![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=39445 |
(3ra-109va) | Sermones de sanctis. 109 ![]() | :
3ra | Simili poena servus cum domino est afflictus … (Sap 18,11). Filius dei condolens generi humano vexillum sanctae crucis in medio mundi constituit |
3vb | Relictis retibus et navi sunt eum … (Mc 1,18). Quidam dicunt: Frequenter praedicatur nobis et nescimus, quid praedicatur nobis. Si diceretur |
4vb | Rabbi, ubi habitas … (Io 1,38). In verbis istis duo notantur. Primo quare beatus Andreas vocat dominum rabbi: quia discipulus eius fuit |
5va | Benedictionem omnium gentium … (Sir 44,25). In verbis istis ostendit nos spiritus sanctus quaedam signa, quae fuerunt in beato Nicolao |
7rb | Stephanus autem plenus gratia … (Act 6,8). In verbis istis Stephanus commendatur a duobus. Primo a gratiarum plenitudine et fortitudine |
7vb | Stephanus autem plenus gratia … (Act 6,8). Nota in festivitate inveniuntur quattuor personae plenae gratia et virtute. Primus Iesus |
8va | Ecce video caelos apertos … (Act 7,55). Beatus Stephanus appropinquans ad passionem duo vidit, videlicet caelos apertos et Iesum stantem |
8vb | Stephanus autem plenus gratia … (Act 6,8). Hodie ecclesia recolit pugnam unius militis Christi et hoc magnum non unius cum uno (!) |
9va | Dilectus meus mihi et ego illi … (Ct 2,16). Verba ista possunt esse Christi loquentis ad beatum Iohannem evangelistam, quia Iohannes speciali |
10va | Sicut mater unicum amat filium … (II Reg 1,26). Nota, quod mater quinque facit puero suo, quae Christus fecit Iohanni. Primum est, quod nutrit |
11rb | Omni tempore diligit, qui amicus est … (Prv 17,17). In verbis istis duo notantur. Primum expertae verae dilectionis constantia, unde dicitur |
11vb | Vidi supra montem agnum stantem … (Apc 14,1). In verbis istis ad gloriam sanctorum, quorum hodie festum agimus, tria notantur. Primum expertae |
12rb | Sinite parvulos venire ad me … (Mc 10,14). Nota illi, qui sunt in afflictione, indigent consolatione et quia martyres istorum puerorum fuerunt |
12vb | Nisi efficiamini sicut parvuli … (Mt 18,3). Nota sex sunt in puero, quae in nobis debent esse, si volumus intrare regnum caelorum |
13rb | Sacerdos, qui unctus est oleo … (Nm 35,25). In verbis istis duo notantur. Primo sancti Thomae felix status cum dicitur: Sacerdos qui unctus |
13vb | Multae tribulationes iustorum … (Ps 33,20). Dominus noster Iesus Christus propter peccata nostra permittit nos multas tribulationes sustinere |
14rb | Surge propera amica mea … (Ct 2,10). Verba ista bene conveniunt Agnetae beatae, in quibus verbis quattuor sunt notandum. Primum est |
16ra | Saule, Saule, quid me persequeris … (Act 9,4). Dominus ponit quattuor retributiones. Retribuuntur enim pro bonis bona, pro malis mala |
17ra | Postquam egi paenitentiam … (Ier 31,19). Ex quo hodie agitur conversio sancti Pauli, quem dominus vocavit de caelo ad paenitentiam |
18ra | Vas electionis est mihi iste … (Act 9,15). Conversio sancti Pauli eodem anno facta est, quo Christus passus. Celebratur autem conversio eius |
18vb | Tulerunt illum in Ierusalem … (Lc 2,22). Praeceptum fuit in lege, quod mulier, si pareret masculum, abstineret se ab ingressu templi |
19va | Suscepimus, dominus, misericordiam tuam … (Ps 47,10). Ista misericordia est Iesus Christus filius Mariae, hanc misericordiam, scilicet filium suum Maria |
20va | Postquam impleti sunt dies purgationis Mariae … (Lc 2,22). Nota praeceptum fuit in lege, quod mulier etc. Require in primo sermone vel in Regum |
22vb | Tibi dabo claves regni caelorum … (Mt 16,19). Verba ista sunt dicta de beato Petro a domino. Dedit enim dominus beato Petro, sicut de ipso legitur |
23vb | Exaltent autem in ecclesia plebis … (Ps 106,32). Dominus Iesus, antequam beatus Petrus (!) praefecisset ecclesiae suae, examinavit eum prius |
24va | Ecce videtis, quem elegit dominus … (I Sm 10,24). In verbis istis praemissis duo notantur. Primum est electio Matthiae a deo facta, cum dicitur |
25va | Tu domine, qui nosti corda … (Act 1,20). Passum huius thematis require supra. Hodie agit ecclesia de duabus personis, scilicet de Iuda |
26ra | Domine, ostende nobis, quem tu elegeris … (Act 1,24). Nota sicut ex multis scripturis nemo in praesenti vita certus est de salute sua iuxta illud ‘Nemo scit’ |
27ra | Beatus vir, qui inventus est sine macula … (Sir 31,8). Legitur, quod triplex est macula, quae privat hominem caelesti regno et separat a deo. Prima macula |
27vb | Fecit illum dominus crescere … (Sir 44,22). Ecce verba, quae leguntur ad honorem beati Gregorii. Competunt ei duplici ratione. Primo ratione eius |
28rb | Dilectus deo et hominibus … (Sir 45,1). Verba ista ad litteram dicta sunt de Moysi, de quo leguntur primo, quod filios Israel eduxit de Aegypto |
29ra | Ave gratia plena … (Lc 1,28). Quando omnipotens vidit creaturam suam, scilicet hominem a se alienatum propter transgressionem |
30rb | Missus est angelus Gabrihel ad Deo in civitatem … (Lc 1,26). Rex regum et dominus dominantium filius dei voluit venire in mundum, magnum nuntium praemisit |
31rb | Fons parvus crevit in fluvium magnum … (Est 10,6). Nota historia talis somniavit Mardocheo: duos dracones pugnare contra se, ad quorum clamorem |
33ra | Ascendam in palmam et apprehendam … (Ct 7,8). De palma contemplationis eius. Palma enim angusta est inferius, superius lata et scilicet anima |
34va | Egredietur virga de radice Iesse … (Is 11,1). Nota legitur de quinque virgis laudabilibus, per quas virgo Maria merito figuratur. Primo legitur |
35ra | Invenisti gratiam apud dominum … (Lc 1,30). Nota quinque sunt rationes, quae inclinant eam ad exaudiendum peccatores et omnes homines |
36ra | Missus est angelus Gabrihel ad Deo in civitatem … (Lc 1,26). Nota breviter missus est Gabriel angelus ad Mariam et merito, quia sicut per angelum malum |
37rb | Ecce servus meus exaltabitur … (Is 52,13). Quando aliquis vult habere aliquem, qui sibi serviat, quattuor requirit ab eo. Primo quod sit mundus |
38ra | Beatus vir, qui inventus est sine macula … (Sir 31,8). Nota quod quadruplicem maculam invenimus in veteri lege esse detestabilem, scilicet maculam |
39rb | Labora sicut bonus miles … (II Tim 2,3). Consuetudo est in exercitibus nobilium, solent recitare facta et probitates antiquorum in confusione |
40va | Placens deo factus dilectus … (Sap 4,10). In verbis istis duo notantur in beato Marco: Primo eius sanctitas in hac, quod dicitur placuisse deo |
41rb | Erat favus mellis in ore leonis … (Idc 14,8). In verbis istis commendatur beatus Marcus a duobus, scilicet a sanctitate vitae et a suavitate doctrinae |
42rb | Stabunt iusti in magna constantia … (Sap 5,1). In verbis istis possumus duo notare. Primo secundum consuetudinem mundi solent ministrare |
42vb | In domo patris mei mansiones multae sunt … (Io 14,2). Cum princeps aliquis vel magnus dominus aliquo amicos suos exspectat, licet in domo sua multa |
44ra | Mihi autem absit gloriari … (Gal 6,14). Modus est bonorum hospitum curiam suam decorare, volentibus arborem ponere in medio curiae |
44vb | Ostendit ei lignum, quod cum misisset in aquam … (Ex 15,25). Legitur, quod filii Israel, cum exissent de Aegypto et transissent mare rubrum, veniunt in desertum |
46ra | Mihi autem absit gloriari … (Gal 6,14). Significanter dicit apostolus nisi in cruce domini nostri Iesu Christi gloriari, non in cruce mali latronis |
46vb | Sic enim volo manere … (Io 21,21). In verbis istis duplex beneficium ostenditur. Hoc a Christo beato Iohanni collato |
47va | Parasti in conspectu meo mensam … (Ps 22,5). Licet beatus Iohannes ab hac vita migravit non per martyrium fere, habuit tamen triplex martyrium |
48ra | Omni tempore diligit, qui amicus est … (Prv 17,17). Nota, quod dominus diligit sex genera hominum et ista sex genera signata sunt nobis per sex viros |
