|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=39419 |
Mattsee, Kollegiatstift, 38
IOHANNES LEONHARDUS CHNEYSEL DE EMMERSDORF. EVANGELIEN. GUIDO DE MONTE ROCHERII
Papier 260 Bl. 278×206 Mitte 15. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 1)
"Walther, Proverbia", "Walther, Initia", "Glorieux, RA", "RB", "Henkel 1988"
alle Initien
| (Vor- und Nachsatzblatt) | : Doctrinale: Kommentar zum 4. Teil (fragmentarisch). |
| (1r) | Verse (Walther, Proverbia 14978). |
| (1r) | Verse: Wetterregel ohne Nachweis bei Walther. |
| (1v) | : Epistola ad senatum Romanum de forma Christi (Fassung a). |
| (1v) | Zum Aussehen Mariens (BMV), lat. 1 |
| 1v | Beata virgo Maria fuit mediocris statura |
| (2ra) | : ‘Angelicus’ de tempore. 33 |
| 2va | Erunt signa in sole et luna et stellis … (Lc 21,25). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo signorum praecursio, cum dicitur ‘Erunt signa’ |
| 5va | Gaudete in domino semper. Iterum dico gaudete … (Phil 4,4). Verba ista licet modica sint serie vocis, multa tamen sententia sunt et intellectu |
| 7vb | Apparuit gratia dei … (Tit 2,11). In verbis propositis tria notantur. Primo notatur, quo gratia salvatoris apparuit |
| 8vb | Erat pater et mater Iesu mirantes … (Lc 2,33). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo Mariae et Ioseph admiratio cum dicitur |
| 10ra | Postquam consummati sunt dies octo … (Lc 2,21). Dei filius per divinam potentiam erat magister angelorum in caelo et per assumptam carnem voluit |
| 10va | Videntes stellam magi … (Mt 2,10). In verbis propositis quadruplex stella notatur, videlicet stella proferens |
| 11va | Cum factus esset Iesus annorum duodecim … (Lc 2,42). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod Iesus cum suis parentibus ad diem festum |
| 12va | Nuptiae factae sunt in Chana Galilaeae … (Io 2,1). In verbis evangelii tria notantur. Primo quod nuptiae factae sunt in Chana Galilaeae |
| 13vb | Cum descendisset Iesus de monte … (Mt 8,1). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod Iesus de monte descendit |
| 14rb | Ascendente Iesu in naviculam secuti sunt … (Mt 8,23). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod Iesus cum discipulis suis in naviculam |
| 15rb | Simile est regnum caelorum patrifamilias … (Mt 20,1). In evangelio isto tria notantur. Primo quod paterfamilias vineam habuit, cum dicitur |
| 16ra | Exiit, qui seminat, seminare semen … In verbis huius evangelii duo notantur. Primo quod quidam exiit seminare, ut hic |
| 17rb | Ecce ascendimus Hierosolyma … (Lc 18,31). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod Iesus cum discipulis suis Hierosolymam |
| 18va | Ductus est Iesus … (Mt 4,1). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod Iesum spiritus in desertum duxit |
| 19rb | Egressus Iesus secessit in partes Tyri et Sydonis … (Mt 15,21). Evangelium istud dividitur in tres partes. In prima parte dicit, quod Iesus egrediebatur et venit in partes Tyri et Sidonis |
| 20ra | Erat Iesus eiciens daemonium et illud erat mutum … (Lc 11,14). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo Christi potentia, cum dicitur ‘Erat Iesus eiciens’ |
| 20vb | Abiit Iesus trans mare Galilaeae … (Io 6,1). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod abiit Iesus trans mare Galilaeae |
| 22ra | Quis ex vobis arguet me de peccato … (Io 8,46). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo Iudaeorum stultitia in hoc, quod Christum |
| 23va | Cum appropinquasset Iesus Hierosolimis … (Mt 21,1). In verbis huius evangelii quinque notantur. Primo unde dominus venerit, quia de Bethania (!) |
| 25ra | Venite, comedite panem meum et bibite … (Prv 9,5). In his verbis notandum est, quod dominus praesignavit nobis corpus suum sub figura agni paschalis |
