|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=392 |
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 225
AUGUSTINUS. BASILIENSIA
Papier I, 140 Bl. 300×215 Basel und Klosterneuburg, 1434-1435
Volldigitalisat
Wasserzeichen: Metadaten | Vorschau Bilder | Einzelbilder: fol. 8, 11, 23, 24, 34, 44, 48, 77, 87, 91, 112, 120, 127.Literatur zur Handschrift: Lackner 2012, 95-104 (online).
alle Initien
Weitere Literatur zur Handschrift (Anzahl: 24)
1I + II4 + VIII20 + VI32 + VII46 + 7.VI130+ (IV+2)140.
| Dat. 1434 (99r, 107v) |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"Lackner 2012", "PL", "Haller", "CALMA", "MGH", "Kaeppeli"
alle Initien
| (1r-4v) | Augustinus
 : Regula (Praeceptum) (Ed. Verheijen I 417–437, Z. 239. PL 32, 1377–1384). mit Marginalglosse. |
| (1r-4v) | Glossa marginalis. in Regulam (Praeceptum) s. Augustini. 1 |
| 1r | Caritatis. Sanctissimus pater Augustinus in principio suae regulae observantiam caritatis commendat... — Expl. mit Lemma Carnalis (Verheijen I 435, Z. 215). Debet homo diligere proximum sicut se ipsum ... Sed dicitur illis: Receperunt mercedem suam De paen. di. 4 c. Cavendum.... |
| (5r) | : Supplicatio patribus concilii Basiliensis proposita ad obtinendas litteras commendatorias ad Albertum V. ducem Austriae (Haller III 394, Z. 32–36). 1 |
| 5r | Reverendissimi reverendique patres et domini pro parte devotorum vestrorum Colomanni Neuburgensis et Martini in Walthausen monasteriorum ordinis sancti Augustini canonicorum regularium professorum exponitur quod licet superioribus diebus et quasi octo mensium spatio... — ...litteras excusatorias et commendatorias ad celsitudinem praedicti domini principis decernere et demandare dignemini de gratia speciali.... |
| (5r) | : Supplicatio patribus concilii Basiliensis proposita ad obtinendas litteras commendatorias ad Albertum V. ducem Austriae (Haller III 394, Z. 32–36). 1 |
| 5r | Reverendissimi reverendique patres et domini pro parte devotorum vestrorum Colomanni Neuburgensis et Martini in Waldhausen monasteriorum ordinis sancti Augustini canonicorum regularium professorum exponitur quod licet superioribus diebus et quasi octo mensium spatio... — ...litteras excusatorias et commendatorias ad celsitudinem praedicti domini principis decernere et demandare dignemini de gratia speciali.... |
| (6r-20v) | Statuta Canonicorum Regularium Sancti Augustini Pataviensis Dioecesis "Gloriosus Deus" (Druck: Ohne Ort und Jahr, ex typographia ad S. Norbertum [Wien, ca. 1904 ?], 7–58). 2 |
| 7r | Gloriosus deus in sanctis suis et laudabilis in sanctitate a mundi huius initio usque in finem ... — ... dinoscitur ubilibet praevia regulandam. |
| 7v | Primum autem quomodo canonicorum receptio et deinde eorundem receptorum gubernatio fieri apud nos debeat ... — ... in omnibus quae (!) sic suo utatur iure regiminis ut a domino iustitiae praemium gloriae consequatur. Amen. |
| (6r-6v) | Tabula ordinationum canonicorum regularium Pataviensis dioecesis. 1 |
| 6r | De receptione novitiorum ad probationem capitulum primum... — ...Ad praelatum pertinet in praemissis omnibus superintendere XLVm.... |
| (21r) | : Additiones in certis capitulis Statutorum Canonicorum Regularium Sancti Augustini Pataviensis Dioecesis "Gloriosus Deus". 1 |
| 21r | Et primo super capitulo primo de receptione novitiorum ad probationem erat scriptum. In hoc capitulo bonum esset ponere quod legeretur ei regula quater in probatione. Abbas Cerreti... — ...quas glosas submitto correctioni sanctae matris ecclesiae et quorumcumque melius sentientium. Placet michi abbati Cerreti ut supra et cum addicionibus meis factis in aliquibus capitulis subscriptis propria manu.... |
| (23r) | : Supplicatio ad Concilium Basiliense novem puncta continens. 1 |
