Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=37168 
Göttweig, Benediktinerstift, Cod. 476 (rot) / 315 (schwarz)
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT MIT TEXTEN ZUR MELKER REFORM
Olim: E 14    Papier   118 Bl.   215×145   2. Viertel 15. Jh. (1438)   
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-93) 1438; 2  (94-118)
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 2)


Teil 11-93   Papier   1438
Lagen: 7.VI83a + (VI-2)93.
Papierstreifen zur Falzverstärkung. Kustoden beginnend mit 2, Reklamanten durchgängig außer am ersten Lagenende.
Ausstattung: Fleuronnéeinitiale(n)   
Rubrizierungen und rote Überschriften, zweizeilige Lombarden in Rot und Grün, Blatt 1r: Sechszeilige Fleuronnéeinitiale in Rot mit Fadenausläufern in Grün, Blatt 13r: elfzeilige Fleuronnéeinitiale in Grün mit Fadenausläufern in Rot.
Teil 294-118   Papier   
Lagen: I95 + 2.VI117 + (I-1)118
Papierstreifen zur Falzverstärkung. Kustoden fortsetzend zu Teil 1 (10) sowie Reklamanten (außer auf Blatt 118).
Ausstattung:
Textgestaltung abwechselnd in schwarzer und roter Tinte, Blatt 95r: schematische Darstellung in Form eines Baumes, eine Tabula horarum canonicarum dicendarum.

Hs. enthält 1 Fragment
VDS / HDS   Pergament   
Auf VDS und HDS je ein Blatt aus einer liturgischen Handschrift des 12. Jahrhunderts aufgeklebt.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift – Glossen – Neumen

Einband: Streicheisenlinien   Schmucklos        
Abgegriffener, roter Ledereinband über Holz, Streicheisenlinien, pro Deckel fünf Metallbeschläge (teilweise nicht mehr intakt), 1 Schließe. Auf dem Vorderdeckel ein Pergamenttitelschild mit Aufschrift: Tractatus magistri Henrici de Hassia de proprietariis religiosis Alia continentia vide librum. Darunter rote Signatur Y 30 sowie die gleiche Signatur in Schwarz auf das Einbandleder. Buchrücken: zwei barocke Papiertitelschilder, eines mit olim-Signatur E 14.


Besitzer-/ Benützereintrag auf dem Vorderdeckelspiegel: Frater Erhardus Anno domini 1506 feria sexta post Leonhardi [nicht bei Lashofer 1983]. Der Codex wurde vermutlich in Göttweig geschrieben, vergleiche die Profeßformel im Speculum monachorum auf Blatt 14r: ... in hoc monasterio Gottwicensi in praesentia domine Luce abbatis, im Abbatiat des Lukas Lauchlaibel (1431–1439) im Jahr 1438 (datiert Blatt 93r).
Astrid Breith, Juli 2020
"Lashofer 1983", "Hohmann", "Bloomfield", "PL", "RB", "Walter 1901"
alle Initien
(VD- und HD-Spiegel) Brevier-Fragment, 12. Jh.
Teil 1
(1r-9v) Henricus de Langenstein (de Hassia) De proprietate (Hohmann 157; Bloomfield 4274).
   1
1r Tit.: (Rot) Incipit tractatus de proprietariis editus per reverendum et egregium docotorem magistrum Henricum de Hassia
Pro salute eorum qui vicia fugere cupiunt cum ad veritatis verba fuerint reformati ... — ... Nichil ergo praelatus debet esse dispensator rerum et unicuique tribuat ex his qui quae habet quantum ei opus est in Christo Iesu domino nostro qui est benedictus in saecula. Amen.
(10r-12r) Richardus de Sancto Victore CRSA In Apocalypsim Iohannis libri septem (Excerpta) (PL 196, 683-888, hier: 870C-871D; -- RB 7343).
   1
10r Tit.: (Rot) Nota super isto ecclesiastici 21 fundamenta muri civitatis et ubi agitur de 12 lapidibus preciosis et ubi etiam secundum naturam cuiusque sensus misticus interferitur
Fundamenta muri civitatis omni lapide pretioso ornata (Apc 21,19). Fundamenta civitatis id est ecclesiae sunt patriarchae prophetae et ceteri praedicatores, super quorum doctrina vel exempla constat ecclesiae structura ... — ... unde dominus dicit maiorem hac dilectionem nemo habet quam ut animam suam quis ponat pro amicis suis.
(12v) leer.
(13r-93r) Bernardus Ayglerius OSB Speculum monachorum (Ed.: Walter 1901). (13v) pars I; (49v) pars II; (69r) pars III.
   2
13r Tit.: [Prologus]
Precordialissimis fratribus Iohanni decano Thomae vicedecano sacraque conventui Cassinensis beati Benedicti Bernhardus successor indignus ... Frequenter pulsatus et a multis temporibus maxime modernis quando missus eram de mandato sedis apostolicae ... — ... [13v] tercia negligentiam professorum scripture stimulis excitabit. (Rot) Explicit prologus.
13v Tit.: (Rot) Incipit speculum monachorum
Primo ponitur forma professionis et explanantur tria quae in dicta professione continentur ... [14r] Monachus sic profitetur secundum quod ex capitulo regulae de disciplina suscipiendorum fratrum colligitur his verbis ... — ... ut quod vides nunc in aenigmate per scripturae speculum videas tandem facie ad faciem in aeternum. Amen. -- (93r Schlußschrift, Datierung >rot<) Explicit speculum monachorum editum per reverendum necnon eggregium doctorem sacre pagine Bernhardus abbatem monasterii Cassinensis 1438.
(93v) leer.
Teil 2
(94r-118v) Caerimoniale monasticum. Blatt 95r: schematische Darstellung einer Tabula horarum canonicarum dicendarum. Ende fehlt.
   2
94r Tit.: (Rot) Tabula ceremoniarum regularium ad totam conmunitatem generaliter concernencium seu pertinentium
Primo. De aspersorio dando dominico die ac ritu eiusdem. Secundo. De incensatione in missa... ... — ... Tercionono. De Mandato fratrum qualiter habeatur in die cenae et quo ordine necnon forma.
95ar Dominico die singulis fratribus per singulos choros aspersis et finita ... — ... Ante diem festum pasche (rot) Quemadmodum in missa lectum fuit per lecto evangelio diaconus reintrat sacristiam cum acolitis et exeunt se et postea vadunt ad mandatum ... cellerario interiori aquam fundente [bricht ab].