Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40117 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 94 (122, B 42)
IOHANNES GERSON. BERNARDUS AYGLERIUS. THOMAS DE AQUINO. VARIA
Papier   324 S.   150×110   Melk, 2. Viertel 15. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 11)

Lagen: 14.VI323a.
Tintenpaginierung des 18. Jh., unbeschriebene Seiten unpaginiert, jetzt: 71a, 94a, 94b, 134a-g, 212a, 251a, 323a. Reklamanten. Fälze aus einer Pergamenthandschrift des 15. Jh. – Am Ende fehlen ein Ternio und zwei Quaternionen mit der Paginierung 324-364, die heute in Cod. 278 als Teil 8 (p. 67-78) und Teil 10 (p. 93-118) eingebunden sind.
Schrift:
Schreiber: Iohannes (Wischler) de Spira OSB   Schriftart: Schlaufenlose Bastarda
Schreiber ermittelt durch Schriftvergleich.
Ausstattung: Rubriziert   

Hs. enthält 1 Fragment
HDS   Pergament   Ende 14. Jh.

Einband: Gotisch     
Spätgotischer Einband: Rauhleder über Holz. Eine Riemenschließe (Riemen verloren). -- (VD) Titelschild von 1483 erhalten, aber unleserlich, Signatur von 1483 (D 114) in Rot auf den VD geschrieben; Signaturschild von 1517 verloren.


(1) Melker Besitzvermerk und Signatur des 16. Jh. -- (1, 323) Rundstempel Bibliothek des Stiftes Melk (Melk Inventar I, Tafel XIV Abb. 39). -- Handschrift im Katalog von 1483 unter der Signatur D 114 genannt (MBKÖ I, 215, Z. 26-40), im Katalog von 1517 unter der Signatur D 65. -- Der Schlussteil der Handschrift wurde im 19. Jh. entnommen und in den heutigen Cod. 278 als Teil 8 und Teil 10 eingebunden (siehe auch oben).
Christine Glaßner / September 2020
"Melk Inventar I", "MBKÖ I", "Glorieux IX", "Bloomfield", "Du Pin, Gerson II", "Bloomfield Suppl.", "Glorieux I", "Du Pin, Gerson I", "Glorieux II", "Glorieux VII", "Glorieux III", "RB", "Walter 1901", "Glorieux RT", "RS"
alle Initien
(VDS) Titelangabe zweier ursprünglich in der Handschrift vorhandener Texte. De fundatoribus nostris. De sancta cruce Mellicensis prope finem vide (siehe Geschichte).
(1-36) Remissiones partium bibliae expositarum per Thomam de Aquino ad summas ipsius. Konkordanz der biblischen Bücher und ihrer Kapitel mit der Summa des Thomas von Aquin.
   1
1 Tit.: (Rot) Remissiones parcium biblie expositarum per sanctum Thomam de Aquino ad summas ipsius
Genesis, capitulum 1: In principio creavit Deus caelum et terram. In prima parte quaestione 46 articulo tertio in responsione ... — ... De Apocalypsi ... capitulum 22: Caecidi ut adorarem ante pedes angeli etcetera. Vide ne feceris etcetera In Secunda secundae quaestione 103 articulo secundo ad primum. – (Folgt) Voluntatis proprie descriptio: Voluntatem dico ... de septemplicis leprae purgatione.
(37-38) Iohannes Gerson De modo confessionis et absolutionis sacramentalis (Ed.: Glorieux IX, 646-648, Nr. 469. – Bloomfield 896).
   1
37 Tit.: De modo confessionis et absolucionis sacramentalis responsio magistri Iohannis Gerson cancellarii Parisiensis super questione sibi facta de statuto ordinis Carthusiensis quo dicitur nullus absolvat a mortali certo sed remittat confitentem ad priorem suum
Confessio sacramentalis fundatur in solo iure divino et evangelico scilicet illo: Quodcumque ligaveris ... — ... prout fit circa peccata quae sacramentaliter et expresse sunt confessa.
(38-40) Iohannes Gerson De modo excommunicationum et irregularitatum (Ed.: Glorieux IX, 92–94, Nr. 433).
   1
38 Tit.: (Rot) Magistralis et brevis distinccio predicti magistri de modis excommunicacionum et irregularitatum et absolucionis ab eisdem
Excommunicationum tot sunt genera quot excommunicationum et consequenter iudicantur irregularitates quae dicuntur impedimenta ... — ... in quantum gratum in conspectu divinae maiestatis fuerit etcetera, nihil facit ad rem.