| 23r | Primo quod debeant mitti et deputari per sacrum concilium visitatores per omnia sua dominia... — ...9no quod religiosos de ordine sancti Benedicti debeant reducere ad eum modum vivendi qui in Specu observatur.... |
| (23) | : Bulla quam petierunt magistri Narcissus de Berching et Iohannes Caeli (Himmel). "minuta". 1 |
| 23r | Sacrosancta generalis Basiliensis synodus in spiritu sancto legitime congregata universalem ecclesiam repraesentans dilectis ecclesiae filiis etc. Cordi nobis semper est sollicitudinis nostrae partes ad ea etiam praecipue dirigere per quae radicatam malitiae cupidinem (am Rande: alias libidinem)... — ...praefatum negotium concernentibus consiliis et auxiliis opportunis foveant oboediant et assitant. Datum Basileae.... |
| (26v-27r) | Vollmacht für Kolomann Knapp und Martin von Waldhausen zur Aufnahme eines Darlehens von 500 Dukaten für die Teilnahme am Baseler Konzil. 1 |
| 26r | In nomine domini. Amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo tricesimo tertio indictione undecima die vero paenultima mensis decembris ... in domo habitationis venerabilis patris ac domini domini Sigismundi praepositi et archidiaconi ecclesiae Salzburgensis in stuba sua magna dicta Dürnicz... — ...praesentibus ibidem honorabilibus et discretis viris et dominis Iohanne Currificis de Erdingen presbytero Frisingensis dioecesis Iohanne Awer clerico Babenbergesis dioecesis testibus ad praemissa vocatis pariterque rogatis.... |
| (27v-32v) | Quaestio de colore habitus canonicorum regularium. 1 |
| 27v | In quadam provincia existente notabili numero monachorum canonicorum regularium plurimorum monachorum in eadem provincia constitutorum canonici regulares professi non solum extremis sed et medio quodam colore et hominibus illarum partium seu territoriorum communiter bene grato qui quasi per totam Alemanniam maxime altam et praedictam totam provinciam brunus dici et nominari consuevit ... Quaestio. Circa illud quaeritur utrum praetextu reformationis generalis propter quam sacrum Basiliense congregatum principaliter noscitur praedicata canonicorum regularium religio ipsis etiam invitis ad duos colores extremos dumtaxat sit restrigenda. Quod sic arguitur... — ...ad idem XVI q. I: Sunt nonnulli. Et haec sunt dicta de illa materia cum correctione cuiuslibet melius sentientis. Von anderer Hand hinzugefügt: Ad illud apostoli dictum: Si esca scandalizaverit fratrem non manducabo cum eis in aeternum (I Cor 8,13).... |
| (33r-34r) | : Überantwortung der vom Kardinallegaten Cesarini vorgelegten Kapitel zur Reform der regulierten Chorherren den Kardinälen von S. Crux, Bologna und Piacenza und dem Patriarchen von Antiochia zur Prüfung und Weiterleitung an die Visitatoren zwecks Durchführu. 1 |
| 33r | In nomine domini. Amen. Tenore praesentis publici instrumenti cunctis pateat evidenter et sit notum quod anno a nativitate eiusdem millesimo quadringentesimo quarto indictione duodecima die vero lune nona mensis Augusti ... Basileae provinciae Bisuntinensis sacro generali inibi residente concilio in maiori stuba dictae civitatis Basiliensis... — ...praesentibus ibidem venerabilibus et discretis viris dominis et magistris Symone Freron in sacra pagina baccalario Guidone de Versellis magistro in artibus et Iohanne de Vado litterarum apostolicarum scriptore testibus ad praemissa vocatis et rogatis.... |
| (35r-35v) | : Supplicatio. Bitte namens der Chorherren der Salzburger, Seckauer und Passauer Diözese, dass Sachverständige aus allen Deputationen den gedeihlichen Fortschritt der Reform der Kanonikerregel überprüfen mögen und dazu Stellung beziehen (1434 August, Basel). 1 |