| 26ra | Iesus clamans voce magna emisit spiritum … (Mt 27,50). In verbis his possunt quinque notari, primo cur dominus potius per lignum mori voluit |
| 27va | Maria Magdalena et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata … (Mc 16,1). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod istae tres sanctae mulieres ad unguendum |
| 28vb | Cum ergo esset sero die illa una sabbatorum … (Io 20,19). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod dominus ad discipulos suos ianuis clausis |
| 30ra | Ego sum pastor bonus … (Io 10,11). In verbis huius evangelii duo notantur. Primo quod dominus dicit se esse bonum pastorem |
| 31ra | Modicum et iam non videbitis me … (Io 16,16). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod Iesus discipulis suis passionem et resurrectionem |
| 32ra | Vado ad eum, qui me misit … (Io 16,5).Haec verba dixit Iesus discipulis suis in hora suae passionis volens eos consolari |
| 33rb | Si quid petieritis patrem in nomine meo, dabit vobis … (Io 16,23). Haec verba dixit Iesus discipulis suis docens eos modum et formam orandi |
| 34rb | Ascendens Christus in altum captivam … (Eph 4,8). In ascensu domini tria notantur, videlicet quo ascenderit, quomodo ascenderit et quare ascenderit |
| 35va | Nemo ascendit in caelum … (Io 3,13). In his verbis duo notantur, videlicet Christi ascensus et Christi descensus, quia in his duobus dedit |
| 36va | Cum venerit paraclitus, quem ego mitto vobis a patre … (Io 15,26). In verbis propositis notandum, quod spiritus sanctus quadruplici utitur nomine |
| 36va | Estote prudentes et vigilate in orationibus vestris … (I Pt 4,7). In verbis huius epistolae quinque notantur, videlicet prudentia, vigilantia, oratio, caritas et honestas |
| 37vb | Si quis diligit me, sermonem meum servabit … (Io 14,23). Notandum est, quod dominus dicit ‘Si quis diligit me’ et non ‘Si qui diligunt’, in quo notatur unitas |
| 38va | Amen dico vobis, nisi quis natus … (Io 3,3). In verbis propositis notatur quadruplex nativitas, videlicet laboriosa, gratiosa, lacrimosa et |
| (39ra) | : Sermo de trinitate. 31 |
| 39ra | Gratia domini nostri Iesu Christi, caritas dei … (II Cor 13,13). Gratia pertinet ad filium, caritas ad patrem, communicatio ad spiritum sanctum |
| 39ra | Gratia domini nostri Iesu Christi, caritas dei … (II Cor 13,13). In verbis his apostolus duo facit. Primo enim beneficia sanctae trinitatis notificat, cum dicit |
| 40rb | Gloria patri et filio et spiritui sancto. Haec sunt verba ecclesiae, quae laudat ipsum patrem et filium et |
| 40vb | Benedicamus patrem et filium cum sancto spiritu … (CAO 6238; vgl. Ps 33,1). Hodie est festum trinitatis. Primo festum patris |
| 40vb | Homo quidam erat dives et induebatur … (Lc 16,19). Hoc evangelium dominus duplici de causa proponit. Primo ad malorum divitum confusionem |
| 42ra | Homo quidam fecit cenam magnam … (Lc 14,16). In verbis huius evangelii quinque notantur. Primo quod quidam homo cenam magnam fecit |
| 43va | Erant appropinquantes ad Iesum … (Lc 15,1). In his verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod publicani et peccatores veniebant ad |
| 45va | Estote misericordes sicut et pater vester … (Lc 6,36). In verbis huius evangelii a domino duo docemur et tertium nobis promittitur. Primo docemur esse |
| 47vb | Cum turbae irruerent in Iesum, ut audirent verbum dei … (Lc 5,1). In hoc evangelio quattuor notantur, videlicet ad dominum venientium peccatorum conversio |
| 49vb | Nisi abundaverit iustitia vestra … (Mt 5,20). In verbis huius evangelii docet nos dominus tria. Primo ut scribis et Pharisaeis simus iustiores |
| 51rb | Cum turba multa esset cum Iesu … (Mc 8,1). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod dominus cum suis in desertum ivit |
| 53vb | Attendite a falsis prophetis qui veniunt ad vos … (Mt 7,15). Haec verba dicit Iesus discipulis suis corporaliter, nunc autem nobis christianis spiritualiter et in eis |
