Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40118 
Melk, Benediktinerstift
 [Handschriftenliste | Kataloge | Infos | Kontakt]
 
go to previous description go to next description  
Melk, Benediktinerstift, Cod. 95 (121, B 41)
ASZETISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Papier   X, 303 Bl.   145×115   Melk, Mitte 15. Jh.
 Description — HMML Reading Room
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 12)

Lagen: Vx + 8.VI96 + (VII-1)109 + 16.VI303
Reklamanten. Kustoden von Lage 1 - 13 (= Bl. 1 - 146) in arabischen Ziffern, danach von Bl. 158 - 290 in Buchstaben des Alphabets (a - m). – Foliierung des 16. Jh. – Letzte Lage der Handschrift herausgerissen, sollte mit Bl. 304 beginnen.
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1Schreiber: Iohannes Frank de Sweinfordia (Schweinfurt) OSB – Schriftart: Schlaufenlose Bastarda
Schrift 2(107v-108v) Schreiber: Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB   – Schriftart: Schlaufenlose Bastarda

Hs. enthält 3 Fragmente
VDSVDS + HDS   Papier   1. Hälfte 15. Jh.
VSI   Pergament   Anfang 14. Jh.
Neumiert
HDSHDS + VDS   Papier   1. Hälfte 15. Jh.

Einband: Mitte 15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien        
Werkstatt: Melk
Türkis gefärbtes Leder über Holz mit Streicheisenlinien. Melk, Mitte 15. Jh. Titel- und Signaturschild erhalten, jedoch kaum leserlich.


(VDS) Exlibris in Federzeichnung (Melker Wappen) mit zwei Schriftbändern Clipeus Melicensis und Besitzvermerk Libellus iste est Melicorum Monasterii sowie Signatur von 1517. – (Iv, IIr, 1v, 303v) Rundstempel Bibliothek des Stiftes Melk (Melk Inventar I, Tafel XIV Abb. 39). – Handschrift im Katalog von 1483 unter der Signatur F 132 genannt (MBKÖ I, 252, Z. 12-25), im Katalog von 1517 unter der Signatur K 110.
Christine Glaßner / April 2021
"Melk Inventar I", "MBKÖ I", "PL", "CC", "RB", "CPL", "Walther, Initia", "AH 25", "Haimerl", "Leroquais, Livres d'heures I", "Bloomfield", "SC", "BGOC", "Goy", "Pez, BA VII", "Roth 1886", "CPPM", "Díaz y Díaz", "David ab Augusta 1899", "PLS", "Glorieux IX"
alle Initien
(VDS + HDS) Hymnar-Fragmente. Melk, 1. Hälfte 15. Jh.
(I) Ordinarium missae (Fragm.); Anfang 14. Jh.; neumiert.
(I) Neumen.
(IIr) Tabula codicis (15. Jh.).
(IIv) Leer.
(IIIr-Xr) Calendarium Mellicense. (IXr) Octava sancti Cholomanni ... Crisanti et Darie martyrum.
(Xv) Tabula super Epistolas Pauli apostoli. Nachtrag 2. Hälfte 15. Jh. von anderer Hand.
(1r) Leer, Vorzeichnung des Schriftraums.
(1v-97v) Epistolae Pauli. (1v-18v) Ad Romanos, (18v-36r) Ad Corinthios I, (36r-47v) Ad Corinthios II, (47v-53v) Ad Galatas, (53v-59r) Ad Ephesios, (59v-63v) Ad Philippenses, (63v-67v) Ad Colossenses, (67v-68r) Ad Laodicenses, (68r-72r) Ad Thessalonicenses I, (72r-74r) Ad Thessalonicenses II, (74r-78v) Ad Timotheum I, (78v-81v) Ad Timotheum II, (82r-83v) Ad Titum, (83v-84v) Ad Philemonem, (84v-97v) Ad Hebraeos.
(98r-v) Orationes.
   1
98r Tit.: (Rot) De sancto Iohanne
In ferventis olei missus Iohannes apostolus ... — ... (De beata virgine oratio) Salve Ave Vale gloriosa mundi domina ... ostende tuum filium nobis in auxilium. Amen.
(99r-106r) Gregorius I. Magnus : Homiliae in Ezechielem, Homilia I ('Homilia de generibus prophetiae') (PL 76, 785-1072; CC 142. -- RB 2643; CPL 1710). Hier: PL 76, 786-795.