48va | Vos amici mei estis … (Io 15,14). Dominus mandaverat per Moysen et prophetas, ut homines eum diligent et amicitiam eius servarent |
49rb | Verba ista bene potuit dicere beatus Vitus, quia ad litteram erat puer XII annorum regratiando |
51ra | Erit magnus coram domino … (Lc 1,15). Nota, quod angelus Gabriel commendat beatum Iohannem in verbis istis multipliciter |
53rb | Iustorum animae in manu dei sunt … (Sap 3,1). In verbis istis notantur de istis sanctis, propter quae iusti dicuntur. Primo, quia terrena contempserunt |
54rb | Quem dicunt homines esse filium hominis … (Mt 16,13). Legitur in evangelio, quod dominus interrogavit discipulos suos, non quod dubitaret vel ut erraret |
55rb | Petre, amas me … (Io 21,17). Legitur, quod dominus quaesivit a discipulis suis, require in praecedenti sermone Petri |
56va | Dedi te in luce gentium … (Is 49,6). Verba ista sunt de prophetis, tamen congrue potest ea ecclesia dicere ad beatum Paulum |
58va | Egressa Rebecca virgo decora … (Gn 24,15). Legitur, quod Abraham senex erat valde, ad Elieser procuratorem suum dixit: Pone manum tuam |
60ra | Et cognovit, quod accubuit in domo … (Lc 7,37). In evangelio isto quinque notantur circa istam peccatricem, quam multum debent attendere peccatores |
60vb | Dimittuntur ei peccata multa … (Lc 7,47). Nota, voluit enim dominus festum hoc sollemne esse in ecclesia tribus de causis. Primo ut peccatores |
61vb | Dimittuntur ei peccata multa … (Lc 7,47). Nota, venit filius domini in hunc mundum propter peccatores, ut spem daret peccatoribus |
62va | Ecce mulier, quae erat in civitate peccatrix … (Lc 7,37). Status huius mulieris describitur quantum ad tria. Primo quantum ad statum culpae |
63vb | Dic, ut sedeant hii duo filii mei … (Mt 20,21). Filius dei volens loqui Iudaeis dixit haec verba, quae ego dicere possum, ‘mea doctrina non est mea’ |
64vb | Tu es rex meus et deus meus … (Ps 43,5). Verba sunt ecclesiae regratiantis deo pro beneficiis sibi collatis in beato Iacobo, qui per Iacob |
65va | Potestis bibere calicem, quam ego bibiturus sum … (Mt 20,22). Isti duo apostoli in petitione sua non fuerunt bene discreti, quia voluerunt metere, quam seminare |
66vb | Iacob dilexi, Esau autem odio habui … (Mal 1,2; Rm 9,13). Licet verba ista dicantur de Iacob et Esau, possunt tamen exponi de beato apstolo et Herode |
67vb | Elegit sibi tribum Iudam … (Ps 77,68). In verbis praepositis ad laudem Annae Iesu Christi aviae tria notantur. Prius ut ipsa praerogativa |
68va | Disrupisti, domine, vincula mea … (Ps 115,16). In his verbis duo notantur. Primum quod beatus Petrus agit gratias deo, quod eius vincula disrupit |
69vb | Sic honorabitur, quemcumque rex voluerit honorare … (Est 6,9). Nota historiam, quomodo rex Assuerus honoravit Mardocheum et induit eum vestibus regalibus |
70rb | Dispersit, dedit pauperibus … (Ps 111,9). In verbis istis rex David describit cor beati Laurentii a duobus. Primo quia habuit cor liberalissimum |
71rb | Vadam et videbo visionem hanc magnam … (Ex 3,3). Dic historiam. Verba ista bene potuit dicere Decius, cum vidit comburi beatum Laurentium |
72rb | Assurrexit rex Salomon matri suae … (III Rg 2,19). Videmus, quod tempore aestivo sol in sui caloris magnitudine vel virtute fontes sursum trahit |
74ra | Quae est ista, quae ascendit … (Ct 8,5). Assumptio Mariae virginis quaestio magna facta est ab angelis. Si pueri fuissent vel adulti vel senes |
74va | Tu signaculum similitudinis dei … (Ez 28,12). Tria notantur in verbis de sancto Bartholomaeo. Primo ostenditur, quod habuit mansionem |
75ra | Percusserunt me et vulneraverunt me … (Ct 5,7). In verbis propositis notatur triplex martyrium, quod sustinuit beatus Bartholomaeus |
76rb | Iam non dico vos servos … (Io 15,15). Quando princeps aliquis experitur fidem militis sui, consuevit eam coram amicis suis commendare |
77ra | Tulerunt pallium meum custodes … (Ct 5,7). Beatus Bartholomaeus bene potuit dicere verbum praenotatum, quia tulerunt sibi pallium |
78rb | Quoniam percussit petram et fluxerunt aquae … (Ps 77,20). Expone, quare David verbum istud assumpsit. In verbis istis tria tanguntur circa beatum Augustinum |
79rb | Stultus serviat sapienti … (Prv 11,29). Secundum litteram dico, quod stultus est, qui caret bonis et rebus et aliis servit, sed sapiens dicitur |
80rb | Herodes enim tenuit Iohannem … (Mt 14,3). Notandum, quod sicut Herodes Iohannem corporaliter vinxit et occidit, ita diabolus quemlibet |
81rb | Sapientia aedificavit sibi domum … (Prv 9,1). Postquam dominus disposuit creare virginem, adhibuit sibi aliquos consiliarios de sanctis patribus |
82rb | Sapientia aedificavit sibi domum … (Prv 9,1). Istud verbum potest accipi de nativitate gloriosae virginis Mariae, cum dicitur: Sapientia aedificavit |
83rb | Nova lux oriri visa est … (Est 8,16). Dic historiam, quomodo omnes Iudaei debebant interfici et per Hester sunt liberati. Require supra |
84rb | Cum exaltatus fuero a terra … (Io 12,32). Nota septem modis traxit deus omnia ad se per septem sacramenta signo sanctae crucis, quia virtute |
85rb | Surgens secutus est eum … (Lc 5,28). Legitur Regum decimo, quod rex Salomon fecit ante templum luterem et ordinavit per circuitum |
86ra | Vidit Iesus hominem sedentem … (Mt 9,9). In evangelio isto possunt duo miracula notari circa conversionem beati Matthaei. Primum miraculum |
88ra | Michael princeps magnus stat … (Dn 12,1). Hodie agimus festum omnium sanctorum angelorum, cum quibus dominus ornavit caelum |
89va | Michael princeps magnus stat … (Dn 12,1). In verbis istis commendatur beatus Michael et omnes angeli a tribus. Primo a fortitudine |
90rb | Vestigia eius secutus est pes meus … (Iob 23,11). Notandum, quod beatus Hieronymus secutus est dominum, sicut qui sequitur lucem. Christus est vera lux |
90vb | Praedica verbum, opus fac evangelistae … (II Tim 4,5). In verbis istis tria nobis consideranda sunt. Primum est officium praedicationis, secundum est dignitas |
91vb | Vidi per somnium quasi solem et lunam … (Gn 37,9). Licet ista verba dixerit Ioseph, tamen convenienter possunt dici de Christo et de his sanctis virginibus |
92va | Ego vos elegi de mundo … (Io 15,19). Quando aliquis pictor vult pingere pulchram imaginem, oportet ut habeat exemplum, super quam |
93va | Nimis honorati sunt amici tui … (Ps 138,17). Nota, quod dicit ‘nimis’, id est ‘valde honoravit eos’, quia supra meritum, supra spem, supra cogitatum |
94ra | Videns Iesus turbas ascendit in montem … (Mt 5,1). Nota, homo, qui vult loqui de festo hodierno, illum instruit dominus ex suo evangelio Matthaei |
94vb | Laudemus viros gloriosos et parentes nostros … (Sir 44,1). Nota, debemus omnes sanctos laudare, ut ab eis munuscula recipiamus, sicut ioculatores faciunt |
95rb | Vidi turbam magnam … (Apc 7,9). Legitur in Apocalypsi, quod Iohannes vidit turbam innumerabilem stantem ante thronum dei |
96ra | Miseremini mei, miseremini mei … (Iob 19,21). Miseremini mei, pater misericordiae, et animam, quam redemisti, ad vitam aeternam resuscites |
96rb | Nocte os meum perforatur … (Iob 30,17). Verba ista repraesentant nobis triplicem miseriam animarum in purgatorio |
96vb | Beati mortui, qui in domino moriuntur … (Apc 14,13). Nota, moriuntur quidem omnes, sed diversimode. Quidam moriuntur in anima, sed vivunt in corpore |
98va | Anima mea turbata est valde … (Ps 6,4). Quattuor genera animarum turbari dicuntur, primo in corpore existentium. Exemplum de eremita |
100va | Similem illum fecit in gloria sanctorum … (Sir 45,2). In verbis istis ad commendationem sanctissimi patris episcopi beati Martini tria notantur |
101rb | Magnificavit eum in conspectu regum … (Sir 45,3). In verbis istis tria notantur. Primo quis magnificavit, secundo quem magnificavit, tertia in quo |
102vb | Ora pro nobis, quoniam mulier sancta es … (Idt 8,1). Verba ista dicta sunt de de (!) Iudith et possunt dici de beata Elisabeth ad commendationem ipsius |
