|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=379 |
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 204
SERMONES. VARIA
Papier 348 Bl. 293×222 Südostdeutschland (oder Böhmen ?), 1367
Abbildungen von
1r;
346v;
347r;
348v
Wasserzeichen: Metadaten | Vorschau Bilder | Einzelbilder: fol. 21, 22, 109, 110, 184, 185, 193, 195.
Wasserzeichen: Metadaten | Vorschau Bilder | Einzelbilder: fol. 21, 22, 109, 110, 184, 185, 193, 195.Literatur zur Handschrift: Lackner 2012, 30-37 (online).
alle Initien
Weitere Literatur zur Handschrift (Anzahl: 13)
| Dat. 1367-03-17 (346v) | |
| Schrift: | |
| Schriftart: Gotische Kursive |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"Lackner 2012", "Schneyer", "Schneyer–Hödl", "Friedberg II", "PL", "SBO", "BGOC"
alle Initien
| (1ra-15va) | Tractatus brevis quo datur sapienti occasio proponendi cum gratia opportuna negotia cum responsis dignis. 1 |
| 1ra | Cum teste sacro theologo Ecc. 8° omni negotio tempus sit et opportunitas. Tempus enim et responsionem cor sapientis intelligat ... — ... auctoritates sapienter ad hoc assumendas recurrere deo gratias. Amen. |
| (15va-19ra) | Sermo de nativitate domini. 1 |
| 15va | Filius datus est nobis. Is. 9° et in missali officio huius festi (Is 9,6). Incarnatio filii dei benedicta ex intemerata virgine Maria non solum apud fideles revelationibus angelicis et assertionibus propheticis fuerat antiquitus praeostensa... — ...heredes quidem dei coheredes autem Christi. Sed tamen compatitur, ut glorificemur.... |
| (19ra-20vb) | Sermo de nativitate domini. 1 |
| 19ra | Pax hominibus bonae voluntatis Lucae 2° et in evangelio primae missae huius festi (Lc 2,14). Carissimi omnium bonorum nostrorum dicimus esse pacem (sic !) iuxta sententiam beati Augustini libro 9 de civitate dei capitulo 11°. Unde consequenter ibidem: Tantum, inquit, est pacis bonum... — ...Item narra de muliere vexata a daemone, sanctus cui dedit consilium, quod nomen virginis.... |
| (20vb-22va) | Sermo contra Beghardos. 1 |
| 20vb | Attendite a falsis prophetis (Mt 7,15). Officium prophetarum in antiqua lege fuerat legem et mandata divinae voluntatis populo nuntiare eisdem etiam populus (!) peccatorum suorum pericula intimare et per fidem futurae incarnationis divinae domino viam praeparare... — ...spinis et tribulis acriter pungitivis, arboribus malis cum fructibus infectivis.... |
| (22va-176vb) | Petrus Roger
 : Sermones et collationes (Schneyer IV 757–768). Sermones mit der Nummerierung Schneyers in folgender Reihenfolge: Nr. 2, 4, 11, 18, 24, 34, 31, 33, 36, 40, 42, 48, 54, 59, 64, 65, 71, 75, 82, 89, 96, 101. |
| (177ra-183rb) | Franciscus Petrarca
: Invective contra medicum, lib. I. (Ed. Francesco Petrarca. Invenctive contra medicum. Invectiva contra quendam magni status hominem sed nullius scientie aut virtutis. A cura di F. Bausi (Francesco Petrarca. Opere V. Trattati, polemiche, opuscoli 1). Firenze 2005, 24–49). - Auf Grund der Textvarianten ist der Text der Redaktionsstufe γ zuzurechnen. 1 |
| 177ra | Quisquis es, qui iacentem thalamum et sopitum, ut ita dixerim, leonem importunis latratibus excitasti... — ...qui antiquam illius gloriam noveris (!) erroribus extinxerunt.... |
| (183rb-192ra) | Sermo. 1 |
| 183ra | Curam illius habe (Lc 10,35). Reverendi patres ac domini, cum proponere verbum semper mihi sit difficile, maxime in praesenti, tum propter dignitatem divini eloquii, tum propter reverentiam et maiestatem tanti collegii... (183vb) Curam... Reverendi patres ac domini mei, ex verbis praeassumptis quinque elicio ut liquide patet unicuique diligenter intuenti... — ...quam gratiam vobis et mihi tribuat fons exuberans et plenitudo omnis gratiae, virginis filius, qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen.... |
