![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=36987 |
Teil 1 | [1]-84 Papier um 1415/1420 |
Lagen: (VI-10)II + 7.VI84 | |
Aus der ersten unbeschriebenen Lage wurden 10 Blätter entfernt, auf den verbliebenen 2 Blättern wurde ein Inhaltsverzeichnis geschrieben. Kustoden (durch Beschnitt teilweise entfernt), Reklamanten. Blatt 32 großenteils herausgeschnitten, der ca. 10cm breite verbleibende Streifen ist jedoch foliiert. – Datierung nach Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 220 × 150-155 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 41 | |
Schriftart: Bastarda | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rubrizierungen, rote Überschriften und rote Initialen. | |
Teil 2 | 85-133 Papier um 1415/1420 |
Lagen: VII98 + 2.VI122 + (VI-1)133 | |
Blatt 134 wurde nach der Foliierung entfernt, die Blattzählung springt von 133 auf 135. – Datierung nach Wasserzeichenbefund. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 225 × 155 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 42 | |
Schriftart: Schlaufenlose Bastarda Im Bereich Fol. 106v-113r werden die Überschriften in doppelter Schriftgröße wiedergegeben. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Lombarden. | |
Teil 3 | 134-221 Papier um 1415/1420 |
Lagen: 4.VI182 + VII196 + 2.VI220 + 1221 | |
Kustoden und Reklamanten. – Datierung nach Wasserzeichenbefund. Blatt 221 ist lose eingelegt, möglicherweise gehört es in eine andere Lage, denn der Abdruck des Einbandleders auf Blatt 220v zeigt, dass dies das letzte Blatt des Buchblocks war. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 225 × 155 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 46 | |
Schriftart: Bastarda | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Lombarden. |
VDS | Pergament |
Auf dem VDS sind drei Pergamentfragmente aus einer Hss übereinandergeklebt. Von den darunterliegenden sind nur schmale Streifen sichtbar (130×30, bzw. 180×30). Ein großes liturgisches Fragment (14. Jh.) wurde als Doppelblatt aufgeklebt, Maße 300×180, Maße der einzelnen Seite: 180×150. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 145 × 115 Zeilenzahl: mind. 18 | |
Unterschiedliche Schriftgrößen, Überschriften und liturgische Anweisungen in Rot. Im liturgischen Text sind viele Radierungen und Korrekturen sichtbar, möglicherweise wurden die liturgischen Texte überarbeitet, die Handschrift wurde dann aber doch makuliert. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rubrizierungen und rote Zwischenüberschriften, Initialmajuskeln abwechselnd in Rot und Schwarz. | |
HDS | VDS Pergament |
Auf dem HDS aufgeklebtes Pergamentblatt, Maße: 285×180-190, darauf der Entwurf eines Schreibens für eine Resignation, aufgrund des Beschnittes unvollständig. |
Einband: Schmucklos |
Schmuckloser Ledereinband, 5 Beschläge pro Buchdeckel (alle erhalten), Verstärkung der Buchkanten durch Metallbeschläge (teilweise entfernt), ehemals zwei Schließen davon ein Schließenriemen entfernt. Vorderer Deckel: Pergamenttitelschild mit Aufschrift (teilweise unleserlich) Stella clericorum. De gestis Romanorum. Sigillum Marie et cetera ... et plura alia ... , darunter olim-Signatur auf das Einbandleder geschrieben (unleserlich). Buchrücken: olim-Signatur M8. |
(VDS) Besitzvermerk (15. Jh.) Hic liber est sancte Marie in Chotwich (15. Jh.). |
(VDS) | Brevier-Fragment. | |
(VDS) | Göttweiger Besitzvermerk (15. Jh.). | |
(Ir-IIr) | Tabula codicis (15. Jh.). | |
(IIv) | leer. | |
(1ra-7va) | Stella clericorum (Drucke: Hain 15060-15080; Ed.: Reiter 1997, 17-50. -- Bloomfield 4435). 1 ![]() | |
1ra | Tit.: (Rot) Stella clericorum Quasi stella matutina in medio nebulae (Sir 50,6) id est peccatorum. Proprietates huius stellae matutinae possunt referri ad quemlibet doctorem fidei ... — ... et de salutari medicina vel mirabili acquirunt aeternam damnationem. Ab ista damnatione nos custodiat, qui cum Deo patre et filio et Spiritu sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. -- Explicit stella clericorum etc. | |
(7va) | Versus (Walther, Initia 1735; Walther, Proverbia 1738). 1 ![]() | |