103vb | Astitit regina a dextris eius … (Ps 44,10). Verba ista praenotata bene conveniunt beatae Elisabeth, quae secundum carnem fuit regina |
104va | Veniat dilectus meus in hortum suum … (Ct 5,1). In verbis istis ad commendationem beati Clementis duo notantur. Primo ab hac vita eius invitatio |
105ra | In mari via tua … (Ps 76,20). David videns, quod beatus Clemens debuit mergi in mari et ibidem habitari (!), in templo |
105vb | Exaltasti super terram habitationem … (Sir 51,13). Consuetudo est regum et principum, quod nobiles suos, qui fideliter se circa se gesserunt solent |
106va | Ingressa est regina Saba … (III Rg 10,2). Legitur in libro Regum, quod rex Salomon ita dives fuit, quod temporibus suis argentum |
(6ra) | Sermo de Nicolao. 1 ![]() | :
6ra | Vide manus meas et affer manum tuam … (Io 20,27). Benigni homines sciunt modum, quando vident aliquem ex caris amicis suis cecidisse |
(15ra) | Sermo de conversione Pauli. 1 ![]() | :
15ra | Convertimini ad me in toto corde vestro … (Ioel 2,12). Dominus ostendit bonitatem etc. in quattuor. Primum est, quod rogat nos converti, secundum |
(21vb) | Einzelpredigt: Purificatio BMV. 1 ![]() |
21vb | Ecce ego mitto angelum meum, qui praeparabit … (Mal 3,1). In verbis istis quinque notantur: Primum est, quod dominus dicit: Ecce ego mitto angelum meum |
(32rb) | Sermo de annuntiatione BMV. 1 ![]() | :
32rb | Audi filia et vide et inclina aurem tuam … (Ps 44,11). Beata virgo Maria filia est domini secundum spiritum, filia vero David secundum carnem |
(36rb) | Einzelpredigt: Annuntiatio BMV. 1 ![]() |
36rb | Invenisti gratiam apud dominum … (Lc 1,30). Hoc bene fuit figuratum in Regum primo, ubi legitur, quod cum Nathan offendisset David regem |
(50rb) | Einzelpredigt: Iohannes baptista. 1 ![]() |
50rb | Erit magnus coram domino … (Lc 1,15). In verbis istis quattuor innuit angelus de beato Iohanne baptista. Primo suam magnam dignitatem |
(52va) | Einzelpredigt: Iohannes baptista. 2 ![]() |
52va | Elisabeth uxor tua pariet … (Lc 1,13). Totum pulchrum, totum dulce quidquid praedicatur de sancto Iohanne. Si enim nuntium consideras |
52va | Erit magnus coram domino … (Lc 1,15). Vere beatus Iohannes magnus dicitur, quia eius conceptio fuit miranda, nam de senibus et sterilibus |
(57ra) | Sermo de Udalrico. 1 ![]() | :
57ra | Serve bone et fidelis, intra in gaudium … (Mt 25,23). In verbis propositis duo notantur de sancto Udalrico. Primo eius meritum in internum gaudium |
(67rb) | Einzelpredigt: Anna. 1 ![]() |
67rb | Virgam virtutis tuae emittet dominus … (Ps 109,2). Gloriosam praesentis diei festivitatem, qua beata Anna genitricis dei Mariae mater sanctissima |
(80vb) | Einzelpredigt: Aegidius. 1 ![]() |
80vb | Vidi angelum ascendentem ab ortu solis … (Apc 7,2). Verba praeposita leguntur in Apocalypsi et possunt aptari sanctis beato Aegidio, cuius hodie festum |
(87ra) | Einzelpredigt: Michael archangelus. 1 ![]() |
87ra | Omnes sunt administratorii spiritus … (Hbr 1,14). Hodie festum agimus omnium angelorum et hoc propter plures causas. Primo, quia singulariter |
(97rb) | Sermo de commemoratione animarum. 1 ![]() | :
97rb | Mittite partes eis, qui non praeparaverunt sibi … (II Esr 8,10). Consuetudo est in mundo, quando aliquis usque in mortem in carcere cruciatur, mittit amicos suos |
(98vb) | Sermo de commemoratione animarum. 1 ![]() | :
98vb | Ne tradas bestiis, domine, animas confitentium … (Ps 73,19). Verba ista possunt esse ecclesiae, quia ecclesia orat dominum pro omnibus fidelibus animabus |
(99vb) | Einzelpredigt: Commemoratio animarum. 1 ![]() |
99vb | Miseremini mei, miseremini mei … (Iob 19,21). Sunt causae, quare bis dicitur ‚miseremini‘. Primo quasi dicit quia ibi estis, ubi est misericordia |
(102rb) | Einzelpredigt: Martinus. 1 ![]() |
102rb | Ecce sacerdos magnus … (CAO 2544; 6609; vgl. Sir 44,16). In verbis istis propositis duo debemus notare de beato Martino. Primo dicitur de ipso |
(106v) | Legenda de s. Catharina. 1 ![]() |
106v | Nota quod legitur de sancta Catharina, quae fuerit filia Costi regis amica, qui gentilis erat sicut et ipsa |
(107va) | Sermo de novo sacerdote. 1 ![]() | :
107va | Vas electionis est mihi iste … (Act 9,15). Haec verba dixit dominus ad Ananiam, dum Paulum convertisset. Eadem verba potuit dicere |
(108va) | Einzelpredigt: Quadragesima. 1 ![]() |
108va | Quadragesima incipitur a dominica, qua cantatur: Invocavit me ut ecclesia, quae tot tribulationibus pressa |
(109ra) | Einzelpredigt: Quattuor tempora. 1 ![]() |
109ra | Ieiunia quattuor temporum a Calixto papa instituta sunt. Fiunt autem haec ieiunia quater in anno |
(109va) | Legenda de morte BMV. 1 ![]() |
109va | Quomodo autem mortua sit virgo Maria, ostendit nobis scriptura, unde legitur, quod post ascensionem |
(110ra-161vb) | Flores de tempore. 120 ![]() | :
110ra | Ecce rex tuus venit tibi mansuetus … (Mt 21,5). Nota huic regi debentur specialiter tria. Primo timor propter potestatem. Iohannes: Quis non timebit |
110rb | Dicite, filiae Sion … (Mt 21,5). Nota istum regem gloriosum debemus tribus modis suscipere. Primo debemus ipsum suscipere |
110va | Erunt signa in sole et luna et stellis … (Lc 21,25). Tacitis XV signis Ieronimo, quae contingunt in sole materiali, in Christo vero sole magna signa erunt |
110vb | Videbunt filium hominis … (Lc 21,27). Nota in verbis praemissis quattuor leguntur de ipso. Primo apparebit in forma conversa. Secundo venit |
111ra | Cum audisset Iohannes … (Mt 11,2). In isto evangelio tria ponuntur principaliter, scilicet Iohannes (!) interrogatio, Christi responsio |
111rb | Cum audisset Iohannes … (Mt 11,2). Quando aliquis potens est in turri et gravibus constrictus vinculis, quinque consuevit facere |
111vb | Gaudete in domino semper. Iterum dico gaudete … (Phil 4,4). In verbis istis apostolus hortatur nos, ut gaudeamus in domino et hoc contra festum instans |
112ra | Gaudete in domino semper. Iterum dico gaudete … (Phil 4,4). Nota quod vir iustus debet in domino gaudere dupliciter. Primo, quod subditum est tam bono domino |
112rb | Exivi a patre meo … (Io 16,28). Nota in verbis istis filius dei duo dicit: esse post exitum suum a patre cum dicit: ‘Exivi a patre etc.’ |
112rb | Vir dei doceat nos … (Idc 13,8). Nota quod triplex est nativitas: inenarrabilis ante saecula sine patre, quando nascitur et naturaliter |
112vb | Apparuit benignitas et humanitas salvatoris nostri … (Tit 3,4). Notandum, quod dominus temporalem benignitatem tripliciter ostendit pro peccatoribus veniendo |
113ra | Invenietis infantem positum in praesepio … (Lc 2,12). Nota verbis istis circa nativitatem Christi quattuor tanguntur. Primum nota nativitatis utilitas |
113rb | Erat pater et mater Iesu mirantes … (Lc 2,33). Nota in evangelio hodierno tres personae ponuntur, quae sunt vobis ad instructionem |
113va | Tuam ipsius animam pertransiet … (Lc 2,35). Ista verba dixit Simeon beatae virgini prophetando de dolore, quem habuit per passionem filii sui |
113vb | Ecce positus est hic in ruinam … (Lc 2,34). Nota, quod sunt duo, quae debent salus esse omnium et tamen sunt multorum. Primum est misericordia |
114ra | Postquam consummati sunt dies octo … (Lc 2,21). Notandum est, quod dominus circumcidi voluit duobus de causis. Primo circumcisus est nobis |
114ra | Postquam consummati sunt dies octo … (Lc 2,21). Notandum, quod legimus tres viros famosos, qui vocati sunt hoc nomine ‘Iesus’, quorum omnium |
114rb | Postquam consummati sunt dies octo … (Lc 2,21). Nota dicit apostolus, quod tota salus hominis consistit in hoc nomine ‘Iesus’. Tripliciter enim gratiam |
115ra | Intrantes domum invenerunt puerum … (Mt 2,11). Nota in verbis istis: quattuor notantur utilitates. Vera utilitas patet per adventum Christi, secunda patet |
