Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=39721 
London, British Library, Add. 18337
THEOLOGISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Pergament   V, 90, IV*   190×130   Entstehungsort unbestimmt, 15. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Fiecht-St. Georgenberg, Benediktinerstift
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 8)

Pergament teilweise unregelmäßig beschnitten, löchrig, z. T. im Zuge der Restaurierung ergänzt. Gegenbl. zu Bl. I bzw. IV* als Spiegel am VD bzw. HD. Bl. I* Einzelblatt. Lagenreklamanten (wellenförmig verziert). Anlässlich der Restaurierung 1959 neue Bindung.
Schrift:
Schriftraum: 130 × 90    Zeilenzahl: 29   
Schriftart: Bastarda – Marginalien
Seitlich von Bleistiftlinien gerahmt. Vereinzelt Nachträge am Rand.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Deckfarbeninitiale(n)   

Hs. enthält 1 Fragment
Teil 2r–3r bzw. 94r–95v   Pergament   2. Hälfte 15. Jh.
Pergament, 190 x 130. Exzerpte, u. a. Augustinus, Bernardus zugewiesen.
Schrift:
Schriftraum: 145/165 × 95/100   
Schriftart: Textualis cursiva

Einband: London     1959     
Einband restauriert
Bibliothekseinband: blauer Halbledereinband. VD und HD gleich: blaues Leinen über Holz. Verstärkung der Ecken sowie Bezug des Rückens durch dunkelblaues Leder. Kanten gerade. Rücken: fünf einfache Bünde, durch Goldlinien gesäumt. In Golddruck im zweiten Feld B. Augustini Manuale de aspiratione anime ad Deum, etc., im vierten Feld Brit. Mus. Additional Ms. 18,337. Im obersten und untersten Feld Signaturschildchen des British Museum (s. bei G). Kapitale mit rot-grünem Garn umstochen. Bl. 1r abgelöste Signatur- bzw. Titelschildchen (s. bei G). Spiegel Papierblätter 20. Jh., am VD mit Signatur (s. bei G), am HD Hinweis auf Neubindung 8. Jul. 1959 (Stempel), ebenso Bl. I*r Examined after Rebinding by JB (?) July 1959.