| 55va | Homo quidam erat dives, qui habebat vilicum … (Lc 16,1). In verbis huius evangelii duo notantur. Primo quod homo dives vilicum habuit |
| 57ra | Videns Iesus civitatem Ierusalem flevit … (Lc 19,41). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod dominus super civitatem flevit |
| 57vb | Duo homines ascenderunt in templum, ut orarent … (Lc 18,10) … duo homines ascendebant ut orarent. Secundo quod Pharisaeus de bonis, quae egit, quasi multum |
| 60va | Exiens Iesus de finibus Tyri … (Mc 7,31). In verbis huius evangelii quattuor notantur. Primo quod Iesus de Tyro exivit |
| 61vb | Beati oculi, qui vident, quae vos videtis … (Lc 10,23). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo deus eos, qui eum viderunt, beatos dicit, cum dicitur |
| 63rb | Dum iret Iesus in Ierusalem, transiebat in medium Samariam … (Lc 17,11). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod, cum Iesus iret Ierusalem, transiret Samariam et Galilaeam |
| 65rb | Nemo potest duobus dominis servire … (Mt 6,24). In verbis huius evangelii duo notantur. Primo quod nemo potest duobus dominis servire |
| 66rb | Ibat Iesus in civitatem, quae vocabatur Naim … (Lc 7,11). In verbis huius evangelii septem sunt notanda. Primo quod Iesus ibat; secundo quo ierit |
| 68rb | Accessit et tetigit loculum … (Lc 7,14). Haec verba possunt exponi dupliciter, videlicet allegorice possunt in eis tria notari. Primo filii dei |
| 69va | Cum intraret Iesus in domum cuiusdam principis Pharisaeorum … (Lc 14,1). In verbis huius evangelii tria notantur. Prima (!) verba (!) Christi humilitas; secundo pura eius |
| 70rb | Amice, ascende superius … (Lc 14,10). Haec verba mystice dicta ad tria genera hominum. Primo ad quemlibet peccatorem |
| 71va | Convenerunt Pharisaei in unum … (Mt 22,34). Notandum, quod inter Iudaeos tres erant sectae, videlicet scribae et Pharisaei et Sadducaei |
| 73ra | Ascendens Iesus in naviculam transfretavit … (Mt 9,1). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod Iesus in naviculam ascendit |
| 74va | Simile est regnum caelorum homini regi, qui fecit nuptias … (Mt 22,2). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod rex fecit nuptias filio suo |
| 76rb | Erat quidam regulus, cuius filius infirmabatur Capharnaum … (Io 4,46). In verbis huius evangelii tria notantur. Primo quod filius regali (!) Capharnaum infirmabatur |
| 77rb | Simile est regnum caelorum homini regi, qui voluit rationem ponere … (Mt 18,23). In verbis huius evangelii tria notantur. Primus (!) quod dominus proponit nobis similitudinem de |
| 78vb | Abeuntes Pharisaei consilium inierunt … (Mt 22,15). In hoc evangelio tria notantur. Primo Pharisaeorum dolositas |
| 80rb | Loquente Iesu ad turbas: ecce princeps unus accessit … (Mt 9,18). In hoc evangelio tria notantur. Primo quod Iesus turbis praedicavit |
| 81rb | De quinque panibus … (Io 6,13). In verbis propositis notari potest potentia in miraculo, quia nihil potentius quam res minimas (!) additamento vel |
| (82va) | Kanonistische Notizen. |
| (84r) | Evangelienharmonie. |
| (84v) | Compendium bibliae. |
| (85r) | Evangelienharmonie. |
| (86ra) | Evangelienharmonie. |
| (95rb) | Biblia: Matthäeus. |
| (113r) | : Summarium biblicum (Exzerpt) (Druck des Summarium: Biblia maxima. Ed. Joannes de la Haye I. Paris 1660, 1-10 [online]. — Walther, Initia 17610; Glorieux, RA, Nr. 23h); RB 1175. – Lit.: Henkel 1988, 222 f.). |
| (113vb) | Markus. |
| (124rb) | Lukas. |
| (139rb) | Johannes. |
| (149va) | Apostelgeschichte. |
| (164ra) | : Manipulus curatorum. 3 |
| 164ra | Quoniam secundum quod dicit propheta Malachias, immo dominus per Malachiam labia sacerdotis |
| 164ra | Reverendo in Christo patri ac domino domino Raimundo |
| 165ra | Dividitur autem praesend opusculum in tres partes. In quarum prima agitur |