| 35r | Reverendissimi reverendique patres et domini metuendissimi. Quamquam haec sancta generalis synodus Basiliensis pro reformatione generali in capite et in membris in decretis suis atque pluribus aliis scriptis se fore congregatam professa sit... — ...illorumque observantia in ipsa religione adhuc inbecillibus facilius et efficacius valeat persuaderi. Ad laudem dei omnipotentis etc.... |
| (35r-35v) | : Supplicatio. Bitte namens der Chorherren der Salzburger, Seckauer und Passauer Diözese, dass Sachverständige aus allen Deputationen den gedeihlichen Fortschritt der Reform der Kanonikerregel überprüfen mögen und dazu Stellung beziehen (1434 August, Basel). 1 |
| 35r | Reverendissimi reverendique patres et domini metuendissimi. Quamquam hec sancta generalis synodus Basiliensis pro reformatione generali in capite et in membris in decretis suis atque pluribus aliis scriptis se fore congregatam professa sit... — ...illorumque observantia in ipsa religione adhuc inbecillibus facilius et efficacius valeat persuaderi. Ad laudem dei omnipotentis etc.... |
| (35v-36r) | : Antrag im Auftrag des Kardinallegaten vor dem Ausschuss der Zwölf, diese mögen bei denjenigen Kapiteln zur Reform der Chorherren, bei denen zwischen den vier Deputationen keine Übereinstimmung erzielt wurde, eine solche herstellen; demgegenüber stellt Mar. 1 |
| 35v | In nomine domini. Amen. Per hoc praesens publicum instrumentum cunctis pateat evidenter et sit notum quod anno eiusdem domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto indictione duodecima die Iovis decima nona mensis Augusti ... coram reverendis patribus dominis duodecim iuxta ordinationes sacri concilii Basiliensis in loco solito ad concordandum deliberationes sacrarum deputationum in simul congregatis... — ...praesentibus ibidem honorabilibus viris magistris Petro Bruneti et Georgio Frey notariis publicis testibus ad praemissa vocatis specialiter et rogatis.... |
| (36r-37v) | : Die Generalkongregation stimmt hinsichtlich der Supplicatio Koloman Knapps und Martins von Waldhausen der Übereinkunft der Zwölf zu und bestellt aus den Konzilsdeputationen Abgeordnete für einen Beratungsausschuß, der die Regel und die Kommentare einzuseh. 1 |
| 36r | In nomine domini. Amen. Huius praesentis publici instrumenti tenore cunctis fiat manifestum quod a nativitate eiusdem domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto indictione XII die vero Veneris vicesima quarta mensis Septembris ... reverendissimis reverendisque in Christo patribus et dominis dominis Iuliano Sancti Angeli diacono apostolicae sedis in Germania legato Iohanne tituli Sancti Laurentii in Lucina Rothomagensi... — ...praesentibus ibidem venerabilibus et egregiis viris dominis magistro Henrico Flekchel sacri concilii Basiliensis auditore camerae Iohanne Grünwalder vicario ecclesiae Frisingensis decretorum doctoribus necnon venerabili ac religioso viro domino Theodrico ecclesiae metropolitanae Rigensis canonico professo testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.... |
| (37r-38r) | : Widerlegung der Argumente der Visitatoren und Reformatoren, die die Observanz der regulierten Chorherren im Herzogtum Österreich verschärfen wollen. Auflistung von 10 Punkten und deren Widerlegung. 1 |
| 37r | Primo. Quamvis patres monasteriorum antiquorum ordinis canonicorum regularium in ducatu Austriae secundum certas ordinationes et statuta vivant... — ...quae merito canonicos regulares nudam regulam sancti Augustini profitentes artare et ligare debet illam gratanti animo suscipiemus et amplectemur.... |
| (37r-38r) | : Widerlegung der Argumente der Visitatoren und Reformatoren, die die Observanz der regulierten Chorherren im Herzogtum Österreich verschärfen wollen. Auflistung von 10 Punkten und deren Widerlegung. 1 |