115vb | Cum natus esset Iesus in Bethlehem Iudaeae … (Mt 2,1). Nota si ergo Christum vis invenire, considera quattuor, quae isti reges fecerunt nobis in exemplum |
116ra | Vidimus stellam eius … (Mt 2,2). Dicit Remigius, quod stella fuit spiritus sanctus, qui postea descendit super dominum baptizatum |
116va | Cum factus esset Iesus annorum duodecim … (Lc 2,42). Nota, quod in evangelio isto docemur tria. Primo docemur ad sanctorum visitationem et hoc |
116vb | Ego et pater tuus dolentes … (Lc 2,48). Nota quod debemus dominum quaerere sapienter et in loco congruo et in tempore optimo |
117ra | Iesus baptizatus confestim ascendit … (Mt 3,16). Nota effectus baptismi. In evangelio isto quattuor manifestantur. Primum est gratiae infusio |
117va | Nuptiae factae sunt in Chana Galilaeae … (Io 2,1). Nota dignitas nuptiarum harum notatur in tribus. Primo in hoc, quod habent ordinem scilicet nuptiarum |
118rb | Viri, diligite uxores vestras … (Eph 5,25). Nota quattuor sunt, per quae possunt induci viri ad diligendum uxores suas. Primum est, quod vir et mulier sunt |
118vb | Cum descendisset Iesus de monte … (Mt 8,1). Notandum, quod Christus descendit de monte, scilicet de caelo ad quattuor. Primo ad hominem |
119rb | Domine, si vis, potes me mundare … (Mt 8,2). Nota quod leprosus iste fecit quinque, propter quae mundatus est. Primum est fidei perfectio |
119vb | Tunc surgens Iesus imperavit … (Mt 8,26). Notandum, quod quattuor sunt genera hominum, quae solent clamare. Primo solent clamare |
120rb | Ascendente Iesu in naviculam secuti sunt … (Mt 8,23). Nota naviculam, in qua Christus quievit et dormivit, paenitentiam significat et hoc propter duo |
120va | Nonne bonum semen seminasti … (Mt 13,27). Agri sunt, in quibus seminavit dominus bonum semen et diabolus zizaniam. In primo caelo |
121ra | Simile est regnum caelorum homini, qui seminavit bonum semen … (Mt 13,24).Notandum, quod septem sunt impedimenta, quae impediunt seminatum negotium, ne fructificet |
121va | Sic currite, ut comprehendatis … (I Cor 9,24). Legitur in fabulis, quod Hercules gigas instituit ludum currendi, quo plures currebant |
122ra | Exiit, qui seminat, seminare semen … Notandum, quod distinctio seminantis in quattuor consideratur. Primo in hoc seminatur optimum |
122rb | Quod autem cecidit in terram bonam … (Lc 8,8). Nota quod verbum dei diligenter est audiendum, firmiter in memoria tenendum, fideliter est custodiendum |
122vb | Ecce ascendimus in Hierosolymam … (Mt 17,1; Lc 9,28). Notandum, quod Iudaei quattuor intulerunt Christo, quod hostes nostri, scilicet daemones inferunt nobis |
123ra | Ductus est Iesus … (Mt 4,1). Nota, quod diabolus temptavit dominum de tribus, scilicet de gula, de avaritia et de superbia |
123va | Miserere mei, domine fili David … (Mt 15,22). Nota quod ista mulier quattuor fecit, propter quae filia sua a daemonio est liberata, quae et quilibet |
123vb | Magna est fides tua … (Mt 15,28). Notandum, quod in evangelio diversis locis invenimus quattuor mulieres, quibus dominus locutus |
124rb | In Beelzebub principe daemoniorum eicit daemonia … (Lc 11,15). Nota quod sunt principes inter daemones et nota qualiter expellantur. Circa primum nota |
124vb | Erat Iesus eiciens daemonium et illud erat mutum … (Lc 11,14). Notandum, quod quattuor sunt, quae trahunt hominem a confessione sive faciunt eum mutum |
125ra | Abiit Iesus trans mare Galilaeae … (Io 6,1). Nota, quod sunt tria maria, quae nos oportet transire. Primum mare est magnum et valde periculosum |
125va | Est puer unus hic … (Io 6,9). Nota, quod iste puer est filius virginis Mariae, ab isto benedicto puero debemus petere dupliciter panem |
126ra | Qui ex deo est, verba dei audit … (Io 8,47). Nota Christus fecit quattuor ante mortem suam nobis in exemplum, quia dicit Augustinus |
126rb | Si enim sanguis hircorum … (Hbr 9,13). Nota quattuor effectus sanguis (!), quos omnis (!) invenimus in sanguine Christi. Primus effectus |
126va | Cum appropinquasset Iesus Hierosolimis … (Mt 21,1). In evangelio isto informamur, quomodo debemus ipsum suscipere, ut nos in posterum suscipiat |
127ra | Benedictus, qui venit in nomine domini … (Mt 21,9). In isto evangelio quattuor genera hominum notantur, qui honoraverunt dominum et ipsum receperunt |
127rb | Homo quidam fecit cenam magnam … (Lc 14,16). Nota quod sacramentum dominici corporis dicitur cena magna propter tria. Primo propter |
127vb | Cantate domino canticum novum … (Ps 95,1; 97,1). Verbum istud potest exponi de hodierna festivitate, in qua deus mirabilia fecit. Nota quod Christus |
128rb | Omnes amici mei derelinquerunt me … (II Tim 4,16). Verba ista ecclesia in persona domini. Dominus bene potuit dicere verbum propositum |
129ra | Stabat iuxta crucem Maria mater Iesu … (Io 19,25). In praemissis verbis notandum est, quod in passione domini Maria mater eius stabat iuxta crucem |
129vb | Iesum quaeritis Nazarenum crucifixum … (Mc 16,6). Notandum, quod Christus quinque causas (!) surrexit. Primo ad suae potentiae ostensionem |
130vb | Surrexit dominus vere et apparuit … (Lc 24,34). Nota, quod dominus surrexit potenter, viriliter, feliciter et in corpore proprio et vero. Primo surrexit |
131ra | Et coegerunt eum … (Lc 24,29). Nota si vis, quod Christus apud te maneat, ad hoc tunc quattuor sunt idest necessaria |
131va | Mane nobiscum, domine … (Lc 24,29). Nota quod duo sunt, quae faciunt deum manere nobiscum. Primum est puritas mentis et corporis |
131vb | Stetit Iesus in medio discipulorum suorum … (Lc 24,36). Nota quod propter quattuor causas solet homo stare in eodem modo. Solet stare item homo |
132rb | Thoma, infer digitum tuum … (Io 20,27). Legitur, quod Thomas fuit tribulatus de passione domini et desperavit de resurrectione domini |
132va | Stetit Iesus in medio discipulorum suorum … (Lc 24,36). Nota quod litteraliter Iesum stetisse admodum vocantis, item admodum exspectantis et admodum |
133ra | Pax vobis, ego sum … (Lc 24,36). Nota quod tria sunt, quae destruunt pacem in corde hominis. Primum, quod destruit pacem |
133rb | Ego sum pastor bonus … (Io 10,11). Notandum, quod bonus pastor inter cetera tria facit pro ovibus suis et ideo appellat se bonum pastorem |
133vb | Lupus rapit et dispergit … (Io 10,12). Notandum est, quod tria genera luporum conveniuntur, quae laterent gregem domini. Primus lupus |
134ra | Amen, dico vobis, quia plorabitis et flebitis … (Io 16,20). Nota in praesenti evangelio manet (!) nos dominus, ut in praesenti fleamus, si volumus, ut fletus |
134va | Tristitia vestra implevit cor vestrum … (Io 16,6). Nota, quod beatus Gregorius ponit quattuor considerationes in moralibus. Primo verae sunt |
135ra | Cum autem venerit ille … (Io 16,8). Verba proposita sunt scripta in evangelio hodierno et sunt filii dei peccatorum ad paenitentiam |
135va | Arguet mundum de peccato … (Io 16,8). Notandum quod dominus arguet quattuor genera hominum. Primo arguit potentes huius mundi |
136ra | Si quid petieritis patrem in nomine meo, dabit vobis … (Io 16,23). Nota si volumus habere plenum gaudium, tunc quattuor debemus petere. Primo debemus petere |
136va | Usque modo non petistis … (Io 16,24). In verbis istis Christus duo facit. Primo enim dat nobis audaciam petendi, ubi dicit: et accipietis |
136vb | Petite et accipietis … (Io 16,24). Nota qui vult, quod petitio sua habet effectum, debet petere tripliciter: instanter, humiliter et devote |
137rb | Petite et accipietis … (Io 16,24). Nota quicumque petitionem suam exaudire (!) desiderat, primo studeat in vota sua, ut placeat |
137vb | Omnis enim, qui petit, accipit … (Lc 11,10). Nota quod quattuor sunt, quae impediunt orationem, ne exaudiatur. Primum est infidelitas |
138ra | Sic veniet quemadmodum vidistis eum … (Act 1,11). Nota quod dominus sex modis ascendit caelos et in eisdem modis revertetur in die iudicii |