Bl. 1r (Vorsatzbl.) St. Georgenberger Titelschildchen (Pap.) 16. Jh., wohl ursprünglich am Rücken Augustini Stimulus amoris in piissimum Iesum / quae ad contemplationem dispositiva sunt. In III° de ipsa contemplationis qui / in III partes divisus. Ia agit de gloriosa passione. IIa De his sowie abgelöstes St. Georgenberger Signaturschildchen (Pap.) A. I (in Schwarz) 17. Jh. (?). St. Georgenberger Besitzvermerke 17. Jh.: Bl. 2r und 95v Montis S. Georgij 1652, Bl. 3r Monasterij Montis S. Georgij 1659 und 4r Monasterij Montis S. Georgij. Bl. 2r Fiechter Signatur 2. H. 18. Jh. II, 82, korrigiert zu 81. Bl. II (Vorsatzbl.) Kaufvermerk British Museum Purchased of Mesrs Asher, 8. Oct. 1850. Signaturen des British Museum bzw. der British Library: am Spiegel des VD 169.G sowie am Rücken im obersten Feld 169, im untersten G.12 (Papierschildchen). Im St. Georgenberg-Fiechter Handschriftenverzeichnis 1809, Bl. 1v, Nr. 28 „S. Augustini Manuale de aspiratione animae ad Deum, item innominati auctoris stimulus amoris, dein. S. Bonaventurae invitatorium ad amorem humilitatis et paupertatis, 4 membr., saec. 14“ entsprechend.
Vorbesitzer: St. Georgenberg-Fiecht, II, 82
Vorläufige Beschreibung: Claudia Schretter-Picker, Die mittelalterlichen Handschriften der Benediktinerabtei St. Georgenberg-Fiecht in der British Library in London. Ein Beitrag zur Bibliotheksgeschichte des Klosters. Ungedruckte Dissertation. Innsbruck 2014.
Eingabe: Felix Mairhofer 01/2025
"PL", "PLS", "Weber", "Bloomfield", "CPPM", "RB", "GW", "Distelbrink"
alle Initien
(2r-3r) Fragment mit Exzerpten, u. a. Augustinus, Bernardus zugewiesen (siehe 94r–95v).
   3
2r Inspicientes ea que sunt despiciunt quasi non sint ea vero que non sunt quasi sint apprehendere moliuntur ... — ... quia non voluntate hec facit sed impulsu. Hec Augustinus.
2v Augustinus. Numquid iniquitas est apud Deum exigentem a quo placet donantem cui placet ... — ... Itaque huius impudentiam questionis ita retundit apostolus O homo tu quid es quare domino [ (Kreuzchen).
3r Intellectus noster dicit esse subtilis sine nube ignorancie et fidelis ... — ... aliorum odit in eis impietatem quam ipse non fecit Hoc Augustinus.
(3v) Leer.
(4r-19v) Ps.-Augustinus: Manuale, c. 1–24 und Ps.-Bernardus Claravallensis: De interiori domo, c. 38–41 = Ps.-Augustinus: Liber de dulci admonitione animae ((Ed.: PL 40, 951–962. PL 177, 171–190. PLS 2, 1366. – Weber I 111, II 108. Bloomfield Nr. 4957. CPPM II 3074) bzw. (Ed.: PL 184, 546–552. – Bloomfield Nr. 419. CPPM II 3090)).
   2
4r Tit.: Incipit manuale beati Augustini episcopi de aspiratione anime ad Deum
Ca. 1. Quoniam in medio laqueorum positi sumus ... — ... pocius contemplatione quam terrestrium occupatione.
19v Schlussschrift: Explicit Manuale beati Augustini episcopi de aspiratione anime ad Deum.
(19v-20r) Iohannes Fiscamnensis Libellus de scripturis et verbis patrum = Ps.-Augustinus: Liber meditationum, c. XII (Ed.: PL 147, 457B–458B bzw. PL 40, 909–910).
   2
19v Tit.: Confessio omnipotencie Dei ac maiestatis eius
Summa trinitas virtus una et indiscreta maiestas Deus noster, Deus omnipotens, confiteor tibi ego ultimus ... — ... et indefessa et immortalia secula seculorum Amen.
20v Anschließend (Bl. 20v) Oratio: Te patrem ingenitum te filium unigenitum (Vgl. RB Nr. 8582)
(20r-23v) Orationes.
(20r) (Ps.-)AlcuinusDe usu Psalmorum (Ed.: PL 101, 468B bzw. 1399D).
   1
20r Tit.: Oratio
Domine Deus omnipotens eterne ineffabilis sine fine absque (!) initio quem unum in trinititate et trinum in unitate confitemur te solum adori
(Parallelüberlieferung: Innsbruck, ULBT, Cod. 402, 232r.)
(20v) (Ps.-)AlcuinusConfessio fidei. P. 2, 7 (Ed.: PL 101, 1051B).
   1
20v Tit.: Oratio
Deus ineffabili et incircumscripte nature instituor omnium rerum
(20v) (Ps.-)AlcuinusConfessio fidei. P. 2, 7 (Ed.: PL 101, 1051C).
   1
20v Obsecro itaque domine et te nimis pium rogo in nomine dilectissimi filii tui ut des michi
(23r) Oratio.
   1
23r Domine pater et Deus omnipotens vita per quam omnia vivunt
(23v) Cassiodorus De institutione divinarum litterarum. L. 1, c. 33 (Ed.: PL 70, 1148D).
   1
23v Tit.: Oratio
Presta domine legentibus provectum querentibus legem tuam
(24r-68v) Iacobus Mediolanensis (?) bzw. Ps.-BonaventuraStimulus amoris. (In Anlehnung an die Forma intermedia, ohne Prolog (Drucke: GW 4820ff. Ed.: Bonaventura S., Opera omnia XII. Venetiis 1756, 1–92. Stimulus amoris fratris Iacobi Mediolanensis. Ed. Collegium S. Bonaventurae (Bibliotheca Franciscana medii aevi 4). Quaracchi2 1949. – Bloomfield Nr. 1294, hier Bernardus [?]). Gegenüber der Ed. Auslassung einzelner Kapitel sowie Umstellungen. Orationes teilweise abweichend).
   1
24r Tit.: Liber iste qui intitulatur Stimulus amoris in dulcissimum et piissimum Ihesum salvatorem nostrum in tres dividitur partes
Currite gentes undique et miremini ... — ... a purgatorio te absolvo. Qui vivo in eternum et in seculum seculi Amen. Explicit.
(69r-87r) Ps.-BonaventuraInvitatorium ad amorem sanctae humilitatis et paupertatis (Ed. G. Abate, Miscellanea Francescana 64 [1964] 337–364. – Bloomfield Nr. 5104 mit Nennung der Hs. Distelbrink Nr. 148).
   1
69r Tit.: Invitatorium fratris Boneventure ad amorem sancte humilitatis et paupertatis.
Racionalis anima callida persuasione antiqui hostis ab arce virtutum ... — ... Quicumque humiliaverit se sicut parvulus iste hic maior est in regno celorum. Explicit.
(87v) Bonaventura zugewiesenDe Humilitate.
   3
87v Tit.: Bonaventura
O humilitas regina virtutum mors vitiorum nutrix ... — ... via celi reclinatorium Dei.
87v Tit.: Bonaventura
Si vis Deum honorare veniamque impetrare ... — ... in te pacem servare sis humilis.
87v Tit.: Bonaventura
Ad exercitium humilitatis quinque valere possent ... — ... Quartum est assidua meditatio proprie conditionis etc.
(Bloomfield Nr. 213)
(87v-92r) Petrus Iohannis Olivi bzw. Venturinus de Bergamo Remedia contra temptationes spirituales (Ed.: R. Manselli, Spirituali e Beghini in Provenza. Roma 1959, 282–287. G. Clementi, Un santo patriota: il b. Venturino da Bergamo. Roma 1909, 136–145. – Bloomfield Nr. 226, 227).
   1
87v Tit.: Remedia contra temptationes huius temporis ab experto tradita
Ad honorem Dei dicam aliqua remedia contra aliquas temptationes spirituales ... — ... Et sic domino adiuvante ipsas superabis cui est honor et gloria in secula seculorum Amen. Explicit.
(92r-93v) De Humilitate.
   1
92r Tit.: De humilitate
In omnibus operibus nostris nullum maius ac difficilius reputatur quam ut corde et animo vere et non ficte ... — ... ille nec virtutes esse videantur Hec Bernardus [
(94r-95v) Fragment mit Exzerpten, u. a. Augustinus, Bernardus zugewiesen (siehe 2r–3r).
   4
94r Sciendum ergo quod radix, forma, finis, complementum et vinculum ... — ... et salvatore refulget.
94v Debemus superiori obedienciam et reverenciam pari consilium ... — ... sive angelos hominibus innotescat suum beneplacitum Deus. Hec Bernardus.
95r Elatio quippe contempnentis atque inpenitentis obstinatio ... — ... et auxilium invocate.
95v O si cor tuum non esset ... — ... ut iustificeris Quis cum sine peccato est.