Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=37161 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 468 (rot) / 299 (schwarz)
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TEXTEN
Olim: K 12    Papier   328 Bl.    215×150   Paulinerkloster Ranna, 15. Jh.
Handschrift aus 5 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-89) 1448; 2  (90-220) Buda, 1449; 3  (221-236) 1458; 4  (237-295) Buda, 1458; 5  (296-312) 1449
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 10)

Fragmente in den Fälzen, Blattweiser.

Teil 11-89   Papier   1448
Lagen: 1I + VIII,11 + VII25 + V35 + VII49 + VI61 + 2.VII89.
Zeitgenössische Foliierung: 1-LXI (in Rot) für fol. 1r-61r und 1-28 (in Rot) für fol. 62r-89r.
Schrift:
Schriftraum: 165 × 95    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 39   
Schriftart: Bastarda
Teil 290-220   Papier   Buda, 1449
Lagen: 11.VI220.
Auf 124 folgt 124a. Zeitgenössische Foliierung: II-122 (in Rot) für fol. 100r-219r. Reklamanten: 113v-208v.
Schrift:
Schriftraum: 160 × 90    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 51   
Schriftart: Bastarda
Schreibernennung auf Blatt 219v: Zoerardi plebani aus der Nähe von Stuhlweißenburg.
Teil 3221-236   Papier   1458
Lagen: VIII236.
Schrift:
Schriftraum: 160 × 100    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 36   
Schriftart: Bastarda
Mehrere Hände, Schreiberwechsel auf Blatt 232ra und 236vb.
Teil 4237-295   Papier   Buda, 1458
Lagen: 5.VI295.
Auf 289 folgt 289a. Zeitgenössische Foliierung: I-38 für fol. 255v-291r.
Schrift:
Schriftraum: 160 × 100    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 52   
Schriftart: Bastarda
Teil 5296-312   Papier   1449
Lagen: VII309 + VI321 + 1322.
Schrift:
Schriftraum: 160 × 90    Spaltenzahl: 1    Zeilenzahl: 55   
Schriftart: Bastarda
Schreibernennung: Petri Fulkus de Thata, 1449

Einband: Streicheisenlinien   Blindstempel        
Brauner Ledereinband über Holzdeckeln, Streicheisenlinien und Blindstempel, 2 Schließen (erhalten). Buchrücken: Papiertitelschild mit Aufschrift Quaestiones Theologicae, darunter Olim-Signatur K 12.


(HDS) Kaufvermerk; Blatt 1 durchstrichener Besitzvermerk Monasterii Ranensis.
Astrid Breith (2021), auf Basis einer unveröffentlichten Beschreibung Gábor Sarbaks (Budapest) - Wasserzeichen und Lagenformel: Maria Stieglecker
"GW", "Kaeppeli", "Bloomfield", "Gottschall", "Hain", "Reiter 1997", "RS", "PL", "Garrigues 1986-1988"
alle Initien
(Ir) Epitaphium Matthiae Corvini mortui 1490 (P. O. Kristeller: Iter Italicum, III, Alia Itinera I, 1983, S. 15).
(Ir) Narratio quod circa festum exaltationis s. crucis magnae fuerint inundationes cum ventis vehementissimis decutientibus botrus de vitibus tali frigore accedente ut calefieri debuerint stubae sicut in hieme 1491.
(Iv) leer.
(IIr) Narratio quod 1491 aquae (?) per nimiam serenitatem omnia fuerint destructa.
(IIr) Narratio quod 1485 fuerit maxima caristia in Hungaria ob nimium serenitates circa festum ss. Philippi et Iacobi qua omnia semina frugum et vites destruxerat.
(IIr) Narratio quod 1485 circa festum s. Gregorii papae infra quartam et quintam horam eclipsis solis talis fuerit ut sine lumine non potuerit videri.
Teil 1
(1r-57v) Antoninus Florentinus OP Confessionale (GW 2080; Kaeppeli 256; Bloomfield 1501. – 1r–27r Gottschall 1992, S. 300, Nr. 109.).