   1
99r Tit.: Sermo primus beati Gregorii super Ezechielem
Dei omnipotentis aspiratione de Ezechiele propheta locuturus prius debeo et tempora et modos aperire prophetiae ... — ... Dabitque verba utilia omnipotens verbum, quod pro nobis incarnatum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. In nomine patris.
(106r-108v, 109v) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB : Formula vitae christianae (56 Verse. – Walther, Initia 667). Mit Interlinear- und Randglossen und nachfolgendem Kommentar von der Hand des Iohannes Schlitpacher. Walther, Initia ohne diese Handschrift.
   2
106r Tit.: Formula vite [korrigiert aus: honest] christiane
Affectu diligere velle bonum reor esse / Diligit effectu faciens bene vel bona dicens ... (Randglosse) De dilectione Dei et proximi ... — ... (107r) Gaudia caeli mortem certam damna futura.
107v Tit.: Secuntur brevia notabilia circa tractatulum cuius titulus formula vite cristiane
Affectu diligere etc. Duplex est diligere scilicet affective et effective ... — ... (109v) Memorare novissima tua et in aeternum non peccabis. Si feceris salvus eris. Amen.
(109r-v) Officium rhythmicum de beata Elisabeth (AH 25, 253-258 Nr. 90).
   1
109r O beata sponsa Christi Elisabeth qui meruisti apud regem angelorum ... Gaude caelum terra plaude
(110r-132r) Apocalypsis Iohannis.
(132v-153v) Epistolae canonicae.
(153v-155r) Albertus Magnus OP (?) : Oratio (Haimerl 67 und Anm. 350. -- Dt. Fassung in Melk, Cod. 1730, 88r-91v).
   1
153v Tit.: [ohne Titel] (Titel im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, IIr) folio 153 Oracio Alberti Magni scilicet In nomine domini omne genu flectatur
In nomine domini omne genu flectetur caelestium terrestrium et infernorum. Benedico glorifico et laudo te domine Iesu Christe de corde patris genitum ... — ... gaudenter videam claritatem tuam et implear laetitia vultus tui ac fluminis impetu laetificantis civitatem Dei fontalique bonitate spiritus tui in corpore et anima satier perpetue. Amen.
(155r-v) Oratio ad Spiritum sanctum 'Veni sancte Spiritus'.
   1
155r Tit.: (Rot) Oracio ad sanctum spiritum
Veni sancte Spiritus reple cor meum igne tui amoris ... — ... et te numquam offendere hic et per infinita saecula saeculorum. Amen.
(155v-156v) Oratio ad corpus Christi.
   1
155v Tit.: [ohne Titel]
Ave in aevum sanctissima caro et sanguis ave nimia dulcedo qui detrimentum nescis ... — ... Et fac me consueta mea mala relinquere et studium quod usque nunc in peccatis consumpsi in tua deinceps expendam voluntate. Qui vivis.
(156v-157v) Oratio rhythmica 'Sancta Maria virgo virginum ego peccator' (Parallelüberlieferung: Melk, Cod. 1405 (427, H 46), 121r; Karlsruhe, St. Peter, Cod. Perg. 82, 37rb-vb).
   1
156v Tit.: [ohne Titel]
Sancta Maria virgo virginum ego peccator peccavi nimium tu genuisti dominum triumphatorem reparatorem saeculi ... — ... et sui optata propitiatio te opitulante et filio tuo praestante. Qui vivit et regnat Deus in saecula saeculorum. Amen.
(157v) Oratio ad BMV (Vgl. Leroquais, Livres d'heures I, 250).
   1
157v Tit.: [ohne Titel]
Deprecor te sanctissima Maria mater Dei omni pietate plenissima summi regis filia ... — ... et laceratus pendebat ante te. Cui honor et laus et gratiarum actio in saecula saeculorum. Amen. Ave regina caelorum mater regis angelorum o Maria flos virginum velut rosa vel lilium funde preces pro nobis ad filium. Amen.
(158r-179r) Ps. Bernardus Claraevallensis OCist: Meditationes (PL 184, 485-508. – Bloomfield 3126 [Multi multa sciunt]).
   1
158r Tit.: Incipiunt meditaciones sancti Bernhardi verbaque sunt mentis languentis amore divino. Capitulum primum de ignorancia hominis
Dies hominis sunt sicut umbra super terram ... — ... hic in spe ibi in re plenum fiat sine fine. Amen.
