in Rot) Incipit summa de int[er]iori homine Collationes meas quas exhortatione ad novicios nostros vel ad alios religiosos ... — ... aut pro bonis que cupimus adipiscendis aut cum gratias agius vel proacceptis vel promissis quae nobis dominus concedat. Amen dicant omnia. Et hic est finis. (Datierung) Explicit liber profectuum religiosorum finitus in vigilia sancti Laurentii anno domini millesimo quadringentesimo duodecimo. Sit laus. [9.8.1412] | |
(164rb-171rb) | De nativitate domini sermo II (Madre 207, mit Nennung dieser Handschrift.). 1 | : |
164rb | Tit.: (Rot) Sermo magistri Nicolai Tynkelspuhel ad clerum sequitur thema de nativitate domini Venite et videte opera Domini (Ps 45,9). Leo papa in quodam sermone praesentis festivitatis ait quamvis omnibus diebus atque temporibus ... — ... et propter nostram salutem parvulus nasci voluit ex intacta virgine Dominus et salvator noster Iesus Christus... Amen. | |
(171rb-180vb) | Sermo ad clerum et ad religiosos (Madre 271, mit Nennung dieser Handschrift). 1 | : |
171rb | Tit.: (Rot) Incipit alius sermo magistri Nycolai de Tynkelspuhel ad clerum et ad religiosos Gratia vobis et pax multiplicetur (I Pt,1). Isiderus tertia de summo bono capitulo 10 dicit: Doctrina sine gratia adiuvante quamvis infundatur auribus audientium ... — ... ad omne opus bonum instructus (II Tim 2,21). Quam perfectionem nobis concedat qui sine fine vivit et regnat. Amen. | |
(180vb-189rb) | Sermo ad capitulum Cartusiensium (Madre 272, mit Nennung dieser Handschrift.). 1 | : |
180vb | Tit.: (Rot) Incipit alius sermo ad religiosos eius de magistri Nycolay Perfice gressus meos in semitis tuis (Ps 16,5). Sicut dicit magister Sententiarum libro secundo distinctione prima: Omnipotens Deus et summe bonus qui in se ipso aeternaliter et incommutabiliter est beatus ... — ... et sine fatigatione laudabimus. Quo nos toto corde tendere et tandem feliciter pervenire faciat omnipotens Deus qui in trinitate perfecta vivit et regnat unus in saecula benedictus. Amen. | |
(189rb-193rb) | Sermo praedicatus ad universitatem Wiennensem de quadragesima a. 1405. 1 | : |
189rb | Tit.: (Rot, Datierung) Incipit alius sermo praedicatus ad universitatem Wienne per vestrum fratrem W. de quadragesima anno domini 1405 Ecce nunc tempus acceptabile (II Cor, 6,2). Scribitur secundo ad Corinthes 6 capitulo et in epistola dominicae praesentis. Reverendi patres magstri ac domini mei prestantissimi. Sapiens qui rerum pretia debita estimatione considerat ... — ... quod atque gratiam in praesenti et gloriam infector nobis concedere dignetur. Qui sine fine vivit et regnat etc. Finis etc. | |
(193rb-201va) | Forma honestae et spiritualis vitae (Parallelüberlieferung z. B.: Köln, Stadtarchiv, GB 8° 122, 49r-53v). 1 | |
192rb | Tit.: (Rot) Incipit forma honeste et spiritualis vite Dilectionem tuam attentius deprecor quatenus inter infinita Dei beneficia ista quattuor habeas in mente tua ... — ... ut haec et alia impedimenta auferat a nobis. Qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen. (Datierung, Käufer, Korrektor, Auftraggeber in Rot) Finitus est iste liber anno domini M°CCCC XII in proxima tercia feria post Michaelis id est in die beati Francisci. [4.10.1412] Qui est comparatus et correctus per dominum Werdungen Wienne ad profectum sui dilecti fratris ac domini Ulrici plebani in Cotwico ac aliorum meo legencium bono. Qui veraciter docet viam salutis eterne et specialiter est informativus vite religiose ducens ad celum | |
(201vb-202rb) | leer. | |
(202v) | Sententia (Walther, Proverbia 29869). 1 | |
202v | Sit tibi potus aqua, cibus aridus | |
(203ra-208va) | Expositio passionis Christi. Teilweise Parallelüberlieferung Wien, Schottenstift, Cod. 155. 1 | |