139rb | Estote prudentes et vigilate in orationibus vestris … (I Pt 4,7). Notandum, quod quattuor sunt, quae preparant nos ad receptionem spiritus sancti. Primum est |
139vb | Cum venerit paraclitus, quem ego mitto vobis a patre … (Io 15,26). Notandum, quod tria, que inducunt sive praeparant ad receptionem spiritus sancti. Primum est evitatio |
140ra | Paraclitus spiritus sanctus, quem mittet … (Io 15,26). Notandum quod spiritus sanctus datus est in quintuplici significatione contra quinque mala |
140va | Repleti sunt omnes spiritu sancto … (Act 2,4). Notandum quod quattuor sunt in discipulis, propter quae specialiter fuerunt repleti spiritu sancto |
141ra | Ascendit ignis de petra … (Idc 6,21). Nota moraliter per petram istam intelligitur Christus, sicut dicit beatus Paulus. Ignis autem de petra |
141rb | Benedicamus patrem et filium cum sancto spiritu … (CAO 6238; vgl. Ps 33,1). Nota verba ista hodie et omni die cantantur et leguntur ad laudem individuae trinitatis et est bona |
141vb | O altitudo divitiarum sapientiae … (Rm 11,33). Sancta trinitas secundum inaestimabilem multitudinem sapientiae suae mundum divisit in duo loca |
142rb | Factum est, ut moreretur mendicus … (Lc 16,22). In istis verbis dominus duo facit. Primo describit finem pauperis Lazari ad consolationem bonorum |
142vb | Homo quidam erat dives et induebatur … (Lc 16,19). Notandum quod quattuor fuerunt reprehensibilia in isto divite, quae adhuc sunt in multis divitibus |
143rb | Homo quidam fecit cenam magnam … (Lc 14,16). Nota quod invenimus quadrupliciter cenam. Prima est corporaliter, secunda est spiritualis |
143vb | Homo quidam fecit cenam magnam … (Lc 14,16). Nota quod vita aeterna dicitur esse propter quattuor proprietates cenae. Primum est quia cena |
144ra | Homo quidam fecit cenam magnam … (Lc 14,16). Nota iste homo est Christus, qui nobis aeternam vitam praeparavit et beatus, qui ad illam perveniret |
144vb | Gaudium erit coram angelis dei … (Lc 15,10). Nota quod octo sunt genera paenitentium, quorum septem damnantur et octavum salvatur |
145rb | Erant appropinquantes ad Iesum … (Lc 15,1). Nota quod peccator debet accedere ad Iesum tamquam infirmus ad medicum, tamquam immundus |
145vb | Humiliamini sub potenti manu dei, ut nos exaltet … (I Pt 5,6). Nota in his verbis beatus Petrus tria facit. Primo hortatur ad humilitatem, secundo ostendit |
146ra | Estote misericordes sicut et pater vester … (Lc 6,36). Nota quod tria sunt, quae adducunt nos ad misericordiam. Primum est consilium domini |
146rb | Date et dabitur vobis … (Lc 6,38). Glossa: Date temporalia et dabitur vobis aeternaliter XV. Nota quod septem sunt species |
146vb | Estote misericordes sicut et pater vester … (Lc 6,36). Nota magnam dei misericordiam, quod peccatori peccata dimittit. Ambrosius: Ille solus peccata dimittit |
147ra | Ascendens Iesus in naviculam transfretavit … (Mt 9,1). Per naviculam istam, quam dominus ascendit, paenitentia intelligitur propter quattuor |
147va | Exi a me … (Lc 5,8). Nota quod per mare mundus figuratur, in hoc mare (!) multi vel quidam piscantur, sed vel capiunt |
148ra | Omnis, qui irascitur fratri suo … (Mt 5,22). Nota quod quilibet homo habet quattuor fratres, tribus debet reconciliari, vere historiam in libro |
148va | Si offers munus tuum ante altare … (Mt 5,23). Nota deus est tantae bonitatis, quod plus respicit ad nostram utilitatem et per Christum aedificationem |
149rb | Si offers munus tuum ante altare … (Mt 5,23). Notandum quod propter quinque causas quilibet debet reconciliari fratri suo et ipsum diligere |
149vb | Misereor super turbam, quia iam triduo sustinent me … (Mc 8,2). Quando quis ab adolescentia sua misericordiam exercere non potest, se continere consuevit |
149vb | Ostendite mihi nomisma … (Mt 22,19). Nota quod nummus est anima, quam deus maxime examinavit, utrum anima imaginem suam inveniat |
150va | Misereor super turbam, quia iam triduo sustinent me … (Mc 8,2). In verbis istis duo notantur. Primum est misericordia domini, ibi miseretur turbam |
150vb | Misereor super turbam, quia iam triduo sustinent me … (Mc 8,2). Deus est misericors ex natura, unde Iob; misericordia crevit mecum ab infantia sive in pueritia |
151ra | Omnis arbor, quae non facit fructum … (Mt 7,19). Dominus omnipotens est sicut bonus hortulanus, qui bonos arbores aedificat in horto suo |
151vb | Facite vobis amicos de mamona … (Lc 16,9). In verbis istis beatus Lucas duo facit: Primo docet nos sicut pater filium suum ut amicos acquiramus |
152rb | Redde rationem vilicationis tuae … (Lc 16,2). Verbum illud dicit dominus cuilibet nostrum. Oportet enim nos venire ad iudicium dei et tunc |
152vb | Videns Iesus civitatem Ierusalem flevit … (Lc 19,41). Quando filius offendit patrem suum, qui pius est, consuevit filius deflere stultitiam suam |
153rb | Videns Iesus civitatem Ierusalem flevit … (Lc 19,41). Magni principes non solent propriis causis flere. Sic et Christus non flevit propriis causis |
153vb | Dixit Iesus ad quosdam, qui in se confidebant … (Lc 18,9). Isti duo homines ponuntur nobis hodie in exemplum velut duo spectacula et prius Pahrisaeus |
154va | Adducunt ei surdum … (Mc 7,32). Quando homo fit caecus et si vult ire ad limina sanctorum, oportet eum habere ductorem |
155ra | Beati oculi, qui vident, quae vos videtis … (Lc 10,23). Beati sunt oculi, qui deum viderunt in hoc mundo et in ipsum crediderunt sicut Moyses |
155vb | Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo … (Lc 10,27; Mt 22,37). Hoc unum dixit dominus ad quendam legis peritum, qui temptavit dominum et dixit: Magister |
156rb | Iesu, praeceptor, miserere nobis … (Lc 17,13). In verbis istis duo notantur: Primo leprosorum istorum infirmitas, secundo curatio ipsorum |
156vb | Nemo potest duobus dominis servire … (Mt 6,24). Duo sunt, qui simul diligi non possunt, scilicet deus et mundus. Unde qui amat mundum |
157rb | Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo … (Lc 10,27; Mt 22,37). In verbis istis Christus duo docet. Primo ponit praeceptum nobilissimum cum: Diliges deum tuum |
157rb | Sanavit eum ac dimisit … (Lc 14,4). Sicut homo sanatur multipliciter in corde, sic sanatur multipliciter spiritualiter in anima |
157vb | Surge, tolle lectum tuum et vade … (Mt 9,6). In verbis istis tria notantur. Primo quis sit paraclitus, secundo quis sit lectus, tertio quae sunt |
158va | Parata sunt omnia, venite … (Mt 22,4). Rex iste est deus, qui intrabit in die iudicii, ut videat discumbentes, idest qualiter se homines |
159ra | Erat quidam regulus, cuius filius infirmabatur Capharnaum … (Io 4,46). Dicitur: Nota Capharnaum in tempore villa consolationis et signat ista temporalia, in quibus mundani |
159rb | Erat quidam regulus, cuius filius infirmabatur Capharnaum … (Io 4,46). Ecce rex et non regulus. Secundo debet esse sapiens in futurorum provisione, nota iturus |
159va | Rex, quod debes … (Mt 18,28). In verbis istis duo notantur. Primo dei magna misericordia, quam habet ad peccatores |
160rb | Domine, filia mea defuncta est … (Mt 9,18). Evangelio hodierno, quod princeps quidam Iarius nomine venit ad Iesum et dixit ei: Domine |
160rb | Magister, scimus quia verax es … (Mt 22,16). Legitur quod Iudaei contenderunt inter se et per se illud exemplum ponitur |
160vb | Cum sublevasset ergo oculos … (Io 6,5). In multis locis sacrae scripturae legitur de sublevatione Christi. Hic cum levavit oculos suos |
161rb | Cum videritis abominationem desolationis … (Mt 24,15). Nota, quod circa personam antichristi quattuor tanguntur. Primum est, qualiter generabitur |
(138vb) | Sermo de ascensione domini. 1 ![]() | :
138vb | Ascendit deus in iubilatione … (Ps 46,6). Notandum quod propter quattuor causas Christus ascendit. Primo ut irae patris resisteret |
(162ra) | Einzelpredigt: Ascensio domini. 1 ![]() |
