![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40179 |
(VD-Spiegel) | Verse (Bei Walther nicht nachgewiesen). 1 ![]() |
VD-Spiegel | Tit.: Poeta Forma decor substantia cadensque in materiale Mensque idea genus verbique modus dicitur esse. |
(VD-Spiegel) | Sermones (Ed.: O. Keller--A. Holder, Q. Horati Flacci opera II. Jena 1925; F. Klingner, Q. Horati Flacci opera [Bibliotheca Teubneriana]. Leipzig 1959. -- Schaller--Könsgen 13250). 2 ![]() | :
16r | Tit.: Poeta Est modus in rebus sunt certi denique fines Quos ultra citraque nequit consistere virtus. |
VD-Spiegel | Tit.: [ohne Titel] Est modus in rebus sunt certi denique fines Quos ultra citraque nequit consistere virtus. |
(VD-Spiegel) | Versus de quattuor speciebus artis grammaticae (Bei Walther, Initia nicht nachgewiesen). 1 ![]() |
VD-Spiegel | Tit.: [ohne Titel] Artis grammaticae quattuor dic species esse ... — ... Tertia componit pronuntiat ultima recte. |
(VD-Spiegel) | De duodecim gradibus humilitatis (Abdruck mit dt. Übersetzung [nach Melk, Cod. 1646, 4v-5r]: Knapp 2004, 249 f. -- Walther, Initia 10015 [anonym]).
Lit.: Thoma 1962, 138 Nr. g.). 1 ![]() | :
VD-Spiegel | Tit.: (Rot) Duodecim gradus humilitatis Iustorum graduum primus timet omnipotentem |
(VD-Spiegel) | Verse (Bei Walther nicht nachgewiesen). 1 ![]() |
VD-Spiegel | Tit.: [ohne Titel, 2 Verse rot] Spectet humum semper duodenus vertice flexo Construor latinum sic construe theotunicumque. Ni caput laedetur per te nil vide feretur Vix tua mens ossa intelligit haec sine glossa. |
(VD-Spiegel) | Versus de septem gradibus disciplinae (Walther, Initia 4551. -- Kropff 1747, 214). 1 ![]() | :
VD-Spiegel | Tit.: [ohne Titel, erster Vers rot] Disciplinae gradus monachorum dat tibi septem ... — ... propulit [?] quam septimum olim. |
(VD-Spiegel) | Nota. |
(1r) | Commentarius in Epistolam I ad Corinthios, exc. (PL 17, 245 A-B). 1 ![]() | :
1r | Tit.: Ambrosius I Corinthiorum 12 Nemo in spiritu Dei dicit anathema Iesus et nemo potest dicere dominus Iesus nisi in spiritu Dei (vgl. 1.Cor. 12,3). Quia sicut idolorum imago in ministris eius est ... — ... quidquid enim falsum est ab homine est. |
(1r) | Poema coniugis ad uxorem, exc. (CPL 531). 1 ![]() | :
1r | Tit.: (Rot) Prosper Ferro peste fame vinculis algore calore Mille modis inferos mors capit una homines. |
(1r) | Versus (De artibus liberalibus) (Walther, Initia 7263 [vgl. auch Walther, Initia 7263 und Walther, Proverbia 10354]).