   1
1r Tit.: Liber iste vocatur Anthoninus
Defecerunt scrutantes scrutinio, ait psalmus (Ps 63,7). Scrutinium autem est inquisicio facta in confessione ... — ... plenariam indulgentiam tibi a Domino papa concessam pro ultimo articulo mortis tuae in nomine patris et filii et spiritus sancti. Amen. Et sic est finis huius opusculi licet minus bene scripsi tamen peto vestras dominationes et serenitates mihi non imputari quod exemplar meus(!) fuit [...] per me [... ] Bude [... ] Unde(?) Sabbato proximo ante aparitionis S. Michaelis Anno etc. [14]48.
(10*) Casus reservati (Druck: z. B. Hain 8489 [vor den Sermones des Iohannes Herolt]). eingehängter Zettel zw. Blatt 10 und 11.
(58r-61v) Casus reservati in synodo Strigoniensi 1468.
   1
Casus reservati in Synodo Strigoniensi 1468 factae qui non intelliguntur concessi in generali indulto audiendi confessiones vel eligendi confessorem nisi spiritualiter de eis facta fuerit mentio in litteris de super datis. 1. Symoniaci ... ... — ... 21. Item in missa ignoranter vel scienter etc.
(58r-61v) Casus utilis.
   1
58r Isti sunt casus [necess]arii sacerdotibus et religiosis scire extracti de...
(62r-77r) Quaestiones de paenitentia.
   1
77r Tit.: Questiones de paenitentia
Utrum penitentia possit vere dici virtus animae. Et videtur quod non. Omnis virtus licet? pro obiecto? aliquod bonum quia virtus licet specificari ... — ... omne mendacium pravum est fugiendum etc. est finis huius operis per Dei gratiam.
(77r-80v) Henricus de Bitterfeld OP De horis canonicis (Drucke: Hain 8406-8407. -- Zumkeller 384; Kaeppeli 1716; Hohmann 1976, 418 Nr. 212
Lit.: Zur Überlieferung) Vladimír J. Koudelka, Heinrich von Bitterfeld + c. 1405 Professor an der Universität Prag. AFP 23 1953) 5-65. -- VL III 1981) Sp. 699-703 F. J. Worstbrock) mit weiterer Lit. -- Bruno Mazur, Ladislaus Senko, Richardus Tatarzynski Edd.), Casimirus Marciniak Einleitung): Henricus Bitterfeld de Brega OP, Tractatus de vita contemplativa et activa Studia 'Przegladu tomistycznego' 4 Warschau 2003 mit Handschriftenverzeichnis zu den Werken Heinrichs)
.
   1
77r Tit.: Incipit tractatus de horis canonicis legendis
Septies in die laudem dixi tibi (Ps 118,164). Quamvis enim Deus semper omni tempore a nobis sit laudandus et benedicendusQuamvis Deus semper laudandum sit et omni tempore a nobis benedicendus congruis tamen horis ab ecclesia ... — ... et sic qui devote septem horas canonicas cottidie Deo persolvit vitam aeternam habebit quam nobis concedat pater et filius et spiritus sanctus Amen.
(80v-88v) Stella clericorum (GW M43922; Hain 15060-15080; Ed.: Reiter 1997, 17-50. – Bloomfield 4435).
   1
80v Tit.: Incipit stella clericorum
Quasi stella matutina in medio nebulae (Eccli 50,6) id est peccatorum. Proprietates huius stellae matutinae possunt referri ad quemlibet doctorem fidei id est sacerdotem ... — ... (a.92r Datierung) Explicit in dominica quarta anno etc. LVIII [1458].
(89r-89*v) De vitiis.
   1
89r Sciendum quod peccatum mortale diffinitur sic. Est commissio sive obmissio voluntatis recte racioni contraria ratione
Teil 2
(90r-219v) Expositio canonis missae.