| (192ra-204rb) | Richardus Armachanus
: Sermo de sancta Catharina (Schneyer V 156, Nr. 63). |
| (204rb-209va) | Iohannes de Cardalhaco
: Sermo de sancta Maria Magdalena (G. Mollat, Jean de Cardaillac, Un prélat réformateur du clergé au XIVe siècle. Revue d'histoire ecclésiastique 48 (1953) 113, Nr. 44; Schneyer–Hödl, Nr. 49). |
| (209vb-217ra) | Sermo de Corpore Christi. 1 |
| 209vb | Accipite et comedite... (Mt 26,26). Dum ater infernalis fera vidit Christum natum descendentem ab arce, ut captivitatem redimeret captivam, velut Nero horribilis anxius quasi demens lacrimosa voce querebat... — ...inspirari ad hoc, quod possemus ad regna venire caelorum. Ad quae regna nos perducat filius dei, qui est benedictus in saecula saeculorum.... |
| (217ra-223vb) | Sermo in die pentecostes. 1 |
| 217ra | Repleti sunt omnes spiritu sancto (Act 2,4). Dicit beatus Bernardus sermone secundo de assumptione virginis: Quid est, quod angelus salutat Mariam: plena gratia, et cum adhuc superventurum in ea asserit spiritum sanctum... - Repleti... Beatus Dionysius dicit quarto capitulo de divinis nominibus: lumen intellegibile dicitur, quod est super omne lumen bonum sicut radius fontaneus et supermanans luminis effusio... — ...ut in omnibus misericordiam dei obtinere mereamur. Amen dicant omnia.... |
| (223vb-232ra) | Richardus Armachanus
: Sermo de sancto Thoma Cantuariensi (Schneyer V 157, Nr. 81). |
| (232ra-243ra) | Richardus Armachanus
: Sermo de sancto Dominico (Schneyer V 157, Nr. 81). |
| (243ra-252va) | Richardus Armachanus
: Sermo in epiphania domini (Schneyer V 151, Nr. 12). |
| (252va-260rb) | Sermo de communi sanctorum (vgl. Schneyer VIII 341, Nr. 8). 1 |
| 252va | Sancti per fidem vicerunt regna (Hbr 11,33). Si recordentur, qui praesentes fuerunt, iam bis in hoc festo de assumpto themate praedicavi, primo hic (?), secundo in maiori capella, nunc autem non repetendo, quae tunc dicta fuerunt, thema nostrum aliter ad propositum applicando dicere possumus, quod quamdiu pugna committitur quamdiu durat proelium... — ...ad quorum consortium nos perducat sanctus sanctorum dominus Iesus Christus, cuius regnum et imperium sine fine permaneat in saecula saeculorum. Amen.... |
| (260rb-260vb) | Sermo de BMV (vgl. Schneyer VIII 341, Nr. 5). 1 |
| 260rb | Cum proponere verbum semper sit mihi difficile, maxime in praesenti, cum propter dignitatem divini eloquii, cum propter maiestatem tanti collegii, cum propter parvitatem mei ingenii... — ...et sanctum os, unde caelestia semper eloquia proferuntur. Haec ille.... |
| (260va-269vb) | Richardus Armachanus
: Sermo de nativitate BMV (Schneyer V 157, Nr. 80). |
| (270ra-278vb) | Sermo de s. Thoma de Aquino (Schneyer VIII 341, Nr. 2). 1 |
| 270ra | Unus est magister vester (Mt 23,8). Beatus Dionysius dicit quinto capitulo de divinis nominibus: Noster sensibilium substantias qualitates equidem multas et differentes existens (sic !)... (270va) Unus est... Beatus Dionysius dicit libro de divinis nominibus quinto capitulo: Cognitio unitiva est eorum, qui ignoverunt ignorantiam... — ...omnis terra doctrina eius repleta est. Ipse intercedat pro nobis ad dominum Iesum Christum, ut eius meritis et precibus vitam nobis largiatur aeternam. Amen.... |
| (278vb-283vb) | Sermo de spirituali bello carnis et animae (Schneyer VIII 341, Nr. 3). 1 |
| 278vb | Vince in bono malum (Rm 12,21). Cassiodorus super illo verbo Psalmi: Deus in adiutorium meum intende, ita, inquit, ponamus adiutorium, quando periculis subiacemus, ut aliquo remedio sublevati calamitates diversarum possumus vincere passionum... - Vince... Gregorius 8 (?) Moralium capitulo 3 super illo verbo: Militia est vita hominis super terram dicit sic: Vita humana temptatio est, ut si iam ab iniquitatis perpetratione... — ...operati sunt iustitiam adepti sunt repromissiones. Quas nobis tribuere dignetur.... |