162ra | Recumbentibus undecim discipulis apparuit … (Mc 16,14). Secundum Marcum apparuit illis Iesus comedens cum eis et cum comedisset, apparuit, praecepit |
(162va) | Einzelpredigt: Pentecosten. 1 ![]() |
162va | Sancti spiritus assit nobis gratia (vgl. AH 53/70). Notandum, quod non solum hodierna die, sed et omni tempore petere debemus, ut sancti spiritus |
(163ra) | Einzelpredigt: Pentecosten. 1 ![]() |
163ra | Sancti spiritus assit nobis gratia (vgl. AH 53/70). Sancti spiritus assit nobis gratia propter tria. Primo quod sanctus spiritus est consolator lugentium |
(163rb) | Einzelpredigt: Assumptio BMV. 1 ![]() |
163rb | Tunc princeps sacerdotum ad feretrum manum misit volens illud evertere, tunc manus ei aruerunt |
(163va) | Einzelpredigt: Decem praecepta. 1 ![]() |
163va | Utinam dirigantur viae meae ad custodiendas … (Ps 118,5). Si in via dei ambulemus utique ad aeternam patriam veniemus, unde sapientia: Iustum deduxit |
(164vb) | Einzelpredigt: Septem sacramenta. 1 ![]() |
164vb | Omnia traham ad me ipsum … (Io 12,32). Septem modis trahit deus ad se omnia, idest per septem sacramenta sub signo crucis, quia virtute |
(165va) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
165va | Petite et accipietis … (Io 16,24). Petere septem debemus, quae continentur in oratione dominica Pater noster, quae Christus |
(165vb) | Einzelpredigt: Pascha. 1 ![]() |
165vb | Expurgate vetus fermentum, ut sitis nova conspersio … (I Cor 5,7). Expurgate ex toto, expurgate extra alios, purgate ultra alios, purgate ut qui post divinitatem praesit |
(167ra) | Einzelpredigt: Dies cinerum. 1 ![]() |
167ra | Sicut exaltavit Moyses serpentem … (Io 3,14). Legitur quod Moyses cum eduxisset populum Iudaicum ex Aegypto, venit in desertum |
(167rb) | Einzelpredigt: Dies cinerum. 1 ![]() |
167rb | Memento homo, quod cinis es et in cinerem revertis … (Gn 3,19). Nota quod cinis datur propter septem causas ab ecclesia, quarum tres causant humilitatem |
(167va) | Einzelpredigt: Dies cinerum. 1 ![]() |
167va | Memento homo, quod cinis es et in cinerem revertis … (Gn 3,19). Homo, tria notare debes in his verbis, cum sacerdos accipit cineres. Primo facit crucem in capite |
(167vb) | Einzelpredigt: Parasceve. 1 ![]() |
167vb | Stabat iuxta crucem Maria mater Iesu … (Io 19,25). Nota quod beata virgo stabat in cruce iuxta crucem. Iuxta crucem corporaliter ut hic stabat |
(168rb) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
168rb | Regale sacerdotium, gens sancta … (I Pt 2,9). Ista sunt verba beati Petri apostoli, in quibus primo et principialiter tria tanguntur. Primo dignitas |
(168vb) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
168vb | Petite et dabitur vobis … (Lc 11,9). Legitur, quod dominus flagellavit Aegyptum multis plagis propter peccata eorum |
(169rb) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
169rb | Ecce nos relinquimus omnia … (Mt 16,27). Nota quod iustus tria debet dereliquere (!): peccatum, mundum et se ipsum. Item debemus |
(170ra) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
170ra | Multum valet deprecatio iusti assidua … (Iac 5,16). Notare debemus quod orationes devotae multa faciunt, sed tamen excipit septem. Primo caelum |
(171ra) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
171ra | Petite et accipietis … (Io 16,24). Quia ipse deus iubet petere, dubitare non debemus, quomodo omnia, quae postulamus, det nobis |
(172ra) | Dies rogationum. 2 ![]() |
172ra | Orate, ne intretis in temptationem … (Lc 22,40). Frequens oratio vitiorum impugnationem extinguit. Isidorus tandem, quod nobis est maxime nocivum |
172va | Petite et accipietis … (Io 16,24). Tria facit dominus. Hortatur nos ad orandum, crucificat ad exaudiendum, specificat, quid petendum |
(174ra) | Einzelpredigt: Cena domini. 1 ![]() |
174ra | Venite, congregamini ad cenam magnam … (Apc 19,17). De caelo clamantem et illa vox vocat homines, legitur enim de triplici cibo. Primus est ventris |
(175va) | Sermo de corpore Christi. | :
(175va) | Einzelpredigt: Corpus Christi. 1 ![]() |
175va | Comedite amici mei, bibite et inebriamini … (Ct 5,1). Verba praeposita leguntur in Cantico et pro (!) ea invitat nos dominus ad sacramentum sui corporis |
(176ra) | Einzelpredigt: Corpus Christi. 1 ![]() |
176ra | Ad mensam magnam sedisti … (Sir 31,12). Quia hodie celebraturi sumus festum de cena domini et ergo duo sunt consideranda |
(176va) | Einzelpredigt: Sacerdos novus. 1 ![]() |
176va | Presbyteri, qui bene praesunt honore digni … (I Tim 5,17). Dicit beatus Paulus ad Thimotheum et per ea insinuat nobis dignitatem ordinis sacerdotalis |
(176vb) | Einzelpredigt: Sacerdos novus. 1 ![]() |
176vb | Vas electionis est mihi iste … (Act 9,15). Verba ista dixit dominus ad Ananiam cum Paulum convertisset. Haec eadem verba dicere potuit |
(177rb) | Sermo de novo sacerdote. | :
(177rb) | Einzelpredigt: Sacerdos novus. 1 ![]() |
177rb | Vos estis genus electum … (I Pt 2,9). Hanc epistolam beatus Petrus princeps apostolorum scribit suis vicariis, scilicet sacerdotibus |
(178rb) | Einzelpredigt: Quinque sensus. 1 ![]() |
178rb | Domine quinque talenta … (Mt 25,20). Per illa quinque talenta debemus intelligere videlicet sensus corporis, quos dominus dedit homini |
(179va) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
179va | Nimis honorati sunt amici tui … (Ps 138,17). Deus denotavit eos in quattuor: in mensae refectionem, in clamatum, collationem |
(180ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
180ra | Beati, qui habitant in domo tua … (Ps 83,5). Unde Bernhardus: O felix caritas, mansio secura, patria totum continens, quod delectat apostolum |
(181rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
181rb | Ornaverunt faciem templi … (I Macc 4,57). Notandum quod deductio illa, scilicet chorea, maxima peccata adducit. Fiunt enim primo fistulo |
(182ra) | Einzelpredigt: Sepultura mortuorum. 1 ![]() |
182ra | Mortuus autem est dives et sepultus est in infernum … (Lc 16,22). Nota de sepultura mortuorum. Primo involvitur linteaminibus. Sic fit damnatis lintea |
(182vb) | Einzelpredigt: Decima. 1 ![]() |
182vb | Omnem decimam vestram distribuite. Item propheta: inferte omnem decimam in horreum meum |
(183ra) | Sermo communis. 1 ![]() | :
183ra | Venit enim filius hominis quaerere … (Lc 19,10). In verbis istis tribus potest intellegere fiduciam animam (!) peccatrix, quia filius hominis venit, quaesivit |
(183va) | Sermo de passione domini. 1 ![]() | :
183va | Omnes cari mei derelinquunt me … (Ps. 26,10). Verba ista canit ecclesia in parasceven domini et signant desolationem domini, qui ita fuit desolatus |
(184va) | Einzelpredigt: Corpus Christi. 1 ![]() |
184va | Nolite sanctum dare canibus … (Mt 7,6). Verba ista legitur (!) in evangelio, in quo notantur duo genera hominum, qui arcendi sunt |
(185vb) | Einzelpredigt: Michael archangelus. 1 ![]() |
185vb | Omnes sunt administratorii spiritus … (Hbr 1,14). Decet puellam nobilem nobili desponsatam regi magnos habere ministros. In eam ergo fidelis |
(186rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
186rb | Sapientia aedificavit sibi domum … (Prv 9,1). Sapientia est filius dei, qui vocatur. Sapientia aedificavit sibi quadruplicem domum |
(186vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
186vb | Hodie salus huic domui facta est … (Lc 19,9). Nota dicit facta est salus illi ecclesiae, quando episcopus eam dedicavit, in qua nihil aliud fieri debet |
(187ra) | Einzelpredigt: Corpus Christi. 1 ![]() |
187ra | Paratum panem praestitisti eis de caelo … (Sap 16,20). Haec verba in libro Sapientiae praeposita bene conveniunt hodiernae festivitati, in qua agimus |
(187va) | Einzelpredigt: Corpus Christi. 1 ![]() |
187va | In domo pulveris pulvere vos aspergite … (Mi 1,10). Consuetudo est multorum secundum cursum temporis et dispositionem locorum se regere |