(179r-187r) Guigo II. Carthusiensis OCart : Scala claustralium (PL 184, 475-484; SC 163, 81-123. -- BGOC 18, 6120; Bloomfield 1082). Mit Vorrede. In der Handschrift Bernardus zugeschrieben.
   1
179r Tit.: Libellus qui dicitur scala claustralium beati Bernardi ut putatur
Dilecto suo fratri G. frater Bernardus delectari in domino. Amare te frater debito teneor ... — ... ... — ... ut sic cortina cortinam trahit et qui audit, dicat: Veni. Explicit. Deo gratias.
(187r-196v) Hugo de Sancto Victore CRSA : De virtute orandi (PL 176, 977-988. – Goy 404-438). Praefatio am Ende des Textes (196v) angekündigt, jedoch nicht überliefert.
   2
187r Tit.: (Rot) Incipit tractatus Hugonis de sancto Victore de oracione
Quo studio et quo affectu a nobis orandus sit Deus ex nostra miseria simul et eius misericordia considerare possumus ... — ... et gratissimum Deo sacrificium in ara crucis adoletur. Amen.
196v Tit.: Prefacio Hugonis in tractatum predictum
[Prolog fehlt]
(197r-203r) Ecbertus Schonaugiensis OSB : Soliloquium seu Meditationes (PL 195, 105-114 = Pez, BA VII [1725], 23-36]; PL 158, 773-779 [unter dem Namen des Anselmus Cantuariensis, Meditatio XIII]. Ed.: Roth 1886, 278-303. – CPPM II 3086). Textbeginn (197r bis 'Nonne tu') gestrichen, setzt neu ein auf 197v.
   1
197v Tit.: (Rot) Soliloquium Richardi
Verbum mihi est ad te, o rex saeculorum Iesu Christe. Ausu caritatis alloqui te ... — ... immobile decus et solidum regnum permanens in saecula saeculorum. Amen.
(203r-213r) Isidorus Hispalensis : Synonymorum de lamentatione animae peccatricis libri duo (PL 83, 825-868. – CPL 1203; Díaz y Díaz 105; Bloomfield 417).
   1
203r Tit.: Soliloquium Ysidori
Quaeso te, o anima, obsecro te, anima, deprecor te, anima ... — ... consuetudinis vincula vix solvuntur solita diu tardius corriguntur.
(213r-222v) David de Augusta OFM : De exterioris et interioris hominis compositione, lib. I, pars 2 (Ed.: David ab Augusta 1899, 36-57. – Bloomfield 5676). Kapitel von 1-18 durchgezählt, viele davon tragen Überschriften.
   1
213r Tit.: (Schwarz) Compendium sancti Thome de Aquino [in der darüberliegenden Zeile:] vel secundum alios fratris David de ordine minorum. Capitulum primum. Quod nimis remissum regimen nutrit vicia in subditis et religionem confundit
Si vis in spiritu proficere et hoc esse propter quod, ut hoc fieres ad scholam virtutum id est ad religionem venisti et si vis ne fias eis similis ... — ... Si dignus fueris diligeris sin autem iustum est indignum non diligi nec ullam ei reverentiam exhiberi. Deo gratias.
(222v-239v) Ps. Augustinus: Manuale (PL 40, 951-962; PL 177, 171-190. – Bloomfield 4957; CPPM II 3074).
   1
222v Tit.: (Rot) Manuale sancti Augustini de ymagine dei
Quoniam in medio laqueorum positi sumus ... — ... quam terrestrium occupatione delectari. Amen.
(239v-240v) Modus dicendi actum caritatis.
   1
239v Tit.: [ohne Titel]
Domine Deus omnipotens confiteor recognosco et credo te esse trinum in personis et unum in essentia omnium rerum et meum creatorem ... — ... quae tu Deus noster praeparasti diligentibus te. Amen.
(240v-243r, 244r-248r, 248v-254r) Bernardus Claraevallensis OCist : Orationes variae ad ss. trinitatem, Iesum Christum et sanctos.
   3
240v Tit.: Bernhardi
O dulcissime dominus Iesu pie rogo te per omnes misericordias [?] tuas quibus nos de morte aeterna liberasti ut mei miserearis quia peccavi ... — ... et me tibi soli vivere facias, qui cum patre et filio vivis et regnas unus Deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
244r Tit.: Alia oracio de eadem
O pater amantissime Iesu fili Dei piissime o Spiritus sancte misericordissime
248v Tit.: Alia oracio sancti Bernhardi
Per te accessum habeamus ad filium o benedicta
(243r-244r) Ps. Augustinus: Soliloquium animae ad Deum liber I, cap. 37 (PL 40, 863-898; PLS 2, 1365. – CPPM II 3071).