| (283vb-291va) | Sermo de dominica 3 adventus (Schneyer VIII 341, Nr. 1). 1 |
| 283vb | Per patientiam et consolationem scripturarum spem habeamus (Rm 15,4). Istud thema dupliciter introducitur, primo per modum continuationis, secundo per modum persuasionis... — ...Convertimini ad munitionem vincti spei, deus autem spei etc. ut in fine epistolae.... |
| (291va-294vb) | Sermo: Nativitas domini (Schneyer VIII 342, Nr. 6). 1 |
| 291va | Tit.: Dominica secunda in quadragesima (!) Venit Iesus ianuis clausis (Io 20,26). Sancta mater ecclesia narrans mysterium hodiernae nativitatis sic ait: Descendit de caelis deus verus a patre genitus, introivit in uterum virginis nobis ut apparet visibilis indutus carne humana... — ...sed quod venerit ad curandum ipsemet dicit Iohannis 10: Ego veni, ut vitam haberent.... |
| (295ra-298vb) | Sermo in dominica 2 quadragesimae. 1 |
| 295ra | Miserere mei domine fili David (Mt 15,22). Matthaei tertio (!) et in evangelio statim lecto. Ut divinam gratiam nobis necessariam in sermonis exordio facilius impetremus mediatricem omnium gratiarum virginem gloriosam, devote si placet, humiliter salutemus etc. (295ra) Miserere... Glossa super illud Ps. 32: Diligit misericordiam et iudicium misericordia domini plena est terra, id est vita temporalis vel terrena... — ...et gratiam inveniamus in consilio opportuno. Quod nobis concedat deus in saecula saeculorum. Amen.... |
| (298vb-300rb) | Sermo pro praesenti funere. 1 |
| 298vb | Mulier quid ploras (Io 20,13 od. 20,15). Licet omnem sapientum vitam quasi meditationem quandam esse mortis fateri debeamus et semper per consequens dolorosam iuxta sententiam beati Hieronymi... — ...in quam se mergens et balneans conditiones viriles amittit.... |
| (300rb-302ra) | Sermo pro praesenti funere. 1 |
| 300rb | Non est mortua, sed dormit (Mc 5,39). Carissimi, ponentes in ipsa (!) spem nostram, qui absque praedicatoris labore aut praemeditatione dat verbum evangelizantibus virtute multa... - Non est mortua... Salvator noster Iesus Christus dei filius archisynagogi filiam sanaturus et ad vitam corporalem suscitaturus, cum ipsam omnes acclamabant mortuam et deflebant... — ... signum illius, quod deletum fuit per absolutionem a beato Gregorio impensam.... |
| (302ra-309rb) | Sermo in dominica 1 quadragesimae. 1 |
| 302ra | Ecce nunc tempus acceptabile (II Cor 6,2). Consideranti modo praesens tempus quadragesimae et inquirenti causam observationis eiusdem occurrebat pro causa verbum thematis praeaccepti: Ideo namque praesens tempus est ab omnibus catholicis vigilantius observandum... — ...orantes et deprecantes ut in die resurrectionis cum domino gloriemur. Quod nobis concedat etc.... |
| (309rb-310rb) | Sermo (?). 1 |
| 309rb | Beatus Ambrosius libro suo de bono mortis nititur probare, quia corporalis mors, quae est separatio animae a corpore, considerato praesenti statu humano est simpliciter loquendo bona et utilis et non mala... — ...que oculus non vidit nec auris audivit etc.... |
| (310rb-315vb) | Richardus Armachanus
: Sermo contra mendicantes privilegiatos (K. Walsh, Archbishoph FitzRalph and the Friars at the papal court in Avignon, 1357–60. Traditio 31 (1975) 236). 1 |
| 310rb | Coram vobis reverendissimis in Christo patribus ac dominis proponit procurator et procuratorio nomine reverendi in Christo patris domini reverendi archiepiscopi archidiaconi Hiberniae primatis... — ...aliquando super praemissis vestrum etiam reverendum officium inplorando salvo iure corrigendis. Explicit.... |
| (315vb-317ra) | Innocentius VI.