   2
90r Deus qui humanam substantiam ... — ... (219v) vel in modico pro futurorum prestante Deo omnipotente Patre scilicet et Filio et Spiritu Sancto qui vivit et regnat Deus in secula seculorum. Amen. -- (Schlussschrift, Datierung, Schreibernennung) Explicit liber canonis maioris per manus Zoerardi plebani constituti pro tunc in Zenthgewrgh iuxta Albam Regalem sitam tempore videlicet disturbiorum ortorum inter Romanorum Imperatorem et filiorum Groph dictorum ceterorumque emulorum huius incliti Regni Hwngariae ab una parte vero ex altera Mathiam ffilium Gubernatoris condam Iohannis de Hwnÿad Regem electum dicti Regni Hwngarie. In vigilia beatorum apostolorum Symonis et Iude. Anno Domini Millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono pro quo Deus cum sua genitrice virgine Maria et omnium sanctorum suorum semper laudetur glorificetur et benedicetur Amen. Scriptor petit unum Ave maria pro salute in eo legentibus. [1449]
Summa angelica. Deus qui humane substantiae
(220v) leer.
Teil 3
(221r) Expositio canonis missae.
   2
221r-228v Tit.: (Rot) Registrum questionum contentarum in hoc libro Canonis
228v-236v Tit.: (Rot) Registrum sacramentorum quaestionum quod in eis contentarum
Teil 4
(237r-255r) Expositio canonis missae.
   1
237r-255r Circa initium minoris Canonis. Cum secundum illum egregium prophetam David in psalmo dominus cuiusvis status et condicionis homines sive doctrina et scientia censentur esse inventa? ... — ... (255r)<Schlussschrift, Datierung, Schreibernennung> Explicit liber minoris Canonis per manus Zoerardi presbiterum de Werebyel ipso die decolationis sancti Johannis Baptiste in B[uda] Anno domini Millesimo Quadringentesimo quinquagesimo octavo [1458].
(255v-291r) Commentarius in librum IV Sententiarum Petri Lombardi (RS 1121 ohne Nennung dieser Handschrift, dort Referenz Clm 8941, Anon.).
   1
255v Tit.: Sacramentum a diversis sacre pagine doctoribus diversimode diffinitur
Sacramentum a diversis sacre pagine doctoribus diversimode diffinitur. Sacramentum est rei sacrae signum sic ... — ... Sicut animae in purgatorio ergo magis facienda et impendenda est misericordia pro eis. Et sic est finis huius operis adiutorio omnipotentis Dei. Laus Deo matrique sue gloriosissime laus tibi sit Christe quoniam liber explicit iste. (Schlussschrift, Datierung) Explicit autem fferia quarta proxima ante festum Nativitatis gloriosissime virginis matris Iesu Christi domini nostri Marie in B[uda] Anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo. [1458]
(291v-295v) Casus reservati (Druck: z.B. Hain 8489 [vor den Sermones des Iohannes Herolt]).
   1
291v Tit.: (Rot) Secuntur quaestiones de illis quibus non debet eukaristia seu corpus Christi dari.
Quaeritur primo hic quibus debet negari eucharistia et quibus non debet dari divinum. Respondendum, quod eucharistia debet negari ... — ... sed solummodo Dei oratio scilicet Misereator verus etc. Item indulgentiam et remissionem etc. et non plus. (295v) Zeitgleicher Nachtrag: Nota in viginti septem casibus infrascriptis non est quis absolutus. Primo quando homo habet propositum ... confessionem ex malitia.
Teil 5
(296r-321r) Honorius Augustodunensis OSB Elucidarium (PL 172, 1109-1176; Ed.: Y. Lef`evre, L'Elucidarium et les Lucidaires. Paris 1954, 359-477. -- Bloomfield 5429. Lit.: Garrigues 1986-1988, 126).
   1
296r Saepe rogatus a condiscipulis meis quasdam enodare quaestiones ... Quid sit deus ... — ... ut lapides quadrati a sumpno pontifice in caelesti aedificio sunt locati. Ad quod aedificium et nos perducere dignetur Iesus Christus Marie filius. Amen. <Schlussschrift, Datierung, Schreibernennung> Explicit Elucidarius per manus Pauli praesulis et Petri Ffulkus de Thata ante Epiphaniam Domini Anno etc [14]49.