(40-41) Iohannes Gerson (?) De iniunctione paenitentiae (Druck: Du Pin, Gerson II, Sp. 405. – Bloomfield 5390; Bloomfield Suppl. 5390). Authenzität der Autorschaft unsicher, vgl. Glorieux I, 48 ("demande à être contrôlé"), Text von Glorieux nicht ediert.
   1
40 Tit.: (Rot) De iniunccione penitencie
Sed et de iniunctione paenitentiae diversae sunt opiniones suas rationes adducentes, an ante absolutionem vel post absolutionem iniungenda sit ... — ... simplex etiam fiat paenitentiae iniunctio. Explicit.
(41-69) Iohannes Gerson Opusculum tripartitum (Druck: Du Pin, Gerson I, 425-450. Ed. des Widmungsbriefs: Glorieux II, nur teilweise gedruckt: 74 f., Nr. 18. Ed. der französischen Fassung: Glorieux VII, 193-206, 393-400, 404-407. – Bloomfield 734). (59) Teil II, (66) Teil III.
   1
41 Tit.: (Rot) Incipit tractatus magistri Iohannis Gerson cancellarii ecclesie Parisiensis de decem preceptis et VII capitalibus viciis etcetera
Christianitati suus qualiscumque zelator prosperum ad virtutes vitiis depulsis incrementum salubre duxi sequens opusculum tripartitum: De praeceptis de confessione de scientia mortis brevitate qua potui tradere quattuor praesertim Christianorum generibus profuturum ... — ... Sicut in domo Dei Parisius laudabiliter observatur. Explicit.
(70-71) Henricus de Segusia Summa super rubricas Decretalium, Exc.
   1
70 Tit.: Morum honestas et vite sanctitas et si in omnibus in clericis tamen potissime requiruntur
Dolus secundum Hostiensem in Summa super rubricas de dolo et continentia est duplex scilicet bonus et malus ... — ... ad quam malum finem obtinendum.
(71a) Leer.
(72-110) Iohannes Gerson De contractibus (Ed.: Glorieux IX, 385-421, Nr. 452).
   1
72 Tit.: (Rot) Tractatus de contractibus editus a magistro Iohanne Gerson cancellario ecclesie Parisiensis
Qui volunt divites fieri incidunt in laqueum et in temptationem diaboli ... — ... (96 Werkdatierung rot) Composuit hoc opusculum Lugduni Iohannes cancellarius Parisiensis anno domini MoCCCCo vicesimo mense Ianuarii [20.1.1420] ad instanciam quorundam hominum Dei cui per eiusdem seorsum superaddita est. Hec tercia pars que sequitur ... (110) quam novimus tam divino quam humano iure damnatam. Explicit
(110-111) Iohannes de Imola Conclusio finalis de contractibus contra doctorem quendam Catalonensem.
   1
110 Tit.: [ohne Titel]
Quidam doctor in Catalonia fecit tractatum, qui incipit: Contractus quidam etc. Sicut in tertia parte praecedentis tractatus ... Post haec etiam habitum est consilium de studio Bononiensi propter securiorem conscientiarum tranquillitatem ... — ... et determinat Fridericus de Senis in opere capitulo XVIIIo et capitulo XXIo. Haec ille.
(111-128) Iohannes Gerson De pollutione nocturna et praeparatione ad missam (Ed.: Glorieux IX, 35-50, Nr. 425).
   1
111 Tit.: (Rot) Incipit tractatus magistri Iohannis Gerson cancellarii ecclesie Parisiensis de pollucionibus
Dubitatum est apud me frequenter et diu praesertim post susceptum sacerdotium si quis tempore nocturno polluto a celebrando missam cessare deberet ... — ... quid in te est non obmittens hoc est omnis homo. Explicit.
(128-134) Henricus de Segusia Summa super rubricas Decretalium, Exc. ex lib. I.
   1
p.128 Tit.: Excerpta ex summa Ostiensis super rubricas primi Decretalium
Treuga est securitas personis et rebus ad tempus praestita discordia ... — ... quia nec quilibet neque de quolibet litigare vel ||| [bricht am Ende der Rectoseite ab, Versoseite leer].
(134a-134g) Leer.
(135-227) Iohannes Gerson De vita spirituali animae (Ed.: Glorieux III, 113-202 Nr. 97; Widmungsbrief Glorieux II, 63 Nr. 14. – RB 4487,9).