| 37r | Primo. Quamvis patres monasteriorum antiquorum ordinis canonicorum regularium in ducatu Austriae secundum certas ordinationes et statuta vivant... — ...quae merito canonicos regulares nudam regulam sancti Augustini profitentes artare et ligare debet illam gratanti animo suscipiemus et amplectemur.... |
| (38v-45v) | : Informatio quoad statuta canonicorum regularium Austriacorum Gerardo de Arimino generali ordinis eremitarum exhibita. 1 |
| 38v | Reverende in Christo pater et domine singularissime. Quia ad exhortationem reverendissimi domini cardinalis Firmani in hac parte vestrae dominationi condeputati placuit dominationi vestrae in se suscipere onus examinandi materiam regulae et statutorum nostrorum... — ...qui zelo sed non secundum scientiam faventes religionem nostram in personis patrum nostrorum pretendunt praeter debitum onerare claudentur.... |
| (38v-45v) | : Informatio quoad statuta canonicorum regularium Austriacorum Gerardo de Arimino generali ordinis eremitarum exhibita. 1 |
| 38v | Reverende in Christo pater et domine singularissime. Quia ad exhortationem reverendissimi domini cardinalis Firmani in hac parte vestrae dominationi condeputati placuit dominationi vestrae in se suscipere onus examinandi materiam regulae et statutorum nostrorum... — ...qui zelo sed non secundum scientiam faventes religionem nostram in personis patrum nostrorum pretendunt praeter debitum onerare claudentur.... |
| (45v-46v) | Clausulae sive modificationes secundum quarum limitationem statutorum canonicorum approbatio petitur. 1 |
| 45v | Primo ut dictis statutis nostris addatur illa clausula scilicet quod canonici regulares patres nostri secundum ea et regulam sancti Augustini viventes proposito et professioni suis satisfacere censeantur... — ...videtur esse contra determinationem sancti Thomae et aliorum doctorum.... |
| (47r) | : Supplicatio ad clausulas et modificationem statutorum canocicorum regularium eorumque approbationem spectans. 1 |
| 47r | Reverendissimi reverendique patres et domini metuendissimi. Pro parte devotorum ecclesiae filiorum fratris Colomanni beatae Mariae in Neuburga claustrali et fratris Martini sancti Iohannis evangelistae in Waldhausen monasteriorum ordinis sancti Augustini canonicorum regularium professorum Pataviensis dioecesis humiliter exponitur... — ...quae forsitan obmissae in prosecutione huiusmodi negotii debuerint intervenire, in contrarium facientibus non obstantibus quibuscumque etc.... |
| (47r) | : Supplicatio ad clausulas et modificationem statutorum canocicorum regularium eorumque approbationem spectans. 1 |
| 47r | Reverendissimi reverendique patres et domini metuendissimi. Pro parte devotorum ecclesiae filiorum fratris Colomanni beatae Mariae in Neuburga claustrali et fratris Martini sancti Iohannis evangelistae in Waldhausen monasteriorum ordinis sancti Augustini canonicorum regularium professorum Pataviensis dioecesis humiliter exponitur... — ...quae forsitan obmissae in prosecutione huiusmodi negotii debuerint intervenire, in contrarium facientibus non obstantibus quibuscumque etc.... |
| (47v) | : Zwei chronikale Notizen zu den Jahren 1455 bzw. 1428. |
| (48r-66r) | Propositio super altercatione de praeeminentia sedium inter oratores regum Castellae et Angliae in Concilio Basiliensi. |
| (48r) | Prologus (Ed. M. V. Echeverría Gaztelumendi, Edición critica del discurso de Alfonso de Cartagena "Propositio super altercatione praeminentia sedium inter oratores regum Castellae et Angliae in concilio Basiliense". Versiones en latin y castellano. Madrid 1992 [= Madrid, Universidad Complutense, Diss., 1991], 64–65). kurze Notiz über die Bemühungen des Konzils zur Beilegung des Streites. 1 |
