Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=37117
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 423 (rot) / 186 (schwarz)
STATUTA ORDINIS CISTERCIENSIS
Olim: H 19    Pergament   170 Bl.   205×134   Ende 14. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 2)

Lagen: 2.V20 + (V-1)29 + II33 + 13.V163 + IV171
Das letzte Blatt der letzten Lage ist auf den HDS geklebt und mit 171 foliiert. Moderne Follierung. Zeitnahe Kustoden in roter Tinte beginnend auf Blatt 43v mit I9, regelmäßig bis 163v XIII9.
Schrift:
Schriftraum: 157 × 90    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 25 und 28   
Schriftart: Textualis
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
(34r) Eine Fleuronnéeinitiale.

Einband: Gotisch     Schmucklos        
Spätgotischer Einband: Leder über Holz. Spuren von zwei entfernten Langriemenschließen. Eine Riemenschließe. Je 5 blütenförmige Buckelbeschläge (einer auf dem VD verloren). -- (VD) Titelschild 15. Jh.: Commendacio ordinis Cysterciensis.
Astrid Breith, Juni 2016
alle Initien
Statuta ordinis Cisterciensis.
(1r-22v, 27r-v) Benedictus XII. papa Constitutio 'Fulgens sicut stella matutina' (1335 VII 12) (Druck: C. Cocquelines [Ed.], Magnum Bullarium Romanum III,2. Rom 1741 [Nachdruck Graz 1964], 203-213. Ed.: J. Paris, Nomasticon Cisterciense, ed. nova H. Séjalon. Solesmes 1892, 473-495; J.M. Canivez [Ed.], Statuta capitulorum generalium ordinis Cisterciensis III/2 [Bibliothèque de la Revue d'histoire ecclesiastique 11], Louvain 1935, 410-436). Unterteilt in 56 Kapitel, (27r-v) Capitulatio.
   2
1r Tit.: (Rot) Commendacio ordinis Cysterciensis
Benedictus episcopus servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriami. Fulgens sicut stella matutina in medio nebulae sacer Cisterciensis ordo in ecclesia militante strenue militat operibus et exemplis ... — ... Si quis autem hoc attendere praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum apud Pontem Sorgiae Avinionensis quarto Idus Iulii pontificatus nostri anno primo.
27r Tit.: (Rot) Ista sunt capitula statutorum papalium
De commendatione et approbatione ordinis .1. ... — ... LVI. Conclusio omnium
(22v-23r) Benedictus XII. papa Constitutio 'Regularem vitam'.
   1
22v Tit.: (Rot) Tenor secunde littere
Benedictus servus servorum Dei ad perpetaum rei memoriam. Regularem vitam professis sic expedit subtrahi omnem inquietudinis et turbationis materiam ... — ... praesumpserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Avinione quarto Nonas Iulii pontificatus nostri anno primo.
(23v-26v) Benedictus XII. papa Constitutio 'Pastor bonus' (1335 VI 17) (Druck: C. Cocquelines [Ed.], Magnum Bullarium Romanum III,2. Rom 1741 [Nachdruck Graz 1964], 201-203).
   1
23v Tit.: (Rot) Tenor tercie littere
Benedictus episcopus servus servorum Dei ad futuram rei memoriam. Pastor bonus diligens operosus et pervigil oves suas errabundas et devias ne laterentur ... — ... praesumpserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Avinione XV Kalendas Iulii pontificatus nostri anno primo. Ego iuro et promitto quod in officio vel grangia monasterii mihi commisso vel commissa fideliter ... Ego iuro ad sancta Dei evangelia quod officium mihi commissum ... resignabo. Sic me Deus adiuvet et sancti eius.
(28r-132r) Liber definitionum ordinis Cisterciensis (1289) (Vgl. Ed.: Iulianus Paris, Nomasticon Cisterciense seu antiquiores ordinis Cisterciensis constitutiones. Paris 1664, 482-582 [online, Bild 565]). (28r-33v) Capitulatio.
   2
28r Tit.: (Rot) Incipit registrum in libellum diffinicionum ad indagandum et ... singulorum articulos statutorum Cysterciensis ordinis illorum videlicet que ad regularem observanciam correcciones viteque disciplinam pertinere dinoscuntur. Registrum articulorum
De persecutione internae caritatis et animarum cura. 1. ... — ... 309. De electione et appellatione provisorum monialium.
34r Tit.: (Rot) Incipiunt diffiniciones
Prima definitio agit in generali de ordinatione et institutione ordinis universi ... — ... et faciant ab aliis firmiter observari. Deo gratias. Amen. – (Schlussschrift, Werdatierung) Explicit liber diffinicionium capituli generalis editus anno domini millesimo ducentesimo LXXXIXo [1289]. Scriptus per manus et cetera Ialocin (?).
(132v-170v) Liber definitionum novellarum ordinis Cisterciensis editus anno domini 1350 (Ed.: Iulianus Paris, Nomasticon Cisterciense seu antiquiores ordinis Cisterciensis constitutiones. Paris 1670, 615-662 [online, Bild 698]).
   1
132v Tit.: (Rot) Incipiunt diffiniciones novelle edite anno domini millesimo CCCCo quinquagesimo
Ut statutorum Cisterciensis ordinis scrutatores brevius inveni aut quod exoptant ... — ... translationem facere potest absque capitulo generali. (Rot) Explicit. Contributioni ... et conventibus ordinis universi. – (Schlussschrift, Schreiberverse) Finito libro sit laus et gloria Christo. Reginae caeli qui servit mente fideli / Ab omni poena trahit ipsum virgo serena.
(171r = HDS) leer.