Lit.: Stolz 2004, 475 f. mit Anm. 216). 1 ![]() |
1r | Tit.: [ohne Titel] Gra[mmatica] loquitur, dia[lectica] vera docet, rhe[torica] verba colorat, mu[sica] canit, ar[ithmetica] numerat, ge[ometria] ponderat, as[tronomia] colit astra |
(1v) | Excerpta. 1 ![]() |
1v | Tit.: [ohne Titel] Richardus imitans Hugonem Iohannes Gerson: Cogitatio est improvidus animae obtutus ... — ... in contemplatione admiratio. |
(1v) | Nomina patrum ecclesiae. 1 ![]() |
1v | Tit.: 500 Ex omeliario doctorum nomina eorum 150 Hieronymus. 11 Origenes. Centum. Chrysostomus Maximus Leo Augustinus Ambrosius Alcuinus 300. Beda 200. Haimo Heiricus Gregorius. |
(1v) | Nomina prophetarum. 1 ![]() |
1v | Tit.: Prophete Isaias Baruch Ioel |
(1v) | Excerpta Bibliae. 1 ![]() |
1v | Tit.: [ohne Titel] Genesis 13: Antequam dominus subverteret civitates has quinque: Sodomam (vgl. Gen. 13,10) |
(2r-7r) | Ars memorativa: De memoria artificiali secundum Parisienses (Heimann-Seelbach 2000, 46-50, Nr. 2.1. -- Parallelüberlieferung: Tübingen UB, Mc 226, 75r-80r [mit weiteren Überlieferungsnachweisen]). 1 ![]() |
2r | Tit.: [ohne Titel] Hic dicturi sumus de arte mirifica quae in principio aggredienti quasi nauseam generare videtur post modicam vero illius assuefactionem mirabilia et quasi coram aliis impossibilia operari videtur ... — ... cognitionis per imaginum positionem. Quis vero huius artis inventor Deo constat quia gubernator scientiarum et infusor Christus exstat qui aequalis patri in essentia qui cum Spiritu sancto una [gestrichen: causa] cum beata virgine ceterisque sanctis nobis in scientiarum iuvamen Dei quae caritatis augmentum sit benedictus in saeculorum saecula. Amen. |
(2r unterer Freirand) | Excerpta. |
(7r) | De regulis iuris libro sexto (Ed.: Friedberg II, Sp. 1122-1124). 1 ![]() | :
7r | Tit.: Auctoritates in iure Peccatum non dimittitur nisi ablatum restituatur. Peccanti non datur venia nisi correcto ... — ... In malis promissis non expedit fidem observari. |
(7r-8v) | Ars oratoria (Drucke: GW 2665-2668). 1 ![]() | :
7r | Tit.: [ohne Titel] Si quid rhetorice dicere volumus atque auditoribus ita ostendere ut nobis assentiat... (8r) Ars praesens ex octo partibus componitur scilicet propositione ratione sententia contrario sententiae similitudine exemplo facti exemplo dicti conclusione. Hic ostenduntur partes principales artis quales sint ... — ... Exemplum dicti recipitur ex scripturis et dictis authenticorum virorum sanctorum et aliorum. |
(9rv) | Ars memorativa, exc. 1 ![]() |
9r | Tit.: [ohne Titel] Item quando quis vult ut non distrahatur a locis per clamorem aut strepidos (!) debet considerare loca maiora in manu ... — ... et sic consequenter semper imaginando fatangas in quibus pondent 214 etcetera ciffra e. |
(9v-11v) | Quot modis locus accipitur in scriptura. 1 ![]() |
9v | Tit.: [ohne Titel] Nota quot modis locus accipitur in scripturis. Dicitur enim locus habitudo considerata inter quaestiones duarum propositionum ... — ... vita naturali, daemone [?] spirituali. |
(12r-14v (in der Schlußschrift ausdrückl. Hugo de S. Victore zugew.)) | Regulae aliquae de arte memorandi. 1 ![]() | :
12r | Tit.: (Rot) De arte memorandi alique regule Item nota brevem et utilissimam [ergänze: regulam ?] cuicumque proficere volenti in qualibet scientia sed tamen specialiter in arduissima canonica et legali facultatibus. Sciendum quod ad evidentiam dicendo praemitto triplicem statum ... — ... locum memoriae scilicet posteriorem partem capitis oleo sinapis prodest multum. Et haec sufficiant ad hanc doctrinam breviter introductam ad eruditionem sive modum studendi in arduissima canonica et legali etcetera. -- (Schlußschrift) Hec composita sunt a Hugone de Sancto Victore prope Parisius. |