(188ra) | Einzelpredigt: Decima. 1 ![]() |
188rb | De decimarum solutione plena ponit aliquis suis subiectis scadere (?) praemissa brevi sic placet hortari |
(188va) | Sermo de die palmarum. 1 ![]() | :
188va | Cum appropinquasset Iesus Hierosolimis … (Mt 21,1). In isto evangelio continentur quattuor obsequia Christo hodie exhibita. Primum fuit a discipulis |
(189vb) | Einzelpredigt: Iohannes evangelista. 1 ![]() |
189vb | Vidi hostium apertum in caelo … (Apc 4,1). In epistola hodierna legitur, quod dominus ostendit sancto Iohanni multa mira de fine mundi |
(190ra) | Einzelpredigt: Iohannes baptista. 1 ![]() |
190ra | Erit magnus coram domino … (Lc 1,15). Iohannes baptista, quantum ad sex magnus consideratur, fuit magnus in utero, egressus ex utero |
(191ra) | Einzelpredigt: Iohannes baptista. 1 ![]() |
191ra | Paravi lucernam Christo meo … (Ps 131,17). Longum esset enarrare misericordias dei, quas ipse exhibuit et ad hoc non desiverit, unde psalmus |
(191rb) | Sermo de trinitate. 1 ![]() | :
191rb | Erat homo ex Pharisaeis Nicodemus nomine … (Io 3,1). Festum de trinitate olim ab ecclesia non fiebat, sed quia ipsam trinitatem multae hereses |
(191va) | Einzelpredigt: Quattuor genera laboratorum. 1 ![]() |
191va | Sunt autem quattuor genera laboratorum, quorum prima duo sunt martyres et laboratores diaboli |
(192rb) | Einzelpredigt: Quattuor elementa. 1 ![]() |
192rb | Nisi signa et prodigia … (Io 4,48) Tria perpetue christianis sunt credenda, scilicet quod deus |
(192va) | Einzelpredigt: Ascensio domini. 1 ![]() |
192va | Ascendit super omnes caelos, ut adimpleret omnia … (Eph 4,10). Beatus Bernhardus considerans huius festivitatis praeclaram gloriam sic dicebat: hodie |
(193ra) | Sermo de Michaele archangelo. 1 ![]() | :
193ra | Gaudium erit coram angelis dei … (Lc 15,10). Si angeli dei gaudent de nostra conversione, et nos debemus gaudere de eorum glorificatione |
(194ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
194ra | Facta est laetitia magna in populo … (I Mcc 4,58). Hoc verbum scriptum est in libro Machabeorum et convenit dedicationi. Nota prima dedicatio |
(195ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
195ra | Dixit qui sedebat in throno … (Apc 21,5). Notare debetis in verbis praepositis, quod deus habet triplicem thronum. Primus eburneus |
(195vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
195vb | Domine, dilexi decorem domus tuae … (Ps 25,8). David propheta in spiritu praevidens sanctitatem domus dicendo: Domine, dilexi etc. Circa quod |
(196rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
196rb | Zachee festinans, descende quia hodie … (Lc 19,5). In his verbis spiritualiter intellectus hortatur nos ad duo. Primo ad nostri praeparationem |
(196vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
196vb | Domine, dilexi decorem domus tuae … (Ps 25,8). Decor et gloria confisit in tribus: in hospitiis (!) praesentia, in disciplinata familia, in ciborum nobilitate |
(197vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
197vb | Vox exultationis et salutis … (Ps 117,15). Nota quod quinque sunt voces. Prima diaboli spicientis, secunda Christi ad primam invitantis |
(198rb) | Sermo de dedicatione ecclesiae. 1 ![]() | :
198rb | Vere non est hic aliud … (Gn 28,17). Verba ista sunt Iacob patriarchae, qui ea dixit in dedicationem veteris testamenti, primo cui indimatum (!) |
(198vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
198vb | Domine, dilexi decorem domus tuae … (Ps 25,8). Triplex est domus dei. Prima domus dei est quilibet homo bonus existens in mortali peccato |
(200ra) | Sermo in dedicatione ecclesiae. 1 ![]() | :
200ra | Beati, qui habitant in domo tua … (Ps 83,5). Boethius dicit: Beatitudo est status omnium bonorum aggregatione perfectus |
(200vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
200vb | Ingressus Iesus perambulabat Iericho … (Lc 19,1). Iericho interpretatur lunam et signat mundum, sicut luna crescit et decrescit, sic mundus |
(201ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
201ra | Domine, dilexi decorem domus tuae … (Ps 25,8). Quattuor domus habet dominus noster Iesus Christus. In tribus domibus ipse dominus |
(201rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
201rb | Refulsit sol in clypeos aureos … (I Mcc 6,39). Tribus modis refulsit sol verus iustitiae Christus deus noster. O quantam dignitatem contulit nobis |
(201va) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 2 ![]() |
201va | Beati, qui habitant in domo tua … (Ps 83,5). Notandum quod quadruplex est: superior, inferior, interior, exterior. Superior est regnum caelorum |
201va | Hodie salus huic domui facta est … (Lc 19,9). Nota salus facta est isti ecclesiae, quando episcopus eam dedicavit, in qua nihil aliud fieri debet |
(202rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
202rb | Notandum, quod triplex est domus dei, scilicet materialis ut ecclesia, spiritualis ut homo sanctus |
(202vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
202vb | Terribilis est locus iste … (Gn 28,17). Non puto, quod aliquis sit tam audax, si veniret ad locum, ubi homines vinculati manibus et pedibus |
(203rb) | Legendae de dedicatione ecclesiae. |
(203vb ) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
203vb | Domum, quam aedificare volo … (I Paral 22,5). Notandum dicit Hieronymus beatam virginem et matrem domini gloriosam et tam praeclaram |
(205ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
205ra | Fili hominis, ostende domui Israel … (Ez 43,10). Haec verba dixit dominus servo suo Ezechiel, predicatori tui praecepit, ut ostendat filiis Israel |
(205ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
205va | Templum dei sanctum est … (Apc 11,9). Nota quod templum spirituale polluitur spiritualiter sicut templum spirituale (!) materiale polluitur materialiter |
(206rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
206rb | Altaria tua domine virtutum rex … (Ps 83,4). O deus meus et rex meus, quam magnarum virtutum sunt duo (!) altaria. Nota quod altaria fuerunt |
(206vb) | Einzelpredigt: Dominica XXV post pentecosten. |
(206vb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
206vb | Dixit qui sedebat in throno … (Apc 21,5). Nota quod deus sedet in throno tripliciter. Primo ut magister sapientissimus. Iste magister docet |
(207ra) | Sermo de dedicatione ecclesiae. | :
(207ra) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
207ra | Vere dominus est in loco isto … (Gn 28,16). Multi quaerunt dominum in diversis locis. Aliqui Romae apud sanctum Petrum, aliqui apud sanctum Iacobum |
(207rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 2 ![]() |
207rb | Domus mea domus orationis vocabitur … (Is 56,7; Mt 21,13). Nota omnis homo debet orare pro tribus. Primo ut ante mortem detur corpus Christi. Sic oravit |
207rb | Vere dominus est in loco isto … (Gn 28,16). Nota inter ceteros tribus apparuisse. Legitur scilicet Iacobo dormienti, ut hic hoc est apparitio |
(207va) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
207va | Vos estis templum dei et spiritus sanctus … (I Cor 3,16). Haec verba dicit apostolus et sunt utilia et subtilia valde, nec mirum, quia ipse raptus fuit |
(208rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
208rb | Vere dominus est in loco isto … (Gn 28,16). In verbis praemissis Iacob patriarcha ostendit omnibus quaerentibus dominum locum inveniendi |
(209rb) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
209rb | Si offers munus tuum ante altare … (Mt 5,23). Nota quadruplex altare invenitur. Primum est aureum, quod vidit Iohannes in Apocalypsi |
(210va) | Sermo de dedicatione ecclesiae. 1 ![]() | :
210va | Domum, quam aedificare volo … (I Paral 22,5). In his verbis duo notare debemus. Primo quare commendaverit domum istam. Secundo in quibus |