   1
243r Tit.: Oratio ad sanctam trinitatem beati Augustini
Tres coaeternae et coaequales personae Deus unus et verus pater et filius et Spiritus sanctus ... — ... et gloria ac pietas et honor in saecula saeculorum. Amen.
(248r-v) Augustinus : Oratio.
   1
248r Sancta Maria quae unigenitum Dei quem caeli capere non poterant
(254r-255v) Officium coronationis BMV (cum salutatione angelica).
   1
254r Tit.: (Rot) Assit in principio sancta Maria. Incipit officium coronacionis virginis Marie
Inprimis dicatur cum summa reverentia et devotione salutatio angelica videlicet: Ave Maria, gratia plena, dominus tecum ... — ... tu dele facinora nostra prece virgo beata. Amen.
(255v-259r) Recognitio passionis Christi secundum evangelium prout singulis horis canonicis potest applicari.
   1
255v Tit.: (Rot) Recognicio passionis Christi secundum evangelium prout singulis horis canonicis potest applicari
Domine Iesu Christe, Deus meus, fili Dei vivi recognosco cum gratiarum actione ... — ... in hora passionis tuae gladius doloris pertransivit. Qui vivis.
(259r-271v) Iohannes Gerson : De pollutione nocturna et praeparatione ad missam (Ed.: Glorieux IX, 35-50, Nr. 425).
   1
259v Tit.: (259r, Rot) In Iesu Christi nomine. Amen. Incipit tractatus reverendi magistri Iohannis Gerson cancellarii Parisiensis de scrupulo quorundam an debeant celebrare divina pollucionibus nocturnalibus corrupti ab extra
Dubitatum est apud me frequenter et diu praesertim post susceptum sacerdotium ... — ... repente non numquam inducit.
(271v-288v, 289v-290v) Tractatus de peccatis.
   2
271v Tit.: (Rot) Incipit tractatus multum utilis
Peccatum secundum rem non est substantia vel res aliqua sed defectus et corruptela ... — ... et allidet parvulos tuos ad petram.
289v Considera qualiter ipse sit exaltatus sicut praedixerat ... — ... Pater in manus tuas commendo spiritum meum et dicens exspiravit.
(288v-289r) Ps. Bernardus Claraevallensis OCist: De interiori domo, capp. 38-41 (= Ps. Augustinus, Liber de dulci admonitione animae) (PL 184, 546-552. – Bloomfield 419; CPPM II 3090). Exc. aus Cap. 28: PL 184, 537 B. In der Handschrift Hugo de Sancto Victore zugeschrieben.
   1
288v Tit.: (Rot) De peccatis ligue [!] Hugo de sancto Victore 2o libro de anima
Lingua dicitur, quia lingit adulando, mordet detrahendo ... — ... Qui enim linguam suam et ventrem suum continere non potest monachus non est.
(289r-v) Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla : Excerpta de ira.
   1
289r Tit.: Magister Iohannes de Villa Abbatis distinguit iram sic dicens
Ira est motus animi malus ad nocendum. Quandoque enim motus iste subitus est ... — ... qui enim fratrem suum appellat fatuum peccat in Spiritum sanctum.
(291r-293r) Tabula verae fidei catholicae (Bloomfield 9102).
   1
291r Tit.: Sequitur tabula vere fidei catholice laudabiliter sub brevi compendio pro salute animarum fidelium composita
Primo septem petitiones contentae in Pater noster ... — ... mutus non obstans nec manifestans.
(293v-297r) Tractatus de septem mortalibus peccatis.
   1
293v Tit.: Qualiter debeamus confiteri de septem mortalibus peccatis hic diligenter
Evitare septem mortalia peccata, sed non contingit evitare malum ... — ... et ordinato ad sodomiam pertinet.
(297v-302v) Excerpta patrum.
   1
297v Tit.: [ohne Titel]
Bernardus: Passio tua, domine Iesu, ultimum refugium singulare remedium ... — ... omne quod affligit requiem putat.
(303r-v) Oratio ad BMV.
   1
303r Tit.: [ohne Titel]
Beatissima piisima gloriosissima virgo Maria ego indignus peccator committo tibi hodie et omni tempore animam et corpus meum ... — ... Ave salve vale spes mea virgo Maria.