(15r) | Versus de signis zodiaci (Bei Walther nicht nachgewiesen). 1 ![]() |
15r | Tit.: [ohne Titel] Littera consimilis quam descendens tibi quaerat Aureus hic numerus post se signum tibi portat ... — ... Tangere nolito si credere vis Ptolomaeo. |
(15v-23r) | Ars memorandi (Heimann-Seelbach 2000, 97-99, Nr. 4.1). Auf 15v eine unvollständige Tabula. 1 ![]() |
16r | Tit.: (16r, rot) Incipit ars memorandi et nota primo quod Artis memorandi nobilissimae de qua Tullius circa quarti finem tractatus rhetoricae novae perstringit sunt generales pro terminis et dictionibus regulae decem. Et nota aliqua ad indagationem illius artis necessaria... Prima regula generalis est haec quod capiantur idola id est signa circulariter et non diametraliter |
(16r (oberer Freirand)) | Sermones (Ed.: O. Keller--A. Holder, Q. Horati Flacci opera II. Jena 1925; F. Klingner, Q. Horati Flacci opera [Bibliotheca Teubneriana]. Leipzig 1959. -- Schaller--Könsgen 13250). | :
(23r-37v) | De arte memorandi (Heimann-Seelbach 2000, 99-102, Nr. 4.2). 1 ![]() |
23r | Nunc igitur ut ait Tullius duae sunt memoriae una naturalis alia artificiosa. Naturalis est ea quae nostris animis insita est et simul cum cogitatione nata |
(37v-43v) | Ars memorandi: Tractatus Tullii et Senecae de arte memorandi. 1 ![]() |
37v | Primo dicendum quod memoriae quinarius numerus ut Tullio et Aristoteli inventoribus placuit est neccessarius ... — ... Ultimo nota quod si per artem vellemus aliquid originale magnum incorporare debemus ipsum distinguere in plures partes vel clausulas et pro qualibet illarum unam imaginem collocare etcetera. -- (Schlußschrift) Explicit tractatus Tullii et Senece de arte memorandi etcetera. |
(44r-45r) | Ars memorativa (Heimann-Seelbach 2000, 56 f., Nr. 2.4). 1 ![]() |
44r | Tit.: [ohne Titel] Quidam magister Lipcensis studii tradens artem memorandi eandem commendat auctoritatibus Aristotelis Senecae Tullii et sancti Thomae de Aquino et postea dicit quod ista ars pluribus congruit ... — ... Tandem dicit quod maius exercitium memorandi requiritur in septem artibus liberalibus quam in aliis tribus facultatibus. Unde Aristoteles: Memoriam autem duo [korrigiert aus: dier] salvant scilicet positio sub ordine et frequens meditatio etcetera. |
(45rv) | Remedia pro memoria. 1 ![]() |
45r | Tit.: (Rot) Notantur hic aliqua remedia pro memoria etcetera Ergo pro adipiscenda bona memoria caput purgetur. Recipe piretrum origanum galganum zincziber ... — ... et valet vinum ad extrahendum omnem superfluitatem capitis. |
(45v) | Praeceptum medicum ad memoriam augendam (Thorndike--Kibre 489.2). 1 ![]() | :
45v | Tit.: (Rot) Iohannes de Toleto Ego Iohannes de Toleto in sacra pagina doctor et utriusque iuris professor canonicus ecclesiae Cantiburgensis eiusdem universitatis rector rogatus a peritis aliisque doctoribus plurimis et clericis studiosis importune ... ut aliquem tractatulum brevem et compendiosum omnis periculi tam conscientiae quam naturalis corporalis dispositionis praeservatum a libris medicinalibus ... redigerem ... — ... Et finito primo anno non fiat haec iniunctio nisi in tribus mensibus semel et hoc respiciendo cursum lunae crescentis quando videlicet esset dies electus adminuendum sanguinem ||| [bricht ab, da ein Blatt fehlt, etwa in der Mitte des Textes, vgl. Cod. 1647, 205r Z. 1). |
(46r-50r) | Forma praedicatoris volentis sermonem facere ad populum, lateinischer Prolog und deutsche Predigt (bestimmt für Sonntag, den 12.8.1414) (Ausgabe nach Graz UB, Cod. 675, 256r-257v: A. Schönbach, Über einige Breviarien von Sanct Lambrecht. ZfdA 20 [1876] 129-197, hier: 193-197. -- Caplan 1936, 10 Nr. 53c; Charland 1936, 100). 1 ![]() |