: Revocatio expectationum "Quia sicut", 1353 I 29, Avignon (M. Tangl, Die päpstlichen Kanzleiordnungen von 1200–1500. Innsbruck 1894, LXIX, Barberin. XXXV.69, p. 142; Innocent VI [1352–1362]. Lettres secrètes et curiales publiées par P. Gasnault et M.-H: Laurent. Tome I. [Bibliothèque des Écoles françaises d'Athènes et de Rome, 3e sèrie, IV]. Paris 1959, 34 Nr. 102. E. Stengel, K. Schäfer [Hrsg.], Nova Alamanniae. Urkunden, Briefe und andere Quellen besonders zur deutschen Geschichte des 14. Jahrhunderts 2, 2. Hannover 1976, Nr. 1600). |
| (317ra-318vb) | Benedictus XII. papa
: Constitutio de religiosis apostatis "Pastor bonus", 1335 VI 17, Avignon (Druck: Bullarum diplomatum et privilegiorum sanctorum romanorum pontificum Taurinensis editio ... cura et studio ... Aloysii Tomasetti IV. Augustae Taurinorum 1859, 326–328, Nr. II. Tangl, a. O., LXVII, Barberin. XXXV.69, p. 56; Benoît XII [1334–1342]. Lettres communes analysées d'après les registres dits d'Avignon et du Vatican par J.-M. Vidal. Tome I. Paris 1903, 214, Nr. 2449. Stengel–Schäfer, a. O., Nr. 1360; J. Brown, The Extravagantes communes and Its Medieval Predecessors, in: A Distinct Voice. Medieval Studies in Honor of Leonard E. Boyle, O.P. Ed. by J. Brown and W. P. Stoneman. Notre Dame, Indiana 1997, 408 f. und 411). |
| (319ra-319vb) | Benedictus XII. papa
: Constitutio de Beguinis “Ratio recta”, 1336 Mai 6, Avignon = Neupromulgation von Extravag. Com. 3.9.1 (Friedberg II 1279–1280; Stengel–Schäfer, a. O., Nr. 1375; Brown, a. O. 387, Nr. 50 und 394 f.). |
| (319vb-320vb) | Benedictus XII. papa
: Constitutio legenda in cena domini (Druck: C. Lux, Constitutionum apostolicarum de generali beneficiorum reservatione ab a. 1325 usque ad a. 1378 emissarum ... collectio et interpretatio. Wratislaviae 1904, 75 f., Nr. 23; Benoît XII, Lettres communes, a. O., Tome 2. Paris 1910, 111 f., Nr. 6357. Tangl, a.O. LXVIII, Barberin. XXXV.69., p. 83; Stengel–Schäfer, a. O., Nr. 1414). Decretalis "Excommunicamus", 1338 April 9, Avignon. |
| (320vb-321ra) | Benedictus XII. papa
: Constitutio ne quis mendicantium intret ordines Cisterciensem et monachorum nigrorum sine dispensatione papae "Regularem vitam", 1335 Januar 10, Sourges (Druck: Bullarum diplomatum ... Taurinensis editio IV, a. O., 328 f., Nr. III, mit der Datierung 1335 Juli 4, Avignon; Bullarium franciscanum VI [Rom 1902], Nr. 10 [mit der Datierung auf 1335 Juli 4 sowie der Anführungen weiterer Ausfertigungen]. Tangl, a. O., LXVII, Barber. XXXV.69, p. 55; Brown 1997, a. O. 408 f. und 411). |
| (321ra-323ra) | Iohannes XXII.