7va | Auditis gallis si non surgis neque psallis clerice te fallis tibi panditur ignea vallis | |
(7va-8rb) | Sermo ad sacerdotes. 1 ![]() | |
7va | Refulsit sol in clipeos aureos (I Macc 6,39). Sol id est Christus qui est verus sol iustitiae ... — ... scilicet nobis et vobis et domino nostro Iesu Christo qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen. | |
(8rb-12ra) | Regula sacerdotum saecularium (Hohmann Nr. 128). 1 ![]() | : |
8rb | Tit.: (Rot) Regula de vita et rectura secularium sacerdotum Multi sunt sacerdotes religiosorum regulas deridentes nec se regulam habere putantes ... — ... est divisio quam communicatio ne unius infortunium aliis imputetur etc. et sic est finis. Explicit statuta saecularium et considera diligenter. | |
(12rb-12vb) | leer. | |
(13ra-49vb) | Gesta Romanorum (Ausg.: H. Oesterley, Gesta Romanorum. Berlin 1872 [Nachdruck Hildesheim 1980]). 1 ![]() | |
13ra | Tit.: (Rot) Hic inchoant se gesta Romanorum per ordinem Dorotheus imperator statuit quod filii parentes suos sustentarent ... — ... (49vb) et lancea seipsum interemit. | |
(50ra-65ra) | Sigillum beatae Mariae (PL 172, 495-518. -- RB 3574). Lit.: Garrigues 1986, 70 ff.). 1 ![]() | : |
50ra | Tit.: (Rot) In Sygillum sancte Marie Optimo magistro librorum registris frequentia discipulorum videre in Sion Deum deorum... (50rb, rot) Prologus Dicitis vos mirari cur evangelium intravit Iesus et cantica in festivitate sanctae Mariae recitentur... (51ra) Cur autem lectio de laude sapientiae ... — ... ergo celebrate reginam caelorum ut ipsa pro nobis iugiter interpellet filium regem angelorum ut post hanc miseram peregrinationem cum ipsa regnetis in saecula Amen. | |
(65rb-73rb) | De neocosmo (Hexameron) (PL 172, 253-266 nach Pez, TA II/1 69-89; Ed.: R. D. Crouse, Honorius Augustodunensis, De Neocosmo. A Critical Edition of the Text with Introduction and Notes [Ungedruckte Diss.]. Cambridge/Mass. 1970. -- RB 3566). Lit.: Garrigues 1986, 49.). 1 ![]() | : |
65rb | Tit.: Honorii Augustodunensis Hexameron (18. Jh.) Quadraginta et sex annis aedificatum est templum hoc Maria duodecim annorum fuit, cum Christum genuit ... Quia multi multa de primis sex diebus disseruerunt ... — ... cum muliere suae damnationis exilium intrare compellitur. | |
(73va-78rb) | De sacramento corporis et sanguinis domini (Druck: Pez, TA I/2 [1721], 133-146). 1 ![]() | : |
73va | Tit.: (Rot) Gerbertus de sacramento corporis et sanguinis domini Sicut ante nos dixit quidam sapiens cuius sententiam probamus ... — ... in generali resurrectione liquet ergo non obnoxium secessum esse. | |
(78va-83va) | De corpore et sanguine domini (PL 121, 125-147; Edition: J. N. Bakhuizen van den Brink 1974, 16-18 und 33-47. Siehe auch Geschichtsquellen). Nach Bakhuizen van den Brink stellt dieser Text eine exakte Abschrift aus dem Göttweiger Codex 54 (rot) / 58 (schwarz) dar. In der Edition werden beide Göttweiger Codices unter der Sigle G geführt. 1 ![]() | : |
78va | Tit.: Incipit liber Ratrammi ad Karolum regem de corpore et sangbine domini Iubes gloriose princeps quod de sanguinis et corporis Christi mysterio sentiam vestrae magnificentiae ... — ... quicumque hunc manducaverit non morietur in aeternum et qui est corpus Christi. | |
(83vb-84vb) | leer. | |
(85ra-104rb) | Sermones. 1 ![]() | |
85ra | Tolle puerum et matrem eius et fuge in Aegyptum (Mt 2,20). Mater mentis puritas ... — ... super omnia bona sua constituet eum ad quae nos pervenire valeamus ipso donante. Qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum. Amen. (Rot) Expliciunt sermones boni. | |
(104va-116ra) | Mysticae annotationes in Psalmos 2-143 (PL 196, 265-402. -- RB 7326). 1 ![]() | : |
104rb | Tit.: (104rb, Rot) Incipit tractatus Richardi Magistri super quosdam psalmos et primo super Quare fremuerunt gentes Quare fremuerunt gentes et populi meditati sunt (Ps 2,1). Qui per gentes quae Deum nesciunt idola colunt ... — ... (116ra) sed per orationem ante mortem pravi consensus erigitur. | |
(116ra-123rb) | Fragmenta expositionum seu Additiones ad Expositionem cantici Habacuc (RB V, 7328,1). 1 ![]() | : |