46r | Tit.: [ohne Titel] Hic notanda est forma praedicatoris volentis sermonem facere ad populum. Primo faciat signum sanctae crucis ad frontem... Thema: Homo quidam fecit cenam magnam... (Luc. 14,16). Scribitur Lucae 14. Die chraft gottes vaters von himel die parmmherczikait gottes suns... Lieben khinder unsers herren ich hab euch für gelegt ain spruch in der latein der stet geschriben an dem vierczeheten hauptspruch des ganczen ewangelii Luce und lautt in der deusch [!] also: Ain man der peraitt ein grös abent essen ... — ... (49v) in den schirm und parmherczikait des almächtigen gocz. In dem namen des vatters und des suns und des heiligen geist. Amen. (50r) Im vesten waren christenleichen glauben in allen gueten dingen westett uns got der vater und der sun und der heilig geist. Wer des pegerund ist der sprech mit andacht seins herczen: Amen. |
(50r) | Solutio quaestionis an prioratus unius monasterii possit committi monacho alterius monasterii ad abbatem Mellicensem Ludovicum Schanzler de Krems anno 1479. 1 ![]() | :
50r | Tit.: [ohne Titel] An prioratus claustralis unius monasterii possit sine metu poenae capitulo 'Cum singula' De praebendis [et dignitatibus] libro Sexto (VI 3.4.32) committi ex causis ad tempus monacho alterius monasterii. Solutio: Dico quod sic unde reperio in iure duplicem prioratum scilicet conventualem et claustralem ... — ... quia talis non habet administrationem neque est in dignitate constitutus etcetera. -- (50r, Schlußschrift mit Werkdatierung) Hec Michael Lochmair officialis remissis manu propria scripsit abbati Ludowico Mellicensi anno 1479. |
(50v) | Excerpta patrum. |
(51r-53v) | De sensibus quattuor Sacrae Scripturae, mit Beispielen und dt. Einsprengseln. 1 ![]() |
51r | Tit.: Virtus est bona qualitas mentis qua recte vivitur Ista est regina theologiae quae repraesentatur per imaginem virginis speciosissimae... Nota quattuor sensus Sacrae Scripturae: Historicus. Historia latine interpretatur litteralis sermo sed vulgariter dicitur: Eyn ware red der geschehen oder gesechen ding ... — ... Pater anagogicus enim spectat ad aeternitatem... Quadruplex est vita hominis: Praelatorum quorum est animam ponere pro ovibus ... clericorum quorum est continere studere praecepta domini adimplere. |
(53v-59v) | Tractatus de artibus liberalibus. 1 ![]() |
53v | Tit.: [ohne Titel] Omnis ars autem est divinitus inspirata vel humanitus inventa. Divinitus inspiratae sunt novem partes vel sunt legales et sunt libri in quibus habemus praecepta ... — ... Contracta in musica quae considerat numerum proportionis secundum sonos quae est de tonis et cantu etc. -- (59v Datierung) Anno 1479. |
(59v) | Liber de exemplis et similitudinibus rerum: Excerpta de patientia (lib. III, cap. 50) (Kaeppeli 2642). 1 ![]() | :
59v | Tit.: [ohne Titel] Libro 3° de similitudinibus rerum capitulo 50 patientia assimilatur cappari quia ut dicit Dioscorides ... — ... istud Iob 41 (41,15): Cor eius indurabitur quasi lapis. |
(60r-71v) | Margarita poetica (Drucke: GW 9529-9541. -- Bertalot II, Nr. 9457 u. ö.; CALMA I [2003], 119, ALBERT 33.4. -- Lit.: VL I [1978] Sp. 182 f. [G. Klecha]). Textbeginn siehe 72r. 1 ![]() | :
60r | Tit.: (Rot) Ubi oblacionem de nobis aut de aliis facimus et ubi gracias de beneficiis acceptis habemus. M[arci] T[ullii] C[iceronis] clausule [= GW 9531, 34ra]. Tu velim ita tibi persuadeas nullam rem esse minimam quae ad te pertineat ... — ... Salva pace. Cum bona venia tua. (Rot) Ex Tulio clausule loco parentesis posita. Sequitur ex primo Eneidas Virgilii [= GW 9531, 66vb]. |
(72r-95v) | Margarita poetica (Drucke: GW 9529-9541. -- Bertalot II, Nr. 9457 u. ö.; CALMA I [2003], 119, ALBERT 33.4
Lit.: VL I 1978) Sp. 182 f. G. Klecha). 1 ![]() | :