(211va) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
211va | Domus mea domus orationis vocabitur … (Is 56,7; Mt 21,13). Haec verba dominus ait in Malachi (!) et bene conveniunt festivitati huic, quam hodie hic celebramus |
(212va ) | Einzelpredigt: Dedicatio ecclesiae. 1 ![]() |
212va | Laetificabo eos in domo orationis … (Is 56,7). Per me laetificabo, quia festivitas mea est, antequam praesens sum, unde vere dominus est |
(213va) | Einzelpredigt: Assumptio BMV. 1 ![]() |
213va | Ave gratia plena … (Lc 1,28). Tempore illo, quo dominus voluit suam misericordiam peccatoribus demonstrare in sua caritate |
(214ra) | Einzelpredigt: Assumptio BMV. 1 ![]() |
214ra | Ave gratia plena … (Lc 1,28). Verba proposita scripta sunt in Luca et sunt verba Gabrielis archangeli dicentis ad virginem |
(218ra) | Legenda aurea: De litania maiore et minore (Exzerpt). 1 ![]() | :
218ra | Litaniae bis in anno fiunt, scilicet in festo sancti Marci, quae dicitur litania maior et tribus diebus |
(218rb) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
218rb | Multum valet deprecatio iusti assidua … (Iac 5,16). Haec verba leguntur in epistola hodierna, quam nobis scribit beatus Iacobus et in eisdem verbis |
(219ra) | Einzelpredigt: Dies rogationum. 1 ![]() |
219ra | Orate pro invicem ut salvemini … (Iac 5,16). Sanctus Iacobus in epistola hodierna utile dat nobis consilium dicens ‘orate invicem’ |
(219va) | Sermo de die rogationum. 1 ![]() | :
219va | Si quid petieritis patrem in nomine meo, dabit vobis … (Io 16,23). In his verbis docet nos orare dominus et a se hanc gratiam et in futuro gloriam quaerere |
(220ra) | Einzelpredigt: Pater noster. 1 ![]() |
220ra | Pater noster, qui es in caelis … (Mt 6,9). Per totum anni circulum vobis praedicatur verbum sacrae scripturae, iam de sanctis, iam de angelo |
(220va) | Einzelpredigt: Pater noster. 1 ![]() |
220va | Pater noster, qui es in caelis … (Mt 6,9). Solus Christus composuit et nos orare praecepit et est oratio melior prae omnibus orationibus |
(221ra) | Sermo de parasceve. 1 ![]() | :
221ra | Omnes amici mei derelinquerunt me … (II Tim 4,16). Verba ista cantat ecclesia in persona domini et signant desolationem Christi, qui ita fuit desolatus |
(222va) | Einzelpredigt ohne Festzuweisung. 1 ![]() |
222va | Vidit deus cuncta, quae fecerat … (Gn 1,31). Diversi tamen homines stulti diversimode deum reprehendunt. Quidam de inaequalitate, quidam |
(224rb) | Einzelpredigt ohne Festzuweisung. 1 ![]() |
224rb | Qui vicerit, dabo illi sedere in trono meo … (Apc 3,21). O quis princeps in bello promittit militibus praemia, ut pugnant cum audacia pro obtinenda victoria |
(225va) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
225va | Hoc est praeceptum meum ut diligatis … (Io 15,12). Quomodo Christus nos dilexit nisi quod se in mortem pro nobis dedit, unde Christus est pro nobis |
(225vb) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
225vb | Estote fortes in bello et pugnate cum antiquo serpente … (CAO 2684). Nota quod quicumque vult pugnare, ille provideat sibi arma, glalea (!), gladium et scutum |
(230ra) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
230ra | Ecce nova facio omnia … (Apc 21,5). Legimus in Apocalypsi, quod beatus Iohannes audivit sedentem in throno dicere haec verba |
(232ra) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
232ra | Hoc est praeceptum meum ut diligatis … (Io 15,12). In verbis propositis duo facit salvator noster discipulis suis et apostolis. Primo invitat eos |
(233rb) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
233rb | Nimis honorati sunt amici tui … (Ps 138,17). Verba ista sunt verba prophetica, verba, in quem (!) spiritu sancto probata et ad commendationem |
(234vb) | Einzelpredigt: Apostoli. 1 ![]() |
234vb | Ecce super montes pedes evangelizatis … (Na 1,15). In verbis propositis diligenter expositis duo tanguntur ad commendationem et laudem istius apostoli |
(235vb) | Einzelpredigt: Martyres. 1 ![]() |
235vb | Operati sunt iustitiam, adepti sunt remissiones … (Hbr 11,33). In verbis istis duo tanguntur, videlicet bonorum martyrum iustitiae, meritum et aeternae repromissionis |
(237ra) | Einzelpredigt: Confessor et pontifex. 1 ![]() |
237ra | Glorietur simul humiles in exaltatione sua … (Iac 1,9). In verbis istis diligenter expositis tria commendantur, ad ipsi (?) episcopi et confessoris. Commendatur enim |
(238ra) | Einzelpredigt: Doctor. 1 ![]() |
238ra | Dedi te in luce gentium … (Is 49,6). Verba ista sunt verba prophetica et ad commendationem istius doctoris assumpta, in quibus verbis |
(239rb) | Einzelpredigt: Doctor. 1 ![]() |
239rb | Implevit eum spiritu sapientiae … (Sir 15,5). Et ad communicandum istius doctoris regratiatur in officio, in quibus verbis tanguntur duo |
(240rb) | Einzelpredigt: Confessor. 1 ![]() |
240rb | Iustum deduxit dominus per vias rectas … (Sap 10,10). In verbis propositis diligenter expositis duo tanguntur ad commendationem istius confessoris |
(241ra) | Einzelpredigt: Virgo. 1 ![]() |
241ra | Mulierem fortem quis inveniet … (Prv 31,10). Verba scripta sunt Proverbiorum ultimo, in quibus verbis ad commendationem istius mulieris |
(242vb) | Einzelpredigt: Virgines. 1 ![]() |
242vb | Mulier gratiosa inveniet gloriam … (Prv 11,16). Ubera (!) ista scripta sunt in Ecclesiastico (!) et hoc ad commendationem mulieris cuiuslibet |
(244ra) | Einzelpredigt: Virgo. 1 ![]() |
244ra | Tota pulchra es amica mea … (Ct 4,7). Verba ista scripta sunt Cantici quarto, in quibus verbis diligenter expositis tria tanguntur |
(246vb) | Einzelpredigt: Martyres. 1 ![]() |
246vb | Labora sicut bonus miles … (II Tim 2,3). In verbis propositis invitamur ab apostolo ad laborandum et ne abhorremur (!) laborem. Ponit Christus |
(248va) | Einzelpredigt ohne Festzuweisung. 1 ![]() |
248va | Ubi ego sum, illic et minister meus erit … (Io 12,26). In verbis propositis duo tanguntur ad commendationem salvatoris. Commendatur enim a fidelitate |
(249v) | Einzelpredigt: Iohannes baptista. 1 ![]() |
249v | Inter natos mulierum non surrexit maior … (Mt 11,11). Amantissima in Christo verba sunt sanctae ecclesiae et salvatoris nostri Christi Matthaei XI. |
(259va) | Gebete. 5 ![]() |
259va | Domine deus creator caeli et terrae rex regum et dominus dominantium, exaudi nos famulos tuos |
259vb | Supplices te, domine, quaesumus, rogamus, ut emittas sanctum angelum tuum Raphaelem |
260ra | Omnipotens sempiterne deus, qui hodierna die unigenitum tuum in ulnis sancti Symeonis |
260rb | Aequum et salutare nos tibi deo omnipotenti rerumque omnium creatori laudesque assiduas |
260vb | Hodie beata virgo Maria puerum Iesum praesentavit in templum et Simeon repletus spiritu sancto |
(261ara) | Ostertagtexte. 2 ![]() |
261ra | Benedic, sancta trinitas, gentem credentem firmiter sanctae catholicae assidue, assis singulis miseris |
261ra | Reverendus in Christo pater dominus dominus Iohannes dictus Mraz episcopus Olomuncensis |
(261v) | Komputistische Tafeln. |
(263va) | Pastorale Notizen. 1 ![]() |
263va | Obsequiosam ad ipsius beneplacita voluntatem, dilecte domine N, promotor et fautor vel benefactor |
(269va) | Liturgische Notizen. 1 ![]() |
269va | Nota quod in vigilia sancti Iohannis baptistae multa fiunt, quae in nullius sanctorum vigilia fieri consueverunt |
(269vb) | Auctoritates de assumptione BMV. 1 ![]() |
269vb | Bernhardus: Si corpus beatae virginis Mariae non fuisset assumptum, iniuste ageretur cum ea |
(270rb) | Grussformeln (lat. und dt.). 1 ![]() |
270rb | Reverendissimo in Christo patri domino beato divina prudentia sacra, sanctae romanae et utili ecclesiae |
(270va) | Theologische Notizen. |
(270va) | Pastorale, theologische Notizen. 1 ![]() |
270va | Se ipsum ad omnia beneplacita cum promptitudine famulandi iugiter paratum. Ego N tunc temporis |
(270va) | Verse: Balsamfass. |