116ra | Post sex annos septimum qui sequitur quasi festivum ducimus ... — ... in audiendum auribus melius proferimus in quibus ipsi prius perfectae conpuncti sumus. | |
(123va-124vb) | Collationes patrum: collatio 18 caput 17: De invidiae malo. 1 ![]() | : |
123va | Sciendum sane est invidiae morbum ... — ... ipso primum inbuente percepimus. | |
(124va-125ra) | Sermo in quadragesima. 1 ![]() | |
124va | Tit.: In media quadragesima Est puer unus hic qui habet quinque panes hordacei (Io 6,9). Hordacei panes possunt significare austeras redargutiones vel refectiones ... — ... panes da mihi etc. | |
(125rb-133vb) | leer. | |
(135ra-154va) | Tractatus de paenitentia. Als Vorlage diente möglicherweise Cod. 192 (rot)/121 (schwarz), in welchem der Traktat auf den Blättern 111ra-128ra ebenfalls überliefert ist. 4 ![]() | : |
135ra-137ra | Tit.: [ohne Titel] Paenitentiam agite, appropinquabat enim regnum caelorum (Mt 3,2). Ad actum magis necessarium exercendum et ubi magnum periculum imminet ad differendum, cum magno studio ... — ... (137ra) contemnentes statim post mortem aevo ad regnum caelorum ad quod nos perducat filius etc. | |
137ra-140rb | Tit.: (Rot) Sermo de contricione In spiritu contrito et humiliato serviamus ei (Idt 8,16). Iudith verum sicut in peccati commissione est quaedam propriae voluntatis libido vel lascivia volendo sunt ... — ... nos defendat, qui in trinitate perfecta vivit et regnat. | |
140rb-145rb | Tit.: (Rot) Sermo de confessione Praeoccupemus faciem eius … (Ps 94,2). Iusti iudicis timens terribilem sententiam necesse habet ante iudicium cum eo componere ... — ... reprehensibiles, quia faciunt in naturam sacramento paenitentiae. Rogemus dominum. | |
145rb-154va | Tit.: De satisfaccione Parati semper satisfactionem reddere (I Pt 3,15). Quod cuilibet naturaliter ex recta ratione dictatum est, ad hoc interiori studio ... — ... ideo non esset congruum, quod omnibus concederet hoc magnum beneficium. | |
(154va-188rb) | Tractatus in symbolum apostolorum. 1 ![]() | : |
154va | Tit.: Incipit opus pulchrum super articulis fidei duodecim apostolorum Funiculus triplex difficile rumpitur (Ecl 4,12). Funiculus ille, quo a terra trahimur in caelum est fides spes caritas ... — ... ad sedes sideras transferentur patet ergo locus vitae aeternae. Ad quem nos perducat Iesus Christus filius dei vivi. Amen. Explicit hoc opus etc. | |
(188va-215vb) | Sententiae collectae ex dictis eius de sacramentis fidei catholicae (Doucet 1311,7). 1 ![]() | : |
188va | Omnibus secreta theologiae tractare volentibus ... — ... benedictio mea veniat super vos hic et in vitam aeternam. Amen. | |
(215vb-218ra) | Bulle De anno iubilaeo von 1344 (Parallelüberlieferung: Wien, ÖNB, Cod. 574, 20v; Würzburg, UB, M.ch.q.140, 148r). 1 ![]() | : |
215vb | Clemens episcopus servus servorum dei ad memoriam reducendo causam cuius re gratia Deus pater filium suum misit caelo ex alto qui videlicet ipse inquit nolo mortem peccatoris etc. ... — ... et aeternam maledictionem se noviter incurrisse. | |
(218rb-220rb) | Contemplationes de patientia ad exempla patrum Athanasii, Paphnutii, Piemonis (ex Vitas patrum [?]). 1 ![]() | |
218rb | Huius ergo patientiae volo vobis duo saltim exempla proponere ... — ... (220rb) sed inter homines acquisita confirmavit atque excoluit solitudo. | |
(220v) | Notae. | |
(221ra-b) | Collationes patrum: Excerpta de patientia. Das Blatt ist lose eingelegt, es gehört wahrscheinlich zu den Textes des Iohannes Cassianus auf den Blättern 123va-124vb, hierzu passt auch der Vermerk, nach weiteren Exempeln am Ende des Buches zu suchen. 1 ![]() | : |
221ra | Tit.: (Rot) De paciencia ex collacionibus patrum Piammon: patientia vera antiqua [!] tranquilitas absque profunda cordis humilitate ... — ... quia ego tecum sum ut eruam te ait dominus. Sequuntur exempla pacienciae require in fine huius libri. | |
(HDS) | Resignatio (14. Jh.). Auf dem HDS aufgeklebtes Pergamentblatt mit Entwurf eines Schreibens für eine Resignation, aufgrund des Beschnittes unvollständig. (Resignation des Abtes Otto II. Nortweiner am 26.11.1399, siehe Neue Deutsche Biographie [online]). | :