72r | Tit.: (Rot) Incipit Tabula sive registrum sequentis operis Pro praesentis operis ordinatione et tabulae sive registri desuper illud advertendum erit... (90v) Adolescentia: Terentius in Adelphi (!): Si id vultis quae vos potius propter adolescentiam minus videtis ... — ... (90r Datierung am Ende der Tabula) Explicit tabula 1493 Clementis [23.11.1493]. ... -- (95v) ... spectatores vos valere volumus et clare applaudere. |
(96r-157v) | Margarita poetica (Drucke: GW 9529-9541. -- Bertalot II, Nr. 9457 u. ö.; CALMA I [2003], 119, ALBERT 33.4
Lit.: VL I 1978) Sp. 182 f. G. Klecha). 1 ![]() | :
96r | Tit.: (Rot) Excerptum e Margarita poetica opus clarissimum feliciter incipit et primo praemittitur epistolaris prologus Albertus de Eyb iuris utriusque doctor sanctissimi domini nostri papae Pii secundi cubicularius Bambergensis et Eystettensis ecclesiarum canonicus reverendissimo in Christo patri et domino domino Iohanni Dei gratia episcopo Monasteriensi... Optasti saepenumero reverende pater ac princeps illustrissime... (97r, Werkbeginn) Bene esset vir illustrissime quod quoniam omnis eloquentiae et perfectae elocutionis praeceptio in tria sit membra distribuenda ... — ... (157v) prae ceteris ad vota tractaberis [= GW 9531, 33vb vierte Zeile von unten]. (Am Rand rot) Ibi desunt aliqua capitula que require fo[lio] scilicet Ubi oblacionem de nobis et de aliis facimus. |
(157v-344r) | Margarita poetica (Drucke: GW 9529-9541. -- Bertalot II, Nr. 9457 u. ö.; CALMA I [2003], 119, ALBERT 33.4
Lit.: VL I 1978) Sp. 182 f. G. Klecha). 1 ![]() | :
157v | Tit.: (Rot) De amicicia M[arci] T[ullii] C[iceronis] auctoritates Existimare debes hominum oculos in te esse coniectos [= GW 9531, 82va Z. 6 von unten] ... — ... oportet ipsa virtus ad verum nos trahat decus et gloriam sempiternam. Ad quam nos perducat qui vivit et regnat trinus et unus per infinita saecula. Amen. -- (344r Schlußschrift = GW 9531) Summa Alberti de Eyb utriusque iuris doctoris eximiique Margarita poetica dicitur feliciter finit. (Datierung, Schreibername) Anno 1493 per fratrem Symonem hec excerpta eiusdem anni in die sancti Germani episcopi [31.7.1493]. Deo gratias. |
(344r) | Verse (Epitaph des Petrus Comestor) (PL 198, 1048. -- Walther, Initia 14050). 1 ![]() |
344r | Tit.: [ohne Titel] Petrus eram quem petra tegit dictusque Comestor Nunc comedor docui vivus non cesso docere Mortuus ut discat qui me videt incineratum. (Schlußschrift) In fine Scholastice historie excerpta tituli eiusdem. |
(344v-345r) | De specie. 1 ![]() |
344v | Tit.: [ohne Titel] Species constituitur ex genere et differentia unde sumitur genus sicut actus ad potentiam ... — ... et sic scibile est potius scientia posita causa ponitur effectus. |
(345v) | leer. |
(346r) | Excerpta. 1 ![]() |
346r | Tit.: Magnificus Multitudinis credentium in Deum exstat cor unum et anima una ... — ... et eadem essentia quae magnitudo. |
(346r-347r) | Vaterunser-Auslegung mit gereimter Vorrede, dt. (Abdruck nach der Münchner Hs.: G. Roethe, Münchener Reimpredigt. ZfdA 44 1900) 187-196. Teildruck [Vorrede]: Weidenhiller 1965, 194 f. -- Adam 1976, 243 Nr. 32. -- Parallelüberlieferung: München BSB, Cgm 690, 253r-255r). 1 ![]() |
346r | Tit.: [ohne Titel] Got hat das heilig Pater noster selbs gemacht in alain anczepetten als unsern vater mit andacht. Nun sein layder vil die mit dem mund vast papern mit puecher und Pater noster hin und her chlappern... (346v) Iesus Christus Mathei 6: Also solt yr petten: Vater unser hoch in der schephung reich in dem eryb sueß in der lieb ... — ... sunder erlos uns von ubel vergangen sunten gegenburtigen sunden zukhunftigen sunden. |
(347v) | Nota. |
(348r-356v) | leer. |
(HD-Spiegel) | Fragment. |
(HD-Spiegel) | Neumen. |