| 48r | Super altercatione sedium quae inter oratores christianissimi principis domini nostri regis Castellae et Legionis et oratores serenissimi regis Angliae oriebatur... — ...Alfonsus Garsiae de Sancta Maria ... unusque de oratoribus eius in modum qui sequitur die XIIII Septembris anno MoCCCCoXXXIIIIto. |
| (48r-58v) | Alphonsus de Cartagena
: Defensio prioritatis regis Castellae (1434 September 14) (Ed. M. V. Echeverría Gaztelumendi, Edición critica del discurso de Alfonso de Cartagena "Propositio super altercatione praeminentia sedium inter oratores regum Castellae et Angliae in concilio Basiliense". Versiones en latin y castellano. Madrid 1992 [= Madrid, Universidad Complutense, Diss., 1991], 66–124. CALMA I, S. 185 ALPH 7, Nr. 13). 1 |
| 48r | Memor sum reverendissimi reverendique patres eius sententiae quam dixisse fertur Demosthenes... — ...Conclusio conclusionum: Potentissimi reges Castellae et Angliae eximio honore dignissimi sunt sed christianissimus rex Castellae uberiore honoris amplitudine ab universali ecclesia tractandus est. |
| (58v-63r) | Alphonsus de Cartagena
: Defensio prioritatis regis Castellae (1434 September 14) (Ed. M. V. Echeverría Gaztelumendi, Edición critica del discurso de Alfonso de Cartagena "Propositio super altercatione praeminentia sedium inter oratores regum Castellae et Angliae in concilio Basiliense". Versiones en latin y castellano. Madrid 1992 [= Madrid, Universidad Complutense, Diss., 1991], 124-149). 1 |
| 58v | Sufficere videntur quae dicta sunt ad intentionem ex toto fundandam et respondendum obiectionibus... — ...in divino auxilio et veritatis confidens.... |
| (63r-66r) | : Oratio in favorem praecedentiae regis Angliae (1434 September 18, Basel) (Ed.: A. Zellfelder, England und das Basler Konzil. Mit einem Urkundenanhang [Historische Studien 113]. Berlin 1913, 284–291. Haller III 207). 1 |
| 63r | Authentica protestatione praemissa quod per illa que dicentur et fient coram vestris reverendissimis reverendisque paternitatibus a sacris deputationibus deputatis in facto sedium... — ...seclusis cavillationibus quae possint fortassis ex verborum terminis aut aliis iuris subtilitatibus contentiosis refricari. Amen.... |
| (66r-72r) | : Tractatus de horis canonicis (Druck: Tractatus universi iuris... XV/2. Venetiis 1584, 558ra–559vb). 1 |
| 66r | Ad honorem illius cuius sunt opera inseparabilia sanctae et individuae trinitatis... — ...ad aliquas horas peculiares vel vigilias mortuorum obligatur. Et sic est finis. Expliciunt quaestiones de horis canonicis domini Iohannis de Lignano eximii doctoris.... |
| (72v-82v) | Franciscus de Zabarellis
: Summa de horis canonicis (Ed. V. O. Ludwig, Ein neuaufgefundener Traktat Franz Zabarellas. Jahrbuch des Stiftes Klosterneuburg 3 [1910] 152–171). 1 |
| 72v | Repetiturus decretalem quae est proxima sub rubrica de celebratione missarum situata rubricae continuationem causa brevitatis obmitto ... — ... dicat contrarium quod nullo iure probatur. Explicit summa Francisci de Zabrellis. |
| (83r) | Registrum Bullae aureae (MGH, Const. 11, 560 u. 562). |
| (83v-99r) | Carolus IV. Imperator Romanorum
: Bulla aurea (MGH. Const. 11, 562–632). |
| (100r-107v) | Alexander de Roes
: Memoriale de prerogativa Romani imperii (Ed. MGH, Staatsschriften 1, 94–142). cap. 4–34. 1 |
| 100r | Multifarie multisque modis dominus universorum in diebus suae carnis dignatus est honorare Romanum imperium... — ...petens veniam cum humilitate de erratis.... |
| (108r) | Series regum et imperatorum a Carolo Magno usque ad Sigismundum. 1 |
| 108r | Carolus Magnus fuit rex Francorum XLVI annis et imperii XIIII... — ...illi successit Sigismundus de Luczelburg rex Ungariae qui regit pro nunc.... |
| (108v-109r) | Series regum et imperatorum ab Henrico VI. (?) usque ad Sigismundum. 1 |