   1
135 Tit.: (Rot) Tractatus de spirituali vita anime editus a magistro Iohanne Gerson cancellario ecclesie Parisiensis
Reverendo in Christo patri et sacrae theologiae professori eximio domino Petro episcopo Cameracensi suus discipulus Iohannes cancellarius indignus ecclesiae Parisiensis ... Postulare dignata est benevolentia tua ... (136, Prima lectio) Ego vos baptizavi aqua, ille vos baptizabit Spiritu sancto. Antiqua iam atque notissima patrum eruditione compertum habemus ... — ... Quod an perfecerim, illorum sit iudicium qui perspicaciores visus habent, tuum praecipue, inclite praeceptor, cui sicut praefatiunculae initium ita finis [!] huius operis dedicamus.
(227-235) Iohannes Gerson De probatione spirituum (Ed.: Glorieux IX, 177-185, Nr. 448).
   1
227 Tit.: (Werkdatierung) Secunda pars principalis incipit. Duodecim consideraciones super spiritum probacione anno domini Mo CCCC XVo die Augusti VIIIum [8.8.1415] in civitate Constanciensi dum illic generale esset concilium edite per Iohannem cancellarium supradictum
Probare spiritus si ex Deo sunt. Iubet discipulus ille quem diligebat Iesus ... — ... huius temporis datum est experiri et practicare omnia quae dicta sunt.
(235-241) Iohannes Gerson De remediis contra temptationes (Ed.: Glorieux IX, 518-524, Nr. 459. – Lit.: (Zur Frage verschiedener Redaktionen in der Überlieferung) J. Vennebusch, Zur Überlieferungsgeschichte des Traktates 'De remediis contra tentationes spirituales' (Petrus Johannis Olivi, Venturinus de Bergamo, Ludolphus de Saxonia, Johannes Gerson). Scriptorium 33 [1972] 254-259).
   1
235 Tit.: (Rot) Remedia contra temptaciones huius temporis tradita ab experto
Ad honorem Dei dicam aliqua remedia contra aliquas temptationes spirituales ... — ... et sic domino iuvante ipsas superabis. (Rot) Amen.
(241-251) Bernardus Ayglerius OSB Speculum monachorum, pars I, cap. 10: Quaestio utrum omnia quae sunt in regula sint praecepta (Ed.: Walter 1901, 97-122).
   1
241 Tit.: (Rot) Questio domini Bernhardi abbatis Cassinensis super regula beati Benedicti quam ponit in libello suo quem vocat speculum monachorum
Quaeritur an omnia sint praecepta qui in beati patris nostri Benedicti regula continentur ... — ... cum per conceptum vertuntur in usum et consuetudinem.
(251) Definitiones super possessione.
   1
251 Tit.: [ohne Titel]
Possessio secundum Azo ... — ... unde est appellata possessio.
(251a) Leer.
(252) Definitiones super proprietate.
   1
252 Tit.: [ohne Titel]
Proprietas secundum Ostiensem in Summa super rubricas secundi Decretalium ... — ... licet.
(253-316) Thomas de Aquino OP Summae theologiae secunda secundae, Exc. quaest. 179-186 (Ed.: R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia II. Stuttgart 1980, 523-768. - Glorieux RT 14ax3; RS 847).
   1
253 Tit.: (Rot) Ex 2a 2e sancti Thome de Aquino questio CLXXIXa
Considerandum est de vita activa et contemplativa ... — ... qui in monasteriis caeciderunt.
(317-323) Iohannes Gerson De statu papae et minorum praelatorum (Ed.: Glorieux IX, 25-35, Nr. 424).
   1
317 Tit.: Tractatulus domini cancellarii Parisiensis de duplici statu in dei ecclesia scilicet curatorum et privilegiatorum et primo de statu curatoris ponem consideraciones 16
Pax quam omnes conservare convenit cum omnibus maxime tamen ... — ... et personam christianae religionis si vult inveniri. – (323 Schlussschrift) Explicit opusculum de statu curatorum et privilegiatorum egregii doctoris et magistri Iohannis Gerson cancellarii Parisiensis.
(324 = 323a) Leer.
(324-336) Siehe heute Cod. 278, p. 67-78.
(337-364) Siehe heute Cod. 278, p. 93-118.
(HDS) Urkunden-Fragment (Notariatsinstrument).
(HDS) Ordinatio presbyteris, Exc. (Priestereid). Nachtrag 15. Jh. auf dem Fragment.
   1
HDS Vis presbyterii gradum in nomine domini accipere ... — ... Vis episcopo tuo in cuius parochia.
(HDS) Versus de minutione sanguinis. Nachtrag 15. Jh. auf dem Fragment.
   1
HDS Ante diem quintum, post vigesimum quoque quintum a te vitanda sicut mors est flebotomia.
(HDS) Versus. Nachtrag 15. Jh. auf dem Fragment.
   1
HDS Ne glorietur de habitu et charactere ... — ... cum apud nos decrescunt.