: Conservatoria contra fratres mendicantes et pro eis de constitutione Bonifatii "Super cathedram" = Extrav. Com. 2.1.1 (Ed.: Friedberg II 1251–1254; Tangl, a. O., Formula CXXX, S. 324–327 und 323–324). 1 |
| 321ra | Frequentes hactenus et numerosae quodammodo de diversis mundi partibus... — ...in contrarium edita non obstante. Datum etc. Taxa 36 gross. et registratur et est cum filio canapis nec legitur in audientia contradictarum.... |
| (323ra-324ra) | Benedictus XII. papa
: Constitutio quod impetrantes in forma pauperum non admittantur in ecclesiis collegiatis "Ad providam", 1341 Oktober 23, Avignon (Druck: Lux, a. O., 76 f., Nr. 24*. Tangl, a. O., LXVIII, Barber. XXXV.69, p. 106; Benoît XII, Lettres closes ... à la France, Nr. 896; Benoît XII, Lettres communes, Nr. 9149; Stengel–Schäfer, a. O. Nr. 1469). |
| (324ra-325vb) | Quaestiones et dubia circa Execrabilis (Extrav. Jo. XXII. 3,1 = Extrav. comm. 3.2.4) (Ed. Brown 1991, 66–70, Z. 111. Brown 1997, a. O., 387, Nr. 12 und 392 f.). Quaestiones 1-9 und Beginn der Quaestio 10. 1 |
| 324ra | Execrabilis quorundam ambitio. Super hac nova constitutione dubietates insurgunt et quaestiones ut sequitur. Primo in quibusdam ecclesiis, puto Avinionensibus, Aviciensibus, Leodinensibus et similibus sunt quaedam officia seu beneficia, quae vocantur abbatiae, quarum alique curant (!) habent animarum et parochias, aliae autem nec curam animarum habent nec parochias... — ...Archidiaconus in suo archidiaconatu obstante longa sibi consuetudine non potest inquirere, suspendere, excommunicare vel absolvere nec aliquam iurisdictionem ecclesiasticam exercere sed rectores sui archidiaconatus.... |
| (325vb-326va) | Bernardus Claravallensis
: Epistola 191 (PL 182, 357–358; SBO VIII, 41–43. BGOC 5912). |
| (326va-328rb) | Bernardus Claravallensis
: Epistola 189 (PL 182, 354–358; SBO VIII 12–16. BGOC 7266). |
| (328rb-329ra) | Bernardus Claravallensis
: Epistola 188 (PL 182, 351–; SBO VIII 10–12. BGOC 7364). |
| (329rb-340rb) | Bernardus Claravallensis
: Epistola de erroribus Petri Abaelardi (PL 182, 1053–1072; SBO VIII 17–40. BGOC 7427). Epistola 190. |
| (340rb-341va) | Bernardus Claravallensis
: Epistola 194 (PL 182, 359–361; SBO VIII 46–48). |
| (340rb-341va) | Innocentius II.
: Epistola 447 (PL 179, 515–517). |
| (341va-343ra) | : In M. Tullium ciceronem invectiva (Appendix Sallustiana. Fasc. 2. Invectivae, ed. A. Kurfess, Leipzig 51970, 1–8). |
| (343ra-346vb) | : In C. Sallustium invectiva. |
| (348va) | Notae. 2 |
| 348va | Beatus Ambrosius super illud prima ad Corinthios primo: Non misit me Christus baptizare sed evangelizare non in sapienti verbi etc. dicit: Praedicatio christiana... — ...ut non illa sed ipse laudetur.... |
| 348va | Item idem super illud: Perdam sapientiam sapientiori etc. dicit: Sapientiam mundanam et prudentiam eliminabo... — ...deficient scrutantes etc.... |