| 108v | Henricus V. dux Sueviae deposito Friderico imperator efficitur XCVIo ab Augusto (sic !)... — ...Sigismundus rex Ungariae et Bohemiae etc. electus fuit in Romanorum regem anno domini Mo CCCCo XIo die XVIII mensis Octobris. Dann von späterer Hand hinzugefügt: Illi successerunt duo duces Austrie anno d. 1434... |
| (110r-112r) | : Collatio pro manutenendis iuribus et libertatibus in regno Scotiae (1434 Mai 28, Basel) (Ed. J. H.Baxter, Copiale prioratus Sanctiandreae. The Letter-Book of James Haldesteone, Prior of St. Andrews (1418-1443) (St. Andrews University Publications 31). Oxford 1931, 278-284, Appendix 27. Mon. conc. II 710; Haller III 108, Z. 29–33). 1 |
| 110r | Eia milites Christi, abicite opera tenerbarum et induamini arma lucis (Rm 13,12). O sacerdotes dei attendite quaeso dignitatem vestram et vocationem qua vocati estis... — ...qui captivitatem nostram moriendo sua reduxit virtute captivam dominus noster Iesus Christus. Cui honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.... |
| (113r-121r) | Collationes in promotione canonicorum regularium Colomanni Knapp et Martini de Waldhausen in ecclesia s. Stephani Viennae habitae. |
| (113r-116r) | : Collatio ante traditionem insigniorum. 1 |
| 113r | In nomine domini Iesu Christi. Amen. C. de officio praefecti praetorio. In nomine domini... Auctoritas nos admonet in gerendis a nobis actibus divinum auxilium invocare... — ...in patria quod iustum fuerit praemium videlicet sempiternum. Quod vobis et nobis caelestis concedat pater familias in saecula benedictus. Amen.... |
| (116r-119v) | : Collatio in promotione Colomanni Knapp et Martini de Waldhausen cancellarii universitatis vice habita. 1 |
| 116r | Iuxta ritum et laudabilem huius inclite facultatis sacri iuris canonici consuetudinem hucusque pro conventu in eadem doctorandorum observatam... — ...in triumphanti ecclesia collocari mereamini in gloria. Quam gloriam omnibus nobis praestare dignetur trinitas per saecula saeculorum. Amen.... |
| (119v-120r) | : Petitio insigniorum. 1 |
| 119v | In nomine domini. Amen. Pro petitione insigniorum occurrit mihi verbum Iudicum VI scriptum: Da mihi signum quod tu scis... — ...ut his insigniis insignitus in via patriae cum electis insigniri merear. Quod nobis omnibus misericors conferat in saecula benedictus. Amen.... |
| (120r-121r) | : Lectio prima magistralis. 1 |
| 120r | Lecturus canonem Gesta sub di. LXXIIII situatum primo ut moris est in huius lectionibus istam distinctionem ad praecedentem continuabo... — ...imputatur enim sibi quia hunc casum potuit cogitare ff Locati domum de servis non oc. i. etc.... |
| (121v-126v) | : Declaratio regulae sancti Augustini facta ad mandatum Martini V. papae (1421 April 29, Rom) (J. Clausen, Reform des Klosters Springiersbach im Jahre 1423. Pastor bonus 15 (1902/1903) 514–519, mit ausführlicher Angabe der Bestimmungen des Visitators. — F. Pauly, Springiersbach [Trierer theologische Studien 13]. Trier 1962, 72–74, mit Datierung der Reformbestimmungen auf den 17. August und deren Regest. — K.-J. Gilles–E. Schaaf, Springiersbach. Von der Augustiner-Chorherrenabtei zum Karmeliterkloster. 1102–2002. Trier 2002, 77–79). |
| (127r-139v) | Humbertus de Romanis OP
: Epistola de tribus votis substantialibus religiosorum (B. Humberti de Romanis ... Opera de vita regulari edita curante J.J. Berthier I. Rom 1888, Nachdruck Turin 1956, 1–41. Kaeppeli 2021). 1 |
| 127r | Filiis gratiae et coheredibus gloriae fratribus carissimis... Nulla sunt omnino reputanda dilectissimi quae divinae laudi non militant ... — ... gaudium sine maerore requies sine labore regalis dominatio sine fine. Haec nobis praestare dignetur qui est principium et finis omnium sine fine. Amen. |