203ra | [Ohne Titel] Scitis quia post biduum Pasca fiet et filius hominis tradetur ut crucifigetur (Mt 26,2) Augustinus libro quinto contra hereticos in persona Christi dicit: O homo, cum esses ... — ... Quo viso beata virgo Maria consolabitur hoc quoque miraculum Deus ad consolandum ... suam benedictam etc. | |
(208va-215rb) | Sermo in parasceve. Teilweise dt. Marginalglossen. 1 | |
208va | Tit.: (Rot) Sermo in parasceven (!) (208vb) Recordare, Domine, quid acciderit nobis... (Lam 5,1). Hic propheta Ieremias in libro Lamentationum quasi ex parte Christi ad litteram aut de Iosia rege occiso ... — ... o felix et beata tibi domina nostra, corpora nostra et animas nostras, vitam nostram, mortem et resurrectionem nostram tibi commendamus. Tu sis benedicta in aeternum et ultra ad Iesum filio tuo qui cum Deo patrem et spiritu sancto etc. | |
(215va-223vb) | Sermones de passione domini. Teilweise mit deutschsprachigen Marginalglossen. 218rb: Nota. 1 | |
215va | [Ohne Titel] O vos omnes qui transitis per viam... (Lam 1,12) Primo, fratres carissimi, considerando diem hodiernum nescio cogitare quid melius sit quam plorare vel praedicare ... — ... et animas nostras, vitam nostram, mortem et resurrectionem nostram tibi commendamus, tu sis benedicta in aeternam et ultra ad Iesu filio tuo. Qui cum Deo patre et sancto spiritu vivit et regnat Deus benedictus per omnia saecula saeculorum. Amen. | |
(223vb-226va) | Sermones de animabus. 2 | |
223vb | Mortuo non prohibeas gratiam (Sir 7,37) Quanto maior est necessitas indigentis tanto gratiosius est opus misericordiae ... — ... miseremini mei, misererimini mei saltem vos, amici mei etc. (Iob 19,21) (Schneyer 367) | |
223vb | Tit.: Sermo de animabus Nota quod mors hominis multum est timenda unde legimus de isto sancto viro beato Hylarione sanctissimo monacho ... — ... dixit in puncto mortis, pater, in manus tuas commendo spiritum meum (Luc 23,46). | |
(226va-229ra) | Sermo Soccii. 1 | |
226va | Tit.: Sermo soccii Nota ergo quod vita nostra brevis est semper ad vitam aeterna tendere deberemus ... — ... de ore leonis ne absorbeas eas thartarus ergo debemus eis compati eleemosynis etc ut in passionali etc. | |
(229rb-231ra) | Sermo de annuntiatione BMV. Mit Ergänzungen und Korrekturen von einer zeitnahen Hand. 1 | |
229rb | Tit.: Sermo de annunciacione Ave gratia plena... (Lc 1,28 ). Cum aliquis rex vel valens homo vult arripere iter alicuius remote peregrinationis solet mittere nuntios ... — ... et dicamus cum ecclesia audi nos nam te filius etc. | |
(229rb) | Sermo de resurrectione. 1 | |
229rb | Tit.: De resurrecione thema Gaudeamus ergo omnes hodie quia frater noster Iesus Christus mortuus fiant ... — ... et amare caelestia. | |
(231rb-232rb) | Sermo de conversione Pauli. 1 | |
231rb | Tit.: Sermo de conversione sancti Pauli et continuatur epistola Saulus adhuc spirans (Act 9,1). Ex vehementi spiritu ignem persecutionis accendens in se ... — ... et visum recipiamus. Quod praestet nobis qui vivit et regnat in caelis. Amen. | |
(232va-235va) | De iniunctione carenarum. Vergleiche auch mit Göttweig, Cod. 295, Bl. 72ra-87rb. 1 | : |
232vb | Tit.: Incipit quartus liber magistri Reymundi et tractat de iniuncione karrenarum Si pro mortali septem tibi iniungo carenas ... — ... Item videtur qui non solum per ista iam .... sed etiam per quodlibet bonum opus deleantur ut habetur de poenitentia xxx? | |
(235vb-236rb) | Sermo de resurrectione. 1 | |
235vb | Tit.: (Von anderer Hand) In die resurrectionis domini sermo. In die resurrectionis Haec est dies quam fecit dominus (Ps 117,24) Sciendum quod praesens festivitas praecellit alias festivitates ... — ... quia claritas animae redundat in corpus. Et sicut [?] non omnes [bricht ab] | |
(236